Quaestiones de Promethei Aeschyleae re scaenica [microform]

21쪽

abstinuisset nostra quoque in tragoedia a querella aliqua, si adfuisset. In orchestra si fuisset aut in logeo tribus modis culis spectatorum potuit subduci: aut anapiesmate demergi aut aufugere ab utroque latere aut denique sublimis auferri. Quominus curru sive alia machina quam conscenderet, tranquillus sine ullo Verbo auferretur, certe obstitit pulchritudinis venustatisque sensus et antiquorum et noster ipsorum. Neque in terram potuit demergi chorus, quia multae erant Oceanides neque sine ulla Voce melius inter tot a tantos naturae terrores potuit egredi, quam si eum in rupibus manentem usque ad terrae motum fingimus. Tum autem salva deorum gravitate et verecundia ex oculis spectantium auferri potuerunt, si saxi cujusdam imagine velabantur id quod nihil omnino habebat offensionis in terrae illo terribili motu, cum summa imis confusa fingerentur. Sunt denique tragoediae loci quibus chorum excelso loco egisse demonstratur, Velut: V. 130ηθε ταξις προσέβα τονδε ταγον.

Hanc mententiam mon comprobat Sommerbroditus, qui p. 36. dicit postquam aliquamdiu oceanides ex

machina in aere suspensae cum Prometheo collocutae sunt, in orchestram descendisse videntur. Cf. Schoenbora. l. c. p. 292.

22쪽

Eodem modo Scholiastes v. 128 interpretatur:

Equidem hac una re permoveor ut Sommerbroditi sententiam maxime probandam putem quia non possum mihi persuadere chorum in hac fabula sola et orchestra abstinuisse et saltandi arte; nam in omnibus quae extat, fabulis in orchestra eum Versatum esse certissimis scimus testimoniis hoc uno igitur argumento refellitur, quidquid in contrariam partem disputatur.3 κατωΘεν Geppertius l. c. p. 181 ex orchestra von derorchestra aus neque salso explicat.

23쪽

De machinis in Prometheo adhibitis.

De machina sive ae Oremate. Hachina, quae praeter ceteras solo indicatur nomine machinae, i id potissimum effecit, ut in aere volantes conspicerentur dii vel heroes, quam eandem explicationem affert Pollux. De constructura autem hujus machinae si quid certi requirere velit quispiam, monendum erit illud A. uelleri, β qui architectis quidem, inquit, placebit illas veterum machinas mente restruere et subtilius describere scientia vero nostra talibus disceptationibus nihil proficu omnino. Mihi nimirum ultra hujus viri doctissimi doctrinam progedi nequaquam in mentem venit. Id autem pro certo habendum est, ceanides adirometheum, cujus vociserationes audiverunt, advolantea rasas esse hac

y Boettiger, deus ex machina in re scaenica veterum illustratus Opusc. p. 348 sqq. Onom. IV. 128. η μηχανη δ Θεους δείκνυσι καὶ ηρωας τους ιν αερι Βελ λεροφοντας η Περσεῖς.

24쪽

machina . Prometheus ipso αιΘέρα ν ἐλαφραζις πτερυγ- ριπαῖς ποσυριζοντα audit et chorus νιλια τάξιν πτερυγων Θραῖς μιλλαις se advenisse consolatur χωπτερωτω, i quem χο scholiastes ita interpretatur, ut Oceanides δια μηχανῆς per adrem adVolantes cogitentur. Ea machina etiamsi praeter cetera solo machinae cognomine significata est, quoniam una Omnium saepissime in scaena est usurpata, tamen non sine suo nomine iit; nam proprie appellata est εωρημα elαιωρημα, αιωρας autem Ollux On IV. 131. nominat funes, e quibus machina Auspensa suerit. Item Suidas αιωρημα et μηχανε eadem significatione usurpat et eandem rem suisse cum Sommerbroditos et i v 124.

25쪽

st exerceri potuisse hanc machinam ab utroque scaenae latere et dextro et sinistro, ex honte Aspendensis theatri, quod accuratius descripsit Lohdius, )satis mihi patet. Certe nemo dubitabit, quin suam quaeque fabula habuerit exomationem adaptatam mori aut dignitati ejus qui apparebat. Atque in nostra quidem tragoedia elcherus )chorum facit sedentem in curru lato et magno cumstrepitu ex alto advehentem. Contra quem Geppertius in ineptias animadvertit in curribus alatis, qui onusti sint Oceanidibus et haec opponit argumenta primum:

26쪽

tale aliquod vehiculum prorsu abhorrere a Veterum pictura, deinde alas non posse sine insulsitate inAerinis animalibus, quae eas moveant, magnamqu denique dissicultatem praeberi locandi per reliquam fabulam currus alati. quidem concedere non recuso nulla currus alati exempla extare in picturis. Quid autemst Nonne etiam os apertum' alienum est a pictura et alia ejusmodi Attamen in theatro fuerunt necessaria et Vice versa mulierem nudatam a summo ad imum sine dubio, etiamsi a theatri abest arte, tamen pictore et statuarii nequaquam removebant ex robus depingendis. Non ita in eisdem finibus haeduae artes Versantur, ut, quae altera spernit, eadem spernantur ab altera. Quod autem Geppertius alas non sine ineptiis inseri dicit currui, qui eas movendi vi careat, mihi non persuadeLNam si tam anxie et subtiliter, quae cum rei cujuspiam natura non conveniunt, tollere Volumus ex arte, non manebunt Mercurii galea alata aut Iunonis currus rotatus, in quo per aerem advehitur apud Homerum et alia ejusmodi similia.

27쪽

Collocandi denique dissicultas, quam Geppertius 3

grariter Ommemorat, sublevatur, si non in media scaena prominentem fingimus currum et Oceanides magno cum labore pedibus atque manibus ex eo enitentes, sed ad scaenae hontem leniter appropinquantem, talem, e quali facile fieri posset exitus. Ego Geppertii rationes etiamsi me non OVent, tamen ut currum reiciam alatum me perduxit hoc: extant picturae, quibus Thetis cum Nereidibus depicta est assidens in curru, qui ab equis alatis vehitur. Ex aliis artis operibus praesertim in mentem Venit ea caelatura quam Cypseli ista praebuit, neque enim multum abest comparatio Oceanidum cum Nereidibus. De Oceano ipso non multis opus erit Verbis. Eadem in machina qua filiae inducebatur, sedens in equo maritim alato, qualem ipse τετρασκελης' ΟΡ- pellat. δ Eustathius ' Oceanum επὶ γρυπος καΘιζοντα explicat. Wolcherus autem istud animal propterea non γρυπα fuisse monet, quod ρυς nulli deo sacrum fuisset maritimo, sed Apollini. legasum quem pro-3 l. c. p. 180 uni Wohin solite nun de Wagen nachdemst de Chor vertassen atte, ebrachi erden Stan or das gange Silic hindurchisu de Scene γ' η CL ausa. V. 19. . et vasorum picturas quas collegit Hamiltoni . φὶ rom. v. 396.

τετρασκελης οἰωνος . . .

In Odyss. . p. 1545. 49.

ο τραγικος Αισχυλος ἐπὶ γρυπος καΘιζοντα ἐξαγει προς Θεατρον.

28쪽

ponit Welchorus' non libenter accipiam, quia non verisimile est, ceanum alio animali usum esse advolandum quam filiae, quae ex eodem mari itinere eodem advolabant ad rometheum. Droysenii hillud gauhellades eerross vituperat Schoenbomius' qui opinor, illud gauhein nequaquam cum tragoediae gravitate convenire putat. Quid enim significet gauhelu praeter sensim sine sensu moveri , equidem non exquirere possum id autem optime intellego, bestiam pedes seu caput moVentem nequaquam convenire cum verbis Oceani et spectatorum sensibus, quales esse debeant in tragoedia. Itaque Oceat us equo lato usus esse mihi videtur maritimo, ejusdem generis, cujus erant equi currum filiarum vehenteS. Restat ut alias, quae in Prometheo adhibentur, machinas commemorem, bronteum et ceraunoscopeum, de quibus quam pauca a Graecis ipsi verba asserantur et veteres et qui nunc sunt viri docti conqueruntur.

Extrema romethei parte imis summa confusa videmus et rometheus ipse, priusquam terrae hiatu hauriebatur, haec dicit:

Welcher l. c. p. 25. 26. l. c. p. 21. Von dermeerseite her Ommi de meise Oceanus au seinem gaukeinde Fingetaee ros dure die Lusthereingeritten, bis vor Prometheus Felsen. l. e. p. 295.

29쪽

V. 1084

Duo tantum fulminis in scaena adhibiti exempla nobis occurrunt, alterum in hac tragoedia, alterum in Sophoclis Oedip. Olon. 1466. De machina autem, quae fulminis speciem imitabatur, paene id solum

pro certo affirmare possumus, eam, κεραυνοσκοπειον

nominatam fuisse in superiori quodam loco adhibitam. Etenim descriptio, quae sola extat apud ollucem On IV. 130)y nequaquam est dilucida Schnoideras )parvam in machina versatili laternam suspicatur in qua ignis ita aleretur, ut si machina circumageretur,

3 κεραυνοσκοπειρ δε καὶ βροντεῖον τομεν εστι περιακτος υ νηλη. l. c. p. 102. No 122. Das κεραυνοσκοπεῖον Rr de Ort.

30쪽

scaenae frons luce repentina illustrata sit nempo illam scaenae frontem cum non admodum fuerit in solis luce posita, laternae radiis refulgere potuisse dicit Schneiderus. Quis autem est quin scaenam, quae fuerit angusta in longitudine porrecta omnino non habuisse obscura loca concedati optime igitur Genellius Τ)colles illos apricos admonuit ante quo medio sole

veterum fabulae agebantur.

Neque etiam Lohdius y abhorret a describendi

illam machinam conatu, qui colophoniam nescio quomodo cribratam fulminare per scaenam suadet ut cogitemus. Hac in re tam obscura nihil restat quam ut conjiciamus ex nomine et rei natura. Quia enim περιακτη nominatur, certe machina fuit

quae dum circumagebatur lucis radios tam claros emisit, ut a spectatoribus conspicerentur sine dubio non semel sed saepius circumacta Neque opus est, ut loca quaeramus cum Schneidero in theatro obscura et a solis radiis remota fulgur in caelo sereno splendescens animadvertitur fuitque sine dubio scaenae frons non coloribus tam candidis depicta, ut fulgores iterum ac saepuis splendescentes non posset oculis distingui a caeruleo coeli Olore.