Expositio in Psalmum LXXIX (80) "Qui regis Israel"

11쪽

FRATER HIERONYMUS FERRARIENSIS ORDINIS PRAEDICATORUM SERVVS NUTILIS IESU CHRISTI FRATRI N. CONSERVO SVO SALUTEM

ALVET Te dominus Iesus Fili Charissime.

Cum orare cupias pro ecclesia saeta Deilac pro tua portlucula eam cti caeteris uere fidelibus in hac nostra foetici aetate iuuare aiens oratione iustorum multum ualere apud Deum: Respexit enim dominus in orationem humilium & non spreuit preces eorum a me iuxta laudabile propositum tuum deuotam orationem

exposcis. CEgo ita cognoscens Deum magis exaudire desideria si uerba cogitaui tibi orationem tradere:quae hoc tuum sacrii desiderium quotidie magis ac magis infamare possit Statim, o spirante psalmus. Lxxviiiia occurrit quo nihil proposito nostro magis couenire poterat. Hunc ergo tibi expositu mittimus Ino ea expositione quae ad plenam eius intelligentia: sed ea duraxat quae ad orante pro praesenti ecclesia sufficiat. Erit enim tibi psalmus iste hoc modo expositus tanq Spiritus sancti te ad haec desideria excitantis instrumetu qui ut dicit Apostolus )adiuuat infirmitate nostram di postulat pro nobis idest postulare nos iacit gemitibus ienanabilibus. Cum autem orabis memor esto etiam mei peccatoris. Vale. PIncipit expositio Fratris Hieronymi Ferrariensis psalmi. Lxxviiii. Qui regis Israel per modum orationis Et primo sup titulu

UI Finem Pro his qui commutabuntur psalmus pro assi riis testimonium Asaph. Natura quae a Deo i suo ope re semper dirigitur oc gubernatur per se nun malum i m tendit: sed solum per areidens dum scilicet aliquod biniam quod sine corruptione fieri nequit uult face lanis eni'

12쪽

per se non intendit comburere ligna: sed sorma suam in

materiam lignorum introducere. Quae cu introduci nopossit sine exustione lignorum ipsam quoin ignorum exustionem 1 coiruptionem per accides intendit. Ad similitudinem igitur naturae uir iustus nuna malum pie intendit: sed bonum. Verum cum bonum sine malo praecedente non potest fieri ut ipsum bonum non impediatur desiderat per accidens ipsum malum. Nam pater flagellat filium non quia ei per se flagellum filii placeat: sed Per ipsu intendit filium a malo prohiberes de ad bonum inducere. Sic etiam Deus pater flagellat omne filium que

recipit intendens per se bonia eius non malum. Intentio

ergo iusti uiri in hoc psalmo est monti ecclesiae apud deuPiocurare. idest conuersonem peccatorum diffusione gratiae Spiritus sancti abundantem in cordibus omnium chriitianorum 6 dilatationem fidei usin ad terminos orbis terrarum. Verum quia uidet christianum populum a recto itinere recessisse S in tantum deviasse ut ad rectam

uiam sine flagello redire non possitnpsum flagellum hac interione desiderat ut ad Deum uel ui redeat. Licet enim Deus cui nihil est spossibile sine flagello posset homines

ad penitetiam conuertere: tamen non sic facere consueuit

quia omnia sapienter agit. Bene ergo dicituri titulo. IN Finem Pro his qui Umutabuntur psalmus. Quia psalmus iste: oratio haec a nobis fac teda est pro his qui de uitiis ad uirtutes 5 de bono in melius commutabunturiquos Deus diriget in finem, iden in consumationeiri uirtutum e radem imitam aeternam. Quia autem perflagella hoc radem euenire putamus quod nulli nuria credunt: bene sequitur in titulo. Pro assitiis testimonium Hlapn. Nam Asaph colligens seu congrenas:Assiri uero dirigentes interpretatur. Quis e ergo Asaph nisi praedicatori qui populos de electos de huc illuccra dispersos colligit:et in unam ecclesiam in unamq; fident di charitatem congregat Qui sunt autem Assiri iudeorum di popu

li istae semper inimici misi hi qui flagellabunt populum

13쪽

Dei, et flagellis sin dirigenteum in uiam salutis aeternari Sicut enim flagello iumentum dirigimus S ipsum flagelum propter hoc dirigens uulgariter non unquam appellamus : ita inimici ecclesiae dirigetes recte nominJtur Cuado per eorum persecutiones Deus dirigit electos suos mutam rectam. Quia ergo praedicator fidelibus hoc notu facit recte dicitur Pro assii iis testimonium Asaph:ac si titulus in e apertius dicat. Psalmum istum 5 oratisiem dicito pro his qui a uitiis ad uirtutes commutabuntur: uidelicet: ut cito comutentur ii in consumationem uirtutum

Pducantur de ora pro assiciis udest pro flagellantibus &dirigentibus populum Dei ut cito ueniant. De quibus Asaph den praedicator testimonium teddit quia ecclesiae sui necessari s quae dicit occlamat. De necessitatibus meis erue me domine Eleuatis ergo oculis suis ad caelia Vir iunus huiuscemodi uerbis ad oraclum inuitatusci quasi totu munda collapsu deo representans cu lachrymis dicit.

Intende: Qui deducis uelut ovem

loseph. Quia re domine cognoscimus per effectusci tunc dicimus te rebus gubernandis esse intentum quando eas efficaciter ad suos finesidercis quado uero eas a suo sine cadere, mittis 1 eis regendis te non esse intentisi profitemur. Cosideras igitur ego uniuersum mundia spiritualiter periclitari tum quia maxima pars eius e in tenebris inficillitatis: tum quia populus fidelis e fere totus corruptus adeo ut hodie uetificetur illud in eo. Omnes declina ii

14쪽

uerunt simul inutiles facti sunt. No est qui faciat bonia; non est usque ad unum. Ad te confugio non dubitans sed stupes de rogans ne sis sicut hominec qui cum sunt

rebus quae amant uehementer intent i aliis nainus dilectis minime uel parum intendunt. Tu ergo domine qui regis istaeli idest te uidentes in aeterna uita: quibus gubernandis uideris uehementer intentus Israel enim interpretatur uidens Deum. Intende etiam in adiutorium nostru

In parria naΦ caelesti ubi beati uidet te ex mirabili ordine

gloria ciuium eius apparet o tu regis istael: eoru gubernationiis uehementer intentus adeo ut nostri uideatis penitus oblitus: Cum omnia nostra uideantur cῶfusa. Rogamus ergo te qui caelum S terram in tranquillitate gubernas: ne caelestibus adeo intendas ut regimen ecclesiae rua penitus relinquas. Intende ergo in adiutorium nostrum domine qui regis istaehintende inquam.

QUI DEDUCIS Velut ovem Ioseph. Nam Ioseph

qui interpretatur augumentum : quid significat nisi populum tuum fidelem dc deuotum ι sed paruulum: quem genuisti in senectute tua.i in hac ultima di insoelici nostra aetate: qui a fratribus suis persecutiones magna pati rur' et somniator nominaturi Hunc tu paulatim in inbulationibus crescentem deducis per ignem di aquam sicut ouem mansuetam ad macellum mortificatam tota die ut per compedes di carceres transeat ad regnum 5 ad pascua uiriditatis aeternae. Qui ergo deducis uelut ovem Ioseph putaris ab incredulis nulla de rebus nostris cura habere: ideo intende in adiutorium nostrum i ut obstruaria os loquentiu iniqua. Nos enim non petimus aurum aut diuitias uel huius saeculi dignitates:scd lumen tuum desideramus se cognoscere ardentissime optamus.

IN ' bEUES super cherubin manifestare cora ephraim Beniamin i et Manasse Cherubin silenitudo scientiae: Enraim fructificatio: Beniamin filius dexterae Manasses obliuio interpretatur. Tu ero qui sedes di quiescis in te

metipso ab omni opere quod patrasti di in sede tuae aeter

15쪽

nitatis stabilitis hac in cessitudine throni tuae maiestatis permanes tanquam Re i tanqua dominus uanquam iudex hagine omnium au inqua qui sedes Super Cherubin:ides super plenitudinem scientiae ι superans

omnem scientiam di omnem intellectum quia ueretues Deus absconditus. MANIFEstare. Iden appareobsecro. CORam,straim . Iden coram populo tuo iam tibi fructificante: ut cognoscat te perfectes quia qui cognoscit te diligit te obliuiscitur se amat te plusq se:

et tructus mirabiles Decclesia facit. Appare etiam coram Beniamin: iden coram omnibus praedestinatis tuis hico ubique commorantibus: qui uere ex ipsa praedestinatione filii dexterae tuae uocari digni sunt i ut crescat populus tuus Q filii tui dispersi congregentur' et fiat unum ouile o unus pastor Appare denti Et Manasse: idest

omnibus populis infidelibus quos obliuioni tradidis letaideris quia te ipsi obliuioni tradiderunt 1 cum panem uita tanto tepore eis denegaueris i manifesta te tandem mudo ut de tenebris di umbra mortis holes egrediatur ad luce et dirigat gressus suos i uia pacis. Si aut peruersi difficile cortigiatur id si stultoria infinitus est numerus. CEXCita potentiam tuam octieni it salvos facias nos. Ecce diuites opprimul pauperes:potentes plebem tuam

lacerat: Peruersi iustas sine miselicordia psectatur no habent fideles tui patres: non habent defensores Per mala exepla seniorum dicieri incorrigibilis infiniti trahuntur ad inseros. Tepidoria non est numerus quorum prauis suasionibus totus sidus inficitur Nollit audire uel baueritatis . a nullo castigari possunt: Vnde tui fideles no audent leuare caput. Quid agis domine i Cur dormist Vlud potetia tua abstodis LXcita. Quaeso. POTentiam tua e ueni. Per flagelli qui ubi is per poteria ipercute peruersores: occide calciniatores: dana repi obos

blassematores. Nohoc dico mo hoc opto io hoc petoua delecter lienis sed Vt salvos facias nos electos tuos tibi iugiter seruietes Ite super omia diligetes tuis Pisan

a iii

16쪽

daris semper obtemperantes. Dicis sorte mihi LSi misero gladium 1 si pestem vi fame sutas te in tot de tantis tribulationibus perseuerare posse lCOEUS CONVerte nos o ostende faciem tua saluierimus. Nos quippe fragiles sumus i nos in nostra uirtute no cosidimus quia nodum us sufficientes cogitare aliquid a nobis raqua ex nobis: sed nostra sufficietia ex deo e Corpus eni quod corrupitu aggravat aiam Let terrena inhabitatio deprimit sensu multa cogitate igitur TV deus conuerte nos Ad te collerte a terrenis ad caelestiis rebelles nostras ad te couerte uolutates ac couersis nobis Ostende faciem tua: ut cognoscamus te ostende potetia tua ivit timeamus te: ostede sapientia lux ut ueneremur te:on ede bonitate tua lut diligamus te. Ostede semelios hede teria ostede semper i ut per tribulatioes laera facie transeamus. ET Salui erimus Te enim saluante salvi erimus ae manu subtrahente saluari non possumus. Quid tardas domies curio exaudis orones nras lCDOMme deus uirtuti a quousq3 irascens superiorOnena servi tui l e. n. rogaui pluries: te rogaui diu: te rogauicenties o milies Cur ergo non exaudis LVt quid moraris i liquid adhuc iratus es mihi propter peccata meai Si iniquitates obseruaueris domine domine quis substinebit Domine ergo qui potes ola. Deus qui regis Oia: sub quo curuantur qui portat orbe: que tremui potestates caeli caelorii mirtutes. DOMine deus uirtutu quousq; iraiceris super Oronem crui tu i Ubi est elus tuuso ' fortitudo tuald, multitud uisceria tuoru l liquid sum nos sitinuet ut se Clamabimus ad te die ac nocteι Icientes , si tardabis indem importunitatern nostram

tu e catadles.

bis in lachrymis in mesura. Speio in exaudiri: quia ueritate dilexisti negare te ipsum no potes. Dixisti erat: Pe rite di dabitur uobis. Quaerit inuenietis. Pulsate Napenetur uobis. Verii prius Cibabistic pan lachryma

17쪽

rum pane amaro iane dulci Lachrymae ni amarae dulces sunt. Amarae propter absentia boni. Dulces propter certitudine illud inueniendi. Amarae scit:Qa spes quae differtur amigit iam. Dulces apte praeseria dulcedinis tuae: qui excitas nos ad orandia: et postulare nos facis emitibus inenarrabilibus ET Potu dabis nobis. De calice qui est in manu tua uini meri plenus mixto. Quia secundit multitudine dolor u nostroru in corde nostro si solationes tuae laetificabut animas nostras solum ergo dabis Nobis in lachrymis tribulationum 1 quae lauat faciem conscientii clarificant intellectum: humectant cor deuotione: et saporem nobis praebit charitatis Bona ergo lachrymae tuae ι dulces profecto lachrymae tuae sunt: quae suertit nobis panes die ac nocte. Exaudies ergo nos: Dd prius cibabis di potabis nos lachrymis non supra uires s sed in mesura.i. secundu mesuram uirtutis nostrae. No.n patieris nos tetari supra id quod possumus: sed facies enasti tentatione proventu: ut possimus substinere. Cibabis nil nos lachrumis no sem sed In mesura temporis quod posuin i in tua potestate. Cu ergo ueneri illud repusicessabui lachrymae 5 gemitu saecuabit ira tua: Orones nostrae exaudietur. Couertes nos:ostedes faciem tua:excitabis potetia tua: salvos facies nos: et manifestaberis coram Effraim lenianam i et Manasse:dilatabis pecclesiam tuam et intendes regimini eius. Interim uero in patietia nostra possidebimus animas nostras. Qiata. UPOSVlSTI NOS in contradictionem uicinis nostris: et inimici nostri subsannaverunt nos. Interim tanquaslios castigas nos' ut mundemur i ut cor diuitiis no apponamus: Ut gloriam humana no sequamur: ut ueritas tua magis elucescat:et ideo POSuisti nos in cotradictione uicinis nostris: Qui scit at uicini nostri nisi tepidi:um exterioribus uidetur claristiani ldicut Domine gras ago tibi tua notum sicut caeteri holes iniusti s raptoresuadulteri uelut etia hic publicanus Ieiuno bis i sabbato decimas do omniu quaeso Adeo unius atmo sunt uere

18쪽

christianii Vicini ergo scit qa opibus similes nobis uidetur.Sed non sunt domesticnila humilitate qa charitate non habet. Quomodo ergo posuisti nos i cotradictionem tepidis:nisi quia illuminasti nos deuia ueritatis Ostendisti nobis facie tuam Hinc uidimus eos di intelleximus: qa sunt sicut septa libra dealbata: quae foris patet hominibus spetiosa intus aut scit plena ossibus mortuorum oc omni spurcitia. Ne ergo eorum uerbis Jc ex iis simplices occaeteri christiani periret te praecipiete clamauimus o diximus. Cauete a fermeto pharistorti quod est hypocrisis.Non uos cerimoniae saluabui: denudavimus eorta cauteriatas costietias. Reprehendimus eos dicetes: Vos estis qui iustificatis uos cora hominibus Deus at nouit corda uestra:qa quod hoibus altu est abhominatio est ante deti. Hinc ergo rabies: hinc odiu hinc cotradictio Amateni gloria hominu plus iugloria Dei. Ideo

circuetat ciuitate huc illucc discurrui: per domos muliercularia cursitari murmurati detrahur cotradicut S persecuntur nos. Et ideo Inimici nostri subsannauertit nos.

Inimici nostri peccatores sunt manifesti Amici huius saeculis supbi auari luxuriosi ilassemi homicidae 5 inimici crucis christi. Hi ergo uerba nostra imo tua domine audire noletes sed fugietes a tepidis persuasi subsanauerunt nos: Δ rugato naso nos tanq stultos despexetiant.

Erud en ct uicini nostri cotradixeriit 5 inimici subsanirauersiti Cur plus nocet uiciniri inimici Nunquid epidi no sunt inimici immo certe inimici e capitales inimici sed fraudulenti sed occulti. Se enim amicos simulante se nos diligere dictit se pro ueritate loqui no quia odio nos habeant falso ostendtit Plus ergo ni noceti aperti inimici. Dicuntur ergo uicini quia se amicos nostros faciunta. sed tamen contradicunt. Inimici uero tantia scilisannant. Et inimici no subsannarent nisi isti contradicerent. Inimici conuerterentur ad penitentiam iis repidi eos impedirent. Inimici denique fierezi amici 5 ueritatis

defensores 'tu ecclesia haberet tepidos contradictores.

19쪽

Magnum bellum iericulosum certamen Ddubia uictoria. Ergo.

PDEVS VIRTVTVM CONVERTE NOS ET

OSTENDE FACIEM TUAM Et Salui Erimus.

Deus qui supernis uirtutibus fortitudinem praebes ut sine timore pugnetisi antiquo dracone 5 omnia ardua magna animi fortitudine aggrediantur. DEVS uirtutum Conuerte nos. Ab amore proprio ad ruum persectum amorem per que tibi uniamur ibi adhereamuscas nihil timebimus S tota fiducia bella tua pugnabimus. Tu es enim fortitudo nostra di firmamentu nostrum refiagium nostrum Zoprotectio nostra. Et ideo OSTende faciem ruam . Ostende ueritatem tuam manifesta lucem tuam ' ne tepidi decipiant nos ne cor Dostrum tenebris inuoluant. Vt fugiamus laqueos eorti: per uiam ueritatis incedamus. Et sic te liberante te illa minate te pro nobis pugnante SALutetimus Agedon tine: fac domine. SUrge:expergiscere:ueni ac noli tardare. Vbi sunt misericordiae tuae antiquae domin et Memoren o laborum uorum: ne cotepnas sudore,Iuos Operam an UMQVaria ne despicias.

I lNEAM DE AEGYPTO TRANSTULIST Eth CISTI CENTES ET Plantasti Eam.

Vinea tua ecclesia tua est. Quare uinea Quia uinum producit quod inebriat mentes hominum amore diuinorum:quod letificat corda nostra Vinea bona. Vinea optima:quae quicquid circumponitur radici eius conuertit in uinum. Si aquam si stercus i si aliud quid circuponas radici eius: totum quicquid ad se trahit conuertit in uinum. 6 enim unquam aquam uel stercus uel aliud uinum producit. Ita quicquid ecclesia dc animae fidelicircumponis siue subsanationem in siue persecurionem siue aurum siue laudes siue maledictione omnia conuertit ad charitatem ad patientiam ad humilitate carreras uirtutes. Hac uineam huiusmodi homines fidele nihil

in hoc mundo appetetes nihili timeres. De aegypto .

20쪽

iden de tenebris tranulisti. Erat ent i tenebris ignoratiaeci peccatoria caligine ignorabat sine suti nesciebat quo redet et Misisti eis lume tuti: 5 de tenebris eduxisti eos. CeteSat. i. demones. i. puersi holas irrationabilest sine legem sine disciplina, sequebatur eos uastabat uineam. Ecit sicut lapides ita dutis limi scussis res pedes a bulantiu ossedetes palmites destruetes 5 fructus Uinere impedietes. Eiecisti ergo Centes tyranos iterfecisti idola destruxisti hereticos anathematizasti lapides collegisti:Oiecisti loge eos a uinea fecistis eoi psudu descedet ut Et Platasti Ea In mole sco tuo. In fide rua ii sectione iustitiae xpo tuo Trasiuit mare rubru trasiuit Lignem eca qua P multas tribulati oes no desectit saluata e .QVare.

PDUX TINERIS Fuisti in ospectu eius: 5 Platani

radices eius: 5 ipleuit tetra Dux fortis dux sapies dux bonusi dux magnus: Quonia deus magnu dominus rex magnus supies deus. Quis ergo tale duce no sequaturi Quomo at dux fuisti Venisti apparuisti in carrae Psecutiones csitradictiones maledictiones irrisiones

flagella di morte crucisi ea substinuisti. Trasisti ad patres uia crucis o clamatii: Qui uult uenire post me abneget semetipsu S tollat cruce suam oc sequatur me. Magnus dux disticilis uia. Sed quis timebit sequi tale duces Do ipse sequitur: sed atecedit. Tu ergo dux no occultus sed manifestus: oes te uidere potueriit. DUX Itineris suisti in ospectu eius. Manifeste ni inter latrones crucifixus fuisti. Et quia uinea debilis est lignia enim fra olle lignu uitis tu roborasti ea ET PLANtani radices ius. mo homo carnalis no angelus plantavit. Sed tu manibus tuis sapietia tua potetia tua 5 bonitate tua plantani radices amoris eius charitatis eius dilectionis eius . latani in m terra bona i terra uiuentici illa sis tuis li cruce tuas i diuinitate tua: de ideo fructu fecit uiiuu dulce sinu optimu iunia inebrias produxit: palmites multiplicauit ET MPLeuit Teriam. Impleuit inii uir ruti is donis caelestibus gratia lumine de scietia Dei

di scieri philosophoici: qui cci cognouisset Deu no