장음표시 사용
291쪽
rso CONTR AD ICHON spus sit, non solum alimenti excrementa sub diecere, uerum quoque S Pai sim locum expurgare, palam est . Idem tenet etiam libro Σ. de Coepositione medicamentorum secundum Io
cos , ubi de his agit, qui ex stomacho eaput dolent, in quibus inquit clysteres fortes, non
solum ea euaeuant, quae circa uentrem, & minsareum sunt, sed etiam quae circa hepatis smaia Hippocrates quoque idem palam sentire uide tur libro 3. de Morbis, bilim, per clysterem , educi posse asseverans; biIis autem ipsa, nomnisi a iocinore educi potest, uel a uentriculo,si in ipsum regurgitauerit. Cuiu& sententiae est, etiam Avicenna , qui - capite I p. deeriem te agens, clysteres, a membris principalibus superioribus, sit perfluitates attrahere auctiu estia quod sit acuta sinquit γ sunt enemata, hepar debilitant, atque ad febres perdueunt v Acuetos praeterea clysteres a capite euacuare, manifestissime idem prodidit Io. I. tract. 3 .caste de, curatione sputi sanguinis,inquiens, ct admini stretur in eis clyster acutus, ad attrahendum materiam a partibus capitis; proprie cum nota
fuerit phlebotomia possibilis, propter prohibitionem. Amplius & libro 3. tract. 3. capiate de eura Melancholiar, clysteres ipsos, materiam melancholicam, in capite firmatam, euacua rescripsit. Cum his ipsis uidetur etiam
idem sentire Celsus libro 3. capite i9. clylle
292쪽
res ipsos, corpus alere scribens; nutrire autem minime possent, nisi ad ipsa enutrienda membra, atque ad uniuersum demum demandarentur corpus, deducerenturq; . AuenZoar quoque libro I. capite a8. ubi de priuatione sen 1 us, & motus egit, di relaxatione mery, & α-
sophagi, enematibus infirmum nutriri in similuit his uerbis. Recipias lac, uel pultes ex fariuna tritici liquida,decoctas,in uesica una caprae, uel eius similis;& sit in collo ipsius una cannula argenti admodum clysteris, & facta mundificatione intestinorum perfecta cum clysteribus abstersiuis & mundificati uis, pone dicta cannam intus in ano, & exprime dictam uesicam diligenter cum manu, donec totum lac, vel pultes in intestino recto, ab infirmo recipiantur ;&sic inde, dictum intestinum sugendo rccipit nutrimentum, & ab ipso, aliud intestinum sibi continuum, rapiendo fugit, &'ab illo, aliud; donec sic successive ad fundum stomaci dictum nutrimentum habet deuenire;in de stomachus recipit , , quod sbi conuenire uidetur, & ab eo nutritur. Atque non modo Celsus,& Auenetoar, uerum etia Aetius en emata uires reficere testis est sermone 3. cap. 3 9.
tibi de in D si onib iis sedis loquitur. Quod .etiam repetit serm. 3. capite de cardiacis. Quinimo & Hippocrates eiusdem sententiae esse uidetur dum in libris de uictus ratione in mor
293쪽
bis acutis ; uenam in acutis secandam esse docens, inquit, si quidem igitur angina fuerit siue aliquis alius ex pleureticis morbus, eclegmatis delinctu purgato,si uero debiliore sappareant, si plus de sanguine detraxeris, infuso alui per clysterem tertio quoque die, utere. Contrarium tamen huius scribere uisus est Galenus libro s. Methodi medendi copite x I. clysteres inquiens, ad partes uentriculo uicinas pertingere minime posse; uerum recipiuntur ait quandoque in uentriculo,cum praeternaturam est affectus. Idem habet & libro 3. de Symplomatum causis, ubi de attractrice uer
ba habet. Amplius libro i s. Methodi ipsa ad
ieiunum usque ascendere minime posse aper
tissime scripsit limo etiam inquit si adna
dum nitaris, fortasse tenue tantum intestinum attingunt. CLYsTER Es, tametsi ad sanum ventriculum peruenire minime valeant, neque ex ipse immediate euacuare ; cum tamen praeter naturam affectus est, etiam, ex iniectis per, inferna, aliquid capit.
Unde mirum non est inquit Valentu libro 3. de Θ, ytomatum causis, chmatis quoque aliquid, o ercoris , ex uiolenta intemnorum constrictione, ad ventrem aliquando praeter naturam reuocari, deinde ademtum properare. Licet itaque ut plurimum est iere, immediate a stomacho evacuare minime va leant, ncque ad Esumpe care i per media tamini a intestina,
294쪽
hi testina, nihil prohibet quandoque se superiores imtestinorum partes . ct ventriculum inum, en matibus euacuari posse . Quare e quicenna I 6. 3. tract. q. capite I. de Canonibus curationis cholicae arans, stra sit, chsteres, humbrem in initIn nis inuemunt, ex alidis non attrahere locis, neque exaltys membris euacuare plurimum ; quibus in erre licer, elubres ipsos,superiores quandoque partes euacuare posse, dum nihil in inferioribus educendum reperierint. Celeriam dicendum est, quod licet cly- serum materia . ad superiores eas non transcendat parto , virtutem tamen ipsiorum, ad uia1 permeare , inconueniens hon esse. Tum autem Hippocra- . tu, bium euacuare contendat clyneres; iam non bia I m intelligit; qua in iocinore reperitur , sedeua in ventriculo, uel intectinis iam defuxa es..E Ammodo, dum Auentsur , Celsus, atque et tus,ene malibus corpus ali significare uidentur, dicere post sumn , quod non alimento, ueras nutritione, ac
pubstantifice , sed qualitatiue tantum hamectatisne uidelica, qua per pariem post partem ab ipsis , ad
catera superiora membra, 4mpartratur.
XXXVII. COMPos ITIO in nobis duplex est, iuxta
Galeni mentem , simplicium uidelicet, pri, marumq; particularum; atque eorum, quae exi ipsis componuntur instrumentorum, quemadmodum testatur in libro artis medicae, ubi de corpore salubri egit,inquiens.Salubre corpus a
295쪽
αι CONTRADICTIONE sest, quod ab ipse naturae ortu bonam habet teperaturam in simplicibus,& primis particulis, atque in his, quae ex illis componuntur instrumentis , est commensuratum. Triplicem taemen in libro de Morborum differentijs, capi te 3. posuit, si narium uidelicet primam, uelati uenarum, arteriarum,neruorum, Ossium,
cartilaginum, ligamentorum,membranarum.& carnium; secundam instrumentalium , cerirebri , cordis, pulmonis, hepatis , uentris, splenis, oculorum, & renum; tertiam, totius corporis. Idem aperti stimis uerbis tenet e
tiam libro sexto de Tuenda ualetudine,.ubi derinaequali corporis statu loquitur, haec uerba habens . Compositio corporis nostri , triplex est, una ex primis elementis, ex quibus con stant ea, quae Aristoteles ἄμοιομαρ. . id est si milares partes nominat; secunda ex his ipsis fiami laribus; quae ipsa quoque rursus, sensibilia dissimilarium partium clementa sunt, ex qui bus, instrumentalium compositio consistit; tertia ab his, totius corporis compositio, ex ipsis instrumentalibus est; ac facillima quide , tum ad discernendu, tum ad curandu tertia est difficilior secunda , maxime lubrica prima est. Eandem sententiam habet Aristoteles libro a. de Partibus animalium capite I .sic inquies. Cum itaque triplex sit compositio, prima statui potest ea, tuae ex primordiis conficitur iis .
296쪽
' o A LE N ' r. c 26squae nounulli elementa appellant, terrae dico, aquae, aeris, ignis; sed melius fortasse dici potest, ex uirtutibus conficitur elementorum, iisq; non omnibus; sed ut ante expositum est; humiditas enim, & siccitas, & caliditas, & frigiditas, materia corporum sunt compositoru, Ceterae autem differentiae, eas sequuntur, ut grauitas, leuitas, densitas, raritas, asperitas, lenitas,& reliquae id genus affectiones.Secunda constitutio ex primis illis, natura similariupartium in animalibus est, ut ossis, carnis, &reliquoru generis eiusde . Tertia, & ultima numero, partium dissimilarium est, ut faciei,manus, & reliquorum eiusmodi membrorum . COMPos ITIo, hoc pacto in nobis, triplex
esse potest; quoniam similarium partium m dissi
milarium Dac totius Giam corporis inters quoque modo disserunt is hac autem, tria cum sint, qua compus constituunt, triplex hoc pacto compositio nostradici potest; realiter autem , seu essentialiter duplex diutaxat est compositio, similaribus una,ex dissimilaribus altera conflata partibus. Ouod nanque ex
his duobus, tertium compositum est , nihil promo est aliud, quam ilaro ipsae,atque dissimilarci par ire. Ne que diuersum procto si hoc, ae si dice-
remm homιnem, ex materia tantum constare, ac firma ; uel uiam ex materia, rma, atque conspositio ; ipsum nanque ex materia ct frma compositum, tertiam non dicit entitatem ,sed duo tantum
297쪽
266 CONT R. A DICTIO NAsilla comprehendit quemadmodum ex his compsis
stam, realiter ritud es non potest, quam materia, ct firma; ita, est quod ex similaribud partibus, atque etiam Assimilaribus compositum est , nihil aliud, Mere est , quam ipsamer similares , dg ilare spartes. Quare duplex hoc pasto erit compositio ,
quemadm odum in loro seriis meiaca Valenus t si atati est.
Co X E N D I C V M ilia dolore, ex talo sanguinem mittit, in Introductorio. Eodem modo di in libro de Curandi ratione per sanguinis missionem, uenas poplitis,ac malleoli scindi uulι; quamuis uena poplitis inquit in commodior sit, quam malleoli. Idem tenet etiam in libro de Constitutione artis medicae, inqui
ens. Quo autem pacto, ipsum educete conueniat, indicat continentium instrumentaliun partium natura. His ergo docentibus, qui in coxendicem fluxus decubuere, per poplitum, ac malleolorum euacuabimus uenas, uti sane,& quae in uteris haerescunt; quibus locis, simpliciter, atque in quocunque tempore, coxen dicum in dolore,uenas tali secandas esse docet. Quod etiam sensisse uidetur Avicenna 6. I. capite a o. ubi ex professo de phlebotomia agens, coxendicum dolorem, sanguinis missionem ex uena sciae, quae est in exteriore parte pedis, iuuare asseruit. Atque ex Polybio idem sepsit Aristot
298쪽
o A L G as stoteles libro 3. de historia animalium capite 3. Libro tamen I o. de Compositione medicamentorum secundum locos; ubi ex professio de ischiade, coxendicum morbo uerba fecit, non ab ipsis talis, sed a brachio primum, sanguinem detrahendum esse suasit, in hunc modum scribens. Tanquam igitur maximam uim ad affectionis curationem habeat, totius corporis euacuatio, ab ipsa incipiendum est, non solum a cruribus, sed & a cubito primum detractione facta . Cuius senteritiae est etiam Paulus Aegineta, qui libro tertio, capite 77.
coxendicis in affectibus, uenam cubiti secan idam esse praecipit , inueterato autem malo ex. malleolis. VNIvERsALEs euacuationeου, particularia. bus praeponi debere; evis uniuerso corpore plenit dine grauato, atque restrio, non prim admouen.
das esse, apud omneου pro consisse est, quam per uniuersale pharmacum, praepurgatum atque euacua tum ipsum fuerit. Sang uinis itaque missio, in coxendicum assectibus, tum a brachio,t, cum totius comporis plenitudo adest; atque uniuersalis euacuatio experitur; facilius quippe hac,atque commodius uniuersum euacuat corpus; quo demum euacuato, a usa iam parte, Dnguinem durahere, opus est. Quare a talo tum est facienda, quando, secta iam brachi uena, ct plenitudo sublata, ct uniuersalis pracessit
acuatio. Caterum non modo, ut uniuersalis fiat
299쪽
CONTRADICTIONE seuacuatio; sid alia etiam ratione, adseveriora quan idoque in coxendicum a restibus reuellere licu; dum fi licer ad inferiora adhuc prorumpunt Fucci, uerati, ne assiduo ex de luxu; magnus aliquis morbus in coxendice suturus sit, quemadmodum reiam Galenus ex Hypocrate edocuit librosexto de Morbis uulga - ribus Com. a. com. 9 ita βribens. Ita igitur Ohoc loco aiunt, par est ab eo de humoribus, irasci dictuin esse, hoc est ad expulsionem babiles eos e cere. Ru sum itaque ab altero mitio, ad aliquod utile, quoad eius fera poten orationem conuertamin, postquam
enim dixit , sursum elata, deorsum consuere, ct contraria itidem elata quidem, idem quois concitatam gnificare putandum est; ut de primo assectus exor-.ru, ini, sermo sit, iubenti ad contrarios locos naritim retrahere, deorsium quidem, in his, qua superinsonum habent; sursum uero, in bis, qua instrius; Vt eadem regula mentes, opem feramus, ct ad disserentes locos abducamm . Igitursim pedre, ct crura Ctionem decumberesenserimus; ex cubiti uenis,sanguinem mittemus, aut uomitu purgabimin; non ut
quidam putant, nequaquam sursum retrahendum est, licer ad instriora proruentibus succis magnus
aliquis in ipsis , morbus Iuturus sit. Fit uero qua
Gque , ut coxendicum in assediιbus, neque a talo , neque a brachio, sed per alia loca , euacuatio nobis ineunda sit, ut quando corpus uniuersum plus aqμο plenum uerit, uersia, ne maiora dolore pars assiciatur , ne ue repluum corpus ,succorum regressum a mitterε
300쪽
C A L E N I. cim 26sm ttere valeat , quemadmodum docuit pulcherrima iis labro artu mearica capite nonagesimo quinto, ubi sic habet. Si uniuersum corpus plus aequo plenum fuerat , per assectum locum euacuare non oportu ; nam carificationibus, ctsectιombus ,sensibiliter dolore assectos euacuabimus, plus ratione doloris attrahemus; sivero calefacientibus discute tmtabimus. plus ad artem, ut caloras, trabemus, quom cutiemus . quod si elaborabimus, m id, quod in xit, retrocedat; corpus, quod Plenum est,non admittet.
d haec igitur ambo ,solum corpus euacuare oporter , hed ad aba loca reuellere, quod patient i particula influit. Qua prosicto dua regulae, a nobis diuentissime obseruanda sunt,seuacuationes ιn coxendicu ictibus.abyss dluxionibus rιte peragere uoluerimus ;doceut enim nos,quari per Fuperna, ct quando per infrna , ct quando neque ex hac, neque ex illa parte, optima ratione 'ciunda euacuatisnosint .
CUCUMERUM quaedam semina calida esse scribit libro .de Simplicium medicamentorum facultatibus capite septimo, de differentia agens . quae inter adstringentia, acidam pharmaca est, cum ambo frigida sint . in capiti S calce, ubi amara omnia, calida esse asserit, atque ita ait. Cucumerum quaedam semina, ct semen mali medici, & ad haec iniiqita alia amara apparent gustantibus , quib9 s verbis , cum huiuscemodi cucumexu sςmina amara co