장음표시 사용
231쪽
genus in eo autem crant omnia) pugnauitque ut ita fieret, quod & sibi & aliis persuaserat nullis illum iudicibus cffugere posse,iatraxi vela, perspiciens inopiam iudicum: neque dixi quicqua pro tesimonio,nisi quod σat ita notum atque instatum ut non possiem praeterire. I taque si causam quaeris absolutionis, ut la ortia τὸ πρόπρον reuertar,egestas itidicia fuit& tur 4 pitudoud autem ut accideret, missum est Hortenssi ctatio qui dum veritus est ne Fusiusci legi vite ederet qua ex S.C.serebatur,non Vidit illud satius esse illum in infamia relin qui ac sordibus,quam infirmo iudicio comitti:sed ductus odio properauit rem deducere in iudicium, cum illum plumbeo gladio iugulatum iri tamen diceret. Sed iudicium si quisu
quale fuerit,incredibili exitu sic uta nunc ex clientu ab aliis, me tamen ex ipse initio con in Hortensii reprehedatur. Nam ut relectio facta est clamoribus maximis cum accusator tanquam censor bonus homines nequissimos reiiceret,reus laquam clemens lanista frugalissimum quenque secerneret:vt primum iudices cosiderunt, valde dissidere boni coeperunt:non enim unquam turpior in ludo talario consessus fuit.maculosi Senatores nudi Equites Tribuni no i m aerarii quam ut appellantur aerati:pauci tame boni inerant quos oreicetione fugare ille non potuerat,qui incesti inter sui dissimiles & moerentes sedebant &cotagione turpitudinIs vehementer permovebantur. Hic ut quaeque res ad consiliu pri ix postulationibus referebatur, incredibilis erat seueritas nulla varietate sente tiarii: nihil impetrarat reus plus accusatori dabatur quam postulabat,trisiphabat quid quaeris Hortensius se vidisse latum. Nemo erat qui illum reum,ac n5 millies condemnatum arbitraretur me vero teste producto,credo te ex acclamatione Clodii aduocatorum audisse quae c5surrectio iudicu tacta sit, ut me circunsteterint,vi aperte iugula sua pro meo capite P.Clodio ostentarint.quae milia res multo honorificentior visa ae, quam aut illa in utrare tui ciues Xenocrate testimonium dicentem prohibuerusiaut cum tabulas Melesti Numidiei inimhae ut mos est) circumerrentur, nostri iudices aspicere noluerunt.multo haec inqua nostra res maior. I taque nidicum vocibus scum ego sic ab his ut salus patriae defenderer stactus reus,& una patroni omnes concidaut: ad me autem eadem frequentia postridie conuenit qua cu abiens Consulatu sum domum reductus. Clamare praeclari Ariopaeitae se no esse venturos,nis prandio cinitum: refertur ad cosilium,ina Ala sententia presidi si non desiderauit defertur res ad senatu grauissime ornatissimeque decernitur laudantur Iudicis ,
datur negoti ii magistratibus:responsuru hominem nemo arbitrabatur. in nita M-ι δε π M, talo. Nini Caluum ex Naneianis illum, illum laudatorem meu de cuius o ratione erga me honorifica ad te scripseram: biduo per unum serusi & cum ex gladiatorio ludo coiecit totum negotisi:accersivit ad se promissit,intercessit dedit Ia vero o Dii boni
rem perditam,ccia noctes certarum mullem atque adolescentulorum nobili si uitroductio innes nonullis iudicibus pro mercedis cumulo suerunt. Ita summo discessu bonorum. pleno foro seruorum, X X Iudices ita sortes tamd fuerunt,ut summo proposito periculo ves perire maluerint,quam perdere omnia. XXX fuerunt quos fames magis quam fama comouerit.Quoru Catulus cum vidisset quMam, Quid vos, inquit prHdiu vobis postulabatis, an ne nunum vobis eriperetur, timebatist Habes,ut breuissime potui genus iudicii & cau- usana absolutioius. Quaeris deinceps qui nuc sit status rem,& qua meus. Rei .statu illumque tu meo consilio,ego diuino confirmatum putabam,qui bonorum omnium coitinctione & authoritate Consulatus mei fixus & fundatus videbatur,nisi quis nos deus respexerit clapsum scito esse de manibus uno hoc iudicio:si iudiciu est triginta homines populi R i Dis mos ac nequissimos nummulis acceptis ius ac fas omne delere.& quod omnes n5 mo- udo homines. Verum etia pecudes factum esse sciant, id Talnam & Plautum & Spongia de caeteras huiusmodi quisquilias stantere nuquam esse factu. Sed tamen ut de rep. consolerno ita ut sperarunt mali, tanto ma posito resp.vulnere,alacris exultat improbitas in victoria.Na plane ita putauerunt,ta religio,cum pudicitia,cu iudiciorum fides,cu Senatus au- ut horitas concidisset, re ut aperte Uictrix nequitia ac libido poenas ab optimo quoque peteret sui doloris,quem Improbis limo cuique inusserat seueritas Consulatus mei Idem inoulc non cnim milii videor insolenta gloriari,cum de me apud te loquor in ea prHatim
232쪽
istola quam nolo aliis legi idem inquam ego recreaui affictos animos bonorum, unum quenque confirmans, excitans: insectandis vero exagitadisque nummariis iudicibus omau nem omnibus studiosis ac fautoribus illius victoriae in iis , eripui. Pisonem Cosulem nulla in re consistae unquam sum passus:desponsam homini iam Syriam ademi:Senatum ad
pristinam suam seueritatem reuocaui, atque abiectum excitaui.Clodium presentem fregi in Senatu cum oratione perpetua, plenissima grauitatis, tum altercatione huiusmodi, ex qua licet pauca degustes: nam caetera non possint habere neque vim,neque venustatem,r ,, moto illo stladio contentionis quem αωνα vos appellatis. Nam vi Id. Mai.in Senatum c uenimus rogatus ego sententiam multa dixi de summa rep.atque ille locus inductus a me est diuinitus Ne una plaga accepta P. . conciderent, ne deficerent: vulnus este eiusmodi, quod mihi nec dissimulandum, nec pertimescendum videretur ne aut ignorando stultissi-- is mi iudicaremur.Bis absolunam esse Lentulum bis Catilinam, hunc tertium iam esse a iudicibus in rempub.immissi im .Erras Clodi non te iudices urbi,sed carceri reservarunt meque te retincte in ciuitate,sed exilio priuare voluerunt.Quamobrem P. C.πigite animos,retinete vestram dignitatem, manet illa in repub. bonorum consensio dolor accessit bonis vi
tis. virtus non est imminuta nihil est damni factum noui:sed quod Ot,inuentum est in v-0 nius hominis perditi iudicio' plures similes reptati sunt.sed quid ago penὲ orationem in Opistolam inclus. Redeo ad altincatione surgit pulchellus pure, obiicit mihi me ad Baias uisse.Falsum:sed tamen Quid huic simile est,inquam3dicas quasi in operto suisse.Quid, inquit homini Arpinati cum aquis calidis Narra Inquam patrono tuo,qui Arpinateis aquas concupiuit: nosti enim Marinas.Quousque,inquit,hunc Regem fmmus Regem appellasis inquam,cum Rex tui mentionem nullam fecerite ille autem Regis haereditatem spe deuorarat Domum,inquit,emisti.Putas,inquam dicere iudices emisti Iuranti, inquit,tibi non crediderunt. Mihi vero inquam X X iudices crediderunt. X X X,quoniam nummos ante acceperunt, tibi nil crediderunt. Magnis clamoribus affictus conticuit & concidit. Nosta
autem status est hic:apud bonos iidem sumus quos resiquisti: apud sordem urbis de faecem,i3 multo melius nunc quam reliquistimam & illud nobis non obest vidcti nostrum testimonium non valuisse:missis est sanguis inuidiae sine dolore: atque etiam hoc magis, qubd omne; illi fautores illius flagitii rem manifestam illam redemptam esse a iudicibus confitentur. Accedit illud quia illa cocionalis hirudo aerarii miisa & testina plebecula, me ab hoc Magno unice diligi putat: & Hercule multa & iucunda consuetudine coniuncti intre nos sumus, usque eo ut nostri isti comitatores coniurationis barbatuli iuuenes illum in ismo io nibus Cn. Cimonem aepellent. Itaque de ludis & gladiatoribus mirandas sine ulla pastoritia fistula avisebamus. Nunc est expectatio in Comitioru, in qua omnibus inuitis trudit noster Magnus Auli F. atque in eo neque aut horitate neque gratia pugnat, sed quibus Philippus omnia castilla expugnari posse dicebat,in quae modo asellus onustus auro posset ascendere. sul autem ille deletioris histrionis similis suscepisse negotium di-ii citur.&domi diuisores hil , quod ego non credo: sed s. C. duo iam facta sunt odiosa, quod in Consulem facta putantur Catone & Domitio postulate, unum,Vt apud magistratus inquiri licctet:alterum Cuiusmodi diuisores habitarent aduersus rempu. Lurco autem Trib.ple. qui magistratum simul cum lege AElia iniit, solutus est & AElia Si Fusia, ut legem de ambitu ferret quam ille bono auspicio Claudus homo promulgauit. I ta comitia is in ad II. Fal.Sex .eslata sunt. Novi est in lege hoc, Vt qui nummos in tribu pronimitarit, si non dederit.impune sit:sin diactit ut quoad vivat singulis tribubus M debeat. Dixi hanc legem P.Clodium iam antea seruasse:pronuntiare enim solitum este Se non dare.Sed heus tu videsne Consulatum illum nostrum, quem Curio antea ἀω, ν vocabat,n si hic factus Git fabam mimum futurum Quare,ut opinor eoore ei ν, id quod tu facis:&istos Consulatus non noctiacteom Qubd ad me scribis, te in Asia statuisse non ire, equidem mallem ut ires:ac vereot nequid in ista re minui commode fiat: sed tamen non possum reprehendere consilium tuum,praetatim cum egomet in prouinciam non sim profectus.Epigramacis tuis quae in Amaltheo posuisti contenti erimus,pra sertim cum de Chi-
233쪽
litis nos reliquerit.& Archias nihil de me scripserit:ac vereor ne Lucullus,quoniam Gr cum poema condidit,nunc ad Carcilianam fabulam spectet. Antonio, tuo nomine gratias
egi, eamque epistolam Manlio dedi. Ad te ideo antea rarius scripsi quod non habebit ido Deum cui darem, nec satis sciebam quid darem. Vale, te venditaui. Cincius siquid ad metui negotii detulerit suscipiam:sed nunc magis in suo est occupatus, in quo ego ei no desum.Tu si uno in loco es futurus crebras I nobis literas expecta: ast plures etia ipse mittito. Velim ad me scribas cuiusmodi sit αε- μον tuum,quo ornatu, qua de quae dispoemata.quasque historias de habes, ad me mittas.lubet mihi facere in Arpinatari.Ego tibi aliquid de meis scriptis mittam:nihil erat absoluti.
MAGNA mihi varietas voluntatis de dissimilitudo opinionis ac iudicii Q. fratris mei demonstrata est ex literis tuis in quibus ad me epistolaru illius exempla missili. Qua
ex re & molestia sum tanta affrius, quantam mihi incus amor summus erga utrunque vestrum affore debuit:& admiratione,quidnam accidisset quod afferret fratri meo aut essensionem tam grauein, aut commutationem tantam voluntatis: atque illud a me iam iante intelligebatur,quod te quoque iesum discedentem a nobis suspicari videbam subesse nescio quid opinionis incommodae,saucii que eius animu,& insedisse quasdam odiosas
suspiciones:quibus ego mederi cu cuperem de antea saepe, Ze vehementius etiam post sortitione Prouinciae, nec tantu intelligeba ei esse offensionis quantu liinae tuae declarat nec tantii prolicieba quantu volebam. Sed tamen hoc me ipse consolabar, quod no dubitabat qiun te ille aut Dyrrhachii, aut in istis locis uspiam visurus esset: quod cum accidisset confidebam ac mihi persuaseram fore ut omnia placarentur inta Vo&,non modo sermone ac disputatione. sed aspectu ipso, congressuque vestro.nam quanta sit in atre meo comitas,quanta iucunditas, quam mollis animus ad accipiendam de ad deponendam offensione nihil attinet me ad te, qui ea nosti,scribere. Sed accidit perintamode, quod cum nusquam vidisti. Valuit enim plus quod oeat illi nonnullorii artificus inculcatum, quam aut oscium, aut necessitudo, aut amor vestir ille pristinus, qui plurimum valere debuit. Atque huius incommodi culpa ubi resideat facilius possum cxistimare, quam se iboecive reor enim ne, dum defendam meos,non parcam tuis. Nam sic intelligo,ut nihil a domesticis vulnctis factu sit illud quidem quod oeat eos cate sanare potuisse. Sed huiusce rei totius vitium quod aliquanto etiam latius patet quam videtur, praesenti tibi com iux ex-'pona. De his literis quas ad te Thessalonica misit,& de tam bus quos ab illo de Romae η ud amicos tuos,& in itinere habitos putas,& quid tantum causae sit, ignoro: sed omnis in tua posita est humanitate mihi spes huius leuandae molestiae.Nam si ita statueri,& inritabiles animos esse optimorum saepe hominum, de eosdem placabilis: de esse hanc sagilitatem sui ita dicam) mollitiemque naturae picturaque bonitati: Sid quod caput est
nobis inta nos nostra,siue incommoda,sive vina, siue iniurias esse tesoandas: facile haec quemadmodum spcto mitigabuntur. Quod ego,ut iacias,te Oromam ad me, qui te unice
diligo,maxime patine neminem esse meorum qui aut te non amet,aut abs te non ame-yar. Illa pars epistolae tuae minime fuit necessaria, in qua exponis quas facultates aut prouincialium aut urbanorii commodorum 6e aliis temporibus de me ipso Consule praeterniuctis, mihi enim paspecta est integritas & magnitudo animi tui: neque ego inter me atque te quicquam Intreesse unquam duxi praeter voluntatem institutae vitae quia me iambitio quaedam ad honorum studium, te autem alia minime reprchendenda ratio ad nonesti im otium duxit. Vera quidem laude probitatis iligentiae, religionis neque me imblinoque quequam antepono:amoris vero erga me,ciam a natano amore domesticoque .
Ocelli,cibi primas defero.Vidi enim,vidi, penitusque perspexi in meis variis temporibus olicituduata Se laetitias tuas. Fuit mihi saepe de laudis nostrae gratulatio ma iucunda.&timoris consolatio grata. Quin mihi inuicte absente non solum consilium, quo tu cellis, ita etiam ismonis communicatio quae nulli sit auissima tecum 1 olet esse, ma-mae deest. Quid dicam in publica re quo in genere milii negligenti esse non licet: an ,
234쪽
in serens labore, quem antea propter ambitionem sustinebam, nunc ut dignitatem tueri gratia possim an in ipsis domesticis nego tus, in quibus ego cum antea, tum vero post discessiim fratris te sermonesque nostros de*dero: Postremo non labor meus,non requies, non negotium, non otium, non serenses res, non domesticae, non priuatae carere diutiusta tuo suauissimo atque amantissimo cosilio ac sermone possunt. Atque harum rerum commemorationem verecundia saepe impedivit utriusque nostrum:nunc autem ea suit necessaria propter eam partem epistolae tuae,per quam te ac mores mos mihi purgatos ac probatos esse voluisti. Atque in ista incommoditate alienati illius animi & offensi, illud inest tamen commodi, quia & mihi & taeteris amicis tuis nota fuit & abs te aliquando testis
cata tua voluntas omittendae prouinciae: Vt quod una non estis, non dissentione ae dissi ii dis vestro sed voluntate ac iudicio tuo factum esse Videatur.Quare & illa quae violata.G- piabuntur:& haec nostra, quae sunt sanctissime conseruata, suam religionem obtinebunt. Nos hic in repub.infirma, misera, mutabilique Versamur:credo enim te audisse nostros Equites pene a Senam esse disiunctos: qui primum illud valde grauiter miciunt, promulgatum ex s.C. fessi Vt de iis qui ob iudicandum pecuniam accepissent,quaereretur. Quari in re decernenda cum ego casu non affuissem,sensilemque id equestrem ordine ferre motaleste neque aperte dicere,obiurgaui Mnarum,Vt mihi visus sum, summa cum authoritate:& in causa non verecunda admodum grauis dc copiosus sui.Ecce aliae deliciae Equitum vix serendae quas ego non solum tuli sed eum ornatii. Asani qui de Censoribus conduxerunt. questi sunt in Senatu, se cupiditate prolapsos nimium magno conduxisse: ut in-n duceretur locatio, postulauerunt. Ego princeps in adiutoribus atque adeo secundusinam: Qt illi auderent hoc postulare, Crassus eos unpulit. Inuidiosa res, turpis postulatio Se con sessio temeritatis: summum erat periculum ne si nihil impetrassent, plane alienarentur 1 Senam .Huic quoque rei subuentum in maxime a nobis persectumque ut frequentissimo Senam de libentissimo uterenmr, multaque a me de ordinum dignitate, & concordia dicta sunt Kal.Decemb.& postridie: que adhuc res consecta est,sed voluntas Senatus per-- specta.Vnus enim contradixerat Metellus CosDesig.Qui erat dicturus ad quem propter diei breuitatem peruentum non est Heros,ille noster Cato.Sic ego conteruans rationem instinitionemque nostra meor Vt possum illam , me conglutinatam concordiam. Sed tamen, quoniam ista sunt tam infirma, munitur quadam nobis ad retinendas opes no stras tuta, ut spero, via, quam tibi literis satis explicare non possum, fgnificatione parua,t ostendam tamen. Utor Pompeio familiarissi video quid dicas:cauebo quae sunt caueniada ac scribam alias ad te de meis consilis capessendae reipub. plura. Lucceium scito Con sularum liabere in animo statim petere: duo enim soli dicuntur petituri. Caesar cum eo coire per Arrium cogitat:& Bibulus cum hoc se putat per C. Pisonem posse colungi. Rides Non sunt haec ridicula,mihi crede.Quid aliud scribam ad ter quid multa sunt: sed in ψ aliud tempus expectare velis: res ut sciam. Iam illud modeste rogo quod maxime cupio,
ut quamprimum venias.Non.Decemb. CICERO ATTICO SAL 13
NIHIL mihi nunc scito tam deesse, quam hominem eum quocum omnia quae me cura aliqua afficiunt,una communicem,qui me amet,qui sapiat, quicum ego conloquar,
nil sit fingam, nihil dissimulem nihil obtegam: abest enim Frater & amantissimus Metellus non homo, sed hirus atque aer & solitudo mea. Tu aute qui saepissime cu- , ram & angorem animi mes sermone & consilio levasti mo, qui mihi & in publica re socius.& in priuatis omnibus conscius.& omnium meorum sermonum & cosiliorum particeps esse soles ubinam es Ita sum ab hominibus destiturus, ut tantum requietis habe quantum cum uxore & filiola & mellito Cicerone consumitur.Nam illae ambitiosae nostrae sucos que amicitiae sunt in quodam splendore Hrens, ructum domesticum non ha-
, bent. Itaque cum bene completa domus est tempore matutino,cum ad forum stipati gregibus amicorum descendimus, reperire ex magna turba neminem possiimus quicum aut
iocari libere aut suspirare samiliariter possimus. Quare te expectamus, te des)σamus,te
235쪽
iam etiam arcessimus.Multa enim quae me solicitant, anguntque: mihi videor aureis nactus tuas, unius ambulationis sermone exhaurire posse. Ac domesticarum quidem solicitatudinum aculeos omnes,& scrupulos occultabo, que ego huic epistolae atque ignoto ta bellario committam: atque hi nolo enim te permoveri; non sunt permolesti, sed tamen insident & urgent.& nullius amantis conssio aut sermone requiescunt. In rep.Vero quanquam animus est praesens, tamen voluntas etiam atque etiam ipsa me deficit. Nam lut ea
breuiter quae post tuum discessum acta sunt colligam iam exclames necesse est res Roma nax diutius stare non posse. Etenim post profectionem tuam primus ut opinor) introitus fuit in causam fabula Clodianae:in qua ego nactus tui mihi videbar locum resecandae li bidinis & coercendae iuuentutis vehemens fui, & omneis profudi vires animi atque inge nii mei non odio adductus alicuius, sed animo corrigenta, de sanandae ciuitatis. Assiicta respub.est empto stupratoque iudicio.Vide quae sint postea consecuta. Consul est imposianis nobis is quem nemo praeter nos philosophos aspicere sinesuspirio posset.quatum hoe
vulnus facto S.C.de ambim,de iudiciis nulla lex perlata,exasitatus Senatus alienati Equi otes R.quod erat quidem ob rem iudicandamaic ille annus auo firmamcta reipub.per me unum constituta motit: nam & Senatus authoritatem abiecit, de ordinum concordiam disiunxit. Instat hic nunc ille annus egregius:esus initium ciusmodi fuit, ut anniuersa sacra iuuentutis non committerentur. Mam M. Luculli uxorem Memius suis sacris iniutiauit.Menelaus aegre id passus diuortium fecit.quanquam ille pastor Idaeus Menelaum so γlum contempserit: hic nosta Paris tam Menelaum quis Agamemnone liberum no p tauit. Est autem C. Herennius quidam Trib. pl.quem tu fortasse ne nosti quidem tam- eis potes nosse: tribulis enim tuus est, & Sextus pater eius nummos vobis diuitire sole bat. Is ad plebem Publium Clodium traducit,idemque seri ut Vniuersus populus in campo Martio sustragium de re Clodii ferat.Hunc ego accepi in Senani ut soleo: sed nihil est a illo homine lentius. Metellus est Consul egregius de nos amat: sed imminuit authoritate suam quod habet ut dicit, causam promulgatam. Illud idem de Clodio. A. autem Filius. o dii immortales, quam ignauus ac sine animo milest quam dignus qui Palicano sicut facit os ad male audiendum cotidie praebeati Agraria autem promulgata est , Flauio sane leuis, eadem sere quae fuit Plotia.Sed interea mM t aesea itas quisquam inueniri po- , test.qui poterat familiaris noster sic est enim volo te hoc scire) Pompeius, ligulam illam
pietam silentio tumir suam. Crassus vabum nullum contra gratiam. caeteros iam nosti:
qui ita sunt stulti, ut amissa rep. piscinas suas fore saluas sperare videantur. Vnus est qui
curet constantia magis de integritate quam ut mihi videtur consilio aut ingenio Cato: qui miseros Publicanos quos habuit amantii simos se tertium iam mensem vexat, que iis a Senam responsum dari patitur: ita nos cogimur reliquis de rebus nil ii decernere an- ,, tequam Publicanis responsum sit.Quare etiam legationes reiectum iri puto. Nunc vides quibus tactibus iactemur: etsi ex iis quae scripsimus tanta etiam a me non stapta perspicis. Reuise nos aliquando: & quanquam sunt haec fugienda qub te voco, tamen fac ut morem nostriim tanti aestimes,ut Q vel cum his molestiis peruenire velis.Nam ne absens censeare,curabo edicendum & proponendum locis omnibus. sub lustrum autem censeri, germani negotiatoris est. Quare cura ut te quamprimum videamus.Vale. XI. Kal. Feb. Quinto Metello de L. Afranio C o S S.
NON modo si mihi tantum esset otii quantum est tibi verum etiam si tam breueis G pistolas velim mittere squod ru soles iaccte) te superarem, de in scripto multo essem crebrior quam tia. Sed ad summas atque incredibileis occupationes meas accedit, quM nullam a me epistolam ad te sino absque argumento ac sententia peruenire. Et primum tibi sui aequum estὶ ciui amanti patriam, quae sunt in rep. exponam: deinde quoniam tibi a- imore nos proximi sumus: scribimus etiam de nobis ea quae scire teno nolle arbitramur. Atque in rep.nunc quidem maxime Gallici belli versatur metus. Nam Edui fratres nostri pugnant,Sequani male pugnarunt: de Helvetii sine dubio sunt in armis, excursionesque
236쪽
in prouinciam faciunt.Senatus decreuit ut Consules duas Gallias sortirentur desectus ha beretur vacationes ne Valerent, Legati cum authoritate mitterentur,qui adirent Galliae ei 3 uitates darentque operam ne hae se cum Hsuerils iungerent. Legati lunt Metellus Creticus.& L. Flaccus& ἀ bH τε Φακ u, is, tantulus Clodiae filius. Atque hoc loco illud non queo praeterire quod cu de consularibus mea prima sors exiiset,una voce Senatus frequens retinendum me in urbe censuit.Hoc idem post me Pompeio accidit, ut nos duo quasi pignora reipu.retineri videremur.Quid enim eso aliorum in me lexpectem cum ' haec domi nascanture Urbanae autem res sic se habent. Aeraria lex a Flauio Trib.pl.vehe menter astitabatur authore Pomptio quae nihil popularehabebat praeter authore. Ex hae o lege secunda concionis voluntate omnia illa tollebam quae ad priuatorum incommodum pertinebat. Liberaram agrii eum,qui P.Mutio, L. Calphurnio C o s s. publicus fisisset. Syllanorum hominum possessiones cofirmabam, Volaterranos,& Artemitanos quos rum agrum Sylla publicarat,neque diuiserat,in sua possessione retineba. Vnam rationem
non reiiciebam, ut ager hac adventicia pecuuia emeretur, quae ex nouis vectigalibus per quinquennium reciperetur. Huic toti rationi agrariae Senareis aduersabatur,suspicas Pompeio nouam quandam potentiam quaeri. Pompeius vero ad voluntatem perferendae legis incubuerat. Ego autem masna cum agrariorum gratia confirmabam omnium priuato- . rum possessiones. Is enim est noster exercitus hominum,ut tute scis,locuplctium. Populo
aut .di Pomptio nam id quoque volebam latisfaciebam emptione. qua constituta diligenter.& sentinam urbis exhauriri, & Italiae lolitudinem frequentari posse arbitrabar. Sed Lee tota res interpellata bello refrixerat. Metellus est Consul sanὰ bonus. & nos admo dum diligit. Ille stoe nihil ita est,ut plane quid erit nesciat. Haec sunt in repub. nisi etiam, illud ad rempub.putes pertinere, Herennium quendam Trib. pl. tribulem tuum, sanξ ho
minem nequam atque Tentem saepe iam de P.Clodio ad plebem traducendo agere coepisse.huic frequeter interceditur.Haec sunt ut opinor in rep. Ego autem, ut semes Nonarum illarum Decembrium iunctam inuidia ac multorum inimicitiis eximiam quandam atque immor talem gloriam consecutus sum, non destiti eadem animi magnitudine in rep. ver
3sari & illam institutam ac susceptam dignitatem tueri. Sed postea F,m primum Clodii
absolutione leuitatem infirmitatemque iudiciorum paspexi, deinde vidi nostros Publi ei nos facile a Senatu disiungi,quanquam a meipse non diucllerentur tu in autem beatos homines hos piscinarios dico amicos tuos non obscure nobis inuidere:putaui mihi maiores quasdam opes & firmiora praesidia esse quaerenda. Itaque primum cum qui nimium diu de, rebus nostris tacuerat, Pompeium adduxi in eam voluntatem, ut in Senam non semel sed saepe, multisque verbis suis mihi salutem imperii atque orbis terrarum adiudicarit: quod non tam interluit mea neque enim illae res aut ita sunt obscurae,ut testimonium:aut ita dubiae vi laudationem deiiderent quam reipub.quia erant quidam improbi, qui contentio nem fore aliquam mihi cu Pompeio ex rerum illaru dissensone arbitrarentur. Csi hoc egoio me tanta familiaritate coniunxi,ut uterque nostrum in sua ratione munitior, & in repub
firmior hae coniunctione esse possit.Odia autem illa libidinosae & delicatae iuuentutis quae erant in me incitata, sic mitigata sunt comitate quadam mea, me unum ut omnes illi colant. Nihil iam denique a me asperum in quenquam fit, nec tamen quicquam populare ac di lutum sed ita temperata tota ratio est, ut reipublicae constantiam iraestem priuatis reti bus meis propter infirmitatem bonorum iniquitatem malivolorum,odium in me improborum .adhibeam quandam cautionem & diligentiam. Atque ita stametsi iis nouis amicitii, implicati sumus ut crebro mihi vaser ille Siculus insusurret Epicharmus cantilenam
illam tuam, μι Misi π α τειν,-Dt M Ac nostrae quidem rationis ac vitae
quasi quandam forma ut opinor vides. De tuo aute negotio saepe ad me scribis, citi meis deri nunc non possumus. Eit enim illud S.C.summa pedariorum voluntate, nullius nostruat Ithoritate factum. Nam quod me esse ad scribendum vides, ex ipso S.C. intelligere potes
aliam rem tum relatam:hoc autem DE POPULIS LIBERIS, sine causa additum:& ita factum est a P. Seruilio filio qui in postremis sententia dixit: sed immutari hoc tem-
237쪽
pore non potest. Itaque conuentus qui initio celebrabatur iandiu fieri deserunt. Tu si tuis bladitiis tamen a Sicyoniis nummulorum aliquid expresseris, velim me facias certiorem. Commentarium Consulatus mei Graece compositum misi ad te, in quo siquid erit quod ii homini Attico minus Graecum eruditumque videatur,no dicam quod tibi lut opinor) Panormi Lucullus de suis historiis dixerat, se quo facilius illas probaret Romani hominis esse, idcirco barbara quaedam Se dispersile: apud me siquid erit eiusmodi, me imprudente erit de inuito. Latinum si perfecero ad te mittam.Tertium poema expectato. ne quod genus I meipso laudis meae praetermittatur. Hic tu caue dicas, .u--.si est ''nim apud homines quicquam quod potius sit,laudetur, nos vituperemur qui non potius alia laudemus.quanquam non ἐγα, χιαι sunt hac, sed imi quae scribimus.Qfrater purgat se multum per literas,& aiffirmat mi , se cuiquam de te secus esse dictum. Verum haec vobis coram summa cura & diligentia sunt agenda.Tu modo nos reuise aliquando. Csinius hic cui dedi literas, valde mihi bonus homo, de non leuis, de amans tui visus es,& statis qualem esse eum tuae mihi literae enunciarant.Vale. Idib. Mart.
CICERO ATTICO SAL. II CVM e Pompeiano me Romam recepissem ad III I. Id.Ma.Cincius noster eam mi
hi abs te epistolam reddidi quam tu Idib. Feb.dederas. Et nunc epistolae literis his respondebo:ac primum tibi perspectum esse iudicium de te meum laetor: Deinde te in his rebus, quae misi asperius a nobis atque nostris,& iniucundius actae videbantur, moderatissimum fuisse vehementissime gaudeo:idque neque amoris mediocris & ingenii summi ac sapien- α tiae iudico. Qua de re cum ad me ita suauiter diligenter,officiose,& humaniter scripseris, ut non modo te hortari amplius non discam, sed ne expectare quidem abs te, aut ab ullo homine tautum facilitatis ac mansuetudinis potuerim,ruhil duco csse commodius qu&m de his rebus nihil iam amplius scribere:cum erimus congressi, tum siquid res feret coram inter nos conseremus. Qubd ad me de rep.scribis,disputas tu quide de amanter de pru- denter,& a meis consiliis ratio tua non abhorret: nam neque de statu nobis nostrae dignita talis est recedendum, neque sine nostris copiis intra alterius praesidia veniendum: δd lx de quo scribis nihil habet amplum, nihil excessum,nihil no summissiam atque populare.V runtamen suit ratio mihi fortasse ad tranquillitatem meorum temporii non inutili . sed meliercule resp.multo etiam utilior quam mili ciuiu improboru impetus in me reprimi. cum hominis amplissima fortuna,authoritate gratia, luctuantem sententia infirmassem, & a spe malorum ad mearum renim laudem conuertissem. Quod si cu aliqua leuitate mi hi faciendum suisset nullam rem tanti aestimassem: sed tamen a me ita acta sunt omnia: non ut ego illi assentiens leuior,sed ut ille me probans grauior videretur. Reliqua sic a me aguntur & agentur, Vt non comittamus ut ea quae gessimus, sortuito gessisse videamur in , eos bonos viros illos quos significas. Eam quam mihi dicis obtigisse σώων, non modo nunquam deseram,sed etiam si ego ab illa deserar, tamen in mea pristina sententia permanebo.illud tamen velim existimes me hanc viam optimatu post Catuli mortem nec prae-
M a. Mihi v .ut inuideant piscinarii nostri,aut scribam ad te alias aut in cogressiim no cstrum reservabo. a curia autem nulla me res diuellet vel quod ita rectu est, vel quod rebus . meis maxime consentani,vel quod a Senatu quati s mimime me poenitet. De Sicyonii; ut ad te scripsi anteaὶ non multu spei est in Senatum o in enim iam qui queratur: quare si id expectas longia est: alia via,s nua potes pugnaMucit actu neque animaduersum
est ad quos pertineret,& raptim in eam sententia pedarii cucurrerunt.Inducendi s. C.ma- γturitas nondum cst: quia neque sunt qui queratur, de multi partim malevolentia partim opinione aequitatis desectantur. Melestus tuus est egregius COS. Vnum reprehendo.qubdotium e Gallia nunciari non magnopere gaudet,ciipit credo triumpharemoc vellem mediocrius.caetera egregia. A. filius vero ita se gerit, ut eius Consulatus non Consulatus sit,
sed Magni nostri --,. De incis scriptis misi ad te Graece perfectu Cosulatum meum. eum librum L Cossinio dedi puto te Latinis meis delectari: hinc autem Graeco Graecii in- a
238쪽
inuidGe. Alii si scripserint, mittemus ad te: sed mihi crede simulatque hoc nostrum legerunt,nescio quo pacto retardantur.Nunc ut ad rem meam redeam L. Papyrius Paetus vir bonus amatorque nostri mihi libros eos quos S.Claudius reliquit, lonauit.cum mihi per legem Cinciam licere capere Cincius amicus tuus diceret, libenter dixi me accepturum si 3 attulisset. Nunc si me amas si te , me amari scis enitere Tr amicos, clictas,hospites, libertos denique ac seruos tuos, ut scida nequa depereat: nam & G cis his libris quos suspicor,& Latinis quos scio illum reliquisse mihi vehementer opus est:ego autem cotidie magis quod mihi de forensi labore temporis datur in his madiis conquiesco.per mihi per inquam gratum feceris si in hoc tam diligens fueris, quam soles in nis rebus quas me valde velle arbitraris: ipsi isque Paeti tibi nesotia commendo: de quibus tibi ille agit maximas gratias.Et ut iam imulas nos non solum rogo sed etiam suadeo.
M. TVLLII CICERONI s EPISTOLARUM AD ATTICVM
CA L. Iun.eunti mihi Antium de gladiatores M.Metelli cupide relinquenti venit obuiam mus puer:is mihi literas abs te & Comentarium Consularus mei Graece scriptum reddidit:in quo laetariis sum aliquanto antede iisdem rebus Graece item scriptum librum I.Cossinio ad te perserendum dedisse. Nam si ego tuum ante legissem, suratum me, abs te esse diceres.quantiam tua illa legi enim libenter horridula mihi atque incompta visa sunt: sed tamen erant ornata hoc ipso, qubd ornamenta neglexerant: & ut mulieres, ideo bene olere,quia nihil olebant videbantur. meus aut liboe totu Isocrati m ὐιν , atque omnis eius discipulorum arculas ac nonnihil etiam Aristotelia pigmenta consumpsit:quem tu Corcyrae ut mihi aliis litinis significas, strictim attigisti: post autem ut arbitror,1 Cossinio accepisti:quem tibi ego no essem ausus mittoee, nisi eum lente ac fastidiose probauissem quanquam ad me rescripsit iam Rhodo Posidonius,se nostru illud 4- ω cum legoeet quod ego ad eum, ut ornatius de iisdem rebus scriboa,miseram, non modo non excitanam esse ad scribendum,sed etiam planE perterritum. Quid quaeris conturbaui Graecam nationem:ita vulgo qui instabant ut darem sibi quod ornaret, iam exhibere mihi molestia destiterunt. ,li tibi placuerit liber. rabis ut & A thenis sit,& in caeteris oppidis Graeciae:videtur enim posse aliquid nostris rebus lucis afferre.oratiuncillas autem &quas postulas S pluris etiam mittam. quoniam quidem ea quae nos scribimus adolesceni tutorum studiis excitati,te etiam delectant:fuit enim mihi commodum, quod in eis orationibus quae Philippicae nominantur,enituerat ciuis ille tuus Demosthenes,& quia se ab hoc refractariolo iudiciali dicendi genere abiunxπat, ut ne &-vidoeetur curare, ut meae quoque essent orationes quae Consulares nominarentur, quarum una
est in Scitatu Kal. Ian. alloea ad populude lege agraria: toelia de Othone: quarta pro Ra-ιbirio: quinta de prosci torum filiis:sexta,cum prouinciam in concione deposui: septima quo Catilinam cinisi: staua. quam habui ad populum postridie quam Catilina profugit:
nona in concione quo die Allobroges inuocarunt:decima in Senam Non.Decemb.Sunt praeterea duae binies quasi ἀπια ηιάπια legis agrariae.Hoc totum citrabo ut habeas.
Et quoniam te, scripta,tum res meae desectant, iisdem ex libris perspicies & quae gesse- rim & quae dixerim.aut ne poposcitis ego enim tibi me no offereba. Qubd quaeris quid
sit quo te arcessam ac simul impeditum te negotiis esse significas, neque recitias quin non modo si opus sit sed etiam si velim accurras, nihil sane in necesse: teruntamen videbare mihi tempora peregrinationis commodius posse describere. Nimis abes diu praetatim cus in propinquis locis: neque nos te fruimur,& tu nobis cares: ac nunc quidcin otium est:
i sed si paulo plus furor Pulchelli progredi posset valde ego te istinc exacitarem vesii praedare Metellus impedit & impediet. Quid quaerist est Cos. ωλι- reat, de ut semper iudi-
239쪽
caui natura boniisnile autem non simulat sed plane Trib.ple.fieri cupit.Quare cu in Sonatu ageretur stegi hominem,& inconstantiam eius reprehendi qui Romae Trib.f. t
ret,cum in Sicilia AEdilitatem saepe dictitasset:sed neque magnopere dixi esse nobis laborandum quod nihilo magis ei liciturum esset plebeio rempu.perdere, quam similibus eius , me C O s .Patritus esset licitum. Iam cum se ille septimo die venisse a freto neque sibi o uiam quenquam prodire potuisse,& noctu se introisse dixisset in eoque se in concione iactasset nihil ei noui dixi accidita ex Sicilia septimo die Romam, tribus horis Roma Interamna noctu introissentem ante no esse itum obuiam, ne tum quidem cum iri maxime debuit Quid quaeris hominem petulantem, modestum reddomo solum perpetua grauita- M te orationis sca etiam hoc genere dicto . Itaque iam familiariter in ipso cauillor ac io cor. Quinetiam cum candidatum deducerem, is quaerit ex me num cosucssem Siculis locu gladiatoribus dare. negaui. At ego inquit nouos patronos instituaesed soror suae tantum habeat Cosularis loci unum mihi solum pedem dat. Noti,inquam de uno pede sororis queri,licet etiam alterum tollas. Non Cosulare inquies dictu. Fateorised ego illam odi is male Consularet ea est enim seditiosa ea cum viro bellu gerit: neque solum cia Metello, sed etiam cu Fabio quod eos in hoc esse moline sert. Quod de agraria legequaeris. sane iam videtur refrixisse. uod me quodamodo molli brachio de Pompeii familiaritate obiurgas: nolim ita existimes, me mei praesidii causa cum illo coniunctu esse: sed ita res erat instituta,ut si inter nos esset aliqua sorte dissensio, maximas in rep. discordias versari esset necessciquod , me ita praecautu atque ita praeuisum est,non ut ego de optima illa mea ratione decedere sed ut ille esset melior.& aliquid de populari leuitate deponeret:quem de meis rebus, in quas eum multi incitaram, multo scito gloriosius quam de suis praedicare: sibi enim bene gest .mihi conseruatae rei p.dat testimoniti hoc facere illum mihi quam profuit nescio: reipub. inte prodest.quid si etiam Caesarem, cuius nunc venti valde sunt Wsecundi, reddo melior 3 num tantum obsum rei pube Quinetiam si mihi nemo inuid
ret, si omnes ut erat aequum fauerent: tamen non minus taet probanda medicina quae sanaret vitiosas partis reip.quam quae exsecaret. Nunc vero rum equitatus ille,quem ego in
clivo Capitolino te signifero ac principe collocaram,Scnatu deseruerit,nostri autem principes digito se coelum putent attingere si mulli barbati in piscinis sunt qui ad manu acce- dant,alii autem negligantmonne tibi satis prodesse videor, si perficio ut nolint obesse qui possunt ρ Nam Catonem nostrum non tu amas plus quam ego: sed tamen ille optimo animo utens & summa fide, nocet interdum reipub. Dicit enim tanquam in Platonise ἔκ non tanquam in Romuli sece, sententiam. Quid verius quam in iudicium venire,' qui ob rem iudicandam pecuniam acceperite Censuit hoc Cato, assensi Senatus. Equiti, is Curiae bellum non millimam ego dissens. Quid impudentius Publicanis renuntiantibus Fuit tamen retinendi ordinis causa facienda iactura. Restitit & pervicit Cato: itaque nucConsule in carcere incluso, saepe item seditione commota, aspirauit nemo eorum, quorumo concursu itemque Consules qui post me fuerunt,remp.dcfendere solebant. Quid e go istos, inquies mercede conductos habebimus3Quid facimus,si aliter non possumus an ulibertinis atque etiam seruissemiamus Sed ut tu ais αμ απουδε ς. Fauonius mea tribum tu
lit honestius quam suam. Lucceii perdidit accusauit Nasicam inhoneste:ac modeste tamedixit, ita ut Rhodi videretur molis potius, quam Moloni operam dedisse: mihi quod de-
sendissem leuiter suscensuit nunc tamen petit iterum resp.causa. Lucceius quid agat scribam ad te cu Caesare videro, qui aderit biduo. Quia Sicyonii te laedunt, Catoni de eius iraemulatori attribuas Seruilio.Quid ea plaga nonne ad multos bonos viros pertinet Sed si ita placuit laudemus: deinde indissensionibus soli relinquamur. Amalthea mea te expectat,& indiget mi. Tusculanum & Pompeianum valde me delectant, nisi qubd me illum
ipsum vindicem aeris alieni aere non Corinthio sed hoc circunsoraneo obruerunt. In Gallia speramus esse otium. Prognostica mea cum oratiunculis propedicin expecta: & tamen iaquid cogites de aduentu tuo, scribe ad nosmam mihi Pomponia nunciari iussit te mense Quintili Romae fore: id a tuis literis, quas ad me de accessii tuo miseras discrepabat. tus,
240쪽
ut antea ad te scripsi, omnes libros quos frater suus reliquisset, mihi donauit. Hoc illiusi, munus in tua diligentia polinim AE:si me amas cura Ut conseruetur, & ad me perseratur: hoc mihi nil potest esse gratius:& ni Graecos, tum vero diligenter Latinos Vt conserues veliti unium este hoc munusculum putabo. Ad Octauium dedi literas, cum ipso nil eram Iocutusmeque enim ista tua iacgotia prouincialia esse putabam, que te in Tocutionibus
habebam: sed scripsi ut debui diligenter.
CICERO ATTICO SAL. IIC V R A, amabo te,Ciceronem nostru ei nos ἄω videmur. π αιυ in manibus tenebam,& hercule magnum aceruum Dicaearchi mihi ante pedes extruxeram. O magnum hominem.& a quo multo plura didiceris quam de Procilio. Meu ν de Mitin αν puto me Romae habere. mihi Herodes.lege haec doceo, mirabilis vir est.He. Di si homo esset eum, potius legeret quam unam literam scriberet.Qui me epistola petiuit,ad te,ut video, com. minus accessit: coniurasse mallem qu in restitisse coniurationi, si illum mihi audiendum putassem.de Lollio sanus non es,de Vinio laudo.Sed heus tu,ecquid vides Kalend. venire Antonium non veniret Iudices cogimam ita ad me mittunt, Nigidium minari in cocione se iudicem qui non affuerit, compellaturum.Velim tamen siquid est de Antonii aduens tu quod audieris,scribas ad me:& quoniam huc no venis,cenes apud nos,utique prid. Kal. Cave aliter facias. Cura ut valeas. CICERO ATTICO SAL. IgP RIM V M, ut opinor, Valerius absolutus cst Hortensio defendente: id iudicium Attilio condonatum Putabatur,& Epicratem suspicor,ut scribis,lasciuum fuisse zetenim mihi caligae eius, ut fasciae cretatae non placebant. Quid sit,sciemus cum veneris. Fenestrarum angustias quia reprehendis scito te se in vi reprehendere. nam cum ego x idem istuc dicerem Cyrus aiebat radiorum a QMUt latis luminibus non tam esse suaveis.
- λον - ι videremus valde laborarent ἄμα in angustiis: nunc fit lepide illa radiorum.Cetera si reprehenderis,no seres tacitum: nisi siquid erit eiusmodi quod sine sum ptu corrigi possit. Venio nunc ad mensem Ianuarium,& ad . tau nostram ac muraia, in , qua, sed tamen ad extremum,ut illi solebant, esuin αρ me M. Est res se ne magni consili imam ut sortiter resistendum est legi agrariae,in quo est quaedam dimicatio sed plena laudis: aut quiescendum, quod est non dissimile atque ire in Solonium aut Antiui aut etiam adiuuandum quod a me aiunt Caesarem sic expectare ut non dubitet: nam suit apud me Cornelius hunc dico Balbum Caesaris familiarem: is assirmabat illum . omnibus in rebus meo & Pompeii consilio usurum, daturumque operam ut cum Pompeio Crassiim coniungeret. Hic sunt haec. coniunctio mihi summa cum Pompeio.si platacet etiam cum Caesare reditus ingratiam, ciam inimicis pax, cum multitudine senectutis ocium. Sed me ce emi mea illa commovet,quae est in libro tertio, Interea cursus,quos prima , parte iuuentae, , Quosque adeo Consul virtute animoque petisti, Hos retine atque auge famam laudcsque bonorum. Haec mihi cum in eo libro, in quo multa sunt scripta λ ,- , Calliope ipsa praescri pserit no opinor esse dubitandum,quin semper nobis videatur at ariete οῦε, ύ- πω. 7,:.Sia haec ambulationibus Compitalitiis reseruemus. Tu pridie Compitalia memento. Balineum calfieri iubebo & Pomponiam Terentia rogat matrem adiungemus. sis πω eo, iaco affer mihi de libris QTratris.
FECisTI mihi pergratu 'ubd Serapionis librum ad me misisti ex quo quidem ego quod inter nos liceat dicere millesima parte vix intelligo.pro eo tibi praetente pecuniam
solui imperaui.ne tu expensum muneribus ferres:at quonia niimoru metio facta est amabo te cura ut cis Ticinio,quoquomodo poteris traligas.Si in m quod ostederat, non stat.
i milii maxime placet ea quae male empta sui reddi, si volutate Poponiae fieri poteriti sine id