장음표시 사용
121쪽
Minore x x v. annis in integrum restituto, Gdeius res non sunt restituendi.
TN hac quaestione, an fideiussoribus miri Arum xxv. annis, detur restitutio in integrum, ita est distinguendum Rut minor deceptus est dolo aduersarii, & tunc fideiussoribus eius auxilium restitutionis datur Atit minor circumscriptus est re ipsa, hoc est, lubrico aetatis , & tunc beneficium restituti nis non competit fideiussoribus. l. a, C. de μῶν . min. l. exceptiones. de excep. - 'Opponitur l. Titius ta Seia .rIG deius Vbi dicitur, quod si quis una cum naianore fideiussit, & minor restituatur in int grum, quod restitutio prosit confideius ri, ed quod in partem tantum teneatur Quod si restitutio illi non prqdesset, in solidum obligaretur, quia regulariter, qui cum alio fideiubet, a quo nihil exigi potest, tenetur in solidum. d. l.si Titura, inprinci Uplur Inst de Ideo fideiussor qui cum minore fideiubςt, tenetur pro parte, quia ignorauit illius aetatem. Quod si sciuit eum minorem esse,restitutio minoris ei non pro-d st, quemadmodum dicitur in eadcio I quispro alio cum mulieresideiubeat od muliere ab intercessione liberata, ipse teneatur in solidu,quia sciuit eam esse muliere, M pro alio no posse fideiubere. M.tib.obs/ o a 3.
122쪽
Secundo obiicitur L minor FI , depro Liij I ubi dicitur quod si minor xxv. annis pro Milo interuenit desenser in iudicio, & restitu- an atur in integrum, quod fideiussoribus eius hi quoque subueniatur. Resp. Ideo ibi mino-it 1 re restituto succurritiir fidei ustaribus, quia iti aduersarius alium habet, in quem tran se et i re possit iudicium: potest enim actor contra,ce Reum, pro quo minor interuenit desensor, iis iussitum saluum habere.
c. Tertid obiicitur l. pup/l .Fde acar. heri ubi dicitur, si pupillus se hereditate abstin ' at, succurri & fideiussoribus eius. Re . Hoenis intellisendum est quod succurratur qdeluci, soribus, si ex hereditario contractu conu ,i i hiantur, ut ait d. 'Vtilus. Si vero ex pro-
prio contractu fideiusIores dedit pupillus. ilii ut si quid vendidit aut locauit ex rebus here ii ditariis,& eo nomine dedit fideiustares,ipsi tu pupillo succurretur, fideiussoribus non i-
rem: & hoc modo omnes leges sunt accipitiis endae, quae dicunt fideiussoribus non sit i s curri. L n causa i , de mino. I. r, G a. C. δεμ is Er. min. Ratio differentiae est, quia quod re- , s stituitur minor ex suo contractu, benefici- αἱ um persenae est, id enim tribuitur fragilitatiis suae aetatis. Cum autem iuuatur ex herediis tario contractu patris, postquam se abstinuit eius hereditate, hoc beneficium est cauis,
δε quia tribuitur indistincte omnibus heredu
123쪽
so EvER ARDIBRONCHons Tbus necellariis 4pso iure, nec est necesse a praetore petita restitutione in integrii id i Petrare. l. ei quira, L necesse in iv Π, Τλ acchi er.Beneficium autem causae cohaerens,pe tinet etia ad fideius lores, personae vero cohaerens,non item. I. exceptionci . f de excep. Lmst. C. de e. min.
Quarto obii citur, quod sublata obligatione principali tollitur re accessoria irgo cuobligatio principalis extinguitur perrestitutionem,tollitut& fideiussoria Resp. Perrestitutionem in integrum non tollitur plane obligatio, sed exceptio quaedam personalis
contra eam aetate minori cuceditur, ratione
ρ tatis,quod beneficiu cum sit personale, noextenditur ad fideiuiseres. d. L exceptiones.
A sententia arbitri sine poena facto compromita. hodie non appellatur.
Vulsi TvM est ab interpretib..An eo Uu, quo ex sententia arbitri oritur metio exceptio, hoc est,a laudo arbitri Q ne poena, & nudo pacto assim ti liceat ala pellare 3 Cuius quaestionis veritas ut melius elucescat, sciendum est quae olim sententiae arbitri, tum quae hodie sit vis N potestas. Olim nulla fuit virtus de potestas sente iatiae a bitri, neque ulla dabatur ex ea actio vel e ceptio iudicati,qua ad executionem sententiae victus cogi poterat, neqRe reo etiam
124쪽
3 7. CEs T. L ENANTI Oe AND N. 'I: M a visa dabatur potestas supplicandi, appel-P- landi, seu ad arbitrium viri boni reducen- , di laudum, si nudo pacto esset electus arbi-
ter, neque poena compromista erat adie-ry Eta. l. a, Adiem. 6stari. de arbit. Ira, L cum ntea. C. eod. inve . si pro actore calculus proponeretur, nihil ex eo procedere praesii ' dii. Quod si poena adiecta erat cpmpromis
Uz so,poenae petitio supererat victori, non au-κci a tem agi poterat, ut sentetiae praecise staretur. his Auth. decernit C. eo. d. l. r. Si per stipulatio ite si nem erat compromistum initum sine pce- peti a nae adiectione, tuc sussciebat actio ex stipuit, si i latu ad interesse. d l. diem. 6sin. &sic timore sitis interesse,scut & metu poenae parebatur sententiae arbitri. Hodie sancitum est constili tutione Iustiniani in L cum antea. 6 de arbit.
ut si simplici pacto sne poena mitum sit
compromissiim, atque sententia arbitri ex-b. presse ab utraque parte subscripta & homo- in s logata, vel tacite lapsu decem dierum sit ro- borata, sulputa quod neutra partium in-li titi terea sententiae contradixeritὰ tunc ex sen- isti tentia arbitri & actori actio in factum, <ius reo exceptio competat, sententiaque execurioni mandetur. Hoc ergo casu an liceat appellare a sententia arbitri,quaeritur' Barto- Iiis nouam tenens opinionem asserit appetu, lari licere in ἡ.l l .sed verior &crebrior est se. o is renti ex copromissonudo pacto &sine pos
125쪽
. bus necessariis 4pso iure, nec est ii ecesse a praetore petita restitutione in integrii id impetrare. L ei qui Ia, L necessariis s7, Friachi .Beneficium autem Causae cohaerens,pe tinet etia ad fidei ultores, personae vero co- hae rens,non item. l. exceptioncs. fide excep. cult. C. de e. min.
Quattb obiicitur, quod sublata obligatuone principali tollitur & accessoria. Ergo cia obligatio principalis extinguitur perrestitutionem,tollitur & fideiussoria Resp. Perrestitutionem in integrum non tollitur plane obligatio, sed exceptio quaedam personalis
contra eam aetate minori cuceditur, ratione
*tatis,quod benς fictu cum sit personale, n extenditur ad fideiussores. d. L exceptiones.
A sententia arbitri sine poena facto compromisso. hodie non appellatur.
V AE s i T v M est ab interpretib..An eo' casu, quo ex sententia arbitri o tur ctio oc exceptio, hoc est,a laudo arbitri stine poena, & nudo pacto assumti liceat ampellare 3 Cuius quaestionis veritat ut melius elucescat, sciendum est quae olim sententiat rbitri, tum quae hodie sit vis N potestas. olim nulla fuit virtus & potestas sententiae arbitri, neque ulla dabatur ex ea actio vel e ceptio iudicati,qua ad executionem senteD-tiae victus cogi poterat, neque reo etiam
126쪽
α cliam Ulla dabatur potestas supplicandi , appetia lati l . landi, seu ad arbitrium viri boni reducen-ψ p, di laudum, ii nudo pacto esset electus arbutoum ter, neque poena compromisso erat adie- opa y cta. l. a, s diem. 6 stari. Is de arbit. l. i, L cum fis antea. C. eod. in verb. si pro actore calculus proponeretur, nihil ex eo procedere praesi-liud hi dii. Quod si poena adiecta erat compromis
.liaEipi so,poenae petitio supererat victori, nona tratis tem agi poterat, ut sentetiae praecise staretur. ej Dp Auth. decernit. C. eo. d. l. a. Si per stipulatio-llitu nem erat compromistum initum . sine poe- nae adiectione, tuc sufficiebat actio ex stipu-ussa latu ad interesse. d L diem. 6 D. & sic timore soluto interesse,sicut & metu poenae parebatur sent tum tentiae arbitri. Hodie sincitum est consti- 1 nitione Iustiniani in L cum antea. 6 de arbit.
Vt s smplici pacto sne poena initum sit
con romissum, atque sententia arbitri ex-
prelie ab utraque parte sitbscripta&homo- uti logata, vel tacite lapsu decem dierum sit ro-bisti, borata, sulputa quod neutra partium in-nt terea sententiae contradixeritὰ tunc ex sen- ut a tentia arbitri & actori actio in factum, &reo exceptio com petat, sententiaque execus. o rioni mandetur. Hoc ergo casti an liceat ap- ii rellare a sententia arbitri,quaeritur ' Bartola Ius noriam tenens opinionem asserit appellari licere in k.f. i. sed verior&crebrior est se.
127쪽
yx Eva RARDI BRONCHORsT na inito, appellationi locum non esse. Mid. Salic. I. in .s. I. I. quos laudat & sequiti . tur Mns cot. ψ, obf6 8. Baro ad sed Gi 9, dearbit. ealie communis est&approb ta opinio DD. teste Miuio lib. a com. Utn. δε- tera A. ideo autem a sententia arbitri non potest prouocari, quia ante decem dies ad agendum sententia arhitri est inefficax, innanisque actio & executio cessat, ideoque frustra ab ea appellatur; post vero appellari non potest, quia tempora interponendae appellationis iam exierunt Auth. hodie. Cis appel. G. in aec plena in I. arbitro fauisetu. cet. Adde quod generaliter Imp. in Ll r,uante eum IC' μ' in Lya, g cum quidam. st de arbit. dicant appellari a sententia arbitri non poste: quod cum correctum non sit, cur stare prohibeatur, nulla est rario. Non obstat assertioni I. arbitro. FQuisaris. ω . ex qua colligitur ab arbitri sententia appellari. Respondendum enim, quod ibi arbitri tuitu iudicis a litigantibus eliguntur, ideoque ab eorum arbitrio, uti a pedaneorum sententiis, recte appellatur l. exconse , μή de appel. Diuersum est in arbitris compromissariis, qui sine iudice a partibus eliguntur,quorum arbitrio necessario non st tur, nisi homologetur. I i. t. ne in arbitris. C. de arbit. Ita est communis opinio contra Bart. teste a U. d. lo . Illud singularitex
128쪽
er NT. I. E N Lurro e A N Q 63M notandum, quod si manifesta est iniquitasim in sententia arbitri, tunc decepto exceptio sue doli datur contra sententiam, quae impeditiis laudum executioni mandati etiam post de
Illiterati & iuris imperiti iudices esse non possunt.
AGNA in iudice requititur sapientia es eruditio, quia cum a qui & iniqui sititi arbiter, iusti atque iniusti disceptator; cem
ci te si hic leges, saeras constitutiones, & coimsuetudines, iuxta quas iudicare tenetur, Lgnoret,&aliunde recte iudicandi formulamis emendicare cogatur, grauem profecto ia- cturam, maxil namque labem Reipub. ad- si feret. 6 i, No. 8a, de iudic. Vnde Hemo iudia
candi ossicio probe fungi potest , qui impe- - ritus est& expers literarum, qui pingere seu G legere literas nescit, hoc enim est literas ipdii ribrare. l. 3: gsin. fis ac ι. ita Confirmas sanc decisionem inprimis, qudd legibus filubriter proditurii est, ne iust dex aliter udicet , quam legibus scriptis, &ρρ moribus cautum est. M i,JU. de os finἀμιλῆ tabe .. C. de rudic. qi iam iudicandi regulam rite exequi non potest, qui plane ina ιί ctus est, & rudis literarum. Sectinὰδ con-js firmatur haec sententia ex eo, quod iudex is qui contra leaes& er stitutiones pronun-
129쪽
ciat, litem suam facit, teneturq; parti laeta triveram aestimationem litis, s id dolo faciat,
vel si per ini peritia, in id quod religioni iudicis aequum & bonum vi bitur,lpisi a. de tuae l. vltus de va. G mg. c g. ideoque legum scientiam iudex callere cicbet. O pponitur l. certi iuris, Γ de iudici ex qua l. colligunt DD. illiteratos posse iudices es se, mod5 causarum peritiam ex diuturna experientia habeant. Resp. Hoc ex ea l. inferri non potest, quae concedit militatibus hominibus iudicandi facultatem , modbvium M peritiam rei controuersae habeant. Non enim imperitis , ut vulgd creditur, iudicandi potestas ibi concessa est, quia tex.
in . l. certi, repugnat, dum est,' ur,ogis scientia sinem altercationibu imponanti. .
Duo ergo expresse in iudice lex illa requbrit, prinab ut negotii peritiam habeat, deinde ut pro legis scietia causam dirimat. Quod autem dicitur, quod iudices periti litera rum esse debeant, de iudicibus datis vel pedaneis ei accipiendum, non de magistratu bus, seu ordinariis iudicibus. Magistratus enim plerumque erant viri militares, legum ignari, & ipli non iudicabant, sed litigantibus iudices certos dabant, itaque in magistratibus non requirebatur peritia iuris, quia assessorum prudentia & consilio eausas terminab/nt. l. ast Quod quis tu. r. . ob.
130쪽
Cstit. 1. EN ANTIOOΑNnu. s sis. 1 Is c. c. i9. Pedanei vero seu dati i dices periti erant νομων ut πωυς, sicut&ad- setares,itaque hi debent praestare scientiam legum, non magistratus. Vnde de decisum est, quod magistratus nouum vel iniquum ius statuentes, non teneantur edicto, Quod quisque iuris,&c. sed pedanei iudices, seu adsestores, qui peritiam legum & usus forensis habere cogebatur, si imperite vel inique iudicabant, in poenam praefati edicti incidebant, qu od in arte, cuius se peritos esse profitebantur, delinquerent. d. l. a,Li, C. de adsesso. Cuiac. ad Holo. in sitis. s. q. 26. Postrem4 non aduersatur huic decisioni Lexpertu . C. dedecu. ubi dicitur,expertes lia terarum decurionis ossicio fungi posse,quia decuriones publici consilii gratia tantum
creabantur, curamque Sc administrationeni bonorum ciuitatis habebant,non autem iii dicandi munus gerebant. l. pupil a se, qraon G. de ver. g. coras. d. loco.
,r xx V. annis, modo fit exel licebus,hoc est, annorum x V III. iudex esse potest.
V M qtneratur,an minor x xv. annis poC sit esse iudex, distinguitur inter imagium seu iudicem ordinarium, dc delena. Iudex delegatus esse potest, si sit an-m xvm.Probatut hqc sententia in i qui