In Q. Horatii Flacci Venusini librum De arte poetica Aldi Manutij Paulli f. Aldi n. commentarius.

발행: 1576년

분량: 159페이지

출처: archive.org

분류: 시학

111쪽

ALDI MANVTI COMM. 8

lam Cicero scripsit, in qua Metirmentionem fieri videmus, annum aetatis decimum Horatius agebat, natus L. Manlio Torqitato consule, ut ipse testatur in Ode ad Amphoram: O nata mecum consule Manlio Manlius autem decem annis consul fuit ante Pompeium iterum consulem. Membranis speciem pro genere posuit non enim solis membranis, sed chartis etiam, philyrae cortices, scribebatur. ut in Vlpian legimus lib. xxx II. Dig. apud Mase

lianum.

SILVEsae Ras homine sice , interpres deorum Caedibus, uictu foedo deterrint Orpbeus , Dictus ob hoc lenire tigres , rapidosique θρη σοῦ licturo Amphio, , Thebanae conditor arciF, Saxa moueresono sudunis sprece bunda Ducere , quo uel t fuit hucsapientia quondam , Tublica priuatis secernere sic rastrofam sconcubituprohibere uagos dare iura maritis sopida moliri, leges incidere ligno Sic honor , , nomen diuinis uatibus , atque carminibus uenit ponios insignis Homerus , Tyrtaeusi mares animos in alartia bestu Versibus exacuit dictae per carmina sortes: Et uitae monstrata uia Π 'gratia regum Tlerijs tentata modis luduss repertus, Et longorum operumfinis ne fortepudora

112쪽

EXPLANATIO Si LugsTRE homine acer, interpres. deorum

Caedibis, ct uictu foedo deterruit Orpheus extollit poetas eximij laudibus, ne Piso maior animum a uerlibus, ut

ab humili, obscuraque re , abducat . itaque post laudes i stra subiungit :

ne forte pudori Si tibi musa lyraesollers, ct cantor Apollo.

- deterruIte remouit: quia seros animos dulci carmine lenivit,&ad humanitatem transduxit. Deterrere non est hic terrorem inij cere, sed aliquid agere cupientem,aut agentem dissuadere, ad aliam conuertere Cicero epist. a.lib. v. ad Metellum L i cum Claudia uxore tua, ct cum uesrafrore Mucia, ut eum ab ista mente deterrerent. Orpheus poeta Thracius, sacer, interpres deorum ab Horatio dictus, quia poetae omnes in deorum tutela sunt eorumq. tamquam internuncij, interpretes putantura quo maior dictis eorum habeatur fides Cicero pro A chia: Suo iure uese ille Enniussanctos appellat poetaN; quod

quasi deorum aliquo dono, atque munere commendati nobis esse uideantur. Et in extrema oratione Petimus a nobis, is-

dices , ut eum, qui uos, qui ue os imperatores, qui populi R. res gesas sera per ornauit, quiq. est eo numero, qui semper apud omnes sancti sunt habili sic in ne Iram accipiatudem , ut humanitate ue a leuatu potitu, quam acerbitate uiolatu esse uideatur. Et Ouidius in elegia de Tibulli obi-

tuu At sacri vates, se diuum cura vocamur :Sunt etiam, qui nos numen habereputent.

- Amphione, hic poeta qui rudes Thebanorum animos uersu excoluit, atque expoliuit,& amicitiam intcrios, ac beneuolentiam conciliauit dictus ob hoc Saxa mouere sono testudinis, ct prece blanda Ducere quo uestet. Doctuina Mercu-

113쪽

ALDIA MANVTII. COMM. 8

a Mercurio significat Hor alius in Ode illi, lib. III. Mercuri, nam te docilis magi tro Movit Amphion pides canendo. - arcis: ibem Cadmus condidit in moenia exstruxit Amphion: quod urbis praesidium est: itaque potest arx uocari , quod nioenibus arceantur hostes . testudinis lyrae: nam cx testudine primum lyram consecit Mercurit S. fuit haec apientia quondam olim haec uigebat sapientia, qua poetae maxime excellabant: quod Platonis, aliorum testimonio constat. Publi priuasissecernere hoc ,4 quae sequuntur, poetis at ribuit subiungit enim: Sic honor, di nomen diuinis uatibiu,atque

Carminibus uenis.

- dare iura maritis ut mariti certo concubitu 'contenti sint. moliri exstruere. quamquam hoc uerborei potius initium significari solet quomodo si hic accipiatur Opida moliri, interpretabimur, opidorum fundamenta iacere, Minu num homines cogere, ii deinde ciuitas pariter 'urbs augeantur.

ne incidere ligno aereis tabulis, ait Porphyrio, antiqui non sunt usi, sed roboreis incidebant leges , unde adhuc Athenis legum tabulae αξam uocantur. Tyrtaem hunc Lacedaemon ijs ducem ab Atheniensibus datum 4κcitasse carminibus militum animos contra Messenios hostes δε victoliam peperisse,auctor est lustinus lib. iii. De hoc&Plato meminit,& uersus eius recitat,ilcm Lycurgus orator, StobaeuS. - mares animos Spartanorum, effeminati languoris e

pertex.

dictaepe carmina sortes oracula uersibus data ideo potest deoru interpres uocari poeta, quod de Orpheo dixit.

114쪽

uitae monssrata uia es poetarum praeceptis - tentata quaesita cari enim regibus, ac principibus

ludusq. repertusu ad multas utilitates , quae oriuntur ex poetici, uoluptatem addit Ludus , inquit, carminibus repertus est: quia laenicis ludis poetarum fabulae agebantur. Erant autem ludorum duo genera, quorum scenici in cavea, Circenses in circo maximo dabantur. longorum operum sinis recreamur enim ludis post labores ludi autem scenici poetica reperti. -nesue pudori Si tibi musa lyraesollers, ct cantor Apolla ne forte operam te dare carminibus pudeat. lyrae sestera lyrae perita. Apollo qui uatibus praeesse dicebatur.

N A et v c sieret Ludabile carmen, an arte, Gustum est . ego necfludiumsine diuite uena , Nec rude quid prosit uideo ingenium alteriussic illera poscit opem res comurat amice. puri optatam cursu contingere metam , Iulla tulit fecitq puer sedauit alsit, Absyinuit Venere simo qui I Itbia cantat Tibicen , didicit prius, extimuitq. magiserum.

Nun satis est dixisse ego mira poematapango Occupet extremum Fabies: mibi turpe'Einqui si, Et quod vi didici sane nesciresteri.

115쪽

EXPLANATION et v x feret laudabile carmen, an arte, P aesitum es Absolutis laudibus, redit ad praecepta. uult enim neminem in natui a tantum ponere, ut artem cola temnat rursusq. neminem,solo studio adiumentis naturae carentem, sperate se ad poeticam laudem posse peruenire. ne diuite uena sine opibus naturae. rude ingenium nulla doctrina excultum - qui Pythia cantat tibicinum utitur exemplo:quos non

prius ait canere tibijs,quam a magistro didicerint cum multi, nulla imbuti scientia, se tamen poetas esse profiteantur. Pythia ludi erant ad honorem Apollinis, ob intcrω- tum serpentem Pythona, celebrati. Ouidius lib. I. Met Posuit Horatius, ut blet, speciem pro genere, Pythia proludis omnibus, in quibus tibicen caneret.

N csatis es dix6se nunc, etsi nihil didicerint, se men optimos poetas esse dicunt,4 hoc ipsum putabunt susficere. Occupet extremum oleae currentes pucri scabiem ei, qui cucurrisset extremus, solebant imprecari .eOS, inquit, imitantur hi, qui sibi summam in poetica laudem ita arrogant, quasi, qui locum habuerit extremum, et rabiem imprecentur. relinqui ultimum inter poetas.

116쪽

so IN. HOR. ART. POET. Ei ondere leui pro paupere eripere atris Liti j implicitum: mirabor si sciet inter Noscere mendacem serumq beatus amicum

A n lucrum ire muneribus assequuntur diuites,ut latr- dentur,4 poetae optimi dicantur: quae non uera laus, sed assentatio est. uncium recZeponeret largis epulis, recteq. conditis e cipere . nam , ne tum, ad copiam reser, Recte, ad condiendi scientiam , artemq. apparandi. mirabor, ciet inter Nosicere mendacem, uerum . beatus amicum ita laudatores multos inueniet , etiam si poeta non sit , ut uerum amicum a falso distinguere non possit id est , uerum analaum, a quo de suis viiij admoneatur,uix quemquam habebit. naqui habet ueros amicos , facile eos ab assentatoribus distinguit: cum illi reprehendant quae sunt reprehendenda, hi uero etiam uitia in laudem conuertunt.

Et faciunt prope plura risentibus ex mor sic Terisor

117쪽

werisior uero plus Ludatore mouetur. Reges dicuntur multis urgere cuiuilis,

Et torquere mero , quem perssexisse Lborent, sit amicitia dignus si carmina condes; Numquam' astant animi seu uidpe latentes.

EXPLANATIO

N, aduersus tibi factos ducereplenum Laetitiae nolito auditorem, iudicem ad tuos uersus adhibere Pallescet super his quasi commotus uersuum tuorum eximia elegantia. illabit rorem lacrumas emittet prae laetitia 'raliet, tundetpede terram admirantis haec omnia si-gd iunt quae uidebis in eo , cui uel donaueris aliquid, uel

te donaturum ostenderis. conducti mercede Praeficae uocabantur mulieres, iniuneribus, accepta mercedes, plorantes.

plus mouetur magis laudat non enim uerus laudator

salices, tundet pede terram. Reges dicuntur oec Reges , antequam aliquem in amicitiam recipiunt, mulia potione explorant, an ebrius arcana patefaciat sic poeta me iudicem faciat suortim casininum, quem sibi uerum amicum non antea cognouerit. cuiuilis hic,& in Odis usurpatur , pro calicibus, ioculis a Cule, maxima liquoris mensuri, qua uicenae amphorae continebantur. - torquere mero ut ebri dicant , quae sobri silentio tegerent epist. v. lib. r. Hid non ebrietas designat opertare- eludit Plinius etiam de ebrijs haec, lib. XI v. cap. 2. Tunc animi secreta proferuntur ali, samenta sua nuncupani: Hi, mortifera loquuntur reditura . per iugulum uoces non conti-

118쪽

continent, quam multis ita interemptis uulgoq. ueritas iam attributa uino eni qui cium dixit attributam uino ueritatem , respexit fortaue ad illud Theocriti: οἶνος, ωφiλεπαῖ, λεγε

- quemperspexisse laborent Ansit amicitia dignusci qui an sit amicitia dignus 'nosse

cupiant sic Cicero in epistola 1. lib. iv ad Sulpicium Rem uides, quo modo se habeat. Pro, uides,quo modo se res habeat. Et Caesar lib. t.bel. Gal. Re umentariam , satis commode importariposset,limebant. Terentius in Adelphis: Illum, ut uiuat, optant. Plautus in Aul. Tu me, es ego te,

qualis s scio Numquam te fassant animisti uulpe latentes fictis amicis ne credasci iudicem sumes, non qui simulet , doloseq. agat , sed eum , a tio te ex animo diligi certo scias.

Qui cu ii iis quid recitares , corrige sodes Hoc , aiebat , in hoc melius te possi negares: Tis , terque expertum fiuctri, delere iubebat, Et male tornatos incudi reddere uerseus. Si defendere delictum , quam uertere , malles: O llum ultra uerbum , aut ope sumebat manem reinsine riuali teque , t solus amaras.

EXPLANATIO

Q3INc Titio poetae Cremonensi, Virgilij amico equiti Romano, ait Porphyrio de quo in de xxiv. lib. I. Nonnulli putant esse, qui Varius nominatur Sat. x. lib. I. Ego aliter

119쪽

aliter sentio non enim uideo , qui possit unus duarum esse gentium, Quinctiliae, Nariae Ianus quoque Patrhasius foedo errore lapsus est nam putauit hunc elle Quinctilium Varum, qui cum legionibus in Germania caesus est eundemque, cui Augustus emcndandorum Virgili carminum , post eius obitum , curam demandauit. Ego tre arbitror quinetilios , Varos fuisse unum, qui a Germanis occisus est alterum , qui nominatur hic ab Horatio, Ode xxiv. lib. I. mortuus lugetur tertium, de quo membnit Virgilius ecloga sexta , qui, Augusti iussu , Virgilij poema post eius interitum emendauit inctilius autem, lequo hic meminit Horatius, emendare Virgili uel sus eo mortuo non potuit, quando, cum ante Virgilium obijsse, indicat de x lib. 1. is autem , qui Virgilio superstes suit, ille est , qui nominatur ecloga sexta qui uero lugetur ab Horatio Ode xxiv lib. 1. si essctis, qui cum legionibus m ζrmania ceciderat , uerisimile uidetur mentionem aliqu4m Horatium esse facturum tam acerbae caedis quocirca tres Quinctili Vari , Augusto principe ii Xerunt quo rum duobus amicitia cum Virgilio intercessit 1 alter ante eum Obij., de quo hic meminit Horatius, Min de praedicta , alter pi,st cum uixit , eius' poema , Augusto mandan

te , cum Tucca correXit.

recitares: X hoc : sequentibus iaci bis , Aiebat, Iubebat, de mortuo Quinctilio loqui Horatium constat. tornatos incudi reddere totos denuo scit beres, qui corrigi non potucrant. plimum uerbum a ligna iijs, opera torno facientibus , alterum a serrarijs transtulit Tornari cic ro dixit in lib. de niuersitate.

uertere mutare , corrigere.

rii ne riuali teque, ct tuas amares permittcbat, in amares ipse te , tuaq. scripta sine riuali id est,intiando tibi tua placerent , amarcs ipse in quo riualcm habercs neminem. Hoc loquendi modo usus est Cicero lib., D ad infra

trem:

120쪽

ς IN. HOR. ART. POET.trem: tigam ineptus, quam se ipse amans ne riuali. Et

epist. 3. lib. vi ad Are. Huius nebulonis operationes Brutus moueri potest; licebit, eum solus ames, me aemulum nonia hebis.

culpasit duros incomptis allinet atrum Transiuerso catim gnum ambitiosa recidet ornamenta parum ciaris lucem dare coget: Arguet ambigue dictum mutanda notabit: Fiet Aristarchus nec dicet, cur ego amicum

Ossendam in nugis ' bae nugae seria ducentyn au deriseum semel exceptumq misere. Vt mala quem Fabies,aut morbus regius urget, Aut fanaticus error is iracunda Diana Vasant metigisse timent fugiuntque poetam , Guisapiunc agitan ueri incautique sequuntur

Hie , dum subilimes uersu ructatur , et errata

Si ueluti merulis intentus decidit auceps In puteum foueamue icet huccurrate , longum Ctimet ro ciners nonsit , qui odere curet. Si quis curet opem ferre vi demitterefunem: scis , an prudens huc se deiecerit, atque Serum noli, dicam. Siculiq. poetae Naio ab interitum deus immortalis haberi

SEARCH

MENU NAVIGATION