장음표시 사용
671쪽
ro quidam, qui licastigidi, inconcodlij sint, propter calidi naturatis priuationem , ab accidentali tamen, aduenistio', calore, ct calefiunt, ct infammantur , atque hoc paLIositis insertur. Frigida pari modo distositio , hum dum congelans, corporis nostri parici ac membra humeclare minime permittit; quin magis humiditatem ab inis exprimit; quare augeetur siccitin, si ea raιione aduenit, qua humidi est appotitu6.
XXV. SOMNO indulgendum n5 esse scripsit super
nimia uacuitate, quoniam uirtutem deiicit 3. I. doct. a. capite nono, de somno , &iugiliis. Cuius contrarium prorsus opinamur, ad uires nanque roborandas, eo maXime tempore somnus conceditur. somnus nempe non solum motus, uerum etiam sensus, omnisq;
animalis functionis, quies est, qui, spiritus, labore , uigili scii dissipatos, restituit membrorum , sens uuinq; defatigationem tollit, naturales functiones, maximeq; concoctionem,& retentionem corroborat. PAR AD Oxo N hoc, licra ab ipsemet aliqu' pacto declarer ur E. I. doct. 3. capite I 3 . De his, qua proueniunt ex somno, ct vgddis, ubi ita habes. Ets inuenerit vacuitatem, instigidabit propter hoc, quod resoluit, aut humorem, qui virtuti di siuasit inobediens; infrigidabit propter illud, quod expanatur de eo ; ugilia uero huius contrarιam sciunt.
672쪽
Uerum cst nos hoc padio, illud diluere possumus , d
centci , somnum a cibo uirci dei cere, quoniam intro recurrens eo tempore naturalis caloris Uitan, nihil quod conficiat, habeat, pabulum sibi exsanguiane facit; atque ita absumpto sianguine, uirci prosterni, atque labefaclari nece se est.Veleriam dieere ρῆμmus, quod licet conco ctricem, ac ruentricem uim corroborra somnu3 eo tempore factus, atque augeat;
attradtrix tamen, expultriss facultas per somnum languidior&siunt; propterea quod motrix uis, opem illustrre solita, conquiescit; atque cum in uacuitate, attractrice indigeamus, qua, id quod egisti, reficiat; idcirca siuper vacuitate, somno indulgendum non est. Adhuc esiam dicere hoc pacto possumtu somnum seu per nimia uacuitate, uirtutem dejcere, quoniam audiore serinotele libro f. de Veneratione animal ucapite I. Animal in somno, medium quides, interuauere, ct non uiuere; neque a mortuo in alio dissert, nisi quia in somno, naturalis calor agit, digerendo mirrnsecus cibum, quod si quis dormiat inquit ristoteleue ) vltra digeItionem cibi, tunc naturalis calor ab opere quiescit, ac cessat, resoluitMΥΩ, atqκemarcscit, oryulsius parui fiunt. Quod autem ιxsisper o, excedentis somno, naturalis labefactetur
calor, resoluaturi, atque marcescat; ex eorum, quis per e dormiunt pastore, liquido constat. Resoluto itaque uti di tum est θ marcidos reddito in somno super nimia uacuitate propter ciborum penuria, ZaIurali calore, qui roboris virium, atque vita a flor
673쪽
Quod Galenu quoque confirmasse videmus libro 3. de Pustiam causis, his uerbis. Somnus enim quod et ex Foreis audias mortis est stater, unas hac ,
illi conuenit, cum viventibus, confictio alimentit; reliqua, mortuissunt similia, non uidere, non audire, nihil intestigere, uel cogitare, uel sentire, ratione carere , proiectum ese; ct uero quid aliud, si istud mnum, quod commune adhuc cum uiuentibus habeo. sit ablatum, nisi recte uia ad mortem dicatur Z iam etiam primum esse, ct natiuum calorιs motum cumstras, oe extra selysium mouetur, secundo cum intro, es in stipsem,qui propter nutrimentum comparatinest, id iam pridem multis locis, duimiti; qui ubi non amplius in nutrimento desineatur, neque proprium
Dum motum, quo fertur stras, reperat, sed ociosus sit
utrinque,habet tu certe imaginem mortis ctc. Caeterum,quoniam qua ab Avicenna hoc loco referuntur, a Valeno assumptassere lib. 6. de Morbis uulgaribus Com. I. com. I7. ubi habet. Evacuatum somnus ex is siccat; idcirco alia quadam,qua ad huiusce Contradimonissolutionem aciunt, in Valenicarum expositione reperies,ubs habuur. Somnum exsiccaresemper.
XXVI. VI NVM antiquum, quasi medicamentum& exigui nutrimenti esse scripsit 3. primi
doct. a. capite 8. De regimine aquae & uini. Oppositum cuius tenendum uidetur, sinanque quodlibet uinum , ctia nouum ipsum no-
674쪽
iat; quod etiam abfirmauit Celsu libro a. cap. 17. in componendat theriaca, bb. I. de εAntidotis r Valenm se illud vinum tantum degustare seli-rum,quod usgesimum excessisser annum, atque inde initio bcto, ad id usique perueniebat, quodsiubam rum nonsim frer.
, Υ INVM, quoniam est natura calidum, &V frigidum natura, ideo quosdam fortes facit,& quosdam debiles a. I. doct. 3. cap. II.
De pulsu qui prouenit ex cibo,& potu. Difficile est mente assequi, quo pacto eodem auctore , uinum, & natura calidum,& etiam frigidum natura constituatur sed admittatur
hoc, longe tamen difficilius est, qua ratione dicat uinum ipsum & calidum, & frigidum, quosdam debiles reddere, quosdam au tem fortes. Calidum nanque, frigidum ue sit uinum, .
nutriunt utraque; uiresq; in quocunque corpore augere, atque roborare testatur Galenus lib. 3. de ratione uictus in morbis acutis comis a. atque illud experientia notum est, rationique consonum. Vinum itaque quodcunque id fuerit, si nos nutrit, fortes quoque, & non debiles nos reddere congruum est. IN ARTIM CIosv M procto esses dicere .uinoseum vinum, quod Hippocratci, caterissifracs οἰνωδες dicunt, natura calidum esse I ολιγοφορον με ro, paucistrum ue , frigidum natura , atqhe hoc
675쪽
cis CONTRA DICTIONES Zebiles pota forci reddere; illud vero strire; quoniam
hoc apertum satis omnibus, atque perspιcuum est. R .esequum est itaque o credamus Avicennam adem es vinum asserere, or calidum natura esse, est triagidum I atque utrunque, 9 id quod calidum HE, Grid quod rigidum, alios robustis, alios vero imbecilliores reddere. Quo autem pacto istud, quod or satis ambiguum si ita accipiatur9 paradoxon est, dilui, atque intelligi valeat, ne plura, quam breuitin propositi a me negoc' exposcat in medium a seram ; me non eruplicabitur modo, quonam Pacto vinum, communi omnis nutrimenti efectu, nos robores , ac califaciat; quod cuti impositum non calefacit,quemadmodum Galenus discutit lib. 3. de Temperameniis; neque an uinum album, ac tenue, vel acerbum,
uel nouum rigida sint; nigrum uero,ve auum, Isubflauum , vel antiquum, calida; neque quo Paclo vinum , quod calidum sit, frigidos morbos pariat, quandoquidem, quando plus bibitur, quam euinci
possit, illud fieri palam est, quemadmodum testatur
Hippocrates libro de veteri medicina,vinum mera- cum multum potum, hominem aliquo modo debilem reddere scribens;neque alia plura,qua ad rem hanc quoquo pacto facere possent; idsolum perscrutari, atque Perpendere operaeprectum est, quod, hoc loco Avicennam habere credimus ; quanam scilica ratione, vinum idem , ct calidum natura, ct frag idum natura sis ; atque utrunque fries, ac debiles potatores e cere valeat. Quam rem hoc pacto rimari, atque
676쪽
discutere oportu, dicentre, Vinum quod calidum natura est, id ipsum, pro diuersa potantium temperie ;pro naturalis caloris essentia, magis ct minus caliadum esse; quapropter id, quod alicui calidum erit; idem in altero, stigidam sotrtiri, atque obtinere uim poterit; atque minus calidum , caliduori compararum,stigidum appellabitur; calidum uero erito Agid ori aquiparuur . Sic itaque uinum, pro varis, quo corporibus nostris applicatur modo, pro diuersa uti diuelum est semperatura, pro naturalis caloris
essentia, ct calidum, oestigidu idemmes esse poterit. Quosupposito, reliquum modo es, visecundum aperia,quo pacta seisicer,id quod callia natura est,quos da rici, quosdam vero imbecillis reddat; pariterct qua ratione id quodsiigidum est, validos hos, atque robustos; illos autem debilα sicere queat. Et
lices rationi conum sit,calidum natura vinum, validiorasemper, atque robustiora quacunque corpora reddere debere, quandoquidem Gr facile permeaticiroi assimilatur, ac nutrit ,fuer g nos; neque aliud nutririositi, quam a italioperfecta; veruntamen, quando calidum vinum, ct debiles quosdam redde re insinuauit ; dico, non alia ratione, diuerses ab eodem vino asseritus enassi posse , quam propter diuersam corporum nonrorum temperiem , quemadmo
dum iustum est,atque innati caloris robur, imbecilia talemi,vel uia prout vel modice , velint eperanter sumitur; testis nanque Aristotelci en 3 o. Probi malumsectione,problemate I. morum Wsum, ac
677쪽
sag C O N. T R AD ICTI O. NE Syracipue Potens, ac generosium, modo iracundos homindis, modo m ericordes,audacci tandem, furiosos, laetos, interdum Gram moestos, taclturnos, torpen- tres xonunquam contumeliosos, ct ρπulanici reddere solere. Robucta praeterea, caudat potantium corpora, a mno natura calido, calidiora , robuHio- ηt ; naturalis quippe inorum calor, non ua facile a vim calore euinciis superari poten; at si bibentium naturalis calor, imbecilliar, non robustus exorat; vel uiam θ , stigida admodum temperatura ssint, inualidor hos, atque imbecillureddet , tum quia validus vini calor , imbecillim ipsorum calorem severat,vinosum nanque vinum m becillis virci strat, auctore Valeno lib. 7. Therapo. Arethodicv.6. Ggrinotele idem comprobante 3. Problematumsectione, problemate a a. tibi sic habre. Vinum sua catissitate,calorem macerat naturalem; ct quo modo ab igne nimis, vel Sole. exiguinignis extinguitur ,sic intimus corporis calor, a vini caloresi nimim vi, superatur, atque extinguitur. Quod uiam superius adnotauit problemate 3. his verbis. Vnum enim, calorifica sua facultate amplisi
cata, plusquam vires corporis patiantur, calorem corporis, se permiscens, extinguit,quo extιncto, re-stgerateg coryore, accliut, ut tremores oriantur ἰrum Giam quia, ιn sigidam admodum sntempe-rιem , caudam eius uιm ,'cile imprιmere nequeat. Neque en/m 3n animalis corpore, secus quandoque
operatur vinum , ac in signu humi id , gnu escit;
678쪽
A V et C E N N A E. 6 'nanque,siceι ignis nutrimentum flat, sepcnumero tamen igniamenta, cum non ita facile ipsim vim, recFere valeant, non modo eιmflamma,a lignorum humiditate sopitur, tar eriam quandoque corrumpenda euM Aericulum immineat sic quoque 2 in corporibus nouru, Unum e sicit, quod, cum Ut prorsu si leor, ac corpus nutriat, Jatro egeat , stgι- ditate ramen assimilationemsubterfugiensfigus ac smbecillitatem potius quam calorem, ct mro adstrre vιritur. Fora 1 rtaque ac validiores eos reddet, quι calidioras redditι, caudiati uinι obsistere vati- de poterunt; debiles vero euadent, quorum ιmbecillis calor naturalis, a ualido uinι calore superatur,atque extinguitur . Neque iterum ahter ιn nobM uianum operatur, quam Sol, ualidas exercitia; qua duo autiore Galeno tib. .de Simplicium medicamgrorum facultatibus cap. I . calida, atque robusta corpora, uiam validiora e siciunt, prosternunt autem , ac digerunt, restgeranis, quae non sunt huius mori ; quocirca fristoteles 3. Probi. sect. probi. I 6. quaerit cur vinum, alios retardos, altas Auster hos reddat,at que insanibundos contrario enim a sectu id agitur quandoquidem hi magis,illi mιnim mouentur; atque sic ex Cheremoneresstondes; quia tranum pro moribus, atque focantium natura sese accommodat,contrarιa igitur reddit, non qua eadem,
sed quaesiunt dissi vilia,Ut ignis, alia xsiccat,atia humenat, sed non eadem; 2 q ridem uaciem, ac ceram liquefacit ;salem, bmum1 indarat. atque hac de
679쪽
res quosdam, quosdam uero ct debiles reddat. Operurecium modo est de stigido vino ut agamus,
quod cum tarde permeu,tardami mutatisnem,atque assimilationempubeat;idcirco debito quo nque reddere deberet, cum 2 serius nos enutrιat, ac naturalem , calorem praepotentiorem emere nequeat. Verum ct diuersi corporum natus, quemadmodum
superius ostensum est, diuersam ct olivi uino operationem sortiuntur; imbecilleu nanque eos reddiae, qui moderate calidi sunt, ipsorum calorem superans, hebetanss; frtiores eos , qui modice figidi sunt, calorem ipsorum quoquo parito colligens, ualidioremGefciens. Fariter non secus in corpore nostro, stigidum uinum escere iure poterit, ac aqua occursvistigida, qua aut uincit natiuum calorem, aut coligit; uincit quidem,cum debilis fuerit, colligit autem,cumfrtis , ipsum continens, ac dissari prohibens, auctore Valeno 3. Aphor morum semone com. 2I. Sic itaque uinum idem re calidum, ct figidum erit; bdumi ct stigidum, ea ratione, ualidorta alia quos , quo am uero imbecilΩOrci reddere ualebιt .