장음표시 사용
251쪽
Clodio iubet nos esse sine cura, & summam in nos beneuolentiam omni oratione significat Te hilae consiliorum authorem, licitudinum socium,onini in cogitatione colunctum cupio quare,ut Numestio mandam tecum vi ageret. item atque eo si potest acrius te rogo ut plane ad nos aduoles .respiraro,si te videro. CICERO ATTICO SAL. 6
C v M aliquem apud te laudaro tuom familiarium volam illum scire ex te me id secise se ut nuper me scis scripsisy ad te de Varronis erga me officio,te ad ine rescripsisse eam resummae tibi voluptati esse' sed ego mallem ad illum scripsisses nihil illum satisfacere: non quo sacctet,sed ut faceret: mirabiliter enim moratus est sicut nosti iaci ut . Sed nos tenemus praeceptu illud - - - Κνων.At Hercule sin tuus familiaris Hortensius,quam iplena manu,quam ingenue quam ornate nostras laudes in astra sustulit.cii de Flacci P tura & de illo tempore Allobrogu dic t:sic habeto nec amantius, nec honorificcntius. nec copiosius potuisse dici: ei te hoc scribere 1 me tibi esse missum. sane volo: sed quid tu scribas3que iam ego venire atque adesse arbitror:ita enim egi recu superioribus literis Valde te expedio,valde desydero neque ego magis quam ipsa res,& tempus poscit.His de ne- sgotiis quid scriba ad te nisi idem quod ispe rep.nil desperatius:his quoru opera nilia maiore odio:nos,ut opinio & spes & coniectura nostra fert firmissima beneuolentia hominumuniti sumus.Quare aduolla aut expedies nos omni molestia, aut eris particeps. Ideo sum breuior qubd ut spero,coram breui tempore coferre quae volumus licebit.Cura ut valeas
M. TVLLII CICERONIS EPIsTOLARUMQAD ATTICvM LIBER TERTIUS. CICERO ATTICO SAL.
MGV M antea maxime nostra interiae arbitrabar te esse nobiscum: tum ver , ut lepi r gatione intest exi ad iter id quod constitui nihil mihi optatius cadere posse quam ut tu me quamprimum consequare .ut cum ex I talia profecti essemus. siue pre Epeirum ita esset faciendum tuo tuorumque praesidio Vteremur:siue aliud quid agendum esset coetum consilium de nia senteria capcte possemus. Quamobrem te oro des oprea ut me statim consequare facilius potes,quoniam de prouincia Macedonia palata lex est.Pluribus vα- bis teciam agerem,nisi pro me apud te res ipsa loquoetur. CICERO ATTICO SAL. ITINERI s nostri causa fuit, quod non habebam locum, ubi pro meo iure diutius este possem,quam standi uri Sicar, praefatim nondum rogatione correcta: & simul intelligebam ex eo loco si te haberem, posse me Brundisium referre: sine te autem non esse nobis illas partas tenendas propto Antroesu. Nunc ut ad te antea scripsi.si ad nos ventas, consilium totius rei capiemus. itoe esse molestum scio, sed tota calamitas omneli mole- ,stias ha- Plura scribo non possum,ita sum animo pacesso & abiecto.Cura ut valeas. Dat. v I Id. Apr.Naris Luc. CICERO ATTICO SAL. que V T I N A M illum diem videam cum tibi agam gratias qubd me vium coegisti. Adhuc equidem valde me poenitet, sed te oro ut ad me Vibone statim venias,quo ego multis de causis conuerti iter meum.Sed eo si venσis,de toto itium ac fuga mea consilium capcte potero: si id non fecσis,mirabor.sed confido te esse facturum. CICERO ATTICO SAL. MI s E R I AE nostrae potius velim quam incos tantiae tribuas quod a Vibone quo te arcessebamus,subito discessimus: allata est enim nobis rogatio deponicie mea: in qua quod confectum esse audinamus, erat est modi,Vt mihi ultra quadringenta millia hinet esse. Ilici cum peruenire non liceret,statim iter Brundisium vasus contuli ante diem rogati
252쪽
, nis, ne de Sica apud quem eram,periret,& quod Melitae esse non licebat.Nunc tu propera, ut nos consequare,si modo recipiemur:adhuc inuitamur benigne, sed quod superest timemus . Me mi Pomponi valde menitet vivere, qua in re apud me tu plurimum valuisti. sed
CICERO ATTICO fAL sTERENTI A tibi & sepe & maximas agit gratias id est milii gratissimum. Ego vivo miserrimus,& maximo dolore coficior. Ad te quid scribam, scio. Si enim es Romae,
iam me assequi non potes: sin es in via, cum eris me assecutus, coram agemus quae erunt agenda. tantum te oro, ut quoniam meipsum semper amasti, ut eodem amore sis. Ego et, nim idem sum. Inimici mei mea mihi, non meipsum ademerunt. Cura ut Valeas. Dat. VIII Id.Apr.Turi. CICERO ATTICO SAL. 66NON fuerat mihi dubium quin te Tarenti aut Brundisi visurus essem: Idque ad multa
pertinuit in eis, & ut in Epetro conlisteremus,& de reliquis rebus tuo consilio uteremur. quoniam id non contigit erit hoc quoque in magno numero nostrorum malorum. Nobis iter est in Asiam maxime Cyzicum.Tibi meos comme&:me vix misereque sustento. Dat. X IIII Kal. Mai.de Tarentino. CICERO ATTICO fAL 67BRVNDIs Iu M veni ad tal.Mai.eo die pueri mi mihi a te literas reddiderunt & alii pucti post diem tertium eius diei alias lueras amiteriint. Qubd me rogas de hortaris ut apud te in Epetro sim,voluntas tua mihi valde grata est & minime noua sed cosilium mihi quidem optatum, si liceret ibi omne tempus consumere. Odi enim celebritatem, fugio et homines, lucem aspicere vix possum. Esset mihi ista solitudo. presertim tam familiari in
loco.no amarasta itineris causa,vt diuorterem, primum est deuium:deinde ab Antronio.& ceteris quatridui:deinde sine te.Nam Castellum munitu habitati mihi prodesset, transeunti non est necessarium.Quod si auderem Athenas petere sane ita cadebat ut vellem: nunc & nostri hostes ibi sunt,& te non habemus,& veremur ne interpretentur,illud quo, que oppidum ab Italia non satis stella nec scribis qua ad diem te expectemus. Quod me
ad vitam vocas,unum efficis,ut a me manus abstineam:alterum non potes,ut me non nostri consilii vitaeque poeniteat.Quid enim est quod me retineate presertim si spes ea no est
quae nos proficiscentes prosequebamr. Non faciam Ut enumerem miserias omnes in quas incidi per summam iniuriam de scelus non tam inimicorum meorum qu na invidorum: η ne& meum moerorem exagittam,& te in eundem luctum vocem:hoc adfirmo, neminem quam tanta calamitate esse affectum, nunt mortem magis optandam fuisse: ius oppetendae tempus honestissimum praetermissum est.Reliqua tempora non sunt tam ad me 'dicinam.qubm ad fine doloris. De r .video te colligere omnia quae putes aliqua spem mihi posse afferre mutandarum remm:quae quanquam exigua sunt,tame quoniam placet,s expectemus.Tu nihilo minus si properaris,nos consequere: nam aut accedemus in Epei rum aut tarde per Gandauiam ibimus. Dubitationcm autem de Epetro no inconstantia
nostra afferebat,sed quod de statre,ubi eu visuri essemus, nesciebamus:quem quidem ego. nec quomodo visurus nec ubi dimissurus sim scio,id est maximum te miserrimum mearii omnium miseriarum. Ego & saepius ad te, de plura scriberem nisi mihi dolor meus, cum
ε omneis parteis mentis, rum maxime huius generis facultatem ademisset. Viam te cupio. cura ut valeas.Dat. Prid. talen.Mai.Brundisi proficiscens. CICERO ATTICO SAL. gsCRIPs ERAM ad te quas ob causas in Epeiru no essemus profecti quia Ad Achaia prope est,& plena audacissimorum inimicoru,& exitus difficiles haliaret cum inde proficisceremur.accessit,cu Dyrrhachii essemus,ut duo nuncii afferretur: unus classe fratrem Epheso Athenas:alter pedibus per Macedonia venire. Itaque illi obuiam misimus Athenas, ivt inde Thessalonica veniret. Ipsi processimus Se Thessalonica ad X Kal.Iun.venimus,neque de illius itinere quicquam certi habebamus nisi eu ab Epheso ante aliquanto profectu.
253쪽
Nunc istic quid agatur magnopere timeo.quanqua ni altera epistola scribis Id. Mai audire, fore ut acrius postularet: altera, iam esse mitiora: sed haec in pridie data qu1m illa quo coturber magis. Itaque cum meus me moeror cotidianus lacerat&coficit, tum vero laucaddita cura vix mihi vitam reliqua facit.Sed & nauigatio perdissicilis suit:& ille incertus ivbi ego essem fortasse alium cursum petiuit.na Phaeto lib. m non vidit vento reiectus ab illo in Macedonia Pellae mihi praesto fuit.Reliqua quam mihi timenda sint video: nec quid scribam habeo,& omnia timeo mec tam miserum est quidquam quod non in nostra fortunam cadere videatur.Equide adhuc miser in maximis meis mimnis & luctibus hoe metu adiecto maneo Thessalonicae suspensus: c audeo quicqua. Nunc ad ea quae scrip- sisti.Tryphonem Caecilium no vidi. Sermonem tuum & Pompeii cognoui ex tuis literis. Motum in rep.no tantum ego Impcndere video,quantum tu aut vides aut ad me consolandum affers.Tigrane enim neglecto sublata stant omnia.Varroni me iubes agere gratias . facia.item Hypseo.Quia suades ne longius discedamus dum acta mensis Maii ad nos perferantur:puto me ita esse factitru: sed ubi,nondum stanti:atque ita perturbato sum ani- smo de Quinto ut nihil queam statuere,sed tamen statim te faciam certiorem. Ex epistolarum mearum inconstantia, puto te metis meae motum videre:qui etsi incredibili & singulari calamitate afflictus sum, tamen non ta est ex miseria,qu1m ex culpae nostrae rem datione commotus: ius enim scelere impulsi ac proditi simus iam protato vides:atque utinam iam ante vidisses neque totum animum tuum moerori mecii simul dedisses. ua-ε re cum me afflictum & confestum luctu audies,existimato me stultitiae meae poenam serre grauius quam euenti quia ei crediderim quem csse nefarium non putarim. Me & meorum maloru memoria,& metus de fratre in scribendo impedit.Tu ista omnia vide & guberna.Terentia tibi maximas gratias agit. Literarum exemplum,quas ad Pompeiu scrip si,misi tibi. Dat.1 III XU.Mai.Thessalonicae. CICERO ATTICO fAL 'Q F R A Τ E R cum ex Asia discessisset ante Kal. Mai.& Athenas venisset Id. Mai, valde suit ei properandum,nequid absens acciperet calamitatis, siquis sorte fuisset qui colentus nostris malis no esset. Itaque eum malui properare Roma,qu m ad me venire:& simul dicam enim quod verum est,ex quo magnitudine miseriarum mearum perspicere possis animum inducere non potui ut aut illum amantissimum mei mollissimo animo tanto inrm rore aspicere,aut meas miserias luctu afflictas,& perditam sortunam illi offerrem aut
ab illo aspici paterer.Atque etia illud timebam, quod proscctb accidisset ne a me digredi
non posset.versabatur mihi tempus illud ante oculos, cu ille aut lictores dimitteret,aut vi melleretur ex complexu meo.Huius acerbitatis euenmm,altera acerbitate no videndi se
tris vitavi.in huc me casum vos vivendi authorci impulistis. Itaque mei peccati luo 'G3nas: quanqua me tuae literae sustentant, ex quibus quantu tu ipse speres facile perspicio:&quae quidem tamen aliquid habebant selatu antequa es, venisti , Pompeio.Nunc Horte sum allice & eiusmodi viros.Obsecro mi Poponi,nondum perspicis, quoru opera,quoruinsidiis,quorum scelere perierimust Sed tecum haec omnia coram agemus. tantum dico, quod scire te puto, nos non inimici,sed inuidi perdiderunt.Nunc si ita sunt quae speras. - ε stinebimus nos,& spe, qua iubes nitemur: ta,ut mihi videntur, firma sunt quod optimo tempore facere non licuit minus idoneo fiet. Terentia tibi saepe agit gratias. Milii etiam unum de malis in metu est,fratris miseri negotium:quod si scia cuiusmodi sit sciam quid agendum nulli sit.Me etiam nunc istorum beneficioru & literarum expectatio ut tibi placet, Thessalonicae tenet. Siquid erit noui allatum, sciam de reliquo quid agendum sit.Tu, ssi ut scribis,Kalen. Iun.Roma profectus es propediem nos videbis. Literas quas ad Pompeium scripsi, tibi misi. Dat.Id. Iun.Thessalonicae. CICERO ATTICO SAL. NACTA quae essent usque ad VIII Kal.Iun. cognoui ex tuis literis reliqua expectabam ut tibi placebat Thel salonica: quibus allatis,facilius statuere potero ubi sim.Nam si erit causa, siquid agetur, s spem videro, aut ibidem operiar aut me ad te conseram: sin ut tu
254쪽
scribis ista manuerint,siquid aliud videbimus.omnino adhuc nihil mihi signifieatis nisi, discordiam istorui quae tamen inta cos de omnibus potius rebus est,quam de me.itaque quid ea mihi prosit nescio. Sed tame quoad me vos sperare vultis,vobis obtemperabo.Naquod me tam saepe & tam vehemeter obiurgas,& animo infirmo esse dicis,quaeso ecquod tantum malum est quod in mea calamitate no sit Ecquis unquam ex tam amplo statu in tam bona causa tantis facultatibus ingenii,consilii gratis,tantis praesidiis bonorum om- , nium conciditi possum obliuisci qui fuerim,non sentire qui sinit quo caream honores qua gloria quibus liberis quibus formiust quo fratret quem ego lut nouum calamitatis genus attendasὶ cum pluris facerem quam meipsum,semperque fecissem,Vitaui ne viderem: ne aut illius luctum squalioremque aspicerem,aut me quem ille florentissimum reliquerat: perditum illi afflictumque offerrem. Mitto cetera intolerabilia:etenim fletu impedior.Hie 4 virum tandem sum accusandust quod doleo,an quia commisi ut haec aut no retinerem: quod facile suisset nisi intra parietes meos de mea pernicie costia iniretur aut certe vivus non amittere Haec eo scripsi, ut potius relevares me, quod sacis,quam aut castigatione, aut obiurgatione dignum putares:ebque ad te minus multa scribo quia & moerore impedior,& quid expectem illinc magis habeo quam quid ipse scriba quae si erunt allata sis clam te nostri consilii certiorem.Tu,ut adhuc fecisti quamplurimis de rebus ad me velim scribas ut prorsus nequid ignorem. Dat.X IIII Kal.Quint.Thessalonicae.
ME ΕΤ tua literae & quidam boni nuncii non optimis tamen authoribus,& expectatio vestrarum literarum,& quia tibi ita placuerat adhuc Thessalonicae tenebant. Si accepero literas quas expecto,si spes erit ea quae rumoribus afferebareir ad te me conferam: si non erit, aciam te certiorem quid egerim.Tu me ut facis opera .consilio, gratia iuua:G- , solari iam desine, obiurgare vero noli.quod cum iacis, ut ego tuum amorem & dolorem destilem quem ita affectum mea aerumna esle arbitror,ut teipsum consolari nemo possit. Q fratrem optimum humanissimumque sustenta. Ad me obsecro te ut omnia certa perscribas. Dat.I III Kal. Quintil.
T V QN IDEM sedulo argumentaris quid sit sperandum, & maxime per Senatum: idemque caput rogationis proponis. Scribis quare in Senatu dici nihil liceat: itaque siletur. Hic tu me accusas quia me afflictem, cum ita sim afflictus ut nemo unquam, quod tute intelligis. Spem ostendis secundum comitia. quae ista est eodcm Trib. pl. & inimico, cos.Dei Percussisti aure me etiade oratione prolata: citi vulneri ut scribis medere siquid potes. Sctipsi equidem olim ei iratus,quia ille prior scripserat:sed ita copresseram ut nunquam manaturam putarem: quomodo exciderit nescio.sed quia nuquam accidit ut cum eo verbo uno concertarem,& quia scripta mihi Videtur negligentius quam ceterae, puto
posse probari no esse meam.Id,si putas me posse sanari, res velim: sin plane perii. minus 3 laboro.Ego etiam nunc eodem in loco iaceo sine sermone ullo sine cogitatione ulla. Licet tibi ut scribis, significarem ut ad me venires Sidona,tamen intelligo te illic prodesse. hic ne verbo quidem leuare me posse.Non queo plura scribere nec est quod scriba: vestra
magis expecto. Dat X V I Kal.Sextil.Thessalonicae.
OD ad te scripseram, me in E isto suturum,posteaquam extenuari spem nostra,&evanescere vidi mutaui conssu:nec me Thessalonica comoui ubi esse statuera quoad aliquid ad mede eo icti es quod proximis literis scripseras fore uti secundum comitia aliquid de nobis in Senam agereturud tibi Pompeiu dixisse.Qua de re quonia comitia habi- , ta sunt, tuque nihil ad me scribis proinde habebo ac si scripsisses nihil esse, meque te risnon longinqui spe ductum esse moleste fera. Quem autem motu te videre scripseras, qui nobis utilis fore videretur,eu nunciant qui veniunt nullum fore. In Tribb.pl. De reliqua spes est quam si expectaro,no erit quia putes me causae meae voluntati meorum defuisse. Quod me saepe accusas cur huc meum casum tam grauiter feram,debes ignoscere: cu ita
255쪽
me afflictum videas ut nemincm unquam nec Vidcris, nec audieris. Nam quod scribis te 3 audire me etia mentis errore ex dolore affici: mihi vero mens integra est. atque utina tam in periculo fuisset cum ego iis,quibus mea salutem charissimam esse arbitrabar, inimicissimis crudelissinusque usus sum:qui ut me paulu inclinari timore viderunt sic impulerunt, ut omni suo scelere de pasidia abuterentur ad exitium meum. Nunc quoniam in Cyricum nobis eundum, quo rarius ad me literae perserentur hoc velim diligetius omnia,quae . putaris me scire opus esse, perscribas. Q ratrem meum fac diligas,quem ego miser, si incolumem relinquo,non me totum perisse arbitrabor.Dat.Non.Sextil. CICERO ATTICO SAL.
Ex T v I s Iiteris plenus sum expectatione de Pompeio, quidnam de nobis velit aut ostedat. mitia enim Gedo esse habita quibus absolutis scribis illi placuisse agi de nobis. Si tibi stultus esse videor, qui spere facio tuo iussit:& scio te me iis epistolis potius,& meas spes solitum esse remorari. Nunc velim mihi plane perscribas quid videas. Scio nos nostris multis peccatis in hanc aerumnam incidisse:ea si qui casus aliqua ex parte correxerint, a minus moleste feremus nos vixisse, de adhuc vivere. Ego propter viae celebritatem de cotidianam expectationem reru nouarum non comoui me adhuc Thessalonica: sed iam extrudimur,non a Plancio sitam is quidem retinen verum ab ipso loco minime apposito adtollerandam in tanto luctu calamitatem.In Epcirii ideo ut scripseram, no ivi,qubd subiti mihi uniuersi nuncii venerant & litoae quare nihil esset necet se quamproxime Italiam , esse. Hinc si aliquid a comitiis audierimus nos in Asiam conuertemus: neque adhuc stabat quo potissimum sed scici. Dat. X II Kalend. Sextil.Thessalonicae.
CICERO ATTICO SAL. II ACCEPI Idib.Sext. quatuor epistolas a te missas.Vnam, qua me obiurgas, ut sim firmior:almam,qua Crassi libertum ais tibi de mea solicitudine macieque narrasse: tertiam,
qua demonstras acta in Senatu:quartam de eo quod a Varrone scribis tibi esse confirmatude voluntate Pompeii. Ad prima tibi hoc scribo, me ita dolere,ut non modo a mente no ideserar sed idipsum dolea me tam firma mente ubi utar,& quibus m non habere.Nam si tu me uno non sine moerore cares, quid me censes qui de te, de omnibus & si tu incolumis me requiris,quomodo a me ipsam incolumitatem dcsyderari putas Nolo commemo' rare quibus rebus sim spoliatus,non solum quia non ignoras,sed etia ne scindam ipse dolorem meum.hoc confirmo neque tantis bonis esse priuatum quenquam neque in tantas , miserias incidisse Dies autem no modo non leuat luctum hunc,sed etiam auget. nam coieri dolores mitigantur vetustate,hic non potest non & sensu presentis miseriae, δe recor datione praeteritae vitae cotidie augeri.Desydero enim non mea solii,ncque meos,sed meipsum.Quid enim sumsed non facta,ut aut tuum animum angam querelis aut meis vulneribus saepius manus afferam. Nam qubd purgas eos quos ego mihi scripsi inuidisse,& in .eis Catone: o v tantum illum puto ab isto scelere abluisse,ut maxime doleam plus apud me simulatione alioriim,quam istius fidem valuisse.Ceteri quos purgas debent mihi purgati esse tibi si sunt .sed haec sero agimus. Crassi libertii nihil puto synccte locutum. in Senatu rem probe sciibis actam .sed quid Curior an illam orationem non legire quae viaest prolata nescio.Sed Axius eiusdem dici scribens ad me acta, non ita laudat Curione.At , potest ille aliquid praetermittere:m nisi quod erat,profecto non scripsisti. Varronis sermo facit expectationem Caesaris: atque utina ipse Varro incumbat in causam: quod profecto
cu sua sponte tum te instante faciet. Ego, si me aliquando vestri de patriae compotem sortuna secoit, cate ericiam ut maxime laetae unus ex omnibus amicis, meaque ossicia de studia, quae parum antea luinunt fatendum est enimὶ sic exequar,ut me aeque tibi, ac si ιtri de liboeis nostris restitum putes.Siquid in te peccaui, ac potius quoniam peccaui, ignosce:in me enim ipsum peccaui vehementius. Neque haec eo scribo, qub te non meo casu maximo dolore esse assectum sciam:sed prosecto si quantum me amas,& amasti, latum amare deberes ac debuisses, nunquam esses passus me, quo tu abundabas, egere consilio: necesses passias mihi poesuaderi, utile nobis esse legem de collegiis persari. Sed tu tantum la- ,
256쪽
crymas praebuisti dolori meo quod erat amoris, tanqua ipse ego: quod meritis meis persectum este potuit ut dies & noctes quid mihi faciendii esset cogitares id abs te meo, no tuo elere praetermissum est. Quod si no modo tu,sed quisqua suisset, qui me Poprii minus liberali responso perterritu a turpissimo cosilio reuocaret,quod unus tu facere maxime po- a tuisti: aut occubuissem honeste aut victores hodie umeremus. Hie milii ignoscas, me enim ipsum multo magis accuso:deinde te quasi me alterum, & simul meae culpat socium quaero: si restituor etiam minus videbimur deliquisse: abs reque certe, quoniam nullo nostro,
tuo ipsius beneficio diligemur.Quia te cum Culleone scribis de priuilegio locum est aliquid, sed multo est melius abrogari.si enim nemo impcdiet sic est firmius: sin erit qui ferri, non sinat,itim S.C. intercedet,nec quicqua aliud opus est,quam abrogari. nam prior lex nos nihil laedebat: qua si, ut est promulgata,laudare volui scimus aut ut erat negligida, negligere, nocere omnino nobis no potui ilici. Hic mihi primu meu cosilium tituit, sed etiam obliti t. ci, caeci inquam fuimus in vestitu mutando, in populo rogando: quod nisi nominatim mecum agi coeptum estet, fieri pcrniciosum fuit: sed pergo praeterita, verutamen ,. ob hanc causam ut siquid ageretur, legem illam,in qua popularia multa sunt, ne tangatis. verum est stultum me praecipere quid agatis, aut quomodo utinam modo agatur aliquid. Multa occultant mae literae, credo ne vehemcntius desperatione perturber. Quid enim vi
des agi posse,aut quomodo per Senanimnet in tute scripsisti ad me, quoddam caput legis
Clodium in curiae poste fixisse, ne referri, neve dici liceret. Quomodo igitur Domitius seri dixit relaturum Quomodo autem iis, quos tu scribis. Se de re dicentibus, & ut referretur postulantibus, Clodius tacuit Ac si per populum, poteritne nisi de omnium Tribb.pl.sententia quid de bonis quid de domo potetit ne restitui aut si non poterit, egomet quomodo poteroe Haec nisi vides expediri, qua in spem me vocas si autem spei nihil est, quae est mihi vita Itaque expe Thessalonicae acta Kal. xl.ex quibus statuam in tuosne agrosti confugiam, ut neque videam homines quos nolim:& te ut scribis videam,& propius si siquid agaturadque intellexi cum tibi tum oeratri placere: an abeam Cyzicum. Nuc P poni quoniam nihil impcrtisti tuae prudentiae ad salutem meam quod aut in meipso satis esse consilii decreras aut te nil plus mihi debere,quam ut praesto esses,quando qui)em ego proditus, inductus, coniectus in fraudem omnia mea pravita neglexi, totam Italiam in ,, me erectam ad me delendendum dini tui & reliqui, me meis tradidi inimicis, inspectante& tacente te: qui si non plus ingenio valebas,quam ego certe timebas minus: si potes, eri ge afflictos.& in eo nos iuua:sin omnia sunt obstructa id ipsum fac ut sciamus.& nos aliquando aut obiurgare aut comiter cosolari desine. Ego si tuam fide accusarem, no me potissimum tuis tectis crederem: meam amentiam accuso, qtiod a te tantu amari,quantumia ego vellem putaui:quod si hiisset fide eandem cura maiorem adhibuisses, me eate ad extatium praecipitantem retinuisses: istos labores quos nunc in naufragiis nostris suscipis, non subisses.Quare fac.ut omnia ad me perfricta & explorata perscribas:meque ut facis velis esse aliquem,quoniam qui sui &qui esse potui, iam esse non possum:& ut his literis non te, sed meipsum a me esse accusatum putes. Si qui erunt quibus putes opus esse meo nomine,, literas dari,velim conscribas curesque dandas. Dat. X IIII Kal. Septemb.
CICERO ATTICO SAL. SIT O T V M iter mihi incertu facit expectatio literarum vestram talend.Sext datarum: no aliud aliquid. si spes erit Epeirum:l in minus Cyricum, aut aliud quid sequemur. Tuae quidem literae, quo li ius a me legutur, hoc spem faciunt mihi minorem quam cum lectae sunt: tum id quod attulerunt ad spem infirmant:vt sicile appareat, te & consolationi, scrutae & veritatiudque te rogo plane, ut ad me,quae scis,ut erunt,quae putabis,ita stabas.
Dat.X II Kalen.Septemb. CICERO ATTICO SAL. UD E in fratre nuncii nobis tristes. c varii venerant, ex ante diem Non.Iun. usque ad
prid.Kalend. pleb.Eo autem die Liuinus M. Reguli lib.ad me a Regulo missi is venit. is omnino mentionem nullam factam esse nunclauit sed fuisse tamen sermonem de C.Clo-
257쪽
dii filio: isque mihi tum a fratre literas atmiit: sed postridie Sestii pueri venerunt qui a te
literas attulerunt, non tam exploratas a timore, quam sermo Liuini fuerat. Sane sum in
meo infinito moerore sollicitus & co magis,quod Appii spectio est. Cetera quae ad me ei Ddem literis seribis de nostra spe intestigo cist languidiora quam alii ostedunt.Ego autem,
quoniam non longe ab co tempore absumus in quo res diiudicabitur,aut ad te conseramnae,aut etiam nunc circum haec loca commorabor.Scribit ad me frater omnia sua per te unum sustineri.Quid te aut horter,quod facis,aut agam gratias,quod non expectas Tan- 3 tum velim sortuna det nobis potaestatem ut incolumes amore nostro perfruamur.Tuas literas semper maxime expecto: in quibus caue ne aut diligentia tua mihi molesta, aut veritas acerba sit. Dat prid. Non. Scpt. CICERO ATTICO SAL. DEXPECTATIONEM nobis no parua attuleras, ta scripseras Varrone tibi pro amicitia c6firmasse causam nostra Pompeiu certe suscepturii At simul a Caesare ei literae. quas expectaret,remissa essent auctore etiam daturu. Vtrum id nihil fuit an aduersatae sunt Caesaris literae an est aliquid in spe Elia illud scripseras,cunde secundu comitia dixisse.Fac si ivides quantis in malis iaceam,& si putas esse humanitatis mat me,sic de tota causa nostra certiorem. Nam Q frater homo mirus qui me tam valde amat,omnia mittit spei plena, metuens credo desectionem animi mei. Tuae autem literae sunt variae: neque enim me despcrare vis nec temere sperare. Fac obsecro te,Vt Omnia quae perspici a te possi int,sciamus.
QN O AD eiusmodi mihi literae a vobis afferebantur, ut aliquid ex iis eget expectandii. spe & cupiditate Thessalonica retentus sum. Posteaqua omnis actio huius anni cosecta nobis videbatur,in Asiam ire nolui quod & celcbritas mihi odio est, & si fieret aliquid a n uis magistratibus abesse longe nolebam. Itaque in Emim ad te statui me cosmemo quod mea interesset loci natura qui lucem omnino fugere sed ad salutem libctissime ex tuo por itu proficiscar:& si ea praecita erit nusqua facilius nanc miserrima vitam vel sustentabo.ves
quod multo est melius abiecero cu paucis, multitudinem dimitta. Me tuae litem nuquam in latam spcm adduxerunt,quanta aliorum. attamen mea spes etiam tenuior semper fuit. quam tuae literae. Sed tamen quoniam cαptu est,ego,quoquo modo captum est &quacuque de causa, non deseram, neque optimi atque unici fratris miseras ac luctuosas preces, , nec Sini,ceteroiumque promista, nec spem aerumnosissimae mulieris Teretiae, nec ferrimae mulieris Tulliolae obsecratione, & fideles literas mas. Mihi Epcirus aut iter ad salute dabit:aut quod scripsi supra, te oro & obsecro Poponi,si me omnibus amplissimis charissimis. iucundissimisque rebus perfidia hominu spoliatum, si me a meis costariis proditum& proiectum vides si intelligis me coactum,ut iPse me & meos perderem,ut me tua mis ricordia iuves:& Q. fratre qui potin esse saluus,sustentes:Terentiam liberosque meos tu arcimetsi putas te istic visurum expectes:si minus,inuitis si potes: mihique ex agro tuo ta- tum assignes, quanmm meo corpore Occupari potest: & pueros ad me cum literis qua primum & quamsaepissime mittas. Dat. X V I Kal.Octob.
cUC AE CI L I o QEF. Poponiano Attico, quod quide ita esse.&auu tu mu stactu esse officio,vehementissime pro .gaudere me tum dica si mihi hoc verbo lioebit uti. Me miserii quam omnia essent ex sentetia, si nobis animus, si cosiliu si fides corii quibus credidimus,no defuisset.quae colligere nolo,ne augea moerore. Sed tibi venire in mente oerte scio, quae vita esset nostra quae suauitas, quae dignitas .ad quae recuperata per sortunas incube ut satis: diemque natale reditus mei cura,vt in mis aedibus amoenissimis aga te & cu meis.
Ego huic spei & expectationi,quae nobis proponitur,maxime tame volui praestolari apud te in Emim:sed ita ad me scribitur,ut pute cile comodius nos eisde in locis esse. De domo,& Curionis oratione, ut scribis ita est.in uniuersa salute si ea modo nobis restimetur inerunt omnia ex quibus nihil malo quam domum:sed tibi nillil mando nominatim: totu , me tuo amori fidesque commcdo. Quod te in tanta haereditate ab omni occupatione ex-
258쪽
pedisti. valde milii gratum est.Quod facultates tuas ad meam salutem polliceris,ut omnibus rebus a te praeter ceteros iuuer, id quantum sit praesidium .video: intelligoque multas 4 parteis meae salutis & suscipere,& posse sustinere,ncque ut ita facias rogadum esse. Quod me vetas quidquam suspicari accidisse ad animum tuum, quod secus a me erga te commissum aut praetermissi im videretur, geram tibi morem,& liberabor ista cura: tibi tamen eo plus debebo quo tua in me humanitas fuerit excelsior quam in te mea. Velim quid videas quid intelligas quid agatur ad me scribas tuosque omnes ad nostram salutem adhortere. Rogatio Stai, neque dignitatis satis habet, nec cautionis. nam & nominatim ferre, oportet,& de bonis diligentius scribi,& id animaduertas velim. Dat.I II I. Non. Octob. Thessalonicae.
CICERO ATTICO SAL. QTRIGINTA dies erant ipsi cum has dabam literas,per quos nullas a vobis acceperam.Mihi autem erat in animo iam, ut antea ad te scripsi, ire in Emirum, & ibi omnem casum potissimum expectare. oro, ut siquid erit quod perspicias quaiacunque in parte, quamplanissime ad me scribas:& meo nomine ut scribis literas quibus putabis opus esse,
ETSI diligenter ad me Qgrater & Piso quae essent acta scripserant: tamen vellem tua te occupatio non impia si et quo minus ut consuesti ad me quid ageretur de quid intelligeres, perscriberes. Me adhuc Plancius liberalitate sua retinet iam aliquoties conatum ire in Epeirum. Spes homini est iniecta non eadem quae mihi, posse nos una dccedere: quam, rem sibi magno honori sperat sore. Sed iam eum aduentare milites dicentur, faciendu nobis erit ut ab eo discedamus: quod cu faciemus, ad te statim mittemus,ut scias ubi simus. Lentulus suo in nos officio quod & re & promissis & literis declarat, spem nobis nonnullam affert Popeii voluntatis: saepe enim tu ad me scripsisti eum totum esse in illius potestate. De Metello scripsit ad me frater, quantii speraret, profectu esse.per te mi reponi pu-3 gna vi te ,& cum meis mihi liceat vivere,& scribe ad me omnia.premor cu luctu tu desiderio omnium rem, quae mihi me chatiores semper fuerant. Cura ut valeas. 6
EG o. qubd per Thessaliam si irem in Emirum, perdiu nihil eram auditurus, & quod mes studiosis habeo Dyrrhachinos, ad eos perrexi cu illa superiora Thessalonicae scripss-s .inde cum ad te me conuertam faciam ut scias.Tuque ad me velim omnia quamdiligentissime cuicuimodi sunt,scribas.Ego iam aut rem,aut ne spem quidem expecto. Dat. V I.Kal. Decemb. Dyrrachii. CICERO ATTICO SAL. 6sA D v Kal. Decemb.tiris epistolas P te accepi .unam, datam ad V III Kale. Nou.in qua me hortaris ut sorti animo mensem Ian.expectem: eaque quae ad spem putes pertinere de Lentuli studio.de Metelli voluntate, de tota Pompeii ratione perscribis. In altera epistola praeter consuetudinem tuam diem non adscribis,sed satis significas tempus. Lege enim ab , octo Tribb. pl.promulgata scribis te eas literas eo ipso die dedisse, id est ad iiii Kalend. Nou.& quid putes utilitatis eam promulgationem attulisse,scribis. In quo si haec iam nostia salus cum hae lege desperata erit, velim pro tuo in me amore hanc inanem meam diligentiam miserabilem potius,quam ineptam putes: sin in aliquid spes des operam ut maiore diligentia posthae a nostris magistratibus defendamur. Nam ea veterum Tribb.pleb., rogatio tria capita habuit. Vnum,de reditu meo scriptum incaute. nihil enim restituitur praeter ciuitatem & ordinem, quod mihi pro meo calii satis est: sed quae cauenda fuerint, ct quo modo, te non iugit. Alterum caput in tralatiuum de impunitate, siquid contra alias leges eius legis ergo factiam sit.Tertium caput, mi Pomponi quo consilio,& a quo sit inculcatum, vide. scis enim Clodium sanxisse.ut vix, aut omnino non posset nec per Se- . natum, nec per populum infirmari sua lex. Sed vides nunquam esse obseruatas sanctiones earum legum quae abrogarentur. nam si id esset, nulla fere abrogati posset: neque enim ulla est, quae non ipsa se sepiat dissicultate abrogationis: sed ciim lex abrogatur,il-
259쪽
lud ipsum abrogaretur , quomodo eam abrogari Oporteat. Hoc quum re vera ita sit, cum semper ita habitu obseruatumq; sit, octo nostri Tribb.pl.caput posuer ut hoc,s I Q. V I DIN HAC ROGATIONE SCRIPTUM EST, Q UOD PER L E G Ε sPLE B. UE s C. HOC EST, Q U OD PER LEGEM CLODIAM PROMULGARE, ABROGARE, DEROGARE, OBROGARE S. F. SUA NON LICEAT, NON LICUERIT: Q Vo D UEL QN I PROMULGAVIT, DE ROGAUIT, OB EAM REM POENAE MULTA EVE sITE H. I N R. atque hoc in illis Tribb.pl.no laedebat. Lege enim collegii sui no tenebantur. quo maior est suspicio malitiae alicuius, cu id quod ad ipsos nihil pertinebat erat auae contra me scripserunt,ut noui Tribb.pl.si essent timidiores, multo magis sibi eo capite utendum putarent. Neque id a Clodio praetermissiim est.dixit enim in concione ad III Non. . Novembr.hoc capite designatis Tribb.pl. praescriptum esse quid liceret.Tame in lege nulla esse eiusmodi caput te non fallit. quod si opus csset, omnes in abrogando uterentur.aut Ninnium,aut ceteros sugerit,inucstiges velim, & quis attulerit, & quare octo Tribb.pl.ad Senatum de me rescire no dubitarim. siue quod obseruanda illud caput non putabantrudem in abrogando tam cauti summi, ut id metuerent, soluti cum essent, quod ne iis qui- ydem qui lege tenentur,in curandum. Id caput sane nolim nouos Tribb.6.serre sed perierant modo quidlibet,vno capite,quo reuocabor modo res conficiaturὶ ero contentus. Ian- dudum pudet tam multa scribere. vereor enim ne re iam desperata legas : ut haec mea diligentia miserabilis tibi aliis irridenda videatur.Sed si est aliquid in spe vide legem quam T. Fadio scripsit T.Visellius.ea mihi perplacet: nam Sestii nostri quam tu tibi probari seri abis mihi no placet. Tertia est epistola prid. Id. Nou.data in qua exponis prudenter diligenter quae sint quae rem distinere videantur de Crasso de Pompeio,de ceteris.Quare oro te ut siqua spes crit posse studiis bonorum,auctoritate multitudine comparata rem comsici, tis operam ut uno impetu periringatur, in eam rem incumbas, ceterolque tu excitcs:
sit ut ego perspicio cum tua coniectiara, tum etiam mea spes nihil est , oro obtestorque te ,.Vt Q ratrem ames,quem ego miserum misere perdidi: neve quid eum patiare grauius cosulere de se, quam expediat lororis tuae filio.Meum Ciceronem cui nihil misello relinquo
piae ter inuidiam & ignominiam nominis mei, tuere quoad poteris. Terentiam unam omnium aerumnosissimam fustentes tuis officiis .Ego in E inim proficiscar, cum primorum dierum nuncios excepero. Tu ad me velim proximis literis, ut se mitia dederint, perscri- is
bas. Dat. Prid. l. Decemb. CICERO ATTICO SAL. 66
ANTE A quam ad me scripsissetis vestro consensu Consulum prouincias ornatas esse, etsi verebar quorsum id casurum esset, tamen sperabam vos aliquid aliquando vidisse prudentius. Postquam illi &dictum est,& scriptum, vehementer consilium vestrum reprohendi:grauiter sum comotus,quod illa tria spes exigua quae erat,videtur esse sublata. nam si Tribb.pl. nobis suscensent quae potest spcs cita ac videntair iure suscensere,cum & expe res consilii fuerint.& qui causam nostram lusceperant, de nostra concessione omnem vim sui iuris amiserint:praesertim cum ita dicant, se nostra causa voluisse suam potestatem esse de Consulibus ornandis, non ut eos impedirent, sed ut ad nostram causam adiungerent. Nunc si C o s s. a nobis alieniores esse velint posse id libere sacere: sin vellent nostra causa, nihil posse se inuitis. Nam quod scribis, ni ita nobis placuisset, illos hoc idem per po- ipulum assecuturos fuisse: inuitis Tribb.pl. fieri nullo modo potuit. ita vereor ne & studia Tribunorum amiserimus: & s studia maneant vinclum illud adiungendorum C o S s.amissum sit. Accedit aliud non paruum incommodum quod grauis illa opinio,vi quidem
ad nos perserebatur, Senatum nihil decernere antequam de nobis actum esset. amissa est: prcisertim in ea causa quae non modo necessaria non fuit, sed etiam inusitata ac noua. - . que enim Vnquam arbitror ornatas esse prouincias designatorum: ut cum in hoc illa co- stantia,quae erat mea causa suscepta imminuta sit nihil iam possit no dcinni: iis ad quos relatu est,amicis placuisse non mirum sit. erat enim dissicile reperire qui cotra tanta com-
260쪽
moda duoriim Consulum palam sententiam diceret: sitit omnino discite no obsequi vel amicissimo homini Lentulo vel Metello qui simultatem humanissime deponeret.Sed vereor ne hos tamen tenere potuerimus,Tribb. pl.miserimus.Haec res quemadmodum ceciderit,& tota res quo loco sit velim ad me scribas.& ita ut instituisti. nam ista veritas etianis iucunda non Et mihi tamen grata est. Dat. I III Id. Decemb. CICERO ATTICO SAL. 6
Posae tuum a me discessum literae mihi Roma allatae sunt:ex quibus prospicio nobis in hac calamitate tabescendum esse:neque enim sed bonam in partem accipies)si ulla spessaliatis nostrae subesset, tu pro tuo amore in me,hoc tempore discessisses Sed ne ingrati. aut ne omnia velle nobiscum una interite videamur hoc omitto. Illud abs te peto des operam, id quod milii affirmasti ut te ante Kalend. Ian.Vbicunque erimus,sistas.
CICERO ATTICO SAL. GLI T E R AE mihi a QEratre chim S.C.quod de me est factum,allatae sunt:mihi in animo est legum lationem expectare. Et si obtrectabitur,utar auctoritate Mnatus:& potius vita quis patria carebo.Tu quaeso festina ad nos venire. Vale.U I Kal. Ian.
CICERO ATTICO SAL. 69E x T VI s literis & ex re ipsa nos funditus perisse video. oro ut quibus in rebus tui meis indulgebant nostris miseriis ne desis. Ego te, ut scribis,cito videbo.
M. TVLLII CICERONI s EPISTOLARUM AD A T-TICVM LI B. IDI. CICERO ATTICO SAL.
Cv M primum Romam veni tuitque cui ruste ad te literas darem, nihil prius faciendumihi putaui quam ut tibi absenti de reditu nostro gratularer. Cognora enim sui vere scribam) te in consiliis mihi dandis. nec fortiorem,nec prudentiorem quam meipsum, nec etiam propter mea in te oblematiam nimium in custodia salutis meae diligente: eun- demque te qui primis temporibus erroris nostri,aut totius furoris particeps, & falsi rumoris socius fuisses acerbissime dissidium nostru tulisse: plurimiimque operae studii, diligetiae, laboris, ad coficienda reditum meum cotulisse. Itaque hoc tibi vere astirmo in maxima laetitia,& exoptatissima gratulatione. unu ad cumulandu gaudium cospectu, aut potius co-1 plexum mihi tuum desuisse quem semel nactus nunquam dimisero: ac nisi etiam praetermissos tructus tuae suauitatis praeteriti teporis omnes exegero,prosecto hac restitutione sortunae me ipse non satis dignu iudicabo. Nos adhuc in nostro statu quod dissicillime recuperari polle arbitrati sumus,spledorem nostrum illum forensem,& in Senatu auctoritate, de apud viros bonos gratiam magis quam optamus cosmiti sumus:in re autem familiari. . quae queadmodu tracta dissipata,direpta sit,uon ignoras, valde laboramus,marumque notam facultatum,quas ego nostrastile iudico, quam cosiliorum ad colligedas & commendas reliquias nostras indigemus. Nunc etsi omnia ut talpta esse a tuis arbitror, aut etiam inuntiis ac rumore perlata, tamen ea inscribam breui quae te puto potissimu ex meis litoris velle cognoscere. Prid.Non. Sext.Dyrrachio sum prosectus, ipso illo die quo lex est latas de nobis. Brundisium veni Non. Sext.1bi mihi Tulliola mea fuit praesto natali suo ipse die qui casu idem natalis erat & Brudisnae coloniae & mae vicinae salutis:quae res animaduersa a multitudine summa Brundisinorum gratulatione celcbrata est. Ante diem U I. Id. Sextil.cognoui literis in. fratris, mirifico studio omnium aetatum atque ordinum, incredibili concursu Italiae, legem comitiis centuriatis esse perlatam: inde a Brundisinis hone-ι stissimis ornatus, iter ita seci, ut undique ad me cum gracillatione Legati conuenerint. Ad urbem ita veni, ut nemo ullius ordinis homo nomenclatori notus fuerit, qui mihi pbuiam non venerit, praeter eos inimicos quibus idipsum non liceret aut dissimulare, aut R.iii.