Petri Nannij Alcmariani Apologia super annotatiunculis in Theophilum, aduersus quendam Iacobum Curtium

41쪽

In externis non eadem facultas castigandi, qui nisi indulgentissimc habeantur, sacramcntum militare non magnopere curant. Iam quod di cis militcm cx ciuibus conscriptum ciserari asemis, nec facile cum restitui togatae uitae,scopum

attigisti. Nulla res Armidolosior reipublicae, qmultitudo quae arma retinci, & bcllum non habet, dictumq; a sapientibus. Melius Romanis negocia, ct ocia committi multisq; historiis doceri potest , bella externa uel ad ciuiles pugnas, uel immutato rcipublicae statu ad nouas res solere prorumpcre. Scd huic malo aliquid reme dii inueniri potest. Consecto bcllo deducantur coloniae in agrum hostilem, ut ab Romanis fieri consueuit, ibidem miles agros re domicilia' accipiat, quorum posscssionibus futurum cst,ut abhorreat ab omni seditione. Nihil enim ta inquietum, a penuria:nihil tam placidum,cl opu- lentia . Hos agros quia olim alterius dominii

fuere, necessum erit 6c cultura de armatura de

sendi,ita paulatim fient agricols, & usum belli retinebunt. Ego id in nostri seculi moribus ue hementcr culpo, quod nulla sunt certa praemia militati senectuti Quod si ueterano militi iam

annis

42쪽

annis & stipendiis fracto, qui probe suum mir nus expleuit,dc publico uictus darctur, ut ollinAthenis in Pritaneio:si in bello extinctis, pecu liaria &honesiora sepulchra assignarentur: si pupilli, quorum parentes in bello perierint,pueblicis sumptibus alerentur: si mutilatis in praeelus prssidium aliquod aduersus mendicitatem cόnstitueretur, alia csset in militibus nostris animorum alacritas, uulnerum securitas,senii contemptus. Dices non esse grauandum aerarium,

nec ego grauari uelim, sunt rationcs quibus id minimo incommodo reipublics sieri posset. Sed

de illis alias. Quod autem putas eum qui ex . terno milite utitur, post unam & alteram clade non concidere, qui ciue utitur una praelii cala mitate in aeternum subrui, magnam rem dicismi Olympi,& magna eam facundia adornasti, sed quia incepi omnes rationes tuas uellicare, nec hanc mihi puto intactam relinquendam. Oportet enim uerboru essedisscnsionem, si coI loquium non mutu velis. ubi enim consensus,

ibi est finis disputationis.Raro mi Olympi tam crudelis est cςdes, ut non maior pars incolumis euadat,quibus postea ad praesidia urbium uti li

43쪽

DIALOGvs DE EXTERNO cet. Caeterum & huic malo ita succurri potest, iuctercm Germaniae morem rctincamuscillisin

gulis annis dimidiam partem populi uel ad sua uel ad externa bella emittebant, interca pars ea quae domi remanserat, agros colebat, & bellanetes alcbat. exacto anno bellatrix pars ab armis ad culturam agrorum redibat, qui hactenus Mgricolae fuerant militiae asscribebantur taui cissim bellis & agris assuefiebant, adeo ut nemo non militarem peritiam & rusticanam perce piam h abcret. Finge nunc in tali populo una paricui deui ctam esse, nonne supercst reliqua pars nondum bello attacta Tecum cogita , si tot nostrae istae ditiones de tam populosae ueruusum armorum haberent, si multa millia hoλminum in aciem cdurerent : uix Xerxe aut Darius cos numero uicerit. Iam id quoque

commodi est in hac parte, quod i i ciue ad bel

la utaris, pecunia inter manus tuorum retincintur, si contra externis militibus bellum exerce

as, abit pecunia cum illis ad peregrinas pro-uiucias. Nunc quaelo mihi uide, quid bello fistrito agas cum extorno milite, qui non raro uim suam conuertit aduersus eos, quorum stipendiis alitus

44쪽

aIlius sint Si quaeras exempla, ita Regium, itai lcstina a luis militibus occupate, ita Carthago obsessa , S in eas angustas redacta, ut Ro/inanos paulo ante hostcs an auxilium imploraxit, ita Gallia avorum nostrorum memoria disrcpra,vexata, uastata fuit. Sic Gnccia,sic Thracia periit per Turcas, cuius commilitio utcbantur , sic Britannia in Anglorum manus vcnit, nec solum patriam , sed citam nomen suum a Q. misit. Rccte igitur faciunt, qui in suis bellis ciuem malunt, quam peregrinu armare. Athe

nienses suo milite usi Darium de Xcrxcn supe/rarunt: cxterno utentes, in ditionem Philippi uencrunt. En duas mahimas respublicas Carinthaginem dc Romam , alicra perpetuo ad sua bella peregrinum militem adhibuit, alicra cisDem: sed quae ciuem adhibuit, alteram uicit reorbi terrarum suum iugum imposuit. Quam obrem mihi Angli rectissime omnino facere use dentur, quod ciue potius, quam externo milite ad uictoriam nituntur. Olympius. Facsele tibi assentirer, si talem haboremus ciuem,

qualem tu mihi tuis quasi legibus instituis .

nam mihi tua ista oratione non tam mea dicta refuin

45쪽

DIALOGvs DE EXTERNO

ta resutare, unouam disciplinam militarem co/dere uideris. Caeterum ut nunc sunt mores,ualde mccum ambigo, an ciuilibus copiis Reipu.

salus committi possit. Vidcs quae diuitis,& qu

diuitiarum comites luxuria, & ignauia nostras ditioncs occupauerint. Romanorum, Atheniensium, Laconum ciuis e durissima uita ad castra procedebat, humi cubare, pedibus capitibuscuin tectis per nives de aestus incedere, allium & cepas , ta lupinum arrodere, tam consuctum illis fuit, ut molestum non crederetur. Vcstis crat non serico mollis , non uiolaceo colore purpu rca , sed temere ex pollibus consuta,dipilicram uocabant.Lacoh miratus in structura aediutra bes quadratas, quaesiuit, num tales arbores na

scerentur. Quid si uidisset eas auro bracteatas, re omni genere imaginum quasi uiuas animatas si uidis et asarota nostra in pauimentis,ae opus quasi gemmatum pedibus calcaris si thoinros no ex herba cogcstos,sed plumea intus molliete sollicares,soris auro sericol picturatoriNoloquor de nobilitate,quorum stemmatis multu. indulgendum puto: plebeiorum aedes his deliintiis lasciuiui, Si cortinas aspicias, putes sub illis

46쪽

uelis tabernaculum Moysis contineri. A tali diatriba mollicierum non existimo utile homi

nes ad bellum euocari. Quod si non ubiq; tales corruptelsem genere tamen longissime distam' a duritia viis priscoru bellatorum . Quid so in bellis ab illo speres qui ex umbra ad sole,ra octo ad laborem,ex securitate ad pcricula, ex uoluptatibus ad uulncra euocatur.Scipio Afri canus in Sicilia multos opulcntos eius insulae ciues in equitatum suum asscripsit, deinde optionem illis dedit ut domi manerent,si uellent ar naa dc equos aliis concedere, arrepta est condistio. Habuit igitur, teste Liuio, sortissimos uiros pro ignauis illis diuitibus,quibus no ante tuba tremor occupat artuS, sed anteqdomo egrediu tur, iam metu dc desperatione luridum illum mortis colorem in uultibus ostendunt. Sed,ut dixi, facile tibi assentior, ciue omnia bella patranda csse, modo tu eos ad ueterem fortitudinem tuis legibus rcfingas. Xenoph. Putaba, Olympi me uel persu aiisse, uel fatigasse te, ut a noua oratione abhorreres,sed ut uideo. Anthei in morem , uires tibi colluctatione disputandi, non Iassescunt,sed confirmantur. Ego tame pro

. G i re pau

47쪽

re pauca loquar,nc uidear despcratione patrocin tu causs mcς abiecisse, Δ ad iurisperitoru replicationcm me accinga.Non sunt Olympi nostrinationes omnino dclitiis bactae,quicquid accuebat finibus Gallis S Cctris, logo usu bcllu pcredidicit, iis locis eductus miles Alcmannoru robori no male respodet.corpora ccrte ubiq; egre

gia Iubebat Pirrhus optim' autor disciplins militaris dari sibi proccros hocs,se cnim cura tui ia, ut audaces re animosi essent. Di tu est a Iuliosare, suos cita unguentatos bcnc pugnare. Pulcherrima bella gessit Cimon Atheniesis delitiis issemis.Pulcherrima Scipio Africanus,cui' nequitia etia a magnis autoribus notata suit. Pulcherrima Iulius si sar,no erum inatus, scd oim uiroruscemina. Pulcherrima Naretcs Eunuch'. Pulcherrima Semiramis, ait adeo Anglis r gina,detento perigrinis bellis in Gallia marito, Scotos ingeti clade affecit, capto illoi u rege Davide.Quod si mollicies uel sexu Igenita,uel moribus accersita no obstat ducibus,quo min' resprsclaras gerant,cur de milite dcsperandia, cuis opera aliena sapietis re uirtuto regitur c Sed de his satis,uideor enim mihi iniquo iure tecum a- ge ς,

48쪽

gere , qui prolixius loquor, de pro simplici tua clepsydra duplice usurpo. Olym. No hercle

prolixe,multas enim rcs paucis vcrbis coarcta sti, ut desum te liccat dicerc,prolixu nequaq:nec

tale prolixitate fastidienda puto,quamobrem siquid addere libebit, non habebis auditorem oscitabundum. Xcnoph. Hora in senatum abeundi non procul abest , deinde ista bellisa

negocia *pe nos extraordinariis temporibus incuriam uocant. Quamobrem malim tempesti uc ad alteram parte orationis transire,qua dixi Anglos suas sagittas,u nostras bombardas emcaciores ad uictoriam existimare, qua in rescio te acriorem controuersiam uel in superioribus facturum , caeterum quibus id rationibus conen tur euincere,compendiose cxponam. Ipsi cer te tot suas in Gallia, Scotia, Hispania prae claras res, arcubus imputant. Ereptam Gablis Aquitaniam , Normanniam, aliasque pro uincias, reges captos, nobilitate omnem totics occisam, ad uim sagittarum reserunt,eadem sarma non solu ipsis in Europa, sed in AEgypto

aduersus Maliumctanos formidolosa 5e uictri eta suisse,nec uident cor u uerba ratione carcre.

G si Primum

49쪽

DIALOG VIDE EXTERNO

Primum quod pluuioso tempore madescetensetro, uix ullia usum ex bom bardis habeas,quod magno suo malo Christiani experti sunt apud IIliricos in oppido illo Castello novo, ubi Hi

spanus miles hactcn' inuictus, planc trucidatus .est, quod pluuia omnem uim bombardaru ex tinxerat, hostis autem contra sagittis uteretur,

quoru impetus pluuia hebetari utcunq; potuit, extingui non potuit. Rursus apud Argiera grauiter laboratum est contra cruptiones oppida norit,qui in insarianos usu bombardarum ob imbres destitutos, ingente uim sagittaria impue ne effuderunt. Habet prςterea id comodi arct, quod facillime instruutur, hastili tantu&neruo opus est, quoru materia ubiq; offertur. Ad bom bardas instruedas opers metallicoru officins fabroria, cu omni suo apparatu necessario deside ratur.Nitru requiritur erenti coetu requiritur,

dc cu oia feceris *pe inter amicos foedifrata disi. filiut,& no min' tuos ci hostes Ita ut, no aliter clelephates,q sspe suoru agine aversi ab hostibndissipat ac plerui.Quod si celerrima itinera capessenda sut,no eade liuitas in bobardis quς in lagittis.Quod si,uti fuga sit,arma abiiciada sui, bobar

50쪽

bobardae integrae ad manus hostilcs pcruentur, dc quasi transfuge aduersar torum opes adiuuat: arcus facile in fuga uel asportatur, uel corrum pitur, inciso neruo, amputatis crenis, fractis sagittis, nullum usum sui hostibus relinquit. Herculem usum fuisse aiunt Angli duplici genere

armorum claua scilicet de arcu: arcu quidem eo minuS, claua aulcm cominus, ubi pugna ad manus uenerat,ac proinde semper inuictum fuisse, se imitatorcs Herculis iisdem armis, cadcmque felicitate in bellis grassari. Atq; adco Flandros tuos quondam huius instituti aemulos, cadet la,cadcm dexteritate selicitates usurpasse rese runt,eosq; a peritia tractadi arcus nomen inueuisse, Flandrum enim Alemanico uocabulo sagittam dici,quae etymologia Scepperum quom uirum doctissimum autorem habet. Romani ferme omnes gentes inoffense domuetur. Apud Persas tame Scythasq; corum uictoria quasi impcditis pedibus sine ullo progressu uisa est hae-rcre. Non Macedonib' sua satissa, no Hispanis

lancea, noli Graecis machcra , non Germanis framea, non Vindelicis securis, non Gallis ge-sa eam opem attulerunt, ut Romanam seruitu/

G iii tem