De allitterationis apud Horationum usu [microform]

21쪽

Μereator metuens otium et oppidi

linoris momenti esse videtur homoeoteleuton, quod fit in medio priore, extremo altero versu, nimio illud intervallo disiunctum e. g. Carm. I. 1. O ille Nec partem solido demere de die Spernit, nunc viridi membra sub arbuto. In uno eodemque versu praeter illud, quod fit in medio et extremo versu, cuiusque antea mentionem feci, praecipue id observandum esse puto homoeoteleuton, quod fit in continuis vocibus vel ut unum tantum intercedat verbum e g. Carm. I. iura:

Iam satia tem nivis atque dirae.

Quamquam huic exemplo non multum tribuam ob syllabam is in terris plane alio modo pronuntiatam, atque in solis et ois, id quod recte monet ossius Instit orat. l. V. c. V. . si tamen quoddam homoeoteleuton in consonante s ter repetita. Denique non negligendum esse videtur homoeoteleuton, quod fit in primo et extremo eiusdem versus vocabulo, quale est e. g. 3, 35τPennis non homini datis. Has igitur diversas homoeoteleuti species si comprehendere velimus, hae sere erunt. Fit homoeoteleutoni A. In continuis duobus versibus, et quidem;

a In fine utriusque versus, b In medio utroque Versu.c in fine prioris versus, medio altero. d In medio priore versu, et fine alterius B. In uno eodemque versu, et quidem et a In medio et extrem VerSu.b In continuis vocibus.

e in primo et ultimo versus eiusdem vocabulo. Huius generis exempla quanto numero apud Horatium exstent, inde iam colligi posse puto, quod in primo tantum primi libri carmine, ut antea monui, quindecim reperiantur unius homoeotelenti speciei exempla, atque in reliqnis etiam carminibus quamquam non

tanto, tamen satis magno numero. Quae si omnia proserre vellem, vix videretur ossa

enumerandi finis. Itaque locis supra ad I genus allatis cum plura iam eontineantur, quae huc etiam referri possint exempla, designata illa addito Il), illis nunc ea tantum addam,

Hoc homoeoteleu on quodani modis initi tua est Gehiam in translatione metri , quae prodiit ea uineina, quae hie noret, Bardeverianar

22쪽

in quibus maior quaedam mihi nesse videtur vis, vel quia plures in iis homoeoteleuti species coniunctae sunt, vel quia aliud etiam accedἰ allitterationis genus A. In continnis duobus versibus Carm. I. I. 2, 3 et praesidium ' et dulce decus meum Sant quos curriculo uiserem Olympicinn. l. 4, Collegisse iuvat metaque servidιs Evitata rotis palmaque nobilia. 4. 7, 18. Et domus exilis Plutonia quo rimul mearis

Nec regna vini sortiere talis. 5. I, 2 Qαι multa gracilis et puer in rosa Perfusas ic idia urguet odoribus.7 27, 23 Nil desperandum Teucro duce et auspice Teucro Certus enim promisit Apollo. 3. II, 12 Brachia, sam disco, me trans finem iaculo nobilis expedito 89 22, 23 Nunc et latentis proditor intimo

Gratus uellae risus ab angulo. 12. 7, de vocalem temere insecutae Orphea silvae.14. 7, 3 Nuper sollicitum quae mihi taedium, Nunc desiderium curaque non levis. 15. 5, 16 Imbelli cithara carmina divides idie quidquam thalamo graVes. IS. II, 18. Mastas, et calam spicola Gnosi

Vitabis strepitumque et celerem equi.

16. 7, 3 Non Liber aeque non acuta Si geminant Corybante aera.

21. 7, 3 Nigris aut Erymanthi Silvis aut viridis Cragi

2I. 11, 2: Insignemque pharetra Fraternaque humerum lyra. 22. 23, 24 Dulce ridentem Lalagen amabo; Dulce loquentem.

Verba prαeridium et eo modo pronuntianda esse, quo hodie fere olent, ut m syllaba plane non percipiatur auribus, mihi persuadere non possum. Rectani talia pronuntiandi rationen docere

nos videntur, qui talem Iitteris consignabant linguant, qualia in pronuntiando audiebatur, Comicos dico; fr. de hac re C. L. Schneideri Gramm. I. I. p. 16 sq. et Osan in libro, qui inseribitur:

23쪽

3 l. 5, 16 Impune. paseant olivae, Me eichorea levesque malvae. M. 2, 3 Lusimus tecum, quod et hunc in annum Vivat et plures age dic Latinum. M. 3, 4r mortale corpus, pel superbosnriere soneribus triumphos. 35. 36, ui liquimus unde manum iuventus

Iratu deorum continuit 8 quibuα37. 19, 20 enalor in eampis nivali

Haemoniae daret ut catenis. 37 27, 28 Tractare serpentes, ut atrum Corpore combiberet venenum.

B. In singulis versibus Carm. I. I. munc si mobilium turba Quintium.1. 22 Stratos nunc ad aquae lene caput sacrae.1. 24 Permistus sonitus bellaque matribus. 2 6 Saeculum Pyrrhae opa monsis questae. a. 8 Et serves animae dimidium meae. 4. 4 mee prata canis albicant struims.12. Si an in umbrosis Helicom oris.12. I nunc, et incomtis Curium capillis.1a. 45 Crescit, occuli velut arbor aevo.

12 54 Egerit iusto domitos triumpho. al. 1at Dis earus ipsis quippe ter et quaser te. IlI. Tertii, quo statui, generis pauca tantum e primo Carminnm libro annotata

habeo exempla ea tamen ut saepissime coniuncta sunt cum primo et secundo genere ita etiam in loeis a me antea ad I et I genus allatis huius generis non pauca reperies exempla. Quadruplax esse hoc genus, iam antea significavi fieri enim potest huius generis allitteratio: 1 In mediis vocibus. 2 In una postrema et altera prima syllaba. M In una Ema syllaba et litteris vocis alterius mediis. 4 In una postrema syllaba et litteris vocis alterius mediis.

24쪽

Ad secundam speciem quod attinet, non opus esse, ut torsus into se conspirent syllaba vocis prioris postrema et vocis alterins prima, audiri allitterationem, etiamsi disserat aliquid inter vocales, quum recte moneat aevios, qvi exemplum asor ex Virg. Aen. aere ruebant tamen quae Woltam laudat nius generis exemplari contris fritimi occipitio quoque femina manum etc. ad meas quidem aures neque huc sunt reserenda, neque ad aliud allitterationis genus. Ceterum diversunt in diversis locis de hoc genere potest esse iudicium ita quum eadem consonante finiuntur et incipitiniue vocabula, me se excipiunt, id quani quam plurimis locis vix animadvertas, nonnunquam tamen non sine vi quadam fieri videtur . . Epist. It 3 260

In scenam missos com magno pondere versus,

quo in versu depingit Horatius non solum spondeis, sed etiam, nisi egregie lallor, repetita consonant m magnum illud Ondus, noen in Menam mittuntur versus Enniani; valde enim minui illam vim, si pro cum magno Pondere legas magno cum Ondere, quemque sentire arbitror. Praeterea studii cuiusdam nomanorum, vocabulum eadem littera terminandi, qua incipit alterum, quod sequitur, testimonio etiam nobis esse potest assimilatio, qua saepius utuntur in sine prioris atque initio alterius verbi, praecipue in inscriptionibus g. contumelia nec pro Ontumeliam nee quod commemorat sanni. l. p. 54. Praeter ea, quae iam continentur primi et secundi gener; exemplis, nitis generis

haec sunt, quae facili negoti augeri posse puto, quippe quae facilius oculos saltant, quam

aures.

Carm. I, 1, 26 Venator tenerae I, 28 3larsus Mer ρlagas. I, 30 Du miscent. a. a Grandinis misit. 2, 3 Dextera sacras iaculatus arces. 2, 5 Grape ne rediret. 2, 13 Tiberim retortis. 2, 26 Imperi rebus 2 30 Iupiter tandem. 3, 2 Lutida Laera. 3, 31 Incubuit cohors. 4 9 Inusia uniea. 28, 15: aines una manet nox. 28, 36 Iniecto ter. 29, 2 IA,erim revert . 3 13 Ipsum me melior. 35. 25 Et meretrix retro denique ut unum etiam addam e seeundo libro exemplo in satis illud conspicuum atque sonorum, II, 1, 36 Quae caret ora cruore nostro. Sed haec hactenus. Restat, ni de ea quaestione aut addam, quam iam veterem esse constat, utrum dedis Vero, an eoa natam allitterationem dieamua etiam in exemplis modo allatis aliquid inesse artificii putemus, an O recte eleris nimium aeraque --rentis remontu erimine Horatium quidem euiusque generis allitteratiotimnison modo non evitasse, sed magnopere eliam ea delectatum esse, quippe quam audientibus gratam esse sciret, quum X Omnibus, quae protuli e primo Carm. libro, exemplis, tum imprimis

Duplex ineat in his verbis allitteratio, quam vix animadvertimus primo aspeetu, in syllaba hqua incipit nunt, terminatur alterum et syllaba rim, qua terminatur prius, et re, qua incipit

25쪽

e primo eiusdem libri carmine Iacile intelligi posse pnto Hoe enim carmen, quod iam

antea perstrepere dixi alli iterationis exemplis ab Horatio compositum, ut praelationis sive dedicationis loco esset, verisimile est, ab eo non sine magna quadam diligentia esse elaborarum, ut dignum esset, quod priorum fium librorum duceret agmen. Attamen vel talia sectatum esse Horatium, vel certas eius animo obversatas esse allitterationis leges, quale agnoscimus e g. in veterum Germanorum poesi ), post ea, quae antea hic

illic monui, nemo erit, qui credat. Tribuendum esse illnd allitterationis studium ipsius sermonis latini naturae satis luculenter demonstravit aevius, qui ol ipse alia hutias generis sponte venisse scribentibus et cum venissent, accepta esse copide alia non animadvertenti sese obtulisse cense Nonnullis antem in locis, nos antea accuratius descripsi, tam constantem reperimus allitterationis sum, ni veram inde nonniinqnam loci

cuiusdam lectionem constitui posse, persuasum habeam. Ita e g. inmorat Carm. II. 3.13, 4. eum vnlgata lectio sit rHune vina e nnguenta et nimin breves Flores amoenae ferre iube rosae. enm homoeotelanio apud Horatium usitatissimo lani praeserendam esse niat lectionem: breois Hores amoenos, et quidem praeeipue, ut videtur, molus ingratissimo , o di- est, homo oteleuto ego vero vulgatam, quae praeterea aptiorem etiam praebere videtor sententiam, iam ob ipsum illud, quod equidem gratissimum dixerim, honioeoteleuton proe serendam esse putaverim.

De allitterationis vi illis, quae Naevius scripsit de hac re, nihil habeo, quod addant. Spectat per se tota ad aurium voluptatem; quantam autem nonnunquam eadem habeat ad sensentiam vim, cum multis aliis Horatii locis probatur, tum e. g. Carm. li, , 7 sq.:

Neminem enim Me mmim esse puto ad hane ea hi de hoe arm ne emensamar reor Ui-Mas, ri certa his eat Labrario an fides, ne non ex Pindari sui Praecepto προς-- v ντες, non purpureum qui late splendeat, sed tum sordidumst. pannis. ιm Noster ae surrit

26쪽

iam fulgor armorum ηιgaera Terret equos equitumque volitas .

Cuinam autem fiam illorum allitterationis generum maximam vim inesse putemus, si quis quaerat, ad plurimorum aures maximo plerumque pondere homoeotelento esse putem, quippe quod maxime consentiat cum recentiorum populornm poesis artificio x

praecipue illud, quod fit in binis syllabis. Apud Romanos autem primi et tertii generis

allitterationem maiorem vim habuisse, verisimile est, quia apud eos in ultima verborum syllaba nunquam positus erat sonus s. accentus, qui vocatur, et multae ultimae litterae ita pronuntiabantur, ut vix audirentur cis C. L. Schneider Gramm. I. I. p. 153 et wI. Singularum litterarum ad allitterationem usum si spectamus, is apud Horatium ut apud eos, quos commemorat Naevius in universum par fere esse videtur respondet enim

sere multitudo allitterationis exemplorum, quae fiunt in singolis litteris, numero verborum, quae ab his litteris incipiunt. Neque hoc dicere ausini, quibusdam litteris per se maiorem inesse ad percutienda aures vim, quam aliis, quamquam haec diversa esse potest diversis locis cis qui subtilius de hac re egit, G. I. Vossius Inst. Ora IV IV, 2 sq. in quibus quamquam multa sunt non satis certa, nonnulla tamen nostris etiam exempli confirmantire. Ita ut unum tantum asseram exemplum, cum initio sepundi lib. I carminis: Iam au tem nivis atque dirae Grandinis misit Pater, et rubente Dextera sacras iaculatus arces etc. si omparamus, quae ossius dicit de litteris a et , miramur eius observationum verita. iem dicit enim: a plane sonorum est, ideoque imprimis frequentatur, quum de rebus horridis sermo est i convenit quibusvis rebus exilibus itaque pluriae penetrationem

egregie exprimit Virg. etc. n. sed etiam primo et tertio allitterationis genere reeentiore Germanorum Poetae felleiaaim non nunquam usi sunt eis. Posse l. i. p. 7 sq. et Waebterra. Lo XIII qui ho laudat Μο ikii, ni fallor, carmen:

eis eadem de re osse l. I. p. 4 et O.

27쪽

Distributioni singulorum evictaque generia exemplorum alii, quam quae a me antea facta est, repetita illa de loco, quem tenent in versu verba, in quibus fit allitteratio, equidem arbitrer apud oratiam non esse locum. Allitterationis enim, quam facit e g. nomen substantivum cum suo adiectivo aut cum suo nomine verbum, quamquam plurima sunt exempla tamen, si cum ceteri comparas, quae nullam sub regulam revocari possunt, non tanto sunt numero, ut eorum haberi possit ratio. Posteris temporibus merum in lusum abiit allitterationis studium ' atqne inde etiam laetum esse videtur, ut multis. D. eam improbarent, nonnulli etiam ita ea ossenderentur, ut igni serroque omnem allitterationem prosequendam censerenti

eis vom. o. e Nouenit lexie. antis. p. 618: At aevomeroniano sine hia donetia nihil pro diserto habebatur quam dieendi corruptelam, aevo avo propriam, accusant Petroniua et Quintilianus etc. Hinc in ipsam ecclesiam et ad tempora noatra propagati hira ua. Eiusmodi tua ,

ut unum cuiusque generia exemplum afferam, uniri Ardor abest aestivus, adeat autumnus aquosus tru

et quos angula dirus tristi mulcedine pavit, Ho sanguia mima Christi dulcedine Iavit. 3 Te ero Roma, manu nuda, dato tela, lateis.

28쪽

ENDO F