장음표시 사용
31쪽
ter enim res pertractabant, dictionisque alia nota
exprimebant, si rerum harum peritis credere non abnuimus, qui ante bellum Peloponnesiacum,
d aliter, qui post illud praelium Q aliter qui
temporibus Christi, aliter qui temporibus Iuliani, dc aliter qui subsecutis temporibus, ne singula recenseam Iino quantum abest a Varrone Cicero, Caesar a Cicerone, a Sallustio Liuius, Liuius ab Hircio 3 dc tamen una omnes aetas tulit.
In recentissimis a principibus Italae linguae Boccatio, ic Petrarca ad haec nostra tempora, quanta linguae, quanta characterum mutatio facta est Sane primi illi, si recentiorum seripta percurrerent, nescio an sententiam plane intelligerent, alia se lingua locutos absque dubio faterentur. Ioannes Ilacius Pontanus Appendice ad itinerarium Galliae Narbonensis parti a tradit Gallos gentium barbararum influxu, dc Francorum dominio, non comunione solum imperi Romani, sed etiam leges eorumdemi lingua amisisse,&linguam potissimum, quam a Romanis acceperant,ita genium,pristinumq; vultum perdidisse. ut assumpta peregrina tum inflexione, tum phrasi ipsam mei peregrina,&nouam censeri sic enim factum est,ut quod annis serme quingentis, Romanis praeeuntibus, bene didicerant Galli, tunc
dediscendum ela ad priscam illam , dc primoge
32쪽
niam suam , si exionem consideres, loquendi normam tanti postliminio temporis, ipsis reuertendum fuerit. Id idem de Italica quoque: Hisse panica statuit, quae antiqui modo Latij nothmsunt filio Germanismo, Gothismoque varie Ob- fuscatae. Vide eundem Originum Francicarum lib. 6. cap. et . De literis, atque characteribus Afrorum varie ob externarum gentium inuasiones immutatis, ac plane abolitis, vide Ioannem Leonem Africanum in Descript Africae lib. I. Vt enim clauus clauo truditur,ri veterem hominem semper nouus expellit, sicri locutio recentior vetustiorem e commercio hominum excludit, quam deincepsi vigilijs, d sudoribus in-
cxhaustis, dum reparare conamur, frustra operam ludimus. Non potuit ergo Etruscorum locutio semper eadem, dum caetera illorum aliam faciem induerunt, persistere. Et quemadmodum ex Hebraea in Etruscam, ex Etrusca in Latinam, ita ex Latina in eandem Latinam, sed longe diuersam necessiitate quadam ac vicistitudine rerum humanarum debuit commutari.
IX Cum enim consuetudine e progrediente usu res humanae perficiantur, c singulis diebus alium, atque alium hominum arbitrio prospectum induant, haud fieri potuit, ut res quam maxime consucta, de quotidianis vicissitudinibus
33쪽
obnoxia, immutabilis permaneret. Hinc Victo inus Aser lib. de Orthographia Antiqiutatem, aiebat posterior consuetudo vicit. Et Quintili nus cap. 8. Orthographia quoque consuetud ni seruit, ideoque s e mutata e Vnius illiusque probatillimi criptoris PolJbi testimonio pro
babo hic namque lib. 3 scudus inter Romanos, dc Carthaginenses ictum consulatu Iunij Bruti, Marci Horati tuterpretans , tantam inter eam linguam, ab illa, quae suo tempore nisu erat, diuersitatem fuisse rcfert, ut non nisi a peritis, ijsque vix etiam intelligeretur.Tηλi
teruone lingua, etiam Latina tanta diu/rsitasotabilia qua hodie utuntur, τι vesperiti minonnulla aegre Manimum attenderint, explanare queant. Et notanda sunt illa verba Κα
etiam Latina in alijs nempe id euenisse sinat ab eoque Romanam etiam ipsam non fuisse immunem. Plurimis argumcntis idem corroborat Ccisus Citta linus Libello delingvae Italicae Origine. potissimum de Poetica, Nedicina satis eleganter. Gilbertus Gaulminus epistola Praefator in Theodori Prodromi lib. lepho danthes, dc Dosiclis Amor scribit enim non Populorum modo ac linguarum, sed artium etiam
34쪽
finem esse crescere cum imperijs ingenia, adultaque, evectaque ad fastigium occidere. deo
quidquid est , ideo quia uir aliquando non H
oportet Ludunt ergo nos qui in hisce Etruscis antiquitatibus tot Historicos idoum et nium, Lampridium Senensem, sentium Vr donium Ennium Dandesium , Edium Quia
terranum tium Moriconium, Lucium Volumnium, muccium Volusium, Alcum Filaccum . Tolicratem Licinium Arretinum, uiam uintiliunx Macenam Caecinam, El-bium Mauram, Aruntem Petronium, anum
da assum, Titum Aulicum, Aliam Moriconium, Aulum Flaccum Lucium Arcianium, Lucium Velium , Ancum Caecinam cum Dorium, Inum Paulum , Hercuti m --rum Pro 'erum Archium,& ante alios Prosterum esulanum obtrudunt, licet aliis, atque aliis temporibus vixerint, unum ab alio disiunctissimum , eadem dictione, atque charactere Omnia enarrantes, Sc sui semper imillimos; cforma pari ut Mater ipsa non internoscere posset, quae mammam admouerit nisi hoc inter regni Etrusci miracula, in gratiam Prosperi Fesulani,
accensere velimus.Natura certe sermonis id ferre non potuit.
X. Ne dicas argumenti similitudine id conti-
35쪽
gisse, cum argumentum multiplex sit, desquod unam dicendi imam vix nisi per nefas admittere posset. Alio enim sermonis genere nos ipsi utimur, dum Historiam scribimus, alio dum epistolas dictamus,alio dum sententia cudimus, dc alio dum sacra recensemus ec haec eadem argumenta, vel his similia , aliter , atque aliter al:ngua magistris pertractata sunt. Aliter enim Caesar, o Sallustius narrant, aliter declamat Quintilianus, aliter philosophatur me .Quid multa auctores apud Macrobium minime poenitendi Saturnalium lib. s.cap. I. aiunt Mantuani
facundiam multiplicem in multiformem , dicendi genus omne complectis in tanta omnium dillimilitudine num Omnino inuentumcise , qui eloquentiam ea omni genere construxerit, admirabilem in oratione multiplici, numeris dii militer emodulatis, concordiam iaceiit. Ignoscite, subdit, nec nimium me vocetis, qui natura rerum Virgilium comparavi. Intra
ipsum nim mihi visum est, si dicerem decem
Rhetorum , qui apud Athenas isticam tiruerunt 1los interse diuerso hunc num permiscurse Ipse loquentiae pater Tullius, si docti si .mo,ac clo luciatissimo Tarquinio Gallutio sides habenda est, ut lanc haberi debet, De Virgilij Allegoria viai nc orat a plura simul dicendi
36쪽
genera admirabili modo temperauit. Ille nempe, ubi res,vi causa postulat, nunc breuis, paruus, manc gracilis, & pressus, nunc varius, pici us, ac floridus in rebus pro dignitate comendis; pro
materiae norma orationem informat , dumque alia, atque alia radiat, multum a se ipse differt, scriptores tantum Etruscarum antiquitatum nulla in re absunt. Semper enerues, languidi, concis, incompti balbi, nisi ubi garrulitas locum habet, barbari semper timidi ne errent, nullo antiquitatis, nullo vetustatis succo pingues, aut conspicui. XI. Nec eos excusat Interpretis munus, quo se nonnulli fungi profitentur. Eadem sententia Omnium cst. Idem dicendii nodus Novi saepissime ab eleganti scriptore, minus elegentem interpre tem, legantem factum. At pumex non dat aquam quam non habet neque argumentum aride scriptum, Interpretem constituit disertum. Siccitas in his monumentis a primo Auctore est, non ab Interprete. An forte meliores sunt Interpretibus, qui Latine scripsere, Minter eos Fesulanus 3 nugae. Et hoc est, quod dixeram, ab uno fonte hos rivulos corriuatos fuisses unam radicem tot protulisse surculos &it nobis imponat, diuerso scriptorum genere circumuestisse, id forte in animo habens scriptorum copia, atque antiquitate, quasi multorum testium dicto, parum
37쪽
cautos obruere Apud quos plurimum valet scribentis authoritas.Salvianus Episcopus Massiliensis epiit ad Salonium. Omnia enim admodum
dicta tanti exi stimantur, quantus est ipse, qui dixit siquidem tam imbecilla sunt iudicia huius temporis, ac pene iam nulla, ut hi, qui legunt, non tam considerent, iijdlegant nectam dictionis vim. atque virtutem, quam dictatoris
cogitent dignitatem. Haec styli ratio tanti semper fuit apud bonae notae scriptores, ut ab eo solo, parentum opera legitima a spurijs distinxerint, tempus, quo scripto vivebat, non ambigue, sed digito monstrantes repererint. Auresque assuefacitae inter genuina ipsa opera insulsa additamenta,exi gua licet, internouerint. Quemadmodum hoc aeuo accuratissimus Virgiliano maicstatis aesti maior, ac vindex Laelius Giudicci iis carmina illa quatuor, quae praeponi solent Encidi, dicitionem eorum cum reliqua diuini operis dicendi
stru tura conferens, non sine Romanorum ingeniorum admiratione e politi uino opere rasit, Epist ad Bernardinum Stephonium cum iussedem Italicis carminibus edita. Vide quae super hoc adnotabamus in Dissertatione Rhethorica, de erroribus magnorum Virorum in dicendo. III Stylus itaquedicendi, Character idem omnium cst; stas ortu elegans, purus, acutus, qua
38쪽
lem nobis illius arui scriptores informant f nihil
minus. Rribeta sunt, spinae;& locis in omnibus cmentita dictione oratio sylvescit quod, si quan do e somno excitatus paululum se erigat Lutos,& dictioni operam dei Deus bone quae congc Iies verborum, qui garritus, quae barbaries, quae glacies Vno,eodemque tempore legentibus nai serandus, ridendus, lacrymas in cachinnos ciet. Licet animus ab re abhorreat ed a similibus colligendis abalienetur, tamen ut Lector veritatem inspiciat, pauca quaedam ex infinitis, quibus scatet liber iste, ineptiis, decerpam. Viseret sane me mei, qui stercora, dum alite stercoribus flores colligunt, quando iam ha necessum est, legam. Et ne longe a principio Libri ab camus, quasi aliquid sit in libro, in quo non deprehendatur barbaries, ex ipsa prima operis Pagina exordiamur,
ipsius Prosperi Fesulani, qui meliori 1llo latinae linguae saeculo, quo scripsi ite fingitur.
XIlI. Ne ignores eum, qui multa a te inueniem
da reposuit, hanc Epistolam repono. Quis hic
non videt leuem argutiam a recentioribus petitam, sententiam, quae nihil antiquitatem sapit. Vtinam mi Auctor, ita ignoreris, tignora r itur ito Idiotissiimus. At quae multa praemise- Iat, Vt periodus haec per Igitur initium duceret Fesula, ulterra, antiquorum auctoritati repu
39쪽
znant, qui Fesulas, des laterras dixere. Volumma.&c.mihi mater non haec illius saeculi Latina locutio. Quid tibi vult illud,siua, ut meprimum natum peperit statim inter, se Primum natum, ergo desalios habuit; at quomodo, quae alios habuit natos, statim post primum interito si verba, ut me primum, aliter interpreteris, quid opus est
cenatum num parere potuit non natum Annon haec ipsa dicendi irma barbara est minime Latini Vidi omnia hominum causa fecit. Vulgariter, ac plebeie dictum. sic illa post misi annos splures cuid Carli bonum, aut malum portendant. Nunquam apud probatos Latinit te Auctores, Coeli plurali numero reperies. Et antiquum optimi taculi Auctorem obtendis, mi homo, ista tam impura lingua Rudimenta sepete, ne rudis sis Eumsua voluntatis liberum pinsessorem constituit. Quae hic Latina locutio, nisic triuio Cautidicorum quaesiit, Par huic est dia- lactus illa, Te tua nequitia, s stultitia priua-bis Temeritas non sprudentia. Edepol, sententia e Delphico Oraculo eruta sub Anci I -- lani Patrum mpotestate relictus puerilis verborum collocatio in hoc orationismembro. Do cui omne cientia, nam omnium scientiarum,&c. Scientias nusquam apud probatos Auctores
plurali numero leges si uod scriba sectius. -
40쪽
rim, pergratu uit mihi inepta verborum col
locatio. Tum ipsius Collegi, , quod scriba, c.
Videant viri docti in tota hac periodo usque ad vel bum temulcent, qui sensus sit,ic quae
structura verborum, risum teneant, si pote 'iunt Chartanica Quae vox ista, Oxa, an Etrusca Partim coherentium, partim non cohereum
lium Ut ipsam vitampro ipsarum incolumitate perdere concupiscam nepta,&foeda dictio. Pars autem reliqua asseruatur in Gordo &c sestum ad custodiam Libroru destinatus. Nomen, Gordus, seu Gordum, quod a te videmus nouiter pro Bibliotheca surpatum affine est alteri, Gurdus cum eo fortasse idem, quod quidem apud Latinos antiquum est, quamquam vulga re, stolidum significans, o Hispanica voce deductum, Quintiliano lib. i. cap. s. teste Non igitur mirum, Prosperum, reliquos in hoc libro tam fatue loqui, quorum Bibliotheca stoliditas est. Illum inimisi iterum persequuntur quare armasumere cogitur, is de enderet intempestiua, movi ridicula teporis mutatio in hoc membro Me Magistri Equitum, s senatus vii terrani, quibus teneor Barbarismus cum idiptissmo in hac significatione verbi teneor Fasu δε- praedata Boni Auctores habent verbam praeda' ri, non depraedari et hoc ipsum si concedendum si