Castruccii Bonamici Commentariorum de bello Italico

71쪽

trum monti praesidio erat, eruptione facta, hostes a latere premebat, jam que, cum ab hora octava ad vesperum pugnatum esset, Hispani, Gallique Pyrochitrophori captis Austriacis

compluribus, atque occisis, an appropinquabant, in eoque jam erant, ut irrumperent: cum Boiissertius, qui ad portam Granarolam progressiis Ventum pugnae expectabat, receptui cani uult. Nam, satis ad hostium

minuendam audaciam, Genuensiumque confirmandos animos factum exis ina bat, dc annionensis eruptione, e minorum-Fratrum montem nudari nolebat, ne vacuum a praesidio eum hostis occuparet. Praeterea, cum res studio esset contentionis prope in noctem deducta, in tanta veteranorum paucitate nocturnum esse praelium vitandum censebat. Ita in occupato Au-

72쪽

ca DE, BELLO ITALI eo striaci colle remanserunt , orbonii; dc Genuenses in Urbena reversi sunt ;cum hi, quod primo concursu terga vertere hostes coegissent, vicisse sibi viderentur, illi vicissent. Tumulum

enim, fanumque, quae causa pugnandi fuerat, tenuerunt Pauci ex Orboniis, Genuensibus cecidere, in

his Marchio F ensis Trib. mil. de exercitu Gallico, qui hostibus insistens

mortiferum vulnus accepit, ex eoque

postridie interiit. Ipse fortissime pugnans vultieratur Ch elenius Francus autem rimaldus in medios ard re pugnandi abreptus hostes, ab iis captus est, unum praestantissimus Ad lescens , dum caperetur , questus, quod, cum in alienam veniret potestatem, Patriae suae inservire non posset. Operum magnitudo, continens tot mensium labor populi studiuimi

73쪽

Lisvi TERTIUM. ς' dium infirmare videbatur , erantque, qui propter non magnum in re militari usum non magnum p periculum miserarentur, firmioresque existumarent hostes, quam revera essent. Multa improbi langebant, prudentessiispicabantur , timidi credebant , ut his omnibus rebus magnus paulatim irrepere timor, de desperatio posse videretur. Itaque, ne in medio rerum cursit impetus resideret animorum artificum capita , urbanaeque plebis principes in curiam extra ordinem cogere, eosque alloqui de Senatus sententia Brignotius Dux constituit. Cum frequentes convenissent , magnaque praeterea affluxisset multitudo amictus toga purpurea Dux, sedens in Q-ho: Non negaverim, inquit , innuenses me ultr ad vos tanquam ad

74쪽

o DE BELLO IΤΑLICO, hortandi causa processisse; sed tanti ego facio frequentiam hanc vestram, oua in hunc locum rogati convenistis, eam in vultu omnium, atque oculis eminere video patriae alacritatem defendendae, ut gratulatione mihi potius, quam hortatione utendum esse intelligam. Quid enim eos Orter, quos intueor, paratissimos t est veris, quod patriae, quae cives genuit fortissimos, est quod vobis, qui patriam servastis pulcherrimam , est denique mihi ipsi quod gratuler, cujus imperii nomen mult illustrius perveniet ad posteros vestrae commendatione Vir tutis. Quanquam haud scio, an haec ipsa gratulatio supervacanea sit, cujus est usus confecto bello reservandus, ne fortunae beneficium praeripuisse vi deamur. Quae erunt igitur meae a res illud unum Noe adi onere, ut Vestri

75쪽

LIBER TERTIU . t vestri similes sitis, idque essiciatis, ut

extrema principiis consentiant. Nam quid minus conveniret , GenuenseS, quam collocatae cum essent in cervici bus nostris victorices Austriacorum legi nes, Vos privato consili nec enim ali

ter fieri potuit ejectis illis, sustinuisse solos labantem fortunam Reipublicae,

nunc auctore Senatu, consentiet

tibus omnibus adjuvantibus Regibus potentissimis, animo deficeres an hostem ut videamini timere, quem fuga stis aut aliquid ab eo aequi sperare, qui stare sibi non posse videtur, nisi haceversa, deleta civitate qui non e cuniam, ut antea, sed jam iratus sanguinem vestrum concupiscit nulla a gnopere lacessitus injuria ad pacatos, ad deditos accedens nihil sceleris, ni hi crudelitatis praetermisit quid hic seciet dolore ardens ramissae praedae,iWgran

76쪽

τL DE BELLO ITALI , grandi laesus ignominia, quacum

que ratione in Urbem hanc redire potuerit sed, ut spero , de Video, non poterit . Eos habemus sec1 Reges, quos eadem nobiscum archiso sim causa conjungit, eos Regum L

gatos, eam Senatus constantiam, una omnium ordinum consensum, ut e

hementer sit hostibus de victoria desperandum qui neque pauci tantae Urbis oppugnandae molem sustinere queunt, mu plures sunt, pilari bus rebus in nudo, atque aspero se-lo egere necesse est. Non Britanni, una, aut altera intercaepta navicula, Commeatus, auxiliaque nostra impedire non Subalpini, paucis commis sis cohortibus, ad summam belli muti tum proficere possunt . Atque hos ipse jam ad respicienda cuique domestica mala belli per vos excitata form

77쪽

L133 TERTIU . 73 mna Borboniorum in Belgio, Italiaque victoriae convertent. Quid autem sine his Austriaci poterunt

omnium gentes rerum, quotidianis deminuti praeliis Tolerate, Genuen ses, paucorum dierum molestiam, tantum hunc oppugnationis apparatum ad nihilum prope diem recidere videbitis. Nolite interim aut stulta aliqua spe aperire ad occasionem locum hosti, aut vano metu, animique imbecillitate patriam omnem prosternere, eorumque etiam auxilio, o

bis trepidantibus, spoliare, qui Vestra salutis causa maris, atque Ostium periculum neglexerunt . Quae

Hispani, quae Galli milites pro vo bis gesserint, atque gerant, ipsi Vi detis. Quo secii Reges, quo inpri' mi Galliae ex sit animo in Rem publicam, qua fide, adest, qui Vo-Pars II K bis

78쪽

DE BELLO ΤALIC b, bis ostendat nobilissimus Legatus p

satis Boustertius, regiae testis voluntatis, o vestiae idem testimator virtutis. An patriam peregrini vestram studiosius defendent , quam cives tan poenitet os, quod Republica re cuperata , famam estis apud omnes gelates , atque immortalem gloriam consecuti ΘQuod si, his omissis, causam belli spectare, eamque judicare meliorem Velimus, quam etiam Coelestes adjuverint quaenam esse potest, Genuenses, caula justior bellandi, quam

quae adversus teterrimos patriae Op pugnatores civium armat manus P aut

quisnam illud sine Divino evenisse consilio existimet , quo factum est,

ut exercitatissimi, paratissimique o, stes vincerentur a vobis, qui prope eratis cinermes, nullum certe aetini lib

79쪽

L1Bri TERTIUS. Tymilitaris usum habebatis Superis igitur, hominibusque juvantibus, incunabite, Genuenta, in optimam causam, eamque nunc meliore belli conditio.

ne retinet Virtutem , quam a principio perdita fere ortuna praestitistis . Qualis erit vestra in bello virtus, talis erit hujus Urbis, totius nominis Genuensis sors. En ego Vester Dux pro patri , pro Vobis, quos mihi carissimos, atque in liberorum loco habeo, non solum vigilare, adesse, providere, sed etiam pugnare, dc mori paratus Equidem me Ducis nomine Patres appellarunt, ego patriae militem dici volo si regius hic ornatus impedimento mihi est, quominus vobiscum una ita aciem prodeam, date gregale sagulum , quo turbae immixtus praeliantium vitam meam hostium telis objiciam. Nam Pars II. ij neque

80쪽

DE BELLO IΤΑLICO neque grata est dignitas, quae Vitalaei servat incolumem ad intuendam a

mae eversionem, neque acerba morbquae naturae debita patriae donatur. Qua Ducis extrema ratione permotus populus dicentem interpellat, cmagnis clamoribus cohortatur, ut si bi consulat, de vitam suam ad Reipublicae utilitatem reservet , uniVersi que discedentem ex concione laetissimo

plausu prosequuntur, cie ad omnia belli pericula paratillimos esse confir

mant. Itaque, cum pro Operum magnitudine, citationum multitudine, tametsi duodeviginti ferme hominum millia quotidie essent in armis, tamen parum videretur esse defenserum, Senatusque consultum factum esset, ut lecticarii, servique omnes puberes armarentur, non dominus fuit, qui familiam offerre, non servus , qui O