장음표시 사용
21쪽
citus civ Omnes enim Neronem matrem occidi, Se die uni, quamquam se imperium dederat nomo addita quamquam ei lucem et vitam dederat mater' Qua re persuasum mihi est non e SSe fortuitam con- crimentiam illam. Sumpsisse autem poetam dictum illud ex Iosepho ne redibile est, immo idem utrique seriptori aliunde suppeti me videtur. Nomnis en ' Cluvium Rufum laniem es Secto Sephi, qui tenus res Romana, narrantur, coniecerat et quantum potuit, mari in huiusmodi quaestionibus eorti aliquid nusquam fere diei Potest, comprobavit iloch autem in libro, quem inscripsit die uellen des ia-vius osophus in seine Arellaeologie' i 8is p. 155, quaecunque ad
historiam Romanam spectant, provenisse putat vel ex iis, quae ipse Iosephus Romae viderat et audiverat, vel ex iis, quae Alityrus, parum
phroditus, Agrippa amici cum eo communicaverant, et, concedendum esse dicit a uetores illius aetatis Iosepho fuisse notos Usus estrorum scriptoribus ille sine dubio, ut elucet ex A. I. XX 8, 3 in XX ibi N. Sed quos ibi commemoras, quinam fuerint, non dicit Adhibuit Iosephus praeterea Tros ivri lactT VeSpasiani, quae Saeptu velut
longum est Veri similo igitur est fontem Iosephi fuisse Cluvium Rufiim adducimurquo ut ei Iosephum et poetam die tum illud do
Agrippinae meritorum pretio transtulisse Putemus e Cluvio. Concludimus inde eas quoque similitudines, quam esses inier racitum et praetextatam docuimus, ad bivi Rufi historias redire. Num autem unum Cluvium, et quatenus Secutu Sit, cognoSe Iiequit. nam nimis et pauca et exilia Cluvi dragine nix sunt Varie tales autem earum rerum, quae in Octavia narrantur, a Tncito omnino nullae traduntur Secundum Tacitum, nam verba IV hue con-
Sensu Pro itimur, adspexeritne matrem exanimem Nero et formam corporis eius laudaverit' eqs. non modo ad riPSam mortem, verum
etiam ad naufragium Agrippinae pertinere veri Simile est, omne de
Agrippinae extremo fato congruere videntur, re Vera non onSentire
eos et sabuli et Dio domonstrant. Facile autem cogitari posse de Fabio Rustico sabulae fonte, quem inclinasse ad Senecae amici laudes Tacitus XIII sto tradiso concedo Vorum nusquam Seneca Praeter ceteros laudatur, ne commemoratur quidem in tragoedia nam versus sis nihil valet nisi in dialogo Neronis et Senecae v. 3 6 - 5s2. Cuius partis sontem non osse rerum Scriptorem aliquem, Sed Senecae libros philosophos post Farnabium Braum et Lade exposuerunt.
Quare nece SSe non est Fabio poeiani usum es Se Putemus. Mecutum
autem non esse in conscribenda tabula poetam Plinii libros asino Aufidii Bassi hoc puto corto dici posse, quod omina, quae Plinius rum)i iii Herniae homo I p. 322 et 2 a.
2 De Plinio et issenum Rhen Mus tona XXVI P. ab LSq. contra quem et Iesse in Philologi tonio XXXIV P a scrii,sit. Cf. Aure dum de uischnii Eth. Centralbiat 18 6 p. 1561.
magna cum fide et accuratissime conlegerat et conScripSerat, in Octavia prorsus omittuntur, nam uno toitu tabulae loco v. 23 sq.prodigia commemorantur. Accedit, quod de Claudio et Nerone quae in eiusdem scriptoris naturali historia legimus, parum Similia Suntiis, quae Octaviae anonymus narrat. Adhibuisse autem Plinium in conseribenda historia naturali ipsius libros a fine Aufidii Bassi constat. Quam ob rem unum Cluvium a poeta adhibitium esse pei Sua Sum habeo ut in re incerta. Quando autem Scripserit Cluvius' definire non possumus, nisi quod post Vitellii mortem videtur Scripsisse libro vole didisse. Reicienda igitur est ei sorti histor Di amen p. 18 Sententia qui cum ex aliis locis tum ex ultimo fabulae versu concludere voluisfaciam e SSe fragoediam anno trium imperatorum. Ceterum eiseri dictum prorsus fictum esse etiam Ladeli p. a cognovit eamque aliis cata Sis Sententiam impugnavit. Quia autem sabulae poeta libris historicis Sus est, non scripsisse eum paulo post annuuis Verisimile mihi videtur esse. Nam si aequalis poeta tempora illa vidisset, rerum Scriptorum libros, qui res tum gestas narrabant, certe neglexisset Sed haec hactenus. Cum satis dixisse nobis videantur de iis fragoediae partibus, quae res Claudio et Nerone imperatoribus saeta reserunt, oculos in eo locos vertamus, quibus re Romanae temporibus liberae rei publicae et prima imperatorum aetate gestae enarrantur. Mitto versus si Sq. in quibus exempla pristinae virtutis Romanae asseruntur, nam ueretia atque Verginia tritissima Sunt exempla virtutis. Alio loco tractabo versus, quibus choria mortem Gracchorum et Livii Drusi conqueritur ac deplorat. Altercationis elegantissimae inter Senecam et Neronem lontem primarium esse Senecae libros philosophos iam supra raunii et Ludolii argumentis nixi diximus; quod Augustus a Seneca an Suetudinis, a Nerone Severitatis exemplum affertur, id locis libri Annaeanido clementiari s explicari iam alii ut Ladelire T viderunt, quam
suam a Seneca res aliorsum vertitur atque in Oeta viae stabula Tainen omnia hoc modo extricari non possunt. Praeter Senecae libros philosophos rum et praeter sontes poeticos, qui in diverbio illo iidem sunt
atque in ceteri tragoediae partibus, nisi quod Senecae tragoediae
minus, Vergilius, Ovidius, Lucanus magis excerpi sunt, id quod in materia diverbi situm erat, ad deseribendum bellii in civile historicola Sum,SSe poetam ut SuSPicarer, hac re adductus sum. Scimus enim illisi De bivio os Monam senum in orna tona I p. 322, issenum l. p. 53 o. Recte uterque reiecit Nipperdeyi coniecturam ac hist. IV I
decessu pro codicum scriptura Uiscessu'. 2 Fuisse lioet in rhetorum et scholasticorum arte imbutum, id quod ex ipsius tragoedia natura patet os des ea re Ladeliinnae dis,ertationis caput III , etiam vorsus dy, Brutus in caedem ducis, quo salutem tulerat armavit manus docet cotiato Seneca de benef. II disputari de M. Bruto solet, an debuerit accipere a divo Iulio vitam, cum occIdendum eum iudicaret'.
22쪽
Gustavus Nordmeyer: Do Octaviae fabula.
temporibus, quibus Octaviam compositam esse veri Simile St, Neronis et Flaviorum die aetatem, carmina de bello civili in deliciis poetarum suisse. Cuius generis carmen imitatum esse fabulae Scriptorem ratus
perlustravi Petronii et anthologiae in Baehrensi poetis lat. m. IVnr i et i 3 earmina de bello civili Frustra hic et illic conspirant
cum Octavia, non autem nisi iis locis, ubi uterque Scriptor idem urguere debebat. Perlegi Lucani clarissimum carmen sine dubio mi illa illius in primis colores rerum atrocium anonymia noSter in Suum Sum vertit, tamen ne Lucanus quidem Satis multum Octaviae assertabicis. Accedit, quod Lucanus Augusti et Antonii bellum, quod unum ore in Octavia enarratur, non tractaVit. Tum Ioannis Gerardi ossi coniectura opinaii olim Florum esse poetam Octavia commotus Iuli Flori epitomen bellorum omnium de Tito Livio sumptam evolvi, quam cum Perlegerem, multorum Octaviae versuum statim in mentem mihi venit. Ac primum quidem eo locos enotabo, qui de eadem re agunt: Def. Io exposita rostris capita caeSorum PatreS videre maesti floro ne licuit SuoS, non gemere dira tabe polluto sorostillante sanie per putres vultu gravi'. Cf. Fllar. I I nam Romae capita caesorum proponere in roStri iam uSitatum erat verum sic quoque civitas lacrimas tenere non Potuit, cum recisum Ciceronis caput . . videretur', quem Flori locum excerptum esse e Livio fragmentum Livianum in Senecae rhetoris suasoriis VII p. 33, et hirs erigi iv IV 2 p. 232 r. 8 AEcf. oecher, de Ioann. Antiochen aetate fontibu auctoritate, diSS. Bonnens. P. 13)Servatum ostendii.
Octavia verbistis paver volueros et foras saevas in 'ristes Philippi respondent Flori verba II ii adsuetae cadaverum pabulo volucres castra quasi iam Sua circumvolabant'. Ipsam Senientiam in Senecae quoque tragoediis legimus imitandos sibi proposuisse puto poetam versus II. F. Isto sera i volucresque pascens Caucasi abruptum liatus', cf. Tro. 56T, Thy ibo, io 2 Lucan. Vinio Libycas en nobile corpus pascit axe8', nunc autem terque in eadem rodescribenda iisden sere verbis utitur.
Oet. 523 illic in Aegypto sepultum est impie gestum diu eivit bellum'. Cf. Flor. II 2 hie in Aegypto finis armorum civilium'. Mirum illum sepeliendi verbi usum inveni apud Velleium quoque Patercubim II so Sopuliis . . ollis civilibus' es Veli. II 82, 1 et 8 3, 3). Addo aliam similitudinem inter Velleium et fabulam: et sic quis mea digne dessere poto se mala ' Vel II 6T, I huius totius om-
Pori fortunam ne deflere quidem quisquam satis digne potuit Cf.i CL Luean VII 3o ruit caput hoc positum roStris'.
Val. Max. I 2, 1 quem neque laudare neque vituperare quiSquam Salis digno potest'. claviae autem poeta Sua e Seneca Uero fur. 122 quis vos per omnem liberi, Sparsos domum Ddeflere digne poterit sumpsisse videtur. Curtii verba IX hoc Macedoniae columen ac Sidus imitatur Octavia v. 168 de Britannico dictus modo Sidus orbis, columen Augustae domus' es. v Pont. III 3, 2 o sidus Fabiae, Maxime, gentiS, deS'. Addam locos communes Octaviae cum Floro in rebus diverSi S. Oef. si ei a priorum virtu quondam Romana fuit'. Flor Is tum igitur . . . apparuit vera illa Romana virtus'. Cf. Lucan. II 32 vero Romana manUS'.
manet inter umbras impiae caedis mihi Semper memoria manibus nostris gravis adhuc inultis'. Flor. IV 'aesarem inultus pater et manibus eius graves Cassius et Brutus agitabant' qitos loco iam ronovius comparavit adice
Liaean. IX manus hoc Aegyptia forsans obtulit officium grave
Oct. 32 quo vota ceciderunt mea P 'Flor Iris aliorsum vola ceciderunt'. Quamquam concedendum Stnon ita graves esse Similitudines, sufficere famen videntur, ut aliquem conssludamus conexum Uterque ex eodem fonte hausisso mihi videtur. Florum e Livio sua unq)Sisse maximam partem constat. Et PenSilanies, quantopere Poeta rerum scriptores in usum Suum verterit,
considerantes verum illum Romanum animum, ni in Octaviae fabula viget, facile adducemur, ut ipsum quoquo Livii ultimos libros lecti taSSe PutemuS. Meiser histor Draniens do eonferri iubet vorsum 83s malis domanda est plebs ' cum Liv I sis, Io malo domandam tribuniciam potestatem'. Ubique igitur, id quod, quisquis fontes octaviae poeticos et philosophos indagat, Statim animum advertit, poeta ex auctoribus quibu8dam pendet, quo tanta cum fide sequitur, ut suis viribus neque poetice quidquam formare neque res gesta S, qua tangit, enarrare poSSit.
Do tragoedia D manu in retinis Annaeanae historia. Conseripiam esse lagoediam ante Tacitum l. e. ante annum iis vel iii, post annum trium imperatorum demonstravimus, quae femporis definitio generalibus argumenti quibusdam corroboratur. PHSh Hadrianum enim tragoediae artificiosae et nomine isto dignae Romae
23쪽
Gusiavus Nordmeyer: Do Octaviae tabula
non inveniuntur. Mimia et pantomimus poeSin iragicam oppreb Serunt. Etiam comoedia desinit. Plerique ne sciunt quidem, quid sit tragoedia.' Unica tragoediarum exempla ex illi temporibus servat , Medea Ilo, idii Gota et Orosiis tragoedia, a Senecae fragoediis fautum abhorrent, quantum a Tartaro tristi polus. At contra ante Hadrianum floruit Romae musa tragica Id demonSirant tot festimonia perlegas si placet initium saturae primae Iuvenalis vel apud Martialem Percurro tragicorum nomina, sinae, quamVi pleraque ficia Sint tamen tum floruisse poesin tragicam ostendunt. Gravissimus autem exeuntis primi Saeculi tragicu S, Si scito fidem habemus, nam Quintilianus, ubi do tragoediae hi Storia loquitur, eum praetermittit, Curiatius Maternus suisse videtur, cui Nitier vir ceteris in iebus sobrio iudicio praeter ceteros, qui Octaviae operam dederunt, excellens vindicare sabulam voluit infirma atque vana nisus coniectura Curiatium trum secutus Sit Octaviae poeta necne, diiudieari nequis. Neque quidquam certi de Pomponio Secundo, quom eruditione ac nitore praestantem longe principem stragicorum sui aevi fui,seb te Quintilianus nos iudicat, et Octaviae poeta dicere audeo, quoniam praeter auea fragmenta, quae collegit Libbeck eaen Rom. poes Irum p. 233 et 286, nihil de Pomponii tragoediis ScimuS; quamquam non nego, id quod uechelerus mihi in memoriam revocavit, miram Gracchorum laudem et pro illis temporibus inauditam, de qua posica P. VI disputabimus, facile nobi persuadere posse, ut Script im SSe Pomponii auctoritate laudem illam credannis. Tradit enim Plinius testis omnium de Pomponio integerrimus . h. XIII 3, ubi de chariarum fabricatione auit, ita l. e. omni adhibita cura sint longinqua
monumenta Tiberii Gaique Gracchorum manu apud Ponat Ontu Ini Secundum vatem civemque clariSSimum vidi anno sere Post ducentos Fuisse ex gente Gracchorum Secundum indo colligimus. o posito Octaviae poetam Pondionii auctoritate commotum esse ad Gracchorum laudem, facile etiam in ceteri rebus tragici Secutum SSO OStrum poetam Pomponium putabimus. Sunt autem, quae tali obstare videntur Sententiae. Memineris Quintilianum Pomponium Summis laudibus efferre, Senecam tragicum, cuius vestigia noSter accuratiSSime
Sequi olei, plane praetermittere, id suod mihi quidem tum domum recte iudicari et aestimari videtur, Si cetera, quae de genere stili Pomponiani scimus, adiungimus Traciarant enim secundum Quintiliani testimonium VIII 3, 3i Senoea et Ponationius in Praefationibus, an gradus eliminat', sententia a Pomponio sine dubio adhibita diei posset Addo Pomponium, siquidem sas S grammaticorum testi
monem si non cotidianum, tamen tragicum et elatum. Quibus de rebus conclusi adversarios fuisse quodammodo de genere seribendi Senecam et Pomponium. Cum autem Senecam seximia diligentia ubique poeta nostor Sequatur, veri dissimile mihi idetur esse usum esse eundem Pomponii tragoediis. Incerta autem esse haec omnia
Praeter Senecae tragoedias Ovidii fragoedia clarissima, cui Modeae titulus suis do qua et Loonem in observ. p. id et 166 S i ),ia Sum esse Poetam noStrum inde concludo, quod neminem Poetarum,
si Senecam omittimus, iam saepe adhibuit quam Ovidium, ni iure Ovidianum, non Vergilianum poetam appelles, quam disterentiam saeiam esse a Romanis duo ituli docent, alioris L. X 62TI Vilm 2 a ob ormiis repertus . . . Ovidianus poeta hic quiescit', altor Romae Wilm. 2l Silvano caelesti Q. Glitius Folixes Vergilianus poeta
d. J. Vergilium raro equitur poeta noster et ita, ut eius versuSe memoria repetiisse videatur. Nasonem autem hac quoque re Senecam secuius ita Xpressit, ut non modo Saepius integra enuntiata ab illo sumeret, sed etiam ut duos de una re locos Ovidianos in unum componeret in chori cantico ultimori si3-μ83, quod imitatur vidi Trist IV d 61 sq. et Pont. III 2 6o sq. ubi de Iphigenia agitur. Sub finem autem saeculi primi etiam in manibus hominum fuisse et lectitatum esse Medeam vidi Tacitus iuvenis diat i et Quintilianus nos o VIII 5, 6 docens
Veterum tragicorum, quo Senecam noSSe et Secutum eSSeF. Straus in dissertatione Rosiochiensi anni 188 Me ratione inter Senecam et antiquas fabulas Romanas intercedente domonstravit, nulla in fabula nostra veStigia inveni, id quod ad tragoediae Octaviae
naturam quadrat nutio archaiSmos, nulla voeabula pristinam latinitatem sapientia ut autumare clepere plicare similia continentis. Octaviae autem Scriptorem accuratissium sequi solere Senecae novem tragoedia apud omne constat. Conferas Syllogen amplissimam, quam adeu inde a P. 2 composuit. Adicienda sunt pauca de ratione, qua inter Octaviam fierentem, quem Oeant Oetaeum, est, cuius fabulae alii maiorem, alii minorem parte ni abiudicarunt a Seneca, quamquam nuper MelZer in progranniante Chenanii Ziano anni isso iam supra commemorato' universam Ilerculis Oetaei fragoediam a Seneca esse conScriptam acriter, Sed non recte, Puto, demonstraro studuit. Neque enim dubitari posse cenSeo Secundum ea, quae
Leo in observationibu suis p. 8 sq. et Ludovicus Tachaia Philologitoni XLVI p. 328 sq. disputavere, quin altera certe tragoediae par, a Seneca abiudicanda sit. In proximo autem est arbitrari eum, qui POS Senecae et, ut pilio Neronis mortem et Leonem I p. Thes 88
1 Quem sequitur Alfonsius Stoinbergor, tabula num sit a Seneca scristia in Abhandiungen aus dein Gebie de litass. Alieriums-wi8SonSch. N. v. Christiargebrachi' Muenchen 18bi , quam disputationem veloci tantuni oculo Perlegere Potui.
24쪽
Gusiavus ordineyer: tragoedias, sua singulas a Seneca editas esse Quintilianus VIII 3, 31ie Statur, in unum corpus, cuius exemplar codex Liria Scia e Si collegit, et Plioenissarum scaenas duas coniunxisse Phoenis Sarumque nomine
inscripsisse et Leonem p. 82 et aut ipsum Ilerculis Oetaei scaenas inlaeanas cf. Leonem p. 82 ita perfecisse, ut integra evaderet tragoedia, aut addidisse Supplementa alterius, qui Scaena amplificaverat, etsi iam ante corporis editionem exemplaribus Uerculis Oetaei Annaeanis addita esse supplementa talia dissimilius veri est. Videamus, num quid notitiae de editionis illius tempore e collatione Octaviae cum Ilercule altero lueremia r. Id constat fuisse in manibus Octaviae poetae integrum illud Senecae tragoediarum corpus, cuius rei argumento sint hi loci, suos Lado ii et mo collectione adhibita composui ita, ut prior numerus Herculis Oetaei versum, posterior Octaviae indicet: O iis odi.
32, 23. Gravissima autem similitudo duarum abii hirum haec est: V. si a sq. Octavia, ut in philomelam commutetur, Pint: quis mea digno deflere potest si mala quae lacrimis nostris questu Sreddat aedon cuius penna Sutinam misera mihi fata darenti
fugerem ictus sublata meos Penna volucri procul et coetus s2o hominum tristes caedemque seram. Sola in Vacuo nemore et tenui ramo penden querulo OSSem gutture mae Stum fundere murmur'. Idem intereul Oetaeo inde ab Is Iole, cuiu cantico Poeta no Sternon modo hoc, verum etiam aliis locis usus est, optat:
fugit vultus Philomela suos 2oo natumque sonat flebilis Atthis Ityn J,
cur mea nondum capiunt volucres
bracchia plumas felix, felix, cum silva domus nostra feretur patrioque Sedens ales in agro sto referam querulo murmure casus questuso Volucremque Iolen fama turba A loquetur'. sumpsit autem eius partis poeta, seu Seneca seu alius ad Iolae questum Sua ex Agamemnonis Annaeanae cantico da Sq. ubi chorus de Re dono dieit
6T hion quae verno mobile' carmen ramo cantat tristis aedon Ityn in varios modulata Sono A eqs. quae verba apte ii, quae Euripide in Phaethonte cf. Wilamowii gin erui tom. XVIII p. do 2 chorum loquentem facit:
os ope Dosuevci Ooic lTU l TU ROXUbpiqvov, respondent, ut hoc loco paene in latinum versum a Seneca Euripidoni agnoscamus Ceterum canticum Graecum matutinum iniversumi V. Tot mobilo, A nobilo tradit lectionem recensionis Abi innosalsam osse s an ipidis verba sinTctvmps iovictv et magis docent ipsius verba varios sonos'. Ante oculos nondum fuisse Poeta recensionis tragoediarum deterioris exemplar, id suod ipsa res ostendit, haec quoque demonstrare possunt. O di Nutrix: Quid istud est, quod esse secretum Potis iubes. f. cf. si . . quidve secretum petis' ' Etrusci igitur sectionem Octavia poeta sequitur. O dos cur si quid A tuas damnas manus C f. Oct. 63 cur meam damnas iidem=' - Addere libo pauca luo codicibus nonnullis Octaviae. Cave ne codicem Guelpherb3tanum II(366 Iselmsi adiensem s. XV chartaceum melioris recensionis rivulum isse I)uies, ut est facile ex catalogitetnemanniani verbis tona I p. 2TA 'os si nil si miliche Tragoedien Senecas avsse de Octavia suspicari, nam typothetam errore pro nebst' posuisse aiasser ipso catalogi seris,sor
ioniliser mecum comitiimicavit Code deterrimorum in numero videtur
esse. Titulo hoc fabula inscripta est in codice Lugdun Batav. XVII id Es. XIV membranaceo, te quo L etperianae editionis praef. p. XXIX:
incipit octava eiusdem seu claudius m mero in pol illum romanum'.
Ceteris in codicibus eiusmodi nihil inveniri Leo eximia qua est bono Volentia mecum communicavit, nisi quod in cod. Neapolitano IV II 8 legitur incipit tragedia non aberonis'. Unde mirus iitulus coii Batavi Ac primunt quidem discerpsisse mihi videtur scriba vel quisquis titia tinnPrimum tragoediae irae posuit, momen Neronis Ti. Claudius Nero ' in Clandi set seronis nomina Quare interpolatum esse immo illi id conseo. Unde ani se in ii populum tomanum' additamentum prorsus ineptum Necte vidit Liae chelerus, qui verba imp Il. i. e. imperator Ilomanus ab homine stolido ita putat esse depravata. Restituendus videtur esse iitulus sic fere Chiudius Nero imperator Romanus', quibus verbis respondet Neapolitanus titulus iragoedia Neronis'. Simile scriba vitium inest in vita Tibulli Suetoniana v. in Baehrensii ed. p. 88 Albius Tibullus eque regalis', qua verba Baehrens Tibuli Blaester P. a sine ulla iusta causa orta esse putat ex A. T. que R. e Gabiis'. Scriptum era eques R. . I litteram supplevit aliquis in regalis pro romanus'. Vereor autem, ne titulus ille Octaviae antiquitus traditus non sit, immo additus medio vel boitus renascentium litterarum aevo. s. quae de titulis variis Senecaeas,o colocyntosis Euocheler symb. Phil. Bonia. i. 35 dixit. - Quodsi Ioannestiue me in commentatione 'aus mittet alterlichen uechoi verget clinissen in stud. Vindobon tonio VII p. 32s e verbis catalogi monasterii Si Amandi( Elno' s. XII Bo ke p. 232 nr. 2 Marius Plotius de metri cuni proverbiis Senecae et cum ludo ipsius de mori Neronis elicere conatur Octaviae fabulam, falsus est Apocolocyntosin Senecae dici patet, ridquod codex ille nunc exstans demon Strat cf. Bue cheleri Sen. apoc. d. in symb. Phil. Bonn. p. 3 r. Ceterum in ipso codice legitur de morte Claudii Neronis .
25쪽
Seneca imita ius es fierentis urentis versibus 125 Sq. quibus eliorus diei initium cantat. Quod autem Octaviae poeta tanta cum industria et diligentia Sene eam sequitur, definiendi temporis, quo conscripta Sit praetextata,
circulum saul, angustiorem facere possumus Nam Portus tranfesaevum Tacite superius si quaerinius, quando potiSSimum eius modi tragoedia oriri potuerit, meminerimus non ita mi ultim annis post Senecae mortem reluctari liomines coepisse huius auctoritati nisos
inprimis adversus Senecae genus distendi. f. Lucianum uellorum in Iahit ann. tom. s. 136 p. asto sq. Omitto Frontonianos, quorum iudicia acerbissima do Sonoea collo ei habos in Ioui folii hi si liis Rom. β 288, 1. Iam Quintilianus' adversarius acer Annae an siili exstitit inst. r. VI, 25 - 1 1 Editam esse institutionem oratoriam anno G ridericus olline in Rhen Mus tom. XLVI p. 3 3 sq.demonstravit. Neque est, cur putemus a Quintiliano Senecam pedestrem scriptorem damnatum, poetam non damnatum es Se Dubitari quidem potest, num loco illo celeberrimo de Senecae tragoediis dixerit. Legimus enim fractavit etiam omnem fere Studiorum materiam nam
et oratione eius et poemata et epistulae et dialogi feruntur'. Et nonnellius et Peterson in oditione libri X negant poemata pertinere ad tragoedias Sed vix aliorsum verbum illud spectare pote Sty), nisi
Quintilianum Sola epigrammata, quorum nonnullii in aniliologia Senecae nomine inscripta circumferuntur, significasse Putabimus, iragoedia SPlane Praeteri S Se quamquam eo quoque institutionis loeo XI, i
linit, ubi tragicos poeta Romanos enumerans vetere Accium et Pacuvium, recentiores Varium Ovidium Pomponium nominas, cui iudieio
Tae it dial. 12 conseras, plano is, quem nos Summum fragi eum Primi post Christum saeculi habemus, Seneca neglegitur Quod silentiunt ex ipsius Quintiliani verbis VI, 125 ex industria Senecam in omni genere eloquentiae distuli e is non plene expeditur, nam in hoc quoque Seneca, iudicio tragoediae nisi generali poematum Voce com Pro fienSae non commemorantur Apparet Quintilianum nota modo libro proSa oratione scriptos, sed etiam tragoedias damnaSSe. Neque poterat tragicus Seneca separari a philosoplio, nam in utroque idem corruptum et omnibus vitiis fractum dicendi tenus invenimus. Quam ob rem veri simillimum est iam in libro deperdito, quem anno b2 professor ille eloquentiae de causis corrulita eloquentiae Seripserat, Senecam Poetam quoque tractatum esse. ix Iam locus ille oratoriae 1 De Quintiliano Seneca iudico egregie disputasse mihi videtur Peterson Quintil. lib. X Oxonia 18s 1 praefat. p. XXIV -XXVIII. 2 Itoni iudieat Athodus ais, trioatro di Seneca, Turin 18bo, P. b.
3 Verba V1, 125 quod accidit mihi, dum corruptum et omnibus vitiis fracium dicendi renus revocare ad severiora iudicia contendo aperte demonstrant iam in libro de causis corruptae eloquentiae Senecam 'ehementissime vituperatum et iudicatum esse. f. dissertationem Gottingae a. 138 ab A. Reuior de libro illo scriptam p. 28 sq. Recte ad ei p. 25 propter mirum illum in omnibus rebus consensum inter Senecae tragoedias D Oetaviae tabula.
institutionis declarat Senecam anno H expulsum sui8so e manibus leuentium. CLO I 25 dum autem solus hi fere in manibus adule-sesentium fuit eis 126 quem non equidem omnino conabar excuterent omittam alio locos ' Num putabimu Ocia Viam, cuius unaquaeque fere voce Senecae non modo tragoediarum rum verum etiam philosophorum librorum illosauro deprompta e S adeo, ut quasi pusilliis Seneca poeta appareat, factam esse, postquam a Quintiliano omnibus Annaeani fili vitia patefacta sunt Quare persuadebimus nobis post annum 2 Praetextatam eius generi conscribi non potuisse Romae.
Accurate perbistrantes titulos, quo poeta personi8, qua loquentes tacit, attribuit, Statim cognoscimus recitSSimo Suo cuique et Sonae
titulos dari. Nego autem potuiSSe poetam posteriori aetatis, qui imperatorem Mominum et deum', eius uxorem lominam et Augustam' appellare consueviSSet, tam pure et mundo titulos exprimere aevi Claudiani et Neroniani. Iam supra adversus Schillorum octaviam non suisse Augustae titulo ornatam diximus Ilisco in rebus plane abicienda sunt Graeculorum testimonia, nam in orienti provinciis longe aliam rationem Caesarum cultus fuisse ac Romae et in provinciis latine loquentibus nemo nescit. Qui unquam audivit Agrippinam aut Messalinam divas appellari Tamen in nummo Corinthio Cohen monti. I p. 2T ur. 8
logimus DIVA AGRIP AUGUSTA. - Mossalina in nummis
et Octaviam iutius est statuere Octaviam non multo post Senecae mortem compositam esse quod Quintilianus Inst. r. X 1, 12 de Seneca in universum dicit, eum sero in adulescentium manibus fuisse, id quin ad eius tragoedias Potissimum referendum sit, non dubito'.
1 Conferri iubet Peterson praei p. XXVI l Suot Calig. 53 lenius
comitusque scribendi genus adeo contemnens, ut Senecam tum maximes lucentem commissiones meras componere et harenam esse Sine calce diceret'.
2 Rectissime Ladeli de imitatione Senecae observavit . a sq. Octaviae poeiam nullum verSum integrum ex illius fabulis mutuatum esse. sunt sere Senecae verba, quae in hac fabula leguntur, verborum coniunctiones eaedem sunt . . . . idem color quo in Octavia et aliis tragoediis versus ab iisdem verbis incis nunt, quo iisdem finiuntur' eqs. Octaviae poeia adeo Seneca genus dicendi, colores, formulias, elocutionem recepit, ut eius fabulam non imitationem stolidam, quali alterius Nereulis
Oetaei partis poeta et Loo p. 51 sq. vel Boethius Senoeae locos imitati sunt et adeli p. b), sed potius re vera Annaeanam fabulam appellare
3 De Agrippina in Asia Cereris nomine culia Linibellum in Eph. epigr. II P. 8 Sq.
26쪽
Gustavus Nordmeyer: Do Octaviae fabula.
erii R non vut Em REv. - Item ut de Agrippina et Iessalina iudicandum est, si in nummis Totis Octavia eo et ceptacTia nominatur. Schille in Neronis hist. p. 312 nixus iis nummis, quos clihelius(docti . nianniti vet tom. VI p. 285 descripserat, Oetaviae fuisse titulum Angu Stae contendit. Numismata Graeca omittenda esse vidimus. Describit autem Eclihel nummum, cuius in anteriore parte Octavia Vellata stat ante aram circumscriptis verbis Oetavia Augusta', in altera parte ' Agrippina Aug. legitur Frustra id aes in otioninum moriam deScriptione quaesivi. In ceteris Octaviae monotis Coli.
p. 312 sq. quod legitur OCTAVIA AVO. explenduin est ita AUGUSTI,
cf. Coh. p. III ur. 1 Nero lata Caes. Aug. Imp. Octavia Augusti'. Cassium t otii in Sui aevi appellationem tranStulisse in aevi Neronei homine apparet, nam iphilinus XII 13 et Zonaras tona III ed. Dindors. p. 3 uterque Octaviae mortis narrationem Sic exorditur evde iij uisuri o Nepim 'ORTctouictv ii AUTOULTctv RERE a muTO. A nullo autem rerum scriptore Romano Octavia is titulus attribuitur neque in inscriptionibus Augusta appellatur. Octaviae re vera titulum hunc non fuisse testantur acta fratrum Arvalium. In actis anni sibi raditur 'I Piso . . . . vota nuncupavit pro Salute Neroni . . . et
Octaviae coniugis eius. Eodem dio annorum 6 et I Uengen et .fr Arv. Addenda p. 23T pro salute Neronis et Octaviae coniugis eius immolatur. Nusquam in tabula elavi Augusta appellatur ' Neque Poppaea in fabulii Augusta appellatur, quae anno demum 6 s(Tae XV 23 Augustae, anno, post mortem divae titulum adepta est. Rectissime autem Agrippinae bis v. 328 et id Augustae titulus
datur ipso nomine omina non adiecto v. lae scindi vestes Augusta Suas' et v. id fax illa, quam Secuta S, A UgUSta manu praelata eqS. Cui rei fortasse respondet, quod domina una Agrippina appellatur
1 Quodsi compluriens altera Iuno nominatur, quia Neronis et uxor et Soror est v. 21s, 35 282 , comparari potest, quod de sorore L. Silani in ludo de morte Claudi onec dicit VIII 2 L. Silanum enim generum
Suum Occidit. Oro, propter quid sororem suam festivissimam omniuna Puellarum, quam omnes Venerem vocabant, maluit Iunonem vocare'.
2 Quanta fuerit Agrippinae potentia, optime scit poeta, ut e V. 156 ausa est imminere orbis imperio sacri' et in primis e v. 52 quid, cui licuit regnum in caehinc sperare, parens tanta Neronis P videmus. De Agrippinae potentia et Momm seni roem Staatsrecht IV, p. 288 adn. a, P. Sol adn. I, P. 321 et 3 i.
Tralloediam illis temporibus adSeribendam non 8Se, quibus imperatorum appellatio usitatissima erat ominus', inde quoque concludo, quod nusquam quisquam in sabula dominus' nominatur. Clarissime autem conscriptam SSe fabulam primo Saeculo Claudii imperatoris titulus docet.' Scimus e rerum Scriptoribus Claudium mortuum inter divos relatum esse a Nerone filio adoptivo. )Cf. Suei Ner. s Tac. XII 6s XIII 2, Dion L 35 Eutrop. VII 13. ')Unus autem Suetonius plura de historia tituli illius tradidit Claudiss
laudius funeratus est sollemni principum pompa et in numerum deorum relatus, quem honorem a Nerone destitutum abolitumque recepit mox per Vespasianum'. Secundum id Suetonii testimonium, qui auctor, etsi non nunquam salsa sunt, quae tradit, lamen a nullo con Sulto salsa prodidisse coargutus est, cui eam ob cauSam plerumque fiducia debetur Nero aliquo modo seu senatus consulto seu Pri Vato iussu consecrationem Claudii sustulisse videtur. Sic omnes, qui eum Suetonii locum tractaverunt, interpretati sunt. Vide quae dixere Mowat
L l. p. 222 Beuriter P. 33, Uirschfeld l. l. p. 8as die Apocoloeyntosis
doctr. num m. vet. VIII p. 36a, Schoener d. Titula furen d room. aiser in Achis sem. Erlang. II p. at Sq.2 Adductus sum, ut ea, quae secuntur, XPonerem, uecheleri brevi eius rei significatione, quam in collegio, quo grammaticam latinam fractare solet, audivi. Quoniam autem nusquam quidquam eius rei in virorum doctorum libris inveni, supervacaneum PSSe non utaVi, quae
ego de eius tituli satis inveneram, publici iuris sacere. 3 Claudium vivum divinum principem appellatum esse acta Arvalium docent, secundum quae IIII al. Iul. annorum o di in Capitolio vota nuncupantur Pro salute Neronis in ea verba Iu ppiter optime maxime, terer ecamur quaesum usque, uti t u Neronem Claudium subo
lem Agripinnae Aug. Ti. Claudi Caes. Aug. Germ. d ivini principis parentisque publici filium, principem iuventutis, salvom incolit imJemque
ConServes eqs. Conferas titubim Puteolanum C L. X 1558 Fortunae
pia blicae , sacrum V 2 ministra e , sacerdoti , di vini nostri im peratoris si Claudi i Dru si . Caos . Aug usti sermanici pons ilicis maximi tr. of VJ I reos III , design. IIII . imp. XII, p. p. . p. Chr. 6.
CL de ea inscriptione Uirschfeld Zur Gesch des oem .iaiserculsus in actis acad. Berolin. 1888 II p. 8a adn. 8. De Claudio vivo divinis honoribus instructo s. Alsr. Fincke, de appellationibus Caesarum usque ad adriani notatem Regimonii 186T P. 25. a Nero ab Octavia v. ab Nero insitivus, Domitio genitus patre nominatur. Sic olim correxit Lipsius. Eckhelius autem doctr nurum VIIIp. a66 et Spanhemius de praest et usu numism. p. 651 cum veteribus Nero ipse divo Domitio,. p. legentes Domitio patri a Nerone honores caelestes adiudicatos esse putabant, quos secuti sunt Ilobertus Mowat inbutieti epigraphique omeri 188 p. 22 sq. et Bene agnat in coursit epigraphie latino' 1882 p. 166. irschfeld l. L p. 8a adn. 6 tandem nugas illas explosis Beurlier, culte des empereui P. 35.5 De Claudi consecratione L Eclihelium . n. VI P. 2aa Sq. quInummis nisus pro isto aevo accurate eam rem expoSuit et Marinium, Atti de gli Arvali p. 112 et quae Gaston Eois ster, la relig. rom. I P. acta exposuit. Claudi titulos et nummos eximia composuit diligentia olim Lehmann Claudius und Nero 1858 tom. I in appendice.1s
27쪽
is siclierlicli ausonias derbo dem aisorii chen Zoegi in Senecas volt Zogonen Cassierun de vom Senato decretierten Apotheos des Claudius veroesseni lieli norden'is equitur Suet. Claud ab . Destituisse Neronem Claudii consecrationem, si re vera deStituta est, Post matricidium Putabimus, nam vix ausus esse Nero viva matre fato quid facere. Proserre poterant illi, qui veram Ss Tranquilli narrationem putabant, alterum Suetonii loeum Vesp. s. Vespasianus Dei et nova opera templum Pacis divique Claudi in Caelio monto Coeptum quidem ab Agrippina, sed a Nerone propo funditus destrucium', nam cohaerere artissimo divi Chaudi cultus ostitutionoin et templi destructionem verisimile cuique videbitur osse. Restituit, neque ego dubito, quin vera Sint, quae Suetonius narrat, templum Vespasianus Vespasiani autem inscriptiones ad Claudium spectantes eum divum appellant, Senatus autem consultum initio imperii Vespasiani decretum de imperio Vespasiani, Augusto divinos tribuit honores, Claudio negat. Qua ex re concludere illi poterant re verata Sque ad id tempus, quo Vespasianus divi Claudi templum restituit, eius cultum atque venerationem cessasse. Tertium fortasse firmamen Seni sentiae suae illi invenire poterant in ipsa Octavia versu enim alsi octaviam exclamantem facit poeta de Nerone
hominumque templis expulit Superos suis ciVesque Patria', quae Verba a udere posse ad divi Claudi cultum abolitum aut templi destructionem, quis est, qui neget Fortasse autem etiam ad aliam rem pertinent, quam nos quidem neScimuS, nam religionum UE PI quaque contemptorem sui SSe Neronem Suetonius Ner. 56 tradit. Omne autem cauSu8, quas udVei Sia memet ipSe protuli, ipsa documenta aetatis Neronianae et anni trium imperatorum ad Claudium Spectantia refutant atque velit monetas falsas reprobant. Si revera Claudii honor divinus abolitus atque destitutus esSet a Nerone, i Temphim divi Claudi a Frontino de aquis u. R. Id et II 6
commemoratur et in inscriptione lib. VI io25s, iam a Marinio laudata D. M. f. T. Flavio ri Aug. lib. Trophimo . constitu riori . collegi , numinis , dominorum s quod est , sup templo divi . Claudi qui . vixit, annis LXXXVII b(alo v(ale , v(ale Daliquando securus . sum'. De Urus templi situ . Gilberi, Gesch. u. Topographie voti Boni 18s III p. 12 a. Num Aurel. Victor Vesp. a Vespasiano Romae Capitolium, quod conflagras, supra memoravimus, aedes Pacis, Chiudii monumenta, amphitheatri tanta vis, multaeque aliae, ac forum coepta ac patrata et Epit. IX Capitolium, aedem Pacis, Clitudii monumenta reparavit multaque nova instituit' iisdem verbis utitur historia miscella d. yssenti ardi P. 1 si 1 I sq. ad divi Claudi templum rimo vatum spectet, mihi quidem valde dubium est. Ego Torrentio ad Suet. Ve8p. s adstipulor, qui in primis aquam Claudiam intellegere vult, quam restituit Vespasianus, videtituliam P. 3oa. - Templum divi Claudi in Britannia a Tacito XIV Cot
Seneca apocol ras Conniae moratur.
vestigia eius quasi damnationis, quae post consecrationem a Senatu decretam nisi senatus consulto fieri non poterat, ubique animum adverteremus et in Taciti libris totum fore Neronis imperium complo eientibus et in inscriptionibus eius aevi. Unius autem Suetonii testimonio certo ea re nititur. Inspiciamus acta fratrum Arvalium. Divo Claudio una cuni
divo Augusto et diva Augusta, postea Claudia Neronis filiola et Poppaea consecratis etiam una cum diva Claudia et diva Poppaea ait atrum Arvalium magistro immolatur, quoad id e tabulis inde ab anno o lacunosis cognosci poteSt, III non. Ian. annorum sit 5 5s6O IX. Κal. Iul anni sis, IV et III Id. Oct annorum si sis G, incerto die annorum STtiri 6. Per universum igitur Neroniani imperii tempus ab Arvalium collegio amplissimo et honestisSimo et in titulis hominum cautissimo ac prudentissimo Claudi, divini honores attributi sunt. Divus Claudius ab aliis quoque seu privatis seu collegii Seu civitatibus colitur Nerone imperatore. Eodem fere temt Ore, quo Senatus moneta aurea in Colieni syllogei p. 253 r. 31 Divus Claudius Augia Stus'. Ex - . t quadriga cum Vietoriis ), orbi et urbi Claudii consecrationem nuntiavit, incisum esse titulum VIII. Illis lim boo Salonis Dalmas repertum ipsa in Seripia oeent: I. . . eis Ivo , Claudi Caesar i s Aug. German irib pol.
stalis porticum A. S. l. m. Od. Recep. d. d. , quo de filialo posito anno a f., quae Wilmanus ei adnotavit collato simili divi Traiani titulo Wilin y36 anni iii, cuius ipsius anni mense Augusto vita decesserat Traianus . f. etiam titulum CIL II 6 , quem post adScribemus, et nummos apud Coh. p. 3Is r. 1 - 2. Qui seeuntur huius generis situli, eos certo anno attribuere non POSSumus, quin autem Nerone Caesare conseripi sint, nemo dubitabit.
CIL VIII IOIs Carthagine rep.)Divo Claud is i vivas in deo
Apparet monumentum antiquiu christiana aetate in titulum sepulcralem mutatum esse. Titulus dorsassae ad Claudium Gothicum
CIL XI 281 Panormi litoris aetatis sequioris)Divo Claudios res p. Panhormit UIL XII di in agro Arelatensi rep.)Divo Claudio Vox testamentori L. Valer Placidi Bullos. 1853 p. ii Lehin nr a IT Roma rep. Imp. Divus Clau dius Drusi s.
Cetera, quae ad divi Claudi sacra pertinens, post tractabimus. Vix autem adhuc me satis comprobaSSe ut Sententiam meam, non sustulisse Neronem divi Claudi consecrationem. Quare nova
1 Cf. nummos provinciales Coli I p. 26T 8 et p. dos r. 31-a33 Corinthi et Ptolemaide Galilaeorum USOS.
28쪽
Gustavus Nordmeyer: I)o Octaviae fabula.
argumenta aggeranda Sunt. Neque desunt. Quem ad modum Tiberius imperator divi Augusti filius, divi Iulii nepos in inscriptionibus nominatur, te Nero quoque patris avi proavi abavi nomina suo adiunxii, ut pleno nomine nominetur Nero Claudius divi Claudi filius, Germani ei Caesaris nepos, Ti. Caesaris Augusti pronepos, divi Augusti abnepos, Caesar Augustus Germanicus eqs. Non modo in inscriptionibus, sed etiam in nummis sic Nero appellatur. In nummi plenior quidem situli forma non invenitur, sed unum patri nomen adiectum nomini Neroni S. Saepe sic in nummis, plerumque in quibus ipse cum alia domus Augustae persona coniungitur Enotavi e Colieni collectionse
I. Coh. p. III r. 1 Nero Claud divi Claud. f. Caesar Aug. Germ.b Divos laud. August. Germanie pater Aug(u Sti . p. libr. 2 et 3 item. p. 266 nr. 1 - 2 similiter. II. Coh. p. Thur. 1 et 2 Agrippina Augu8ia mater Augusti m Nero Claud divi Claud. f. Caesar Aug. Germani. nr. 3. . . T Nero laud. te ut supra Agripp. Aug(usta divi Claudi , Neronis Caes. materi; ex S. C. In nummis illis, in quibus unus Nero depingitur, raro Nero se divi Claudi filium appellat: Coh. p. 28 Dr. 32 Nero Claud divi Claud. f. Caesar Aug. Germani. N Armeniae Victoria palmam gerens. CaeSareae Cappadociam orius a 588 )Coh. p. Boi r. 336 Nero divi f. Caes. Aug. p. m. tr. p. II Viet
p. o ni . si et si Nero Claud divi Claud. f. Caesar Aug. Germani sine verbis. Victoria. Nummus in Asia
Quonam tempore nummi illi orti sint, certo diei nequit amon, quos sub I complexus sum, non ita multo post obitum patris cusos esse ipsa res demonstrat. Nummos, in quibii Neronis et Agrippinae Augustae nomina coniuncta videmus, Primo Neroni anno facto esse Monim Sen oem. St.-R. II p. iis demonstrat. In inscriptionibus haec Neronis tituli exempla inveni. Ac primum quidem ea asseram, in quibus plenior situli forma invenitur ut
Divi Claudi filius non additis verbis Germanici Caesaris nepoS eqs. nominatur Nero in inscriptionibus his:
Doc testamento anno 66 . Addo eos titulos e nummos, in quibus divus Claudius adhibetur ad nomina Agrippinae, Antoniae, OctaViae. Coh L p. 2T ni . - . 6. T v. supra 'Agrippina divi Claudi'.
CIL X 5185 Casini rep., supplementa incertiSSima sunt Agrippin ae divi Claudita cus accensi divi Claudi A ugustales v. 1 Agrippin supplevit Mommsen in indico corporis fomita v. 3 Claudi ego.
Agrippinae titulos numen infestum insequi videtur. abemus titulum Aruceitanum provineiae Baeticae CIL II b63, quem e variis antiquioribus inpographis sic restituit Aemilius tuebner Iulia .
Agrippinae Caes. Aug. Germanici matris Aug. ii l civitas
Aruccitana Neronis nomen consulto era Sum S Se ratus. OmmSPn autem propter Augustae nostra ob titulum hac aetate' - ante annum si scriptum esse titulum patet, insolitum et matris vocabulum nominibus Neronis postpositum neque ita, ut hoc loco legitur, avellendum ab eo, quod sequitur Aug. n. mavult sic sero vult ac
Agrippina e divi Claudi Caes. A ug. Germanici matri Aug(usti n(ostri
pissSimae met ' in b. a. VI d. VIIII l Threptus eloge parente fee. Divum Claudium in Octaviae titulis reperi in nummo apud Coli P. 13 ir. do scripto: DIVI F . . . CO VIR
29쪽
CIL VI Oisi Romae rep. Claudia motaviae , divis Claudis f. lib. Peioris Ti. Claudius Aug. lib. Eutychus , prosi Augustor i sororibus et , lib. libertabusque
posterisque eorum s formas , aedifici custodiae , et bonumenti reliquerunt.
Ex exemplis tot congestis hoc certissime discimus Neronem nunquam desiisse se divi Claudi filiuni nominare. Qui autem is, qui divi Claudi honorem caelestem destituit et abolevit semet ipse divi Claudi filium appellare potest Sequantur ceteri divi Claudi tituli, quo Nerone imperatore insculptos esse aut certum aut veri similli
CIL Irin II Romae rep. M'. Acilio C. f. - quaestori , diu , Ut audi procos provinciae , Narb onensis sodali Augustali . Lorghes opp. II p. 13 adstipulantibus Liebenam roem Vern. Gesch. I p. 2 6 et ad lingion fast. p. II tribuit Acilio Aviolaoco8. a. d. pro eo S. Sia 65 66, a IT curatori aquarum. en gencogitabat de Aellio Strabone es Tac. XIV 18).CIL. IX36o2 A veiae Vestinae in collo, qui imminet Monticulo rep.)P. Tebanus , P. f. Qui ij avidius , Latiaris i quaestor divi Claudi , tr. l. Per Comnes nonores j candidatus , Augusto
M. Obultronius , Cultellus , praef. ab Ddivi , Claudi , iussu Caesaris , dedicavit. CIL X 182 lim ii s Casini rep. V. Vmmidio C. f. Ter Durmiori Quadrato reos. XV vir , . . leg. i. Caesari , Aug. prov. LusitI leg divis Claudi , in Illyries eiusd eta Neronis , Caesaris , Aug. in Syria e S.
Ti. Claudius , divi , Claudi , lib. Actius L honoratus , curator Germanorum aedituus , Diana , Comaist collegio favno Virib(unorum , divae , Augustae , frictam reum columnIS
vestificus , Caesar veste , scaenica s Claudia , Lycoris coniugis suo , et i sibi, et, suis
30쪽
Silvanus a. 65 mortuus est s. Tae XV o. CIL cido Bruns, fontes iuris Romani ant. : p. iis sq.Ηerculanei rep. Senatus consulia de aedificiis non diruendi duo, quo rum prius infra annos ad et a 6, alterum a si factum est. Priussi indipis: Cn. IIosidio Geta L. Vagellio eos irai Octobr. s. I eqs.;
alterum Sic Q. Volusio P. Cornelio cos. VI non Mart. S. C. Cum S. C.
quod laetum ostiosidio Gela et L. Vagellio eos clarissimis viris anted iem XJ, mei auctor divo Claudio cautum esset, o qui domum villamve diruores eqs. - Aceodant divi Claudi filiali mutilati'):
Revertamur nunc eo, unde digre S Si Sumus. Nerone imperatore
appellationem divi Claudi valuisse et in usu fuisse demonstrant primum acta fratrum Arvalium, deinde Neroni titulus, tum privatorum hominum inscriptiones; aceedunt tituli divi Claudi numini odieati. Nullam autem inscriptionem Neronis Sub imperio actam inveni, in qua Claudius Ti. Claudius Caesar non adiecto divi nomine appelletur Nam titulos tales, qualis St
NIs , Ti. Claudis Aug. ser genero defuncto . is , Claudio vivo inscriptos esse veri simillimum, immo certuni St. Ex iis, quae expoSuimu S, concludamia nece, e Si, qualia traduntur, Suetonii verba vera esse non posse. Vidimus divi Claudi cultum per omnes Neronis imperii annos et Romae et in provinciis C. Iulius , eo
V. f. Sibi dii Spurium esse titulum apud Gruterum 153, s elim . r. 38T Emeritae Ilis p. rep. Imp. Divus Claudius t Drusi f. Caes. Aug. Germ. poni.max. trib. of X. cos. IV imp j XV iter , reparavit AI.' nemo non vidos s. uecheler de Tib. Claudio gramm . . o. 2 Ad Claudium Gothicum portinere videtur Eph. epigr. VII p. 2l5nr T6 Timghad Numidarum rep. di vos Clau dio'.
fuisse. Quam ob causam suspicio oritur ex odiolo in anorum, ut saepe alias, si hi attributum esse Neroni facinus, quod re vera opprobrio ei fieri non potest eminerimus autem, dicat quispiam, odii et impietatis, qua Nero Claudium mortuum insectatus est Scio Neronem omnibus Dodis patris memoriam foedasse. Scimus ex Suetonio Neronem divi Claudi bustum nisi humili levique maceria non consaepsisse. Et, idem Suetonius, neque e St, cur dubitemus, multa decreta et constituta Claudii a Nerone ut insipientis atque doliri pro irritis habita esse tradit, tamen illud credere non poSSum ConSECTR-iionem divi Claudi a Nerone abolitam et sublatam esse, id quod Romae ne posterioribus quidem saeculis factum esse videtur Claudium minus ipsius quam gentis Iuliae Claudiae gratia inter divos relatum esse etiam id demonstrat, quod Claudialium sodalitas, cui cultus et veneratio divi Claudii mandata est, adiungitur Augustalium sodalitati, qui inde a consecratione Claudii sodales Augustales Claudiales nominantur. Quamquam minime a partibus eorum Sum, qui Neronem omni culpa absolvunt, Iame, templum divi claudi coeptum ab Agrippina a Nerone destructum esse credo, nam illud dubium non est, non tam impietatis causa, ut Claudium honore caelesti fraudaret, quam alii causi commotum esse Neronem, ortasse quae ad aedis formam vel fundamenta vel similia portinerent. I Denuo aedificasse VeSpasianum templum non miramur quia Vespasianum Claudio magnas gratias debuiSSO Scimus. Videamus antem, quid post Neronis obitum divi Claudii titulos actum sit. In actis fratrum Arvalium ultimum divo Claudio una eum divo Augusto et diva Augusta immolatur trium imperatorum anno Galba imperatore p. XCIIIongen V. I a. d. III non. Ian. , Othone imperatore p. XCII v. 52 a. d. III. al. Febr. et p. XCIII v. o' prid. Id. Mart. Postquam ad Flavio imperium transiit, divorum gentis Iuliae Claudiae cultus cessat, ni, si cum ceteris imperatoribus divis simplici divorum nomino comprehenduntur'); verum non plane ce 8SaSse inscriptiones flaminum divi latuli et sodalium
i CL Suet. Ner. 33, Dion LX 35 Senecae apocolocyntosin. Plinius paneg. si dicavit' inqui caelo Claudium Nero, sed ut irrideret', quibus linianis verbis optime Octaviae v. a sq. reSpondet: Sen. Ut facta superi semper comprobent Ua. Ner. Stulte verebor, ipse cum faciam deos. 2 Postquam hanc coniecturam iam scripsi, inveni magno cum gaudio ante me iam Gilbertum, esch. vii Topogr. v. Bom III P. 12 adn. 1, similia cogitasso Suef. Vesp. y docti ait Nero solbs urspruenglici dent ali gemeriters demer paeter ahrscheinlicii nur destialiavernichiete Neiler ili in de Antago einer asserwerke indorte' eqs.3 IIo loco Vitellii nomen lio die in actis legitur. Vota pro Othone nuneupata postea Vitelli attributa sunt, quam ob rem pro Othonis nomine Vitellii nomen insculptum est f. engen p. 115 et 121. CL erige Aef. r. rv. p. 1oa; idem pauca addidit in Ephem. epigr. om. II P. 12 Dessau eph epigr. III p. 213.