Operum philosophicorum, t. 1 (Jean-Baptiste Du Hamel)

491쪽

primit; ex illo quondam histriones texebant coronas Sic ad LPana Lltanno temperatur, ut gravior sit onusta cum vigesima H pars admiscetur, atque alia adjiciuntur ineralia , tum Monoe uia '

cant, dique ex eo tormenta bellica conflantur.

D fleuis Iam quid de plumbo, d stanno dicturi sumus i an una in elid

specie conirnentur tot ex eadem venarum ruunt ii, non iisderi, proprietatibus atticiuntur vlumbum molle est, colore livido obtusio m reddit sonum , quod in illo humor praevaleato parie h.

beat non multum implicatas im in cerussam redigitur, rit grabiu, idque habet cum coctis lateribus commune Rationem affer aesus pinus, quod uligo ignis in ipsis concluta poris, tiam plumbi, vin a.

terculorum pondus augeat nam lam m. reflexa in illis meatibus hi liginem reponit indicio est, quod ubi cerussa in plumbum redue iudino parti in de illius mole decedit. Et sane plumbum in tria ce tu incla in exhalationem . lub dio vero expc sitiam, vel etiam in terra se pultum vaporosam it trahit lubstantiam, mole crescit, inpondere. m. purum quippe existit, inpartes habet male conserias, quae tamen a liis corporibus facile adnaerescunt hinc facile liquatur, manus decolorat, sordium, cujuscunque halitus accessu crescit. Nullam com trahit rubiginem' nam qui erumpit halitus in criissiores sordes den sature in una ni cm reliquis metallis habetis initatem, illorum abstergit sordes cum alaro, margento funditur, infacile commiscetur: Mesal, sed quia ignis violentiam sustinere non potest, recedere compestitur, umbo una secum quid sit id alienum, excrementiti Ur auro, vel argen- purgari. to inest, ita i adeo ut neque aurum, neque arstentum citra plumbum expurgari queanit Gemmae sordidiores in plumbo fuso excoctae, lon e puriores, ac splendidiores redduntur. Stannum laniati in vero candidum est, fragile, sonorium, leve, nec ductile nisi philiabo temperetur cum caeteris metallis nullo modo convenit rnam si argentum in catillo, ubi prius liquatum fili stannum, confla veris, fragile evadet . Qua nitidem stanni longe diversam a plumbo naturam demonstrant: nam in hoc vapor humidus, vel si malis, argentum vivum ii stanno halitus siccus, vel sulfur dominatur. Ex illa siccitate levitas oritur, instridulus sonus tinnitus enim, ut ait Cae salpinus, non in molli , flexibili fit corpore, sed in duro rigido, ut uno icti saepius aer virberetur Tenuibus quoque contiat partibus : nam teste Aristotele, exigua admodum parte teri admistum, album ipsi conciliat colorem , quod non contingeret, nisi tenuissimas haberet particulas, quae in agnam peris molem pervagari possunt .

Quod si stanno non deesset hi Maelditos ac gravius, 3 ductilius foret hinc

492쪽

cedit vero stanorum ,'' em igneis particulis n* iam cito liquentur: nam mediu Occi halitus aeruginem tacturu's Axi sudem, videtur 'Ddm, his ablutum,

dispositum' i mmua plumbum

ia specie inter se com*'m . aeque exsecatum albe et puram i moueri bum pyrum ' consequii is ritibium ver dinem, siccitatem, si humor sit uberiora cudes,

493쪽

i est limes praecipuus, in quem eorum labores dirigunt . GA

tanti arcani forent conscii, non se inculcarent auribus noliris, ne que operam suam magnatibus vel invitis offerrent illa coni ut ei natis Alchim istarum paupertas artem ipse in falsi reum sed tam ii libros edunt infinitis sormulis resertos, quibus ditem artis possibili tatem confirmare moliuntur. Ex omnibus certe metallis aurum rei argentum educi non inficiora sed meminisse oportet metalla alia heste Permista vix solitaria inveniries argentum omni iere cupho in est vix ullum aurum argenti expers eruitur. Hoc ipsum artis est vel maximum, quae confusa sunt metalla secernere, non eorum speci U SE M.ento quidem auri granum, sed portiunculam colligunt . Utrum sed citra ullum emolumentum. Quod si maximam argenti partem argentum aurum possint com imitare, tum artem callebunt sine controversia m. snaurum enam . neque immerito Philosophorum nomen usurpabunt. Sed qua

abiis pos ite argento pondus, colorem. ductilitatem sumam dabunt i placet sit istis hydrargvrum purum, indefaecatum in argento abundares ine iiiiij nii, liquefactum instar udrargyri tangenti non adli ret, De 'gera neque instar olei, vel aquae diffunditur Argentum i quatum additor. V. susce alei natu , quod sulsu cum metallis magna societate mi ,

tur hinc illa aduritin penetrat, non item ligna. lapides' ulfuria tenacitas humorem secum abripit, atque una evolat hinc cetur ridie tamen in ardenti commixtione vincit sulfur, nisi forte qualitate,

Tendi 'ssica ei a Saepe, inquit Alberius, sub terra argentum instar ii pus ita molle ee rit quod probat in hydrargyrum abundare.

tis. Contr aurum tincturam suam non , mercurio, sed 'ul ure desumit, neque usu atteritur, nec decidi a mox m

color tantum superesse videatur. Nullam, ut dictum est, contrah t rubiginem . vel squalorem ab hydrargyro statim solvitur, cuius tenu

m putes auri meatus subeunt, xquei'

comminuunt in liquorem aut vitrum quidquid et A cn mistae, abit nunquam. Purissimo, ut ii iis ram'; et que fixo non combustibili, non pingrumi, v*i mora ' Mi g, rico, neque sulfure aduritur: nam partes habeINioriavi uctas, insubtiliore mixtione coniunctas, quam iit divelli Foti et hinc tanta illi ductilitas tantum exoritur pondus. nec lonorum

494쪽

, in hac iram stram, et et To deundo eductum

quasi animam, dux, Neth et Nui dum effugere repr*bgnet

sistere , atque ea dicere, quae omnium cnt I

495쪽

cent, non eventis, quibus liceat non cre dc re Caeterum quani, is pugna Alchim istarum inter se, cum dii universale menstruum Philosophorum mercurium, vel iubilantidui quae aurum exsolvat, format exuat in hydrargyro, alii in nitro, alii in biritu vitrioli qui rant D quod mihi permirum videtur, Plerique lectanti arcani ebri potes actitant, alios vero, qui ab ipsis dissentiunt , ut impostores. sacrilegos totis voluminibus concidunt. Cedo quem sequar i Vetete, in mercutio. sulfure laborabant Iuniores nitrum .vitriolum mi rifice commendantes utris credam cur cog/r eos sequi,qui neque in ter se, neque cum aliis consentiunt

Simp. quidem video Alchim istas in magno discrimine consti

tutos quid tamen possint reponere paulo attentius considereii si is rati- neque enim inaudita causa sunt proscribendi Primum quod meiat onibi lorum transmutationem attinet, non video, cur omnino impossibili transimu habeatur jam ferrum in se mutari tinn naturae, tum artis industrii, rario ad ne inimici quidem Alcbim istarum need re audent in monte Carpathostrauum cons est, in quem ferrum injectum corroditur, inconflatum abit in cu. prum. At forte aeris ramenta in larro inerant, quae per aquas attamentosas defluunt in hac olim opinione fuit Ercherus sed Ustquam experientia cognovit in vitrioli odinis clavos, alia ferrii menta inpurum aes conversa, tum veram iter transmutationem fateri tandem coactus est. Neque id novum, vel mirum videri dubet, cum ligna,&ossa in lapides, metalla in lithargyrum 3 vitrum convertantur , ac

rursum vitrum in metallum reducaturis i id vitro cum metallo com-nnine, intamen reciprocis mutationibus unum in Riterum commeat.

Neque hic subtilius requiro, an plumbum a stanno, vel antimoni re. gulo spe ei disterat: nam rerum species, ut collibitum est, inodo confundis, modo distinguis. Mihi certe argentum tam simile auri videtur, qu mi anni plumbum. Negas argentum ita figi post , ut aurum aequet pondere. Dic ergo, cur stannum in plumbum, vicissimplumbum in stannum commigret. In Magni Hetruriae uel thesauris duo clavi partim aurei, partim argentei ostenduntur, Alclii mistarum arte conflati Ex iisdem an principiis aurum, inargentum ducuntur, nec raro eidem minere adliderescunt. Vidit Albertus auri fibram, quae per silicem discurrebat, degenerasse in argentum, cum ad aliud lapidis mollioris,&rarioris genus pervenisset. His addit Caesalpinus Electrum auro omni argentum inesse vario pondere , alibi dena , alibi nona, alibi octavi parten cui pars quinta inest electrum dicitur, cumque est nativum, id ferunt venena prodere, atque in calicibus discurretre ar cus coelestibus similes cum teneo stridore Fieri potest, ut vent ni vi

496쪽

fiat, ut in examine exeii V in aminam

ante examen omnia sunt livior sudi' po x,

497쪽

tis es uiui se dissicile est homini non hebeti, netquc nexerci di, suadet totum argentum in aurum factssere, aucto qui dein Dii de te mole nihil imminuta Quemadmodum ecferro chalybem hic ex arcent aurum procreari nihil contra dico sed de ut pars hinees; Durior D desae catior in aurum comini gret, quantum pondem taeedit tantum de ipsa mole decedat. Reclamant quidem Alchimis A. ne olericii se expertos testantur totum argentum, vel mercurium in autum convella fuisse. Mitto caeteros, non parum me movet Glau beri ni adhuc in vivis est, auctoritas is quendam ex nitro liquo re raeparat instar aquae milucidiim, cujus ires omnino incredibi te miris effert laudibiis , eumque auri potabilis nomine insignit: hii. iussiquoris unciam cum scrupulo, vel dimidia drachma hydrare uti vitro insundit arena calidae ipsum vas vitreum imponit, quousque humo e exhalat sal candidum in fundo subsidat; aquae pluvialis asfusione humorem restituit, atque in fund vasis totum mercurium in aurum commutatum remanere asseverat. Eadem arte docet caetera meissa in tenues laminulas diducta in aurum converti nurum tamen

impendio incitra ullum emolumentum. Ipsum denique liquorein humet emat in talem reditit,cujus dimidiam unciam cum o vel: et iis leuiu, metalli in tenuissimas laminulas comminuti per se et Irticibulo imponit, a metallum penetrat Wmtra hora quid niem in optimum aurum commutat Multa mihi in hanc cistentiam occurrunt quibus transmutatio metallorum non suadetur modo,

sed est Tu detur verum ea non invitus silentio praetereo ne quod pse Vertus ne stim, vos docere videan et et

Dedisnuto. ut vos ad itidium Alchimiae incendam, deterrerem pol iussa latentia dissiciliores habeat aditu nulla, o nnuit m ais impostoribus pateat. Neque ego utilita em liquam a

sendo. Nec necesse est omnia natum momenta in procreatione me

allorum Chymicis ense perspectas rex mperientiam sibi cognitam sau tepore simi in Egyptora visa i

499쪽

' Fossilibus

coces procarant, D varias transplantationes ut Chymicorun V

usurpem varias insertiones adhibent. Quid multari ars citatu, bi mutuas tradunt operas, quae haec inchoavit, illa perficit naiuli sine arte multum valebit, ars nulla esse sine natura poterit. Tetrici inquit Fabius, nullam fertilitatem habenti nihil optimus agricola pio fueritu e terra uberi utile aliquid, etiam nullo colente, nascetur a in solo fodicundo plus cultor, quam ipsa per se bonitas soli et ciet Istuc quidem ad propositum facile accommodari potest. In lima

metallorum generatione diu S naturae, quam arti est momentum

crediderim sed ubi de summa eorum periectione, multiplicatione agitur, plus arti deberi, quam naturae puto. Illa materiam surgerit haec veluti formam largitur, ac vim pro liticam in metallo quasi sepul tam , atque in materiae recessu abditam excitat. Ac ne illud quidem vere dici potest, Alchim istas formam ab auro sejungere tenuissimam quidem ac subtilissimam cujusque metalli portionem formae, tinctu rae, vel foecundi sulfuris nomine insigni unc illamque, ut loquuntur,

exaltant, ac purissimam reddunt. Nec mirum, si liujus pulverisita.nulum in materiam sibi attemperatam conjectum, temporis momento eam figat, atque in aurum convert.itra nam illa tinctura est potestate maxima licet sit mole minima materia quoque est omnino disposita quare nil ait superest, quod transmutationi mori in objiciat. Subitaneas in metallis operatione Sin mutationes quotidie miramur Aqua sortis stibio affusa statim effervescit quot praecipitationes in momento perficiuntur ictu prum, vel plumbum, vel stannum in laminulas diductiim, cum una parte scobis tiliae, duabus sulfuris, novem nitri partibus permistum, si pruna injecta accendatur , hoc incendiorne tallum adeo perficitur , ut per cupetitam ulminatum nonnihil auri, vel argenti expromat, Uin ante ne mi Edna quidem cinlineret .

Ultima certe perfectio materiae optimae dispositae , atque ad suscipiendam formam proclivi in momento accedit. Quantula veneni pars totum corpus pervadit, in puncto temporis corrumpit' haec sane vis efficacissima non a solo calore, vel elementari qualitate, sed ab occultiore causa proficiscitur. Verum, inquis, aurum nec Oruln-pi, nec destrui potest, nec propriam formam deponere, nedum aliud gigneres: non enim virtute seminali, foecunda donatur, vel instar viventium propagiitur. Hoc ipsum in quaestionem vocatur jam Al chimillis contrarium videtur nec desunt historiae, ex quibus metal-Iorum propagatio quodammodo persuadeatur. Citat Martyrem Libavius, qui de caden. l. 8 haec habet In Hispaniolae, inquit, provincia Coto dicta, ex montium fissuris nascitur arbor aurea cum stemma e,

500쪽

,i. hi met et metet alii bu absumi, cum lami '

. uti dictu: et et potant, nisi vires' 'd'

. si aliter id QPd eomminuit in pulverem dis *M

citatum et statuandum est , idqu*

exsolutum praecipitarum Cum * ium calcem