장음표시 사용
501쪽
ne putet; ego non audeam reprehendetre, quouique mihi conitiis uin experientia constiterii
De Cense metallicis agitur quo modo disicernantur. II De
rum ione, es examine. III. De metassorum variis separati, nibus, ubi de cvella Amirtatione, et caementus ac multa Lehimissarum arcana illa irantur. IV. Horum sumium ratianis
O mihi est animus experiri, aut furnos adornare . Ista quidem studia non improbo, moderato modo sint: sed nemini suadere velim, ut se in hoc vitae genua conjiciat periculis, 3 molestissimi plenum laboribus. Licet ex aliis exemplum sumeres: Nemo ex iis urnu in iis largius inauratur nec magna messiis solet ex eo agro provenire Ars papyrica suas quidem habet dotes, satisfime patet: non parum lucis Philosophia infert; omnium sere artriim principia complectit utri permagni quoque ad Medicinam usus est,acio. tentissima remedia suppeditat, modo a peritis Medicis, non ab doctis tractetur Empiricis. Ex illius fontibus rerum tum maximarum, tum etiam occultissimarum rationes hauriuntur, quarum cognitio humanissima complet animum voluptate. Quamobrem non intercedo, quominus hanc artem ediscant Philosophi, dum sibi caveant ab imposioribus, qui omnes hujus scientiae aditus,t nquam latrunculi obsident. Quod si me audierint, non incumbent in metallorum tranimuitationem nam certa his hominibus impendent naufragia,' vix unus ex millibus voti sui compos evadit. Stultum est incertam spem tanti emereri multum auri prosunditur, tanquam venturi auri illecebrata sed raro tali esca capitur. Enimvero cum ipsa arte pugnare nolo sit sane tanta, quantam Chymici illam esse volunt nos ex te recondita Alchimiae mysteria non exigimus Vat redde caetera, quae ad artem metallicam pertinent, de venarum excoctione, ulu, variis ut cum Chymicis loquar magisteriis perge dicere, atque expleveris expectationem nostram, s
502쪽
la tequentiores fugit neminet ' ' hue.& arborum solia caerulea flammae carumdior pol mi ,
s ad Orientem vel Meridiem obversis reperiunti stanni minerae frigidiox io Wβm' ' 'rum' et io Eii: eho
i dem anni , bifida utantur ut latenti
tecto D virgulas utroqim pollice com eustaeei illuc virgae erect T pq dilum msive iaceret in terra, qu ' et '' stitioni plenum conten
valde incertum ess rimetrum et is inediose
m monte deprimitur, ac delite--eassitas Arabe cd 3; m iso i; lumen coloribus imbu-ehaleum colore rei rge sim aes argento permi-iu passim occurrit BC 's' et ' c. na quoque argenti, stum interim alia meidli 33 m nati saepe lividum, ad
plumbi communi ' qn eos, em et plumbaginem La
reperitur in fibris saxorum ni *xv elui eonstat vidit Agricola mand Axi'm uitie,
503쪽
similes interim lucentibus scintillis di los, vir uias assurgit saepe illius vena subrubra urit' nonnunquam ex bismutho galenae simillimo vel e sim quam coboltu in vocitant, extrahitur: aliquando arbem , t galendi a colore refert atque hoc indicio discernitur . 'quod ' galen perculsa dissiliat, sed facilius dilate turri ioci liiij j vis' et brae o argenti suppeditant. Postremo araenti vena ori , ' Hi mi &iubrubra instar magis ductilis, tum majorem argenti copiam oraebet
audiendus est Plinius, cum ait, vem unde ut
on nisi in puteis iri nullo si s alet se ni sed et terra, vel rubra, vel cinere extrahi. Siquidem, seri saepe lucentibus micat scintillis, atque ingentes a uenti cole in Q m niae, Bohemiae dinis, teste Aerieola eruuntue 'S' Purum invenitur illius vena non raro est eo tari, hi ut ridibus inspersa munc lapidem chalcitim uocant inter xi
tim accrescit atque ex argenti minera crebro extrahitur. Fe raros irrum, sincerum, nisi in minutissima granula concisum rit. Terra, inquit Caesalpinus quae eruitur in uae insula, uiri 'estoditur, tota procedente tempore in venam convertitur dari
candidiorem, quae rubricam habeat admistam ream n uterum 2Dlgram. Stannum denique ex lapillis ni prioribus saxo arenota et is summo labore excoquitur Metalla perlaepe eum hic, mi
confusa veniuntur, quod magno est argumento illa ex comm uni materia prolicisci. Non ex puteis modo altioribus effodiunt i se etiam in summu tellure e rescunt. Aurum, cuprum e terra
C 'rum rum Ut( SU*m P no O, quod in rebus metallicis tam h hq-x, Vc in excellentibus in eo genere Chi micis
comparetur qua arte aurum e silicibus, non sine aliquo emolumento extrahi possit, peculiari libro aperuit. Silices eligit in locis are-hra fluviorum ripis ; eos crematos aqua frie id restinauit: quod si raeti rubeum , aut flavum colorem exprimant, tum auro pra:gnantes iudicantur albedinem custodiant suam, indicium est, eos omni auro esse destitutos. Cum silices antea rubri extinctione obi curam exhibent rubedinem indicium est, eos non aurum, sed se rum continere nam qui auri sunt seraces cremati flavo, splendido nitent colore Albos quoque lapides maculis, vel lineis caeruleis, stavis, rubris, aut virentibus inspersos non a spei natur Pictaque prae-
504쪽
mmo iundibula ex treth tenaci, inoptima, quae in scamno multis et minibus pervio ex ordine disponit, ac singulis vasa, vel recepta- bubonitri comminutos silices cuique insundibus sic imponit, ustus intimam, angustissimam infundibuli partein com minutiores vero particulae supremum locuti Dccupent spu - ' isi tectineatum , atque ea methodo, culus supra meminimus, tum otimo infundibulo affundit Vita ut trium digitorum sili et me non fit hi aut in lapidibus delitescentis exsolvit; ' ' ubi in uas suppositum effuxerit, secundo infundibulo, deinde' ita potio est affundendus, quousque rubro auri colox V butus appareat tum novum salis spiritum cuique hindibulo,
utorsu, atione apponita idque toties r.eiit, quousque oumi usto nusso ampliu eolore tingatur Spiritum novo petri
'et a m et undo retortae, aut vasis distillatori remanet et nec uellet ' u pedam ab aliis meta secernitur, sed beneiicio an monum b hi sumu, modo. Aliam subinde ratione in et ibo quo mira dic UM '' eiiciatur, sed brevitati co sur
et ui puto,id mihi negotii dati ,' Omnes et laesitae , quibus minera expurgare Utinam tam
ene uobli deseribam nam praeter cariero Agricola , Erkeru S,
sius hoc arpumentum satis illustrarunt.
rii Aulfure, cadmia, quae metalla depraedari solent, liberentur bum ais a senico, lulture, o Dd in torreatur aut certis sigd- Uesses nisi eniim vena ' mirum qi musitim metalli abripi strum ime.
si' do iniustae , mei Allurgi in urina, vel calcis,
.nt necelle ii, in macetant, aut contusar
Tlsum ante reconditum, quas oppressum appareat. Sal susionem ne metallum quasi injectis compedibus retinet ne unia eum phomo et ac metatium adhibent figit re VP hma uti uel a taeni portione in esset runx Nβυβp irit, si vasis ocelusis liquentur venae, quidquid metalli est, m
505쪽
nieret Hac quidem arte non antimonium modo sed omni mineralia expurganturet nitrum quippe quidquid uisuris ne ii. e. sumit. Sic vena combum bini sulfure spoliat plumbo ius sentita
non iture extrahuntur scoriae' cum Plumbum duco , vel argento uti ditescit, tum semel atque iterum aliquantulum Dim ninittitur, ut sulfur inutile dii Iletur: sic plumbum cupetitae me neribus conieci cilms,onitur, cujus meatus sensim ingreditur surum, argentum sui.
Jam caput arti est idoneas fornaces liruere, atqUe ignem op portune moderari. Pennini placet lataberi furnus, quem in ex Icatione miraculi nundi satis aperte describit oblongus Eli,ex o ii mis compactus .ipioibus, in tres velut camera distribuitur, quae sui, veluti parietibus, ac tabulatis dist miluunturo sic tune n ut calor exprima in secundam, ex secunda in tertio in per apertum, inputen fibra inen comine. re possit' singulis cameris suum concecitur ostio luna per quod mineralia opponuntur in prima triliu tornacis reco ne ubi calor et intensior i. cus, scu vas ex optima terra compacti imcollocaturri in secunda cupellare oneribus, vel testa ex arvilia: in
tertia demum focus optatur. Hic inerae torrentur, tum in primae pariis ioci in transferuntur ut una cum plumbo eliquentur lam ali. iis oblongior hirnulus huic contiguus adornatur, in quem ligna ac censa conjiciunt, ut flamma per opertum foramen in no pariet oppositum, primam fusoriae fornacis restionem iubeat in lectis lignis furani liiij iis latera lis pars suprema terreo operculo legitur, sic fornacis fusoriae ostiolaret niduntur, cum opus erit aperieida Regula denique inter utrumque furnum mobili , quae commune ostium, seu foramen ad libitum ci iudit, vel reserat, aptabitur. Foramina quoque non dee. runt in infima latera lis furni parte ventilatores vocant: nam ape tu ignis calorem ventilant, clausa temperant. Quare vena auri vel argenti in suprema parte leviter aduritur, tum plumbo,quod in prima camera fluere diximus, sensim immittiturn hanc flamma ex latera listi in perstringit fusa cum plumbo minera, nitri accessione purgatur in secundam transfertur regionem, ubi ignis crebra ventilatione intenditur plumbum abit in lithargyrum aurum vero, vel argentum insin placentii laeta plumbo secretum manet. Non dissilinilis est sornacis constriictio quam libra hirnorum idem auctor, qui mihi hujus artis antistes videtur, exhibet in plures itidem partes distinguitur et sed in in rima tubus aptatur, qui quo longior existit, hoc venementiorem ignem accendit. Hoc furni genus aptari potest prope cu-hiculi superruris caminum .peri orato pariete aer ex inferiori do-
507쪽
prorsus modo assa matures scoride igne fusionis convertuniti trum, quo et sis granum, seu portiuncula auri, vel argent in
Demeta Non dissimili arte metallorum separatio instituitur; sive titulo Wm se bo, sive antimonio, qui fure, seu nitro , seu delirum qui,
parat/ρNe utantur artifices : horum enim omnium una fere est ratio
quodque metallum alterius sibi consimilis societatem at sectat a
mile, halienum litigit. Sic mercurius facit eum auro, aegre cum es robe cupro conjungiturum plerique sperant se ex terra aut heu beneficio hydrargyri aurum , vel argentum X trahere polle : adeo ut mercurius cum terra auro foetu contusus aurum sibi amicum a piat, idque dimittat, cum per corium , ut moris est, trajicitur. Si eiu rum uni cum cupro dissolutum, simul cum eo digestum, qui do uidauri in cupro inerat, attrahit, nonihil incrementi furnii Qu i i no rat aurum in cupella cum phimbo fusum, atque ut loqui solent .su mi natum, gravius inde, pallidius educi, quod in illo examine sibi ui si mile, iit amicum rapiat argentum, quo nullum fere plumbum caret .. De evella Non vos fugit eu pellam ex cineribus o Issium compingi clivi e examine prius exsiccatae plumbum imponitur, cui liquato quartam vel circiter auri partem adjungunt id quoqtie brevi plumbi calore funditur; au Retur ignis, cuius vim plumbum sustinere non valetri nec tamen initimum, ut plerique putant, evanescit, sed Lithargyrum extenuatur,mporos cupellae subit; quidquid in auro vel argento alienum erat secum trahit aurum vero invictum superest: non enim in scorias abi. re potest, quod nullo sulfure combustibili inquinetur, nec sale super fluo abundet: sed partes habet arctiori vinculo constrictas, qud in ut solvi queant, vel in scorias mutari. Plerique artifices vetant cupellam ex ossibus suillis, calcinatis parari; sorte quod laxiores relinquant meatus, quos aurum ipsum una cum plumbo subit: neque hinc aurum nisi summo labore, per crebras ablutiones colligi potest. Uicti qui mi. hi affirmaret aurum in cupella ex ossibus galli gallinacei conflata sulminatu in se examinatum statim dissilire. Porro non aurum modo, sed etiam argentum in cineritio, vel cupella expurgari solet maxim si cum cupro commixtum fuerit : nam ubi cum ferro, vel stanno confunditur, cupelle examini subjici non potest derrum quippe cum plumbo non liquatur stannum vero statim convertitur in scorias , quae crassiores sunt, quam ut cineritium ingrediantur , ac persaepimultum auri, vel argenti depraedantur. Quamobrem necesse est , ut haec metallorum secretio, vel antimonii, vel nitri adminiculo, vel alia industria perficiatur. Nerum haec linquamus, quae satis dilucide ab
508쪽
usu necessarid. munus , pensum
que revocabo Aulum S p uniui sed nullus mihi
tantum nitri, quantum uirramq* tu nitri agi
operaepretium sucrix p μ u o laeetnatur, tres quoque solis mutabit: quo vero stibi r*grum Ap is peltae uncias non sub xQ 'Isi antimonii,&cuprum, in catillum conficiam tum n xxrum ue ti
509쪽
stannum in scorias mutat , quae tamen nonnihil auri depraeda nisi Quare illas iter uin catillo ini ponam, ferro candente incensae re puluia uti, vel argenti non expertem dimittent idque toties iteratum os oh tet, quousque scoriae stilionem respuant. Quoniam vero hae iuri Clivmicorum, cum Docitari astorum auri si eum mysteria praeterire . satius fuit se , quam incoepta de terere dicam itidem quibus filii ciis aurum ab argento , atque ab aliis minoris notae metallis sepa
Pervulgata est, Domnibus nota quartatio. Tres argenti parie, cum una impurioris auri parte aquae forti infunduntur argentum ab aqua ex lolvitura aurum vero non solutu in instar calcis ad fundu ride labitur, atque in metallum calx illa fusione reducitur Daqua fortis, vel distillatione abstrahitur, vel in vas a qui communi plenum eis in ditur supreae subsiciuntur laminae, quibus areenti calx adhaerescit. Hae quidem est ii ita aurificinia via et leti magnos sumptu S longuinita etiam tempus postulat. Nam pri is argentum funditur, in frigida in ei fusum comminuitur in granula' nunquam in te erit in X aqua forti educitur nec facile in metallum reduci potest si quidem calcareen ii quis stygiis vexata sit fragilis 3 aegre funditur, nisi eam cum ti xivio tartari excoquas, vel crucibulo aliquantulum salis tartari prae miseris, quod ubi fluere incoeperit, tum paulatim argenti calcem, ut
pristinam metalli formam recipiat injicies. Quod si major sit auri, qui in argenti portio, in qua regia diffolvitur sic enim vocant aquam
fortem cui sal ammoniacum adjungitur , quaeque tirum, non item argentum exsolvit sal tartari, vel aqua salsa aurum praecipitat. Dim-cii dictu est, quae causa sit, cur aqua fortis argentum, non item aurum, contra aqua regia aurum non argentum exsolvates cur oleum ,
seu liquor tartari, si paulatim instilletur, tantum excitet fervorem , at ille ipsum aurum praecipitet. An forte spiritus salium, ex quibus aquae stygia reonticiuntur, ex atoinis tanquam ex spiculis constantia , vitae metallorum subeunt meatus, ac vincula, quibus partes erant colli quae, resolvunt. Jam vero salis ammoniaci corpuscula ita sunt con formata, ut auri, non argenti poros ingrediantur. Sed de iis jam alio loco copiose disputatum est, cum de principiis rerum naturalium age rei niues nec repeto, quae tum fusior stulo sumus prosecuti de calce auri per liquorem tartari praecipitat , quae actui calente identidem abluta tum exsiccata ratorem edit tonitrui simillimum illud quoque observatione dignum est, aurum in eadem laminae ferreae parte saeptui fulminatum, illam tinctura aurea imbuere cadeo ut acus ex illa chalybis portiuncula conflata, auri omnia subeat examina, Sed cautio est