장음표시 사용
141쪽
In Extrauag. Ab ipso Greg.XIII. Ir s
iam praestita, uel priestanda, etiam talia, quae de ossicio praestare tenentur, non quidem tanquam debita lege iustitiae, sed tanquam antidora, & remunerationem antidor lena eorum: Tum, per citata sup. notab. H. num. I8.
Tum,quia iura naturalia, diuina & humana, dictant bonefacienti benefaciendum esse: l. Si non sortem 3. Liberius ubi id glossi not. E de cond. indeb. S cap. Cum in OLsciis de testam. Et qui dat bona debita dari alicui, di dando ea bene facit , licet non debeatur ei tanta gratia, quanta donanti: Non enim solum qui donat, sed & qui1oluit, et non etiam solum qui donat propria, quae si bi retinere potest , sed etiam qui dat publica uel aliena de consensu Domini , quae sibi retinere non potest , ducitur beneficus, nam iusti, qui faciunt iusta & debita, diticuntur boni secundum Tull. I. ossi relat. a Thom. 2. x.
q. 18. artici tertio, quod etiam ex Ariston quinto, Ethic. satis colligit lect. L. Et Principes Ecclesiastici, & secul res, conferentes beneficia Ecclesiastica , uel secularia, quae sibi retinere non debent, dicuntur benesci in eos . quibus illa conferunt, cap. Relatum iunct. gloss. Verb. liberaliter de praeb. Imo, et Eleemosynarii eorum, et ministri quorumlibet aliorum , qui largiuntur Eleem synas eorum, sunt benefici, et habentur pro talibus, et fratiae aguntur iis ab eis, quibus eas largiuntur, ut palam est: Addo, quod cum accipere possint ob iustam
renumerationem, a fortiori ob cognationcm, vel amicitiam,vel amorem Dei, seu Elemosynam, uel aliam sim lem causam gratuitam,per dispositionem inter uiuos, uel uli: mam voluntatem . Nec obstat haec Extrauagan.
per ea quae responsa sunt supra numero f. Et quia
142쪽
a et De datis ct prona. pro Iust. &Q
quatenus ad huiusmodi mere liberaliter donatorum e etionem, uel acceptionem extenderetur, solum praesumptiue extenderetur ad illas, praesumendo non es e mere liberales, sed factas ex conuentione iniusta, uel in pretium actuum inuendibilium , ita quoad forum Conscientiae non includeret illarum dationem. Aduertendum tamen, quod non otiose supra dixi, praedictam dationem & acceptionem esse licitas ' per se vel principaliter ob illas J quia
per accidens potest esse ut frequenter estὶ peccatum, ob speciem mali,a qu abstinendum est secundum Apostoluprimae ad Thessat.1.relatum in hoc ipsum propositu in c. Cu ab omni specie mali de uiti & hones . cler. R ob scandalu infirmoru, quod uitandu esst Math. i8. & c. Nihil cum
scandalo de praescrip. Sc. 1. de nou. oper. nunc. quia tamen huiusmodi peccatum non esset contra iustitiain, sed solum contra charitatem, non obligaret ad restitutionem pertrad. in Manual. c. Σ . num. 19. nec faceret incidere
in ullas censuras in foro conscientiae per dicta ibi & supra not. X. Haec autem mali species tolleretur saltem quoad Authorem iustitiae, uel gratiae, si illo sciente & consentiente fieret: Qua cautela multos stequenter usos suisse at diui, quae tamen non sussceret quoad alios, quibus eiusmodi consensus esset ignotus, R ii, quibus esset notus facile praesumerent parum honestam participationem rei don tar, inter Authorem, & mediatorem, nisi sciretit, & dantem illud nosse, Quod arbitror fuisse in causa,cur S.D. Greg. xili. iustitiae, R decoris obseruantissimus, cum in minori gradu esset,ine in urbe praesente magno alioru eXemplo renuit quandam pensionem grandem, sibi a Rege nostro Catholico oblatam, eo qucd in multis eisdemquς
143쪽
In Extrauag. Ab ipso Greg.XIII. I et 7
magnis pro eius, et aliorum Regum Maiestate expediendis,ossicia praestiterat, praestiturusque erat, donec foel. r cor. Pius V. non solum consentiret, sed etiam ut eam a ceptaret, rogaret, idque Regia maiestas resciret .. Aduem
tendum item quod dixi finere liberaliterJ non ad excludendas omnes dationes,quae etiam minus principaliter,&secundario fiunt ob alias causas, quam liberalitatis, S liberalis donationis, nam non solum includuntur donata et relicta ob praediistas causas grauitas, sine ullo respectu etiam minus principali osticiorum praestitorum, uel pra standorum, sed et quae donantur in uita, uel relinquuntur in morte principaliter ob praedictas causas gratuitas, licet habeatur aliquis minus principalis, et secundarius respectus ad officia praestita,uel praestanda: Per ea enim quς diximus sup. not. li. et 2 s. probatur,quod huiusnaodi minus principalis respectus non efficit,quo minus dicatur datum uel relictum ob meram liberalitatem et gratiam. 1o Ex quibus omnibus infertur primo, Recte ante trigimia annos respondisse nos,non'peccasse quenda litium solicitatore,qui ministris Praetoris, Praetorii, et Auditor u eius frequenter dabat aliquot argenteos, ientacula, et meren,
das, non quidem pro Iustitia vel gratia habenda, sed aliis,
ut facerent ei aditum ad eos faciliorem,frequentiorem, et importuniorem, quam ex ossicio tenebantur, aliis autem ut eius madata ad eos deferrent, memoresque sui negotii facerent,expeditioneque illius procurarendamplius quam ex officio tenerentur, et eadem ratione neque accipientes
ab eo, ob id peccasse,neque restituendi obligatione incurrisse, per dict. sum in . dicto num. 8. si uero accepissent pro eo solo ministerio,et eo solo modo faciendo, quod et
144쪽
quo tenebantur, non solu peccaste, sed etia ad restituenduobligatos fuisse,nec dantem a peccato excusari, nisi vid Dset nolle illos id quod tenebantur, et eo modo quo ten
bantur praestare, per dicta In not. s. num. I l. Secundo infertur,non solum male facere receptores et
Thesaurarios Principum, et alios, qui inanil ita de solii do vel dando ab eis suscepta disserunt exequi, mentientes
se non habere pecuniam Dominica,donec eis detur, vel promittatur aliquid, aut remittatur ex qualitate recipienda, sed etiam teneri ad restitutionem accepti, vel remisti, Idemque eadem ratione dicendum esse de mercatoribus,
quibus mittuntur literae Cambibvel alus debitoribus,quibus mittuntur lite creditorum de soluendo portantibus illas id, quod erat eis soluendum, allegantibus aliquas e cusationes cora Deo salsas,vel iniustas: Dixi tamen mei .
tientes J et fallegantibus excusationes falsas, vel iniustasJquia si receptores Vere tunc non haberent, nec deberent suo domino pecuniam Dominica, et debitores haberent iustam causam non soluendi tam cito creditoribus, non incurrerent peccatu non soluendo tempore in hiis praesti
tuto: An autem licite possint accipere aliquid ut statim de suo,vel alieno mutuato,satis laciant literis, priusquam tonerentur, ne latores earum ob dilatione perdant vel desinant lucrari aliquid' satis magnae, et quotidianae quaestionis est: et certu est non posse, si darent illa mutuando usq; ad tempus, quo tenerentur illa soluere, quia esset peccatuvsurae c. Consuluit et tot. titulo de usur. possent aure accipere ratione interesse, si vere coram Deo ob huiusmodi dolutionem tantu perderent , vel lucrari cessarent, vel si soluenda caperent ab aliis, soluto eis pro interesse tanto,
145쪽
quantum a latoribus reciperent, argumento eorum; quae
de Interesse damni emergentis et lucri cessantis tradimus
s i Tertio, Quod non videntur iusta lucra illa magna quae aliqui eorum, de quibus laee quaestio proposita fuit,
taciunt ex donariis, quae multi milites et alii,non valentes consequi solutionem stipendiorum, et alioru sbi debito. rum a Regibus,Principibus,et aliis, aliter, qua intercessione illorum, dant eis: aliquando dimidiam, aliquando te tiam, aut aliam partem grandem sibi debitoru: Quin et aliquando soluunt aliquid amplius,quo pars illa reddendas bi post solutionem,statim reddatur: Tum, quia nonnunquam illorum solutio obtinetur sola intercessione, quam ex ossicio debent:Tum,quia non debetur eis de iustitia pro inciis quae ultra debita praestant, tantum, quantum ac piunt: Tum,quod non donantur illa eis ob meram liberalitate, quia principalius dantur eis ob necessitate, incomoditate,desectu impenta necessariae ad petendum et manendum in Curiis usque ad solutionis cosecutione,quam ob amicitiam ves aliam causam, cum in necessitatibus nemo praesumatur liberalis l. Rem legatam isde adim.leg. Tum denique, quod no possunt satia excusari titulo emptionis, vel alius contractus Innominati, do ut facias, vel facio vidςs, qua se dicunt emere actionem recipiendi, quae minoris valet: quam res ipsa actu recepta Iuxta L Minus est habere actione quam rem is de reg.tur. et ea quae nos tradidumus in Manues. Confess. cap. i . num. 183.I. Quia esto liceat actionem emere minoris quam ualeat res ipsa per ea consequenda, non tamen tanto minoris, quanto ipsi illas actiones minoris emunt: Nec possunt excusari, dicendo
146쪽
quod accipiunt titulo contractus Innominati do ut iacias, uel facio,ut des, QSia accipiendo longe plus,quam labor,
industria, et occupatio suae intercessionis meretur; contra- ueniunt Iustitiae commutatiuae, quae in omni contia ,sue nominato, sue innominato,iubet seruari aequalitatem rei datae, et acceptae, et facta unius, et facti alterius, ut iup. dictum est num. 8.
Quarto Insertur, quot et quae suissent consideranda in eo responso, quod ante i s. annos dedimus Madrici, cum aliis de causis in Curia Regia essemus, super actione ex lege Iul. Repetun. intenta contra clarissimum eundemque prudentissimum, S Regiae maiestati multis nominibus Commodum , eiusque Regiae rei seruandae, custodem λdissimum , & augendae, maxime industrium, Franciscum ab Erasso, maximum, dum uiueret, Caroli V. S Philippi II Regum Hispaniarum Secretarium, ad repetenda u.uel l . millia ducatorum aureorum,sia,tum a Serenissima Lotharingiae Duce, cum in matrimam unius filii sui inuitata fuisset: Tum ab aliis multis Magnatibus Hispaniae, Germaniς, R Belgiae intra 3 o. annos uariis occasionibus oblatis, donata: Quando ante praedictos is .annos i solito ad illum diem Castellae more, iussus fuit reddere rationem quadraginta, & amplius miriadum, seu mili num ducatorum auri, retro 3o. praedictos annos suis sch dis impensorum: Considerandum enim erat, An essent accepta ob causam spiritualem , uel temporalem inuenditibilem ' An ob ossicia debita uel gratuita, debito modo uel gratuito facta, uel facienda ' S si gratuito, An bona, di bene praestita , uel praestanda, An mala, uel male praestita uel praestanda ' S An ut debita de Iustitia, uel ut mere do-
147쪽
nata Z di An sciente, & probante Regia maiestate, An ignorante, uel nolente' de An clam, An manifesteὶ 3c quae qualitas erat personarum donantium, δι quae necessitas, uel utilitas, quibus ad id moti fuerunt ' Praetermisso autem quod praedicta consideratione praemissa, de singulis sngulariter respondendum fuit, memini me respondere In genere, magnae laudi uertendum ei suisse illius actionis intentionem, Eo quod tot adeo potentes, dc adeo magnis muneribus langentes cum multis malevolis, egregie in inquirendo aliena peccata industriis,non inuenissent phura, quae opponerent uiro, qui tot miriadas tot annis, in , tot Regnis, Si innumeris vicibus impendisset, de ea. t quidem non accepta ex Regia pecunia, sed ex donariis Summatum,quibus palam eratis varia Oficia maiore animi assectu de lolicitudine, quam de Iuum tia tenebatur, apud Imp. - & Regiam maiesta- tem eis prae-
148쪽
ctioneτ premittendi, dandi , se factis praalijs ta nocent, arfacta proseipso.
Actiones omneου ab hac extrauet. punita sunt prohibita iure ipsa antiquiore. num. s.
Actiones hic punitas antehac s ubique gentis uiseisia fere esse malas significat hac extrauag.quod tactia sutiliter monet Confessarios VJolas autem apud Sed Apinolicampost eam fucim , pomis eiu pu-
Actiones Aas. faciens ter alium , incurrit hin par s.
Actiones ob quas incurruntur poena huius extrauet. sunt ha /As una omiFIO.num. II.
sectiones praedicta non secuto effectu hic puniuntur
inctis nulta qua principaliterno tpro obtinenda i nitia vel gratia, hic punitur; S ita eximitur da
iis salariν uel honorari' dati Asscssori, Advocato ,
Notario, Procuratori similibus. num.υ.
Actiones hic punita etia antehac fuerunt illicita. Actio qrea fingitur datum quid intercedenti, in una
de hispunitis, etiam nonsecuta silentione. num. .
Eacturaetullus insimul bonus u malus etiam diuersa
149쪽
ration licet quis possit recte de eodem disero ratione bene dolere audere. num. 2IL Ambitiosiue assectio pranantium gratia per munera
bis punitur,sed est re ingenda ad munera insoli-
Anathema qua ratione dictio Graecasimul es Hebro. num. .ud significat s en I ecies excommuni Jcationis,quia en maior s nunquam minoin omnis excommunicatio minor est Anathema. num.LAppellans a Papa ad futurum Conritium,excom --πicatur Bulia Carna, s id consulens excommian catione Papali,sed non mila corna rario.eius.
otiolicam apud sedem factis quibVsdam quadam
ri relaba,apud quam ut d cantur conterua hicD
Argumentum a contrario, sivi dicit de -o re c. Sic alimitandum.numias a. δε
BEneficium nemo tenetur suo prastare gratis.
150쪽
' Ardinalium ci egium praesens, omnium, qua a 'multi aculisse praecesserunt, nevis purgatis
mum,s pietate, Prudentia,iustitia temperantia,somnigena eruditione ornatissimum num. - .
Cardinales s Episcopi incurrunt tres poenas Mi
extra g. non autem φ .reliquas num. s.
Cardinales non figant,regula Cancellaria odiosa, siculexteneralis sic. num. p.
Cardinales sunt patrii' scriptiis Diademat 'Incipis,spars corporas eius num ρ. . UTI
Carolus V cumfilio suo Philippo Secundo Iohan- nes Tertius Rex Lusitania,de abstinentia a LHiarita impedimentis laudati,s imitatione digni .na S.Catharina studiosorum patrona clarissima. num.f. si cur Cuma abquoiflorescant, Icura Regent sesuosque purgantium arum. . asinali diripositionis essente esset utainum αδε Causam qualem damni dans restituere teneatu . . Conatus ad delictum nonsecuto iugo, punitur ,sed non poena istud facientis, nisecum illa etiam contra co