Elegantiarum Laurentii Vallae libri 6, carmine perstricti cum breuissimis iisdémque doctissimis scholiis. Ioanne Roboamo Rauerino authore

81쪽

νs ELEGANT. Praetor adhue gerit officium, Consul quoque, Quae

stor.

Mobile eum simili gessit Quaestorius olim: Proconsul gemit,remanet cui certa potestas. Praetor, qui praeturam: Consul,qui consulatum: Quis

stor, qui quaestura raribunus, qui tribunatum: AEdilis,qui aedilitatem gerit. Sed adiectiva, Q uaestorius, Praetorius, Consularis, C similia,qui praeturam, quotunam, consulatum gesserunt. Proconsul ero non est qui pro alio comfusi praeen prouinciae, sed qui cum potestate considari. extra ordinem ad ahquamprouinciam adminis,andam mittiturier sic de imitibus censendum Q.

De locoru quorunda nominibus. Cap. ascNomina nata dabunt varier diuersa locorum.

Diuersorum locorum nomina,licet penitus coincidant, diuersa tamen faciunt derivatiuar Rhegienses ex oppido Galliae Cisalpinae . egini ex oppido Calatriae. Priscus&Pristinus. Cap.20. Secula Prisca notant, sed paucos Pristina menses. Prisca dicuntur,quae superioribusseculis,auisuperiori aetatefuerunc Ῥt, Prisii Latini. Pristina ero, quaesup moribus mensibus, tannis, nostraque memori uerum: LPristina beneficia nos,a. Prosper, Foelix. Cap. 268. .Quae Prosper donat,recipit per prospera Foelix. Prosper e hquiprosperitatem dati. Foel Ῥem,qui r cipi interdum tamen confusa ponuntur. Saluber & Sanus. Cap. 16'. Hoc Sanus retinet,quod res dabit ipsa salubris. salubris e hqui salute affert: Ῥt aer,cibus,potus,secus, Cr similia. Sanus ero, qui recipit. thomo, cateraque

82쪽

Iucund us & Gratus. Cap.27O. Gratus in aduersis, Iucundus at esto seeundis. .

Iucundus,est in prosperis laetus, σ qui latitiae etia

teri Gratus Ῥem,in aduersis. Plura Complura,Plerique. Cap.2II. Plura duo,Complura magis signato duobus. Nonnullos,magnam aut partem, Plerique notabui.

Plura comparatiuigradus,de duobus dici potess Complura vero, non nisi de pluribus. Plerique autem, modo pro maxima parte,modo pro nonnullis diceresosses.

Clarus S Praeclarus. CaP.ara. Splendidus est Clarus. Praeclarus vel bonus esto.

Clarus σ Praeclarus, pro splendido re illustri Ru

rate sumuntur. Sed Praeclarus, etiam pro bono, HLuc Luculentus. lentus pro magno, epe ponitur. Festus &Festivus. Cap. 27s. Esto dies Festus,Festiuus candida res est.

Festus fessa sum,ad diem pertinet, tDie estus diacituri. Festiuus autem,ad alias res: ῬLOratio festiua id essiucunda σ candida. Festiuum praeterea multi profesto

accipiunt. Vaenale& Vendibile. Cap. 27 . Vaenalis domus est,si detur venditioni: Vendibilis domus est, statim quam vendere posns. Voenale a voeneo,rem Ῥenditioni expositam significat: vendibile a Penta,res e F quae facile ,redipotens Sciens & Prudens feci. Cap.27s. Hoc Prudens iaci,quum me sacere ipse sciebam: Prudenter feci,cum doctrina,&in honorem.

Sciens ac prudensfeci Insciens,imprudensfeci,hoc e L

83쪽

go ELEGANT. quum facerem aliquid, cim me facere,aut illud ignoraui.

sed, Scienter π prudenter feci:idem αἱ quod cum pru dentia exscientia feci: σ semper laudabile e Esicut Im prudenter Cr insitenterfeci emperfuit it perabile.

Marinus de Maritimus. Cap. 76- Accolit ille Maritimus, incolit ipse Marinus. Maritimus est mari vicinus,qui mare accolit . t Ῥrbs, gens maritima. id e si, quae iuxta mare e F.Marantis Nero. dicitur ad mare pertinens,aut in eo natus eu ipsum inco- Transma- lem: dit, Piscis marinus, Deus marinus: Nnde Transmarinus. rinum,quod trans mare est. Frequens & Celebris. Cap. 77- Passiue locus,active persona Frequens est:

Ρassiue tantum Celebris pro re fit Vtraque . .

Frequens locus est,qui a multis frequetatur sed quando de persona dicitur,a mesumituri Homo sequens, Cives sequentes . id e hqui sequentant. Celebris autem semper pasitve ponitur, π tam ad rem, quam ad per

Fonam referripotess t Locus celebris,Homo celebri qui cum honore celebratur Cr colitur. Ferus&Ferox. Cap. 278. Crudelis Ferus est,animosum serio Ferocem.

Ferus homo, qui animum ferinum habet: Ῥt Ῥrsi, pardi, lupi: Ferox ero, qui praeanimosus en ad n

cendum. Corporeus & Corporalis. Cap. 27'.

Corporeum dicas quicquid de materia fit: Est in materia quod Corpus sermat in alis.' Corporeum, esi existens ex materia atque Fubstantia corporea. Incorporeum Ῥem,contrariumsignificat: ita pis, esi res corporea: Ῥirtus incorporea. Corporale Nem

84쪽

AE LIBER I I I I. si existens in materia fibstantiaque corporea cuius contrarium e Erecorporaule dii Domus Onaus mancipium, imporalia sunt: Legatum, haereditas in incorporali unt,

non incorporea. Lassus, Laxus, Lapsus, Fessus Defessus. Cap.rso. Lassos & Fessos animo vel corpore dicis: Lapsus qui cecidit:sed Laxus,lentus habet u r.

Lasses Fesses am animo quam corpore defatigatus dicitur. Lapsis a labendo, qui corpore,Ῥel opinione labitur. Laxus, qui lentus, mollis en flexibilis: m ad inanimata magis refertur: Ῥt Laxi funes. Defessus printerea, π Defatigatus,e Equi prae lasi studine amplius non poteti.

Bonum & Bonitas. Cap. 28 I. Est generale Bonum: Bonitas clementia fertur.

Bonum, generale nomen e F. honesta simul σ γ tilia complectens: Ῥt Bonum animi, bonum corporis, bonum fortunae. Bonitas Ῥero,idem en quod benignitas, seu es mentia: Ῥt Dei Bonitas, Patris bonitas. Aliquando tamen Bonum pro bonitateponituri t quum dicimus, De quo bonoque iure id est quasi de bona aequitate.

Lubricus. Cap. 282. ' Lubricus est locus in quo non consistere possis, Lubricus est iuuenis,facile aut qui labitur anguis.

Lufricin est locus in quo nequeas cosistere,nec ingredi: Ῥt Terrabactata inde pe/ trassationem Iuvenes lubricos,ocamus,qui Ῥelut in glacie facile laluntur. Oculos quo que lubricos, Anguillam lubricam, similia dicimus.

Equalis&AEquabilis. Cap. 28 . AEqualis,pars est,aEquabilis,altus at aeque: Attamen AEqualis quondam signato coaevum. F. L

85쪽

M ELEGANT

AEqralis, par, π coaetaneus siue coaevus dicitur: a rCicero, Sintque pares CT aequales in amore. AEquabilis ero,idem e E quod aeque magnus, in magnettudine comparabilis. Ius aequatile. Perfidus & Infidus. Cap.ra . Nullius infidus fidei est: tu Perfide fractae es.

Infidus ab in σfido dicitur, cui non est sidendum Persidus ero, a nomine fides fidei, ea qui fidem nauit

c Blat. Moratus & Morigeratus. Cap. 23 Praeditus ingenuis uoratus moribus esto: Morigeratus erit, qui morem gesserit ulli. Moratus,qui bonis moribus est praeditus: Morigeratus Morigerus. Ῥers,qui morem V it. nde Morigerus: id en obediens, Ῥelfacile morem gerens. Proteruus, Procax, Petulans. CaJ286Maximus est Petulas, maiorq; Procax, quoq, Paruus Esto Proteruus,& in dictis factisque lacessens. Proteruus,Procax,-Petulans,iam in dictis quam in

I ictis, lasciuiam quandam libidinemque declararit. Sed

Protervus, E leuiori Ῥnde Protervitas,quae est contum lia leuis. Procax em,maior a quo Procacitas,mator CO tumelia.Pet Hams autem,maximus hincPetulantia dest. maxima contumelia. Orbus&Caelebs. Cap.r87. Orbus re priuatus .At est sine coniuge Caelebs.

Orbus dicitur quicunque aliqua re cha priuarus HAῬt parens, fidiberis orbus dicitur: nde Orbitas.Co Iebs ero,quislae Ῥxore e L et fuit .a quo Caelibatus.

Diuturnus, Diutinus, serotinus, Maturus, Praecox. OP.a88.

Protervitas. Procacitas. Petulantia.

orbitas. Caelibatus.

86쪽

Per Iongum tempus signare Diutinus inquam, Ae Diuturnus: sed tardus Serotinus esto. Quod neque fit citius,Maturum dicitur esse: Ante suum tempus Praematurum quoque Praecox. Diutinus iuer Diuturnus, Ῥtrunque a diu derivatun per longum tempus durans dicitur: si Diutina sierastus. Serotinus Ῥero, ἴ nimis tardus,aut, pertinus: dit, Hora ferotina dimiam. Isaturus autem, qui neque citius

Elas HE, Ῥt Matura Ieges. Inpersona etiam figuratu ponitur Sum ma turus audiendae philosephiae . sed

Praemararus, ante maturitassem fertur, sicut Praecox ante tempus. Annuus. Cap. 289. Sut anni semel, aut per totum annum Annua fiunt.

Annuum dicitur,quod per annum totum,aut quo e mel sit peracto amno: t Annuus penu Annua cra.

Capitale. , Cap.rso. Alterius caput aut petit,aut petitur,Capitale.

Capitale odium dicitur,quod caput σῬitam alterius petit: Capitalis homo, cuius caput petitur: Capitale peccatum, non quod petat alterius caput, sed propter quos caput committentis peti debeat ad poenam

Mereo,Meretrix, Meritoria taberna. cap. astr. A' Mereo, Meretrix,puer & Meritorius extant.

L Mereo, meres, quod Epro mercede milito, dictae Iunt Meretrices, μιam militiam exercentes, acstipendis

facientes. Et adie livum Meritorius, meritoria, merit rium: Ῥnde Scortam uti, pueri meritori, Nocantur. Talerna meritori quae pro mercede patet. Insensus & Infestus. Cap.ryari insensus notat iratum, Infestusque molestum.

87쪽

84 ELEGANT. Insienses, esi Ῥehementer iratus: Insiditas vero, grauiter Infestare. molestus.Vnde infestare,pro molestare,sive ponitur.

Praesens,dicitur de re,iam qu efuit,quam quae es , erit: Ῥt Praesens'i,praesensium, Cr praesens ero. Praesens etiamtro subito Cr non dilato,interdum ponituri tui gilius, Praesentemque iris intentant omnia mortem. Ah- quotiespm auxiliante reperitur: Ῥt idem, Nec tim prae sentes alibi cognoscere diuos.

Stultus,Fatuus & Stolidus. Cap.2sq. Insipiens, Fatuus: non prudens, Stultus habetur. Naturam pecudum Stolidus sensumque tenebit.

Fatuus,qui plane insipiens e L Stultus, imprudens erimprouidus en ed non insipiens. stolidus Ῥem,qui pro-. xime accedit ad pecudum naturam. Beatus, Foelix. Capomni re Foelix:paulo est maiorque Beatus.

Fortis dicitur, qui bonorum HE compos.Beatus vero, cui omne bonum in animo e Ferectum M superos beatos dicimus, Cr pene e dem felices. Mollis homo,& Molle opus. Cap.29ς. Molle opus est laudi.sed Mollis homo vitio fit. Mollis,quando ad homines refertur,in imperium diacitur : significat enim non constantem,c non fortem. Quando Nero refertur ad alia, s stime in laudem ca pituri. t Molle opus id en non durum, Cr traffabile. Crudus. Cap. Esto recens Crudus,non coctus,sue seroci λ spectu quidam,vel qui non digerit apte.

88쪽

L I B E R V. 8s Crudus cibus,non costas dicitur. Crudus etiam homo ocatur,qui habet cibum in stomacho disicile digestibialem vel qui non facile digerit: Ῥnde per translationem, hominem crudum appellamus,qui est truci se L. Crudus praeterea,est reces ut Crudus dolo Crudum istius. In diem,In die: In horam & In horas. Cap. 298. Vivunt I nque diem, non tempora crastina curant: Quottidie Inque dies signat:sic sertur In horas.

In diem Ῥiuere, e praesentis diei rationem habere, nihilque cogitare defuturo. In dies diem, idem esi quod quotidie, sed petit dictionem incrementi: Ῥt Liatu Crescente in dies multitudine. Eandem differentiam obse uant In horam, oe In horas, quam In diem In dies: t Cicero, Nec qui in horam Ῥiuunt,non modo de forti nis cir bonis ciuium ,sed ne de Ῥtilitate quidem sua cogn

tauerunt.

Disco, Edisco,Dedisco,Instruo. Cap .ust. Isto,ut scire queam: memori quo mente D recorder, Edisco sed Dedoceo & Dedisco negata . . Instruo non doceo est,sed pro dispono locatur.

Distere, αἱ t intelligas: Edissere vero,Pt memoriter complectaris. Dedifico autem esi a disco contrarium,sicut Dedoceo a doceo stultum en discere dediscenda. ImDinere praeterea, Edist nere: Ῥ instruo classem.

89쪽

Excogito,Reperio,Inuenio. Cap.3UO. Cogito cum exbanimi est fortunae sit Reperire: invenio tamen in multis importat utrunque.

Excogitare,est consilij:Reperire Pero,fortunae, rebus incorporeis tantum:Ῥt Ouidius, non inuent x perta es. Inuenire autem,e rei cosilio diei casu,corporea O ssendo. De incorporea reperire. Ossendo praeterea, ide est quod Nactus sum. reporro: π Nae iussum, pro inueni, requenter accipitur. Desipio & Resipisco. Cap. 3OI- Stultus Despui,prudens Resipiscere quaero.

Desipio m D pisio,idem est quod a meo sensu destia

mori quod fere Ῥitium aut ex aetate,aiis morbo, orritia

more,aut simili Ῥenit Resipisco autem,id est,adpriorem, . mentis statum M ad meliorem redeo, Prohibeo,I nlii beo. Cap .3O2. Ne facias, Prohibet: quid factum Inhibebit amicus. Prohibeogenerale nomen est: rem carptam ne facias, aut ne quid incipias, veto. Inhibeo autem,de re incoepta, ne eam perficias, tantum dicitur. Vtor& Fruor Fungor&Defungor. Cap.3O3. Uximur,ut tandem re delectante Fruamur: f unsimur officio, nostrum quum munus obimus. Vtimur rebus,ad aliud pereas obtinendum: Ῥt Vtor

studio, Ῥt ex hoetostea aliquid emolumenti consequar. Fruimur Nero rebus ipsis propter se, ad delectationem quam habemus in ipsis: γ Fruor bonis meis, id est, det i lationem Ῥoluptatemque percipio.Nonnunquam timen Vtor, pro Fruor ponitur, ,erecundiae cuiussam causa: Ῥ Vtor pane nriticeo. Fungor autem,idem est quod osiacium munusque agor Fungor magistratu, Fungor, ita: id est,munere magi natus Or itae.rede Defunctus , a

90쪽

Sto,Sedeo,Sido. Cap. 3O Erectum fieri Stare,vel non ire notabit. . 'Sidit auis,sedem capiens, Sedet,altior extans.

. Srare, i non ire,in iis duntaxat quae eunt sine pedibus: Ῥt Naubstat, men, currus, c. Stare etiam, erectum essesignificat,in iis quae eunt: Ῥt Homo,equus stat: Cr in inanimatis, quandiu non cadui t Arbor stat. Sedere a tem de hominibus, m aliter de olus dicitur: nam h

mo proprie sidet, simia, re si quid erisimile ipsum Ῥe

ro Sedere auium,es in altiori loco esse: γ Passersedet in tecto. Sidere diem eri defendere, γ' pessum ire,ad capiendam sidem : Ῥt virgilius,sedibus optatis gemina μι perarboresidunt. de Demo,subsido,composita. Desido. Appeto & Expeto. Cap.3os. βψbsido.

Appetit affectu verum Expetit hic ratione. ιAppeto cum assectu, π qualiacunque. Expeto vero, cum ratio sed tantum honestaliamque bona. Vendico&Vindico. Cap 3ος. Vendico,dico meum esse: ulciscor Vindico signati

vendiso,idem est quod meu esse dico, approprio Guo hunc agra mihi Ῥedicaui. vindico ero est xlcisso siue illata iniuria punio.Inde Vindicia.Dicimn praeterea vindicta vindicare in libertatem aut instruitutem, quasi asserere.

Explodo, Supplodo. Cap. 3O7. Supplodo pedibus manibusque: Explodo repello est. supplodere,en pedem terrae incutere, quod interdum selet in oratore laudari. Explodere Ῥem,esimandus etiacere cum Νnitu irrisione estque contrarium eius,quod