장음표시 사용
161쪽
Differentiae corporum in priores,& posteriores diuiduntur.
PARA PHRASIS. Orporum differentiae in duplici genere
collocantur, aliae siquide sunt primae, .liae vero ex primis progeni tae. inter priores
162쪽
ealidum, frigidum, humidum, & siccum recensentur: at graue, leue, densum, & rarum&huiusmodi prodeunt exprimis. quod. sitam has, quam priores simul placeat en merare, iam sexdecim aderunt,calidum scilicet,&frigidum, siccum, & humidum, graue, & leue, rarum, & densum, lene, M asperum, acutum, & obtusum , quas omnes differentias percipit, iudicat tactus , ideoq; primum corpus, cui hae insunt, inter obiecta tangibilia collocatur.
Contrarietates inter ortus primordia cuias Iocasset, easque quatuor esse in pr ced. recensui det, quae tactui occurrant: lo age plures esse facillimum erat unicuiq; asserere , sicque vel omnino falsam, volsaltem imperfectam iam traditam qualitatum se citonem. suspicari. Ocellus ideo & reljquas enua cratqualitates, ac simul ptimatum nequaquam tibi vς ndicare cum erudite profiteatur, eas iure eo loci otiussas testatur, in quo non qualitates simpliciter, at veluti rerum ortus , ac interitus principia collocabantur. Tangibiles igitur has corporum differentias , quas substantiatum,quae mouentur Παθη pastoneo dicebat Arist.mer. s. I9. idcirco monet auctor, alias esse σων Στράτων, alias vero ικτουτων, quae verba duplicem sortiri interpretationem cum valeant, vel quod, earum aliae sint principes, aliae vero ex ijs ottae;
rei quod aliae primorum sint corporum differentiae, aliae
liae sunt principra aliae vero ex ijs oris
163쪽
aliis vero illarum potius, quae eX ijs prodeunt, qualii sunt mixta: priori malim adlis rere, quam huic posteriori. quae prima facie. occurrit vocem οπρωτων prima ramo ad vocem σωμάτωνscorporum) referendo: eo qui i& Veritati,& auctoris doctrinae illam magis consonam NM comperio. Veritati quidem, quia leue, 6c graue non rura pro secundis tantummodo, at primis etiam corporibus ad mi , xum scripta intuemur, & tam congrua contemplatione, 'tcorpori inde primorum corporum num est elegatem eductati bus in o videamus rationem. Auctoris, ero magis
eonsonam doctrinae pariter dixi, quia seq. textu primis quoq; corporibus has qualitates adscriptas aspicio. in Peripatetica vero schola ne minimum quidem huic
permittit dubi rationi locum vere tradendis dogmatibus aptissimum Aristotelis eloquium, hae enim z. aege'. calidum frigidum, humidum ac siccum dum enumerasset,ibιdi. Io. reliquas , quae tactui ψc currunt, qualitates ab ijsdem prodire docuit. huic igitur inhaerendo expositioni, recensitas in praeced. con trarietates principes esse docet qualitates; graue vero&leue, rarum ac densem,caeterasque huiusmodi exissprodijsse. Oaarum omnium perfecta nobis ut acce' sexde . dat cognitio, eas in textu enumeraturus , sexdecim es uti; z qaare a codice, quem edidit Nogarola rece ira tan dendum, in quo duodecim tantum recensentur, dum
secra m) quae ex Vaticanis& C. V. Thomae Barioli ni codicibus MSS.ad id dimus, vel textus deprauati ubito, vel impressoris incuria, quod potius crediderimi Videam omissa, ae vero sunt grauitas & leuitas, des suas, & raritas, leuor & asperitas, durities ac molli ties, tenuitas Se crassitudo, acumen tandem ac obtusi 3λ , quae praedictis quatuor primis si superaddatur,userunt
164쪽
ret:nt sexdecim. hasque singulas e principibus illis pro Calidum dire, vel leuis inductio satis ostentat: calidi enim Ssicci faetum esse leuitatem, e contra humidi& frigidi & seum
grauitatem, ignis & terrae nedum natura, at uniuscuiusq; mixti abunde testatur. tenue vero ad ii umidum rae sensi reduci inde eluce frit, quod humorem, quia proprio --earet termino, continens facillime replere ,&quia is prodeui.
suxibile, id a quo tapgitur, Ocyssime se stari conspicimus: quibus certe praeditum conditionibus ut plurimum tenue. corpus, suae tenuitatis ratione minimum quodcunq; corpus ita ingreditur, ut totum toti nesciat non adhεrere Sc eadem ratione a sicco pendebit crassum, dum contrarios effectus rotrarias sibi causas vim dicare si tamen eas,quae per se dicu tur causς contem- lplemurp0 3. 33.ct 3 me ι. e. . dum per accidens Op- 1 positos estectus eadem causa producere consueuerit 'rin. 3 o. sit unicuiq; notissimum. molle pariter , ut a. deorιu. IO. exprinaitiar ab humido oriri vel illa dum
tangitur, in seipsum fuga suadet, quam illi humoris haud dubie copia confert, a quo pariter assequitur ut tangenti facillime cedat, licet ipsum inde non circum ambiat illico , ut humorem praestare i-.3 3. Obseru bat philosephus . cuius oppositum in duro cum videamus, a sicco ipsum prodire, eadem causa dictabit. lene pariter ab humido progigni certissimum,quo illius'. o gaudet superficies, unde ut una pars ad aliam aequaeis . ieratur planitie ipsi consertur: cum partibus ex oppinsito siccitas tribuat, vi in superficie inaequalibus comstent dispositionibus. quae pariter in raro vigent, ac denso 1 caloris tamen,& frigoris potius beneficio,dum illius proprium rarefacere, huius densare, eae, quibus aestate, ac hyeme premimur,affectiones certissime do non strciat. quid vero acutum, &graue cum tangibit, bus
165쪽
1 in ocelsus Laeanus bus q aalitatibus commune sequi textu contemplabimur. has tamen contrarietates philoso. phus q ioq; a.de eadem sere methodo cum de . ' scriberet, in earum serie, ac numero , cum Ocello non conuenerit facile quispiam inquiret: ille namque ibi
non obtuli, Scaeut recrati, de desi meminit:lubricu vero,& aridu recensuit, quorum hoc oblitus auctor. Proul.
do numquid pera eta haec dicemus cousilio ab Arist. ut propria celaret furca, ct Ocella debitam gloriam
sibi Vindicaret. ab erudito tum cae tu calum. nia,q iasulgaristia univcrsae eruditionis principem inani licet conatu perstringere tentauit, ac si flammis stotelem veterum ph lo M phctrum scripta tentarit abolere, vit inde translata dogmata Peripateticae gloriae firmiora
flammis struerent fandamenta: qua enim arbitrabimur ratio.
ἡ ζ. prudςntissimum virum irridendo sane consilio cruedidisse tenui suae aetatis potentia priscorum in futuris saeculis aboleri potuisse memoriam , quorum etiam eruditionis monumenta in plerisque vigebant regio nibus, quae non Maeedonis imperia, sed vix ipsius no men audiebant: de quanain ratione flammas exiguum
hoc ocelli euitauit opusculum Θ & si quis Aristotelem
talia expetijsse opinetur, ab in saltem fatebitur coer . ceri potuisse, quae Putonem a comburendis Demo' o. criti voluminibus deterruere, dum I. Amyclae, &Cli moer. niae Pythagoraeis maluit obedire, id ab ipso frustrientari asserentibus, dum eius libri unicuique erudito innotuissent. eo fortassis florebat saeculo Aristoteles, quo iam cecidisset philosophia λquae Socratis primum, ac inde Platonis in Graecia, & Pythagoraeorum Ope is Italia tunc ita efflorescebat, ut illius aeui fructus Omni/inde saecula delibarint: & tu ic ita priscorum dogm3 cuiusque animis ita inhaererent, ut ubiq; Aristotelς s
166쪽
a. dep.an. c. I , quo loci hac in serie qualitatum colloca.
t * pr D is p 'dire pariter edqc-G8,omisse, quia thi sis las' pipsitebatur se recςnsere qualitates , sedi imp m*gis prHipuas, rarumque, densum crata,& temi maxime propinqua videbantur, magisque p ruum dispositionem in qualitate,qua qualitatem praeseserebant, at operae praetium erat . I . re
colere,quia prseipus animalis partes illis videntur pr diIae, quales sunt forte iecux, pulmo, os &huiusmodi. Nec mirum est Ocellum aridi, & lubrici non mentinisse, quia haec Distan rari, Se densi, vel tenuis, decrassi nomine somplectebatur dum lubricum pariter ad humidum eo fere pacto,quo tenue redigatur, hoc tantum
superaddito di scrimi ne, quod Hopter subtilis terisi ae positionem, 'nctuosuin reddi sontingat,quod et i in lepartes kparari non permitta Aridum quoq; si xi pxo-jes est ad instar cete erorum, pst enissa Persecte sesum a.
de ortu. II. quatenus tali humido unctu'so pwrsus destituitur ex vi caloris humiditatem ab ipso extrahenm: in quo differt ab ea exsiccatione , quae prodi jt a frigores haec enim S a calore, ut patet in caeno hutn4do igni exposito ,& a figore cum possit piodire, ut in glacie ap-T paret
167쪽
146 seelus Lucanas patet, hoc inter huiusmodi viget discrimen,quod si delatio illa vi caloris humorem extrahentis prodeat, non amplius talis corporis a frigore solutio fiet, sed a vehementi tantum calore , id humoris, quod erat reliquum
prorsus extrahente: at si a frigore illa exoriatur,eo quia meatibus tantum coarct alis, non vero extracto humo . re succedit, vi caloris rursus talia entia soluuntur, qui &meatus aperire. & humorem clicere valeat. ideoque si
calor ijs accedat entibus, in quibus frigoris ὀpus pia celsit, ea soluit, quia adhuc iri i,s lilimbi superest , sed ii
si admoueatur, in quibus caloris opus piaecessit ἱ eapo stius densat; dum in iis minimum humoris permanserit, quod corporis solutionem non permittit,vel ita exalte exsiccat, ut m Ndico, qui superesat humoris viscosi,na liuo uel in glutine parres: c60 ctetis prbrsus extracto, corpus illud'i; m-ificio eres imis r rimored iga t u r cum I gitur a tu dia in sicc i qu d a hi e- , opus hon erat Ocellia in illud recenis' et non ita exa-
iuit , quas primis conueni se cot pol ibus obseruauerat,
plerasq; ideo omisit, quibus illa destituuntur,idq; ipsum respexisse ex eo fiat e apparet; quod seq. textu eas ele mentis tentat adscribere. Ehum elatas vero qualitates in hocm et conuenite, quod singularum vetus iudex fit sensus tactus, ct ideo tangibiles ab Arist. dicuntur . . 8.st a. ate an. III. & idcirco illud corpus cui primo ine runt potentia, ut tactui obi jci possit,facultatem pro
168쪽
unicuiquς Olemento propriae qualitates
, l*r, siccitas , raritas de acumen conuenit. Frigidum, midum, ac obtusu ui aquar molie, tene, leue, ac tenue , aeret dimam tandemur sum, graue , di aspersi terra sibi vindica t.
Q v superius auctor recensuis qualitates, primis
corporibus nunc adscribit, ut inde earum ipseni ure nieminisse appareat. nulla textus hic expositione videtur indigete, nam ibi tradita nulla premuntur difficultate. ac eorum sensus prima facie occurrit. ignem calidum esse,& siccum,ut pariter monuit Arist. 2.desen. T a Io.
169쪽
I481 6. nemini dubium: rarum pariter esse vel aeris in I sum immutatio ostendit, quae tunc praecipu, contingit, cum vel ictu ceIeri inter'silicem, v ferrum deprehetis,sus, vel motus velocitate agitatus rarescit, indeq, ignea assiumit naturam ; cuius .frequentissimi euentus, quori*mhςi plumbeos se illarum mucrones liquefieri affirmauitnes sagit Philoca. cris a.¶ter obseruauit Virgilius,penes xRrum tu Acestes in aethera telum cum contorsisses' riuos Iiquidis in nubibus arsit ariundo,.
Signanuque viam flaminui ais i. plumbo nuda velociter proiecto, enire diistabat
Nonsecus exarsit, quam cum Funda iacite voiati Moinc desco e is, a, E quos non habui duε -bibus inuenit ignes.. , ratio et g ntis imo assignatur meteor. I.sum. I. c. viri
Id tantu aliquiduinatri vicitri itisti uu quod igne Odestus dixerit acutum, nam quid respexerit id proferens,' viam cppin M. Figuram iustis fortasse pyra. pyiami. Nida eiu bcessum soneruariae. ii ales unde 'sieque igδ
collocata , illius certe intuituM.mia igni'de attributumas nave noΑηsim, eoque ma Asuhq a Rhuty ijdi figuramigniana turai avribuerit singula n c utiniunt philosopliorum placita, dumis haericam potius tibi formam ignem adfiaster e puluierrimo confirmet exemplo Bacbonius, quo loci mynet, si facem, quam, aqua vitae vulgo dicta,ambiat accendaurus, sphaericas'
170쪽
dali rejecta; quam sibi consueuit in aere degens ignis adsciscere, prae aeris violentia, flammae latera valido comprimentis impulsu, e quo motu sphaeram in pyramidem declinare certissimum;& id forte crediderim respexisse Aristotelem, dum igiti pyramidem simplici
ter noluit adscribere, sed 3 7 3. ait, το δε', σφαιρα ἐς b, ἡ πώραμιs. ignis autem sphaera est, vel lyramis ideoq; potius opinor vim ignis activam, qua vehemem te sensus tactus excitatur, respicientem Ocellum igni acumen attribuisse. sic enim curas, quibus vehementer assicitur animus, acutas apud Homerum asserebat Penelope dicens a
1 ense autem mihi circa cor valde acuιa cogisatisne s A gentem uestroun . in &niuem , quae longe vehementius sensum percutit, quam aqua hic eadem ratione obtusa dicta, a Pindaro pariter acutam dictam obseruo ,dum AE parn sic elegantissime describebat . . . FH.
rum I; iemi cohibeι nivosa AElna per totu onuniuis acu ra a vitis.quare acutus dicetur ignis,quia maxime aHiuus, & summa vi, & acri impetu tactum conrsueuit, assicere . huic ut adhaeream sententiae mei es Iit grauissima Platonis & Aristotelis auctoritas: ille si quidem videbatur, si non igni, eius saltem actioni acumen tribuere . dum in Τimaeo dicebat πρῶτον μυ ουν ἰυ