장음표시 사용
171쪽
οτι μὸν γαρ οξυ τι τι ατάθοs: ἰνῖες--αιΘανομεθα sis primis qua ratione ignis ealidus dicitur πιdeamus, quod ita demum perspiciemus si Hsire ionem, vivi neniq; ab eo in nossro carpere factam con eremus, quoa enim acumen quadam ea pnsio ea ferme, ectom. nibus manifestum Aristoteles vero acutum in sono occurrere dccebat, illi per translationem a tangibit,
Acutum bus. attributum a. de an. 86. ac subdens, το γαρ
fum vero quasipelii 'opurea quod moueι iuua quidem inflauco, hoc autem in multo. quid clariuseti hinc patet cur non meminerit acuti, &grauis Aristoteles 2-ονιη soluitur xςηtu Observabam, quia scili cet inter dii-di scuti ferentias tagibiles immerito collocabatur, tum quia in ei reis ' bstiuabatur,tu ulterius,quia potius moritata. dum,quo tactum a suo assici contingeret obiecto,quam tangibilis obiecti differetiam inde exprimi cotingeretieεxeris assignatae elementis hoc textu c5trarietates Omnem prorsus arcent dubitationem; molle siquidem: te me, ac lene aeri inesse nemo ignorat; qui etiue eius naturam velit intueri; quae pariter eiusdem nobis indicat leuitatem,quam facilis ipsius quoque exhibet ascensu heam tamen illi non simpliciter, at secundum quid c 'δruum est assignare 4 caeli 36. & longe facilius telluli
172쪽
t ibutae qualitates iunotesciit quare ijs immorari prorsus inutile foret, nec obtusum aquae assignatum nouas exigit speculatiqnes, dum illud de ignis acumine tradita illustrare vael/nt .
Excessus qualitatum quibus elementis
PARA PHRASIS.I Nter haec corpora ignisae terra se habent
veluti contrariorum excessus quidam, &extremitates: nam ignis est calidi excessus,eo pacto, quo glacies est frigidi redundantiarcocretio enim, & feruor excessus quid a sunt,
173쪽
hic calidi, illa vero frigidi. quare si glacies humidr,& frigidi est concretio, ignis erit sicci& calidi feruor,de idcircis nec si igite in m ex glacie quidquam progigni continget.
Corporum simplicla gnur us, qualitates soler.
rti nobis 'udio in pr ced . innotuere, Orumdem mutui h3bitudo nunc c0Metanda; ut facillus quonam' mutuo faedere, vel dissidio psa premantur cinnotesca; idcirco Ocellus hoc textu obse uat elementorum quaedam non leni oppositione persu gi, at potiuS contra riet/iis e cessu pr Wser e, ignem sciliceti ac teIram. Hysς iQcum. eri r difficillimum inte- i, hi tu. - liqua d ictare sententiam non videatur, v t ipsenisce tex- textu impersectum esse suspicari non omnino a ratione videatur alienum: dubium enim censeo, quonam pa'cto, non in xl menti serie, at contrarietatis, excessus &extrema dicatu agnis,di terra;eoq; magis,quod in igne id abunde cum explicetur, nulla prorsus terrae mentio amplius Occurrit Vslcpnsideratio ,&tamen usus es di cendi forma cum fuerit Ocellus, το' με ' vero simile videtur eundem in textu subdidisse ηδε γη, quod ta'
ditam asseremus, vel eam cum igne comparantes,' icum caeteris elementis, vel ipsius naturam seorsim cpy siderantes. si prius placeat asserere,falso contrariet λ; βexces.
174쪽
nitur,at aqua,ut e X earum qualitatibus inferius patebit. eadem pariter vigebit difficultas, si terram cum caete ris elementis pomparemus, dum ipsa duabus sit praediata primis qualitatibus , qua conditione caetera quoque elementa assiciuntur: quod si tandem eam si impliciter spectemus, nulluS in ea viget contrarietatis excessus duea terrae portio, quet nostro subucitur sensui, ita admixtas oppotitas sortiatur qualitates, ut potius eae, quae illi insunt, ut propriae, tenues appareant, cum frequens imbrium copia,N Solis vis perfecta frigiditate, e siccitate eam gaudere non permittant, &ί illius viscera senetremus,fontium copia earum pariter conditionu persectionem abolebitu qn secus quam debilitent in plerisq;.
Iocis erumpentes flammae, quae ingeniosissimae Ioan - Ιου ουνὸνanis Nardij,ης igne subterraneo positioni eruditanisoccasionem praebuere.Nec quis dicat Ocellum hic doce re duosrae dicta elementa esse extremitates, quatenus in extremo sitaein elementorum ordine sunt locatata, dum, aer, de aqua eum , qui medius est. sibi vindicent seq. ιι xiv. quam seriem sic elegantissime Manilius ex ptimebat. Ignis in aethereas valueer se sustulit auras, Summaque complexus steilaniis culmina caliFIammarnm vatio naturae mgni fecit. Proximus in tenues ascendi eiri rus auras, . Aeras extenditoedium per inania mundi.
Ignem flatus alis vicinis subditus a fris.. rria sors vηdas strauit, statua natantes, 4quo ra perfudi νοιο nastentia ponto,
Vi liquor exhalet tenuis,a evomat auras,
Aeres ex ipso ducentemsemina pascat. Volmasubsedit glomerato pondere tellus
175쪽
a ocellas gueanus vagis limus permixtus arens .
paulatim ausummum tenui fetiente liquore. praedictam siquidem textus tenuit expositionem, cum iii eo asseratur ipsa quasdam esse redundantias, ac nomen
extremi non simpliciter ijs adscribatur Aed potius cum
hac oppositione contra . Ne tamen a nostro declinantes instituto , textum hunc cmni vel salte in leuissi. ma, ut nostri moris est, privemus speculatione, dicamus auctorem quidem duobus his elementis tribuere, qu6dco ntrarietatum sint excelsus : id tamen .non intuitu primarum tantummodo qualitatum, quibus gaudent, at potius secundarii, cosiderando scilicet in igne ne dii calore
S siccitatem , at praeterea raritatem,& acumen: in terra,
vero non frigidum,& siccum,at potius duriti na, grauit, tem,de asperitatem. idqό satis suadere videtur pta cedcias textus,in quo terrae,ac igni eas qualitates assignauit,ac illico in primis huiusce textus verbis intulit cotrarietatum
esse excessus; quia si illae considerentur inhs elementis, easdem quam maxime vigere, di praestantissime pollere videbimusinam si illud maxime sale afferimus,a quo cς
tera, ut talia dicantur. cpnsequuntur mei. u.ν. max me siccus,de maxime calidus erit ignis alijsesactissime viraque eam conferens qualitatem, i litusq; acumen nullum certe elementum vel mixtum aequabit, dum ipse procus' etiam praeueniens tactum suae actionis vim summis etiam cum cruciatibus nos cogat acerrime perpeti. quid tandem igne magis raruixi 'dum aer ita rarum corpus Vt ad mixtorum corporum ratione tantummodo visibile red
datur , in maiorem adhuc declinet raritatem , si igneam assumat naturam , ut superius obseruauimus. eadem quoque ratione tellure' proprias qualitates summo robore complecti appareisit: tangenti namque corporis edit ignis, cedit & ae,ac aqua, modicum quid licet res,
176쪽
ne Uniuersia i y ssant. Ideoque sonum inhsedi videmus a. an.79. vnde uel ipsi aeri aliquo cum impetu ab ore animalis prolato
eorum utrumq; cedere appareatiterra vero vix inulto rore perfusa parumper mollis euadet, & summa praedit uritie figius,lapides scilicet: progignes,vix acerrimisnrri ictibus eos aliquantulum cedere permittit, ut ideo dura hominu corda non obstupuerit Ouidius , dum eos elapidibus Deucalionis pietate proiectis enatos e fingehat, dicen . A1nae tenus durum fumur, experte Ulaborum, Et documenta damus, qua simus origise nati grassitiem pariter terra ac asperitatem maximam inesse nemo dubitat, dum hae mixto a terra tribuantur, idemq; de grauitate dicendum , quae soli telluri simpliciter conuenit 39. has igitur respexisse Ocellum puto,dum tremitates contrariorum terram,& ignem di xit, quo casu terrae amplius in hoc textu curnon erat meminisse ,
ut ignis : eo quia illi attributas qualit tes ea summo gra du sibi vindicate sensus satis indicabat, cuius iudicium in se sibilibus dimittere αρραλατίs i λαλιαι infirmi a qντα es intellectus)8Q0saa. 3e in igne acuti,& rari ea dem fere ratione oblitus .calidum,' siccu voluit tantum contemplari, ut inde colligeremus in primis qualitatibus etiam excessum ignis,eo quia ipse duabus ijs qualitatibus Vehementius etiam potitur,quam propria e Nigat natura: ideoque glaciei ipsum similem asserit,quae frigid itatis particeps est, longe vehementiori ratione, quam aqua. di ita nobis indicat ignem a caeteris differre in primis qualitat bus, dum eas validissimas adsciscat, non quidem ita e ugente propr ia natura,se d potius exadmixtione c0ntrari , ut in aqua glacie concreta contingit.ignemq; idcirco e cessum caloris docet eo pacto,quo glacies frigoris est re edundantia, similitudinisque hanc assignat rationem, quod
177쪽
116 ocestus Iu nussi glacies est humidi,& se g: di cocrei gnis pariter ferruor quidam est sicci,& calidi,de Excessum tam hic,quam ille exprimit. quam doctrinam amplectebatur Aristot les, ijsdemq; verbis proponebat a. de gen. a I. haec verbglaciei,& ignis similitudo inde potissimu emanat, quodpcut concretio aquae non accedit ea ratione, qua aqua . est, sed quatenus illi terrei vapores comiscentur,quorum ratione Scipsa quodammodo mixta videatur : ita pariter ignis a dispositione extranea feruorem illum contrahit, dum ipsi terreum densum admiscetur: ideoq; opacum illud cum sit maiorem in igne lucem, ac una rubedinem quandam conspicimus, maioremque inde emergere percipimus caliditatem, ut leuia etiam indicaut experimenta, si ad puram flammam accedamus, cui minus terret admisceatur: & si carbones plurimum terrae includentes iam igniti admoueantur. allatam imo similitudinem ex non dissimili euentu comprobat, quod nil ex glacie progignatur, neque eli igne, quod ijsdem quoq; vocibus La I. aifirmabat Arist.dicens δ o-s' ουτε ἐκ ἐκ πυρο . ideo nihil ex gla cie generatur, neq; ex igne. Vulgato contia positionem hanc invehitur argumento hic V.C. Nogarola, quod scilicet teste etiam Arist. . de ex igne, dc ex glacie prodeant animalia.quod confirmabat Sext. Empii ricus elle dicens
insolutam reuera dissicultatem relinquit Nogaresa. hoc tantum adijciens qu5d aliter aliter an
rarosi libris loqui consueuerit Philosophus ; quod qui
dem veritati consonum est i id enim semper animaduer' tendum,si veram Arist.sententiam assequi velimus,quod . a propria sedes cuius obiectum illa contemplatio, eruan tur testimonia, eo quiant acutis limus monebat Zabaret
178쪽
De Nati Vniuersi et 7la, Arist. omnia suis locis exacte discutit de pertractat, &si quid unquam e3t τὸ proprium locum collocat, leuiter
illud tangit, imo in eaeternis locis iuxta aliorum sentenis uas exempla a ducere consueuit, summa sanh cum industria: dum nil ibi referar,quam sectetursententiam,reis censere, & ex opposito infirma facillime & dissicultatibus obuia , quae traditur d6ctrina, tunc reddatur, cum in exemplis quispiam a vulgi placitis recedatio exempla assignari consueuerint, non quasi omnino veritati conso- na, sed ut tradita doctrina facilius apprehendatur. nobis aperte hane dictat considerationem Arist. sententia visus ratione,, quam cum desafes.siens velut in propria sedec. a. videamus statutam, quod visus suum opus eliciat obiecti species in se uberrime recipiendo, oppositu
ab eodem asseritur iii pletisque soluendis problemati ;probὶ seris. 3 i. imo 3 Aegeo.an.c. I. dicitur nil referre siue hac, siue illa ratione visum exerceri arbitremur. di mei. trucem cuiusdam morbum, cuius oculis propria sempei imago obseruabatur, in ea viem quoq; causam . reiecit, ac si even ius ille , quem laesa potius pruducebat phantasia, a radijs, quos visus emittebat,prodire cCnsueui si et idem pariter inhs locis, quibus luminis naturam
explicauit, aperte obseruandum : nam dum a. de au.
propria veluti sede luminis conditiones explicare coote-'der et, incorporeum ipsum contra Empedoclem r.ν o.mferebat exocyssi mo percursu, quo totum allustrabat hemisphelium : cum tamen corpus illi tribuere serii. II. pr M. 3 3. videretur; radios Solis aeri in die immixtos vi
Voces longe melius nocte audirentur,docens operari,dueorum immixtione immunes omnino tenebrae apparerent. hinc tamen allata non ruit dubitatio, quia virumq;
dogma, quod scilicet nil ex igne oriatur ,& quod rursus ex eo prodeant animalia proprijs la locis traditum fuisse
179쪽
Nullo pacto Veris mes la niue, oriri potant,
x38 Οιeὶlus tueanus conspicimus : illudentiae, vim ignis respiciens non alibi ubi ex professo elementorum natura pes quiritur,oc haec ex igne,&glacie prodeuntiusti animalium historia non alibi melius quam loco pradi. eio peterat collocari , ubi ortus animalium sedulo exa
mine contemplabaturiquare inc5gruum huiusmodi tam qua tradita,vc Iut Omnino veritati consona ab Atist. nonfuisse prolata asserere: ideoque xt contradictionis suspicio penitus aboleatur,obseruandum ex glacie entia generari, negasse quidem Arist. at nullibi oppositum protulisse. non enim ac glaciei meminit,sed nisais, quae licet ex aqua pariter concreta videatur constare,non tamen essicaci adeo est prs-dita frigore , quale nouimus vigere in glacie, pigrutoque ideo sortasse frigus dicebat Martialis illud,quo nix con
cresceret, dum ait. Icoeotas pie,.stigaνeνiδει aquas, eoque magis quod non niuis simpliciter, at vetustae me nit , dum hunc ibi recenseret effectum , in qua & frigus
non ita intensum certe. imo nec ex niue sed inmue oriri dicuntur: ait enim quo casu niuem ipsorum ver
mium progenitricem amere fortasse falsum , dum po tius per antiperistasim quandam putris calor in extim tuoc terrae superficie occurrens, simulq; e niue prodien humor vermibus ijs ignobiles praebere queant natales, qui tardi motu ibid. dicuntur, ut pertenui tantum calido gaudentes, a quo motus,& operis cuiuslibet vitalis celeritatem prodire nemini dubium . ideoq; diligenter ani maduertendu rubeos eosdem vermes dici, quia E niue prodeant prae vetustate erubescente,qui color nivis certe non naturalis imminutas quoq; illius testatur facultat Dimo fidem prisci codicis Graeci ab aliquibus corruptam dumῖν wiδHscripserunt, unde latinus interpre* verti i
180쪽
De Nat. Vn-νβ. asysi placest sectari, ut certe opportunum monuit Mai si lius Cagnatus omnis prorsus delebitur dissicultas. ibi siqui deni cum legatur sin tepore niuix eoruni plerosq; nasci, qui sin albi di longi, albedinem sei. licet niuea conferente quali tale,& longitudinem,humotis copia, quis dubitet, noua luem talum,at tepore iam di dium animalcula illa suae vitae auctorem accersere. Nec dissicilius ea,quae de Cypri fornacibus ibid. asseruntur, omnem arcent in philosophi dictis inuolutae contradictionis suspicione m; ex igne enim Arist. a tae ortu progigni quidem negauit animalia,id tamen I de his . amri 5 ausus est affirmare,at tantum ibi generari animalia ἐν uno edocuit, non ab igne,vel ex igne causa luti cffectiva, vel materiali gigni expressurus:hac enim catere virtute ignem vel ipsos Romanos non latuit, quiiceo Vestam, quam ignem esse arbitrabantur, Virginem esse proferebatit, unde Ovidius. Nec tu ahμὰ Vestam, quampuram intinue pammam,
Nataq; de stammis corpora nulla videt. Iure igitur Vigo est,quae semina nulla remittit, Nec capit,or comites,irginitatis amat.
non ideo ex igno,at in igne, veluti in loco prodire ea an malia obseruauit Arist. quatenus humor calidus e lapide illo vi ignis eductus inamsa,& fecunda Cypri regione, quam ideo Veneri dicauit erudita vetustas, per
quas . genus omne animantum Conciρrtur, vis sque exorium lumina Solis.
animalculis ijs vitae auctor in igne quidem sit, non vero ignis. hocq;philo respexisse eius dan testantur verba a. de ortu an . c. 3. a Cagnato diligentissime perpensa. ibi. siquidem cum dixisset semini faecunditatem a calore co,
serri,& calorem huiusmodi non ignem esse, sed spiritum
potius adscribeda est talis .iductio.