장음표시 사용
151쪽
licet colligere quod huius addens discriminis rationem,
amnes enim rauor area sunι harum . I enim contrarietates non dicuntur oriri , nec interire, quia eo. rum rationes corpus non claudunt, sunt enim qualitates,
ideoq, corporeo, nec incorporeo gaudebunt, cum talia lsint substantiarum differentiae ex ι'oriph. c. despecte : de idiuersorum generum quorum unum sub altero bona collocetur diuersae sunt specie disserentiae ameρνεα c. q. & cauete, ne considerantes qualitatum sectionem penes scholasticos in reales;& intentionales, eas vere cor. poreas dici posse arbitremini:no.m participes sum cotiporis a quo queant denominati at potius ill arum parti. ceps est corpus iam patet, quod compositis tantum. modo ex materia, ct forma, di ideo corporibus verum dui ρουνε 'tribuit ortum &interitum. Quod si alicui haec n atri deadi deat expbsitio, tunc ad alterii in duobus antiquorupla citis cofugiendo,alteruqs ocello adseribed facile hue licebit locum eX ponere .prius sit,ex antiquis plures sola corpora enita dixisse .lestis fitArist.quide vacuo Veterum sententias dumirecenseret qui0s s a. dicebat Κιαμενοι l
est covas es. quate per ortum in ens per i nteritum in lnon ens mutatio ex erue .cum fiat, & hic contrar letates a corpo in natura segregetu iure u erus ortus, ae in-
Alter mo teritus ab ijs sec ludetur .Alterum fit, φduplex sit gene- jψ' dea ratio,ac corruptio, alia dicta simpliciter, ius terminus est substantia ι alia vero dicta secundum qui οὐ qua ens Geaera secundum quid accidens siser. q. r. a se a.d .lyiF ivd p gignitui : quod sequitur dQuia philosophus I 8 .ct cum igitui substantias Auctoi hic si,-tuat esse elementat quod non adscribit cdntrarietat,bus; illa simpliciter, hae nequaquam, orientur, &bunt. di ita veritati consona erunt,quae hoc te tu facti
152쪽
tur,quod ens interire dicitur ibi de infectitu seeundum quid est sermo, quem ab ijs arcere voluit Ocellus, modo diserens de proprie. dc simpliciter dicto
ortu, ac interitu, qui licet succedat ratione pugnae contrarietatum,i, tamen non adscribitur, at composito; si-euti omnis actio licet succedat ratione sol mae 3.1 . non tamen formae, sed composito ipsi attribuitur.&ita primum cum sit materia, alterum cotrarietates,iam postremum erunt substantiae, videlicet elementa, quae proprie cum oriantur,& intereant, iam mutabuntur, ut latius etiam seq. textu exhibebit auctor,quo loci singula hic Peripateticis cosona principijs apparebunt.Tradita vero in textu si quis cotempletur, longe facilius institutam aboleri potuisse dubitationem cogitabit, asserendo Ocellum noluisse ibi a contrarietatibus ortum,ac interitum simpliciter remouere, sed mutuam tantum modo inter eas generationem, quam in elementis tamen contingere seqq. text. suadebit, & idcirco usum
fuisse di ne onuicem& huic expositioni plerosq; eor prima facie adhςsuros, quia veritati con-ὶha, & Auctoris menti videatur Ieqq. reatu dicentis, inuicem elementa mutari, non vero contrarietates: at quia hic dicendi modus non omnino a. dissicultatibus es imit i ,eam in seq.textu diligenti examine proseque mug--ς vero eadem corpora, elementa quoque Pythagoregs inuncupauit, & huic eidem numero, qua te inarij int tuiquem ubiq;quaerere,ac inuenire gestie. ει us visa bant, Pythagorari semper adhaeserunt, Aristotelis , bique videtur acquievisse: qui congruam ipsius ratione m Eli Lentia tangibilium complexu qualitatum, profundE.gen. I 6. e motricibus quoque qualitatibus,ingeniose a. pudAristcais I9. &tandem exea,quam Vni ucii, serte Sinijs eAigebat, aequalitate I. c. a. ac lite
153쪽
eduxit. cuius numeri necessitatem pariter in uniuerso icurapud eleganter sanh in Timaeo ex eo eruebat Plato,quod cor. Pu 'φ porcu ipsum esse , visuique, ac tactui occurrere oportebat; ideoq; ignem exigebat,ut huius ope conspiceretur; indeq; terram, quia quidpiam, nisi solidum sit, tangi non potest, nilque solidum erit, quod terra destituatur.&quoniam duo sola cohaerere videtur impossibile, nisi
communi connectantur vincolo, & illud tantum huic longe aptissimum muneri videtur dicendum, cuius virtut , ea quae prius erant seiuncta , ita4unguntur, ut nedum inter se, at cum eodem etiam v numquid maxime
perficiant: ideo aliquid huiusmodi praeter ignem S: terram in uniuerso cum exigeretur, alia duo elementa adiuina prouidentia produci oportuit, aerem scilicet, ac aquam, ut nedum Iatitudine, at prosunditate ulterius praedita universi moles firmius connecteretur a duo vincula, ad id operis peragendum solidis exigentibus, ut apte vinculum extremo unicuique similitudinis ratione cohςreat; ideoq; aeri aqua superaddita, ad quam tellus eadem se habeat ratione,qua ignis ad aerem, eademq; proportione aer,& aqua se mutuo respicerent ut qualitates elementorum inferi us recensendae aptissime indicabunt: indeq; uniuersi conflatum corpus, quod tam ita praestanti faedere aptissime ubiq; cohaereret: cuius numeri similes ePythagorsis Platonicisquedeductas princisphs alias rationes quisquis exposcit;Ficinu cosulat, eaedem in Timari Platonici commentario eruditissime referentem.
154쪽
Qualita es achivae,& passiuae recein
Nier quas contrarietates calidum &α dum causae&actiuti humidum verb&siet mastriae & passui exercent ratione.qua
teria,quae .mnjasuscipit,omnium est commune subiectum , sicq; primum prin
155쪽
et pium est potestate corpus sensile.inde eon rarieta tes , 'fi' p citas ae postremb substa M via eicet ignis,
aqua, terra, & aer, quάχorpora inuicem imis
Coi,ne- II sum euuioςpaueris,quae strissatio cum ime inusiis infer ori legiode vera praesco. colorem, frigus ,hμφorem sicci'tareui recensuerit: ne quis eorum singulis pariter asscit; tu D cor trarietatis nomen obseruans, ςode quoq;
pario princi ij Munia obire cygugiet,eas 'mediqerti ratione iduo sexercere nunc suaq*Nytaq; ic 'hucusque.tradita eleganti claudit epi go , utAd explicandam elementorum naturam facilior nolith via sternatur. hoc igituranter praedii as qualitates vigere ob seruat discrimen , quod calidum te frigidum causet tute activi, humidum vero: ψ siccum materiae&passivi imActiuet duant rationem.Ad tuis vero qualitatibus causae nomentum adscripsit; 'viis, istbuerat imo
tur causae causae nomen effectrici tantum .esententia Ocelli videtur attribuendii, non materiar:quia haec est principium
quo ies fiuia cuη caetexis ratio e qausae no Mica sim sibivmi 're intueaAur, ilii tamen' patientis otius , N ehe tuo est vere 3 gentis rariopeculiati quopiam Vinise ut
caula. attributitaq; totae fessiiciebat philosuersa
156쪽
ueitiliaprincipia in Vnoquoq; entium genere propria Πetiam requiri ecloceret, inde intellectus agentis neces o sitatem in intellectiva educturus: dicebat enim o
naturas aliquid, hoc quidem materia unicuiq; generti id aurem est quod porenria omnia tua , alterum autem causa or factiusm9 3. de an. 27. quare non immerito actitias qualitates causas nuncupauit iure pariter qualitatibus passi uis materiae vices assignat, quia ib. subiecta proprium docuerat esse pati,quod materiae quoque tribuebat philosophus a. ire ortu 1 3. hanc pariter qualita tum sectionem amplexus est Arist. mereor. q. c. I. ibi ex eorum operibus iure calidum & frigidum inter acti- Calidum uast humidum vero & siccum inter passiuas qualitates collocari inferebat, quod pariter ex eorum aefinitio, uae qualinibus colligi monebat a. ais ortu. 8. quatenus calidi pro prium munus obseruabat esse, ea quae sciat eius deis ge- vero, &neris congregareὲ frigidi vero ea quae hi diuersi gene tis . hoc enim cum partes adstringat, ut in glacie intue- cii d tirnur, a circumferentia ce ite ad centrum mouebit, ac stigidi cordeo omnia cuiusque sim generis connectereiidebitur. illius velo munus cum sit potius dissoluere, a centro ad circumserentiam ex opposito mouebila ideoqueata hanc tenues partes cum facillime excitemur,ab his crassibres segregati continget , quarum etiam ,sm ilium veldii Partium eonnexio incentro occurret i hujusmodi veroispexi,calidum & frigidum agere, apertissim Ethserunt, euitis sepositum humidi & sicci abiit recensitae testah-tur deifinitiones, dum illud facile, hoc vero d:fficili me di secta. r mino alieno c Oaicietur ; quia hoc solidis: illlid uero
vi acnti,ds, equaq; partibus constitui cbritingat, quae' cerie humidum di siccum passiuni dedita lacidissime
157쪽
corpo- accipiamus,qu* eNelen estis, as eoi virtutibus coalescun ..3.a est. ii, iis calor gus agetis,laum ye ta sicci as patietis potiuisae ina teriae vices gerant, ut unde q. --. . I .i indicatur. Hac vero spialit tum sectione tr di a, ea ,q ae; iaparte adsui ra Auaritus assiduuac nigri ς rcentur parsim hucusq; erramerata exactocolligit epilogo; se in rerum ortu primo materiam recolit adeste , quae
cuncta suscipiat,& singulis velati commune subiectum, S pri quin corpus potς tate sensile lubsidat: & hac potissimum ratione ortus dic da se principiuini: eam ro potestate sensilem clicir , ' quia annexam gerit sqcultatem ad suscipiendas contrarietaφes, quae anu quδ' litates dicuntur a. Mortu. de an. Io8. λlteram vero quod necessario rerum orxus exposcit, sunt νη- tuor modo recensitae qu/litates,ac potirem succedunt actua, ignis, terra, di aer: quae cinpoxa inuicessi i-obfex98r , quod in praedictis quMatibus doce potis'
tingeru, hoc idem eadem serie e pre ait pbilos
158쪽
ἐναδιώσ ς ου . quapropter primum quidem petentia corpus lensibile principium est: secundum
autem contrarietates : dico autem vi caliditas,es frigi-vitas e tertium autem iam ignis, or aqua, or ιalia . haec enim transmutantur in se inuicem, or non τι Empedocles, ct alν dicunt, neq; enim esso alteratio. contrarie. tates autem non transmutantur. 9 eam veco Empedo
tamen textus verba a philosopho eti in .am4.t. 6ι approbata non rnodicam videntur excitare dissicultatem. Quoniam enim paeto contrarietates tata rur- mutuo dicemus non immutari, at elementa tantummod o: cum inter corpora, ratione c0ntrarietatatis quaelibet succedat actio a.de ortu a quae tunc tantum adesti cum calidum v.g.aeris, stigidum aquae immutarii ,& sic de singulis. ib. a s.& ignem , ut ignis est nil
agere,nec pati, sed tantum prout illi contrarietas inest, dicatur 4. quanam imo ratione ele- metum in aliud immutari asseremus, quin pariter eius dem qualitatum mutatio non contingat P vi enim illa non ita euenit, quod simul aqua sit,&aer a.degen. 3 I.
ita nec etiam, quod si nul calidum sit,ac frigidum ; se
ideo ut aqua in aerem, ita calidam in frigidum dice mus immutari,-e conuerso. co 4; magis quod unum-
159쪽
1 38 οὐ inus Lucanssi clo Jq; ex contrario fieri primum veluti naturalis di. sciplinae principium statuitur Cet contra- tissimum profecio est dogma, contraria inuicem ina. iς δ οβ nautari ,& contrarietatum benefitio elenaeota ips , minari quaecumqS i O corpota pugnas exercere: hinc tamen q*0mψ' non sequitur contrarietates immutari. sunt illae sanE 'tendu . quarum opera alteratio succedit, & immutatio, illius H tamen ipsae sunt incapaces, quia subiectis tantu, visu. perius monebam, non formis mutatio adscribitur,ne. que qualitatibus, quae potius mutationis termini di .cuntur. cauendum tamen, ne quis contrarietates in abstracto conceptas,cum ijsdem in concreto assumptisaeonfundat: hae siquidem ratione subiecti, quod claudunt, & inpropria conditione complectuntur, mutationem sub ire videntur, quod ijs adscribi non potest, ac ideo contraria , non vero contrarietates inuicem vere dicemus immutari, sed harum ratione in subiectis ipsis pugnas,& mutationes semper occurrere: ac ideo obseruandum neq; Ocellum. nec Arist. contrarij nomen , sed contrarietatis in hac materia usurpasscte, nec calidu, vel frigidu,at calore potius, ac frigus, per quae non subiectu, quod ijs potiretur,sed potius contrariete formae indicatur. hanc vero nobis aperte doctrina ex-bet philos. dum motus naturam ingenio silis me descri-hibens, physs.ι. 3.cu obseruasset in motu adesse subiectum, quod mouetur, terminum a quo, & formam, ad quam ferebatur, ac tandem locum,in quo motus eXe cetur, & huius egemplum veritatis in ligno proferret,
160쪽
bilia, dicens τά δι-- τα πάθη, o et o ος tib α
tu non sunt praeditae, imo immobiles, quas hic contrarietatis nomine videmus expressas , quid mirum per celebres hosce viros eas inuicem immutari, negare λ& hinc quoque tradita praeci textu non leuiter confirmabuntur . Quod si malit quispiam, Ut tot euitentur Milaff. ambages a vulgata lectione Ocelli recedere, ac illam ς i. sequi, quam hunc referes locum Stobaeus recensebat, Emeuda nullus supererit praedictae dubitationi locus. Ocelli .n. ruri apud ipsum verba cum haec sint. ταυταγάρ έλλοντ' ἐς ἄλλη δ' ἔναντιώσεις μεταβαλλοντι hec enim ιουν se murantur, cotrarijs mutantibus. cui ad heret M. S. cqdex Vaticanae antiquus , in quo legitur πιδε ἐν α νrιωσ ς μεταβαλλουσι. contrarietates Verὸ in mutanori in .ar. lech. in margine num. a. adnotabamus,quis ibi apertam proferri veritatem dubitet, dum mutari inuicem elementa doceat auctor contrarieta, tum ratione, ut scilicet earum 'i immutentur, quatenus unius elementi qualitate eam, quae alteri adhaeret, superante,sequitur immutatio,vt a.de mu a s. dicitur, ubi La .non aliunde profitebatur Aristoteles elemeta omnia inuicem immutari , quam quia ἔχει ἐναντίωσιν εις ἀ-ηλα'mnia inuicem habenν conirarietatem.