장음표시 사용
51쪽
antecedentes aquarto ductus noui limum impendium operis inchoati a C. Caesare, di pera ctia Claudio. quippe a lapide quadragessimo ad eam excelsitatem, ut in omnes Urbis partes leuarentur, influxere Curtius, atque Caeruleus fontes erogata in id opus niter millies. Et Suetonius in Claudio opera magna potius, quam necessaria, multa perfecit tabel praecipue aquaeductum, a Caio inchoatum . Idem paullo poli Claudiae aquae gelidos, ct uberes sontes, quorum alteri Caeruleo, alteri Curtio, , budino nomen est, simulq. riumn Anienis Novi lapideo opere in Urbem perduxit, diuisitq- in plurimosis ornatissimos lacus, Coacipiebatur Claudia uia Subiacensi ad Uiarii x x x II ,
ex fontibus duobus amplissimis, ct speciosis, Caeruleo, quia similitudine appulatus est, ct
Curtio . accipiebat meum sontem, qui uocaba tur bullinus, tantae bonitatis, ut Marciae quoque adrutorio, quoties opus, set, ita susceret, ut adiectione sui nihil ex qualet tale eius mutaret . Claudiae ductus longitudinem habebat passuum xi di illium riuo subterra deo opere stipi a terram, opere arcuato substructione riuorum opere arcuato De qua Claudia tesι-monium praebent hae tres inscriptiones.
54쪽
ta Elarius quae Claudiae nominatur in sequenti inscriptioce. . M
I Arcu quoque ex Tiburtino, quae Claudiae ductui ubieecto, sequentes literae leguntur:
55쪽
ANIO Novus Subiacens uia ad milliarium LXII, in suo riuo excipiebatur ex stumine quod cum terras cultas circum se haberet soli pinguis,
inde ripis solutiores, etiam sine pluuiarum iniuria limosum, o turbulentum fluebat: ideoq. araucibus ductus interposita est piscina limaria, ubi inter amnem. Decum consiseret, o liqua
retur aqua sic quoque, quoties imbres superuenirent, turbida peruenit in Vrbem Ductus Anienis N Auiesciebat passuum L 1 iri millisi DCC , riuo subterraneo, opere supra terram, sub ruictionibus , opere arcuato sub ructione , opere arcuato . hisunt arcus altissimi, subleuati in quibusdam locis Cari pedum Aquae duae
in omnem partem urbis attollebantur ex reliquis aliae maiore, aliae leuiore pressura coge bantur istismus erat Anio duus, proxima Claudia tertium locum tenebat Iulia, quartum Tepulis, dehinc Marcia, quae capite etiam Claudiae libram aequabat, sextum Ani V tus, septimum Virgo, octauum Appia quae,
cum ex urbano agro perducerentur, non in eam altitudinem perduci potuerunt omnium humillima, setina fuit, quae Tran iberinae regio, ni, maxime subiacentibus locis seruiebat Apud antiquos omnis aqua in publico usus erogabatur legeq. cautum ita fuit, ne quis priuatus aliam duceret, quam quae ex lacu abun-
56쪽
daret quam posteri caducam vocarunt O Meeipsa non in alium usum, quam in balnearum, aut fullonicorum, dabatur: eratq uestigalictatuta merces, quae in publicum pelideretur aliquido in domos principum dabatur, concedentibus reliquis . Ius dandae uendendaeve aquae censorum fuit, quoties in rep. erant cum nouerant, aedilium curulium Tutela singulari aquarum locabatur: eorumq operum probaUdorum cura fuit penes consules aliquando octaediles, interdum etiam censores po ea tota res ad curatores transiit primus . curator ab Augi, o nominatus Messalia Coruinus. X rua imperante gessit eam curam ex Iulius Fronti nus uir consularis, qui scripsit in eo munere libros duos de Aquis, unde nos haec sumpsimus ,
adhibito udio, ut, quae ille fusius, nos quam breuis me fieri potuit exponeremus Eos liabros a nobis innumeris sere locis ex ingenio emedatos, propediem emittemus Euantopere autem curae fuerit, ne quis uiolare ductus, quamne non concessam derivare auderet, cum ex muratis apparere potest, tum ex hoc, quod Circus Maximus ne diebus quidem ludorum Circensis, nisi aedilium, aut censorum permissu irrigabatur: quod durasse etiam poriquam res ad cura
tores transata sub Augusto scripsit Ateius Capito Agri uero, qui aqua publica contra legem
57쪽
legem essent irrigati, publicabantur, amista etiamsi s.cut ea, quae aduersus legem fecisse di cebantur. In bsdem legibus adiectum es ita: ille quis aquam oletato dolo malo, ubi publice salit si quis oletarit, in x illium multa ecto,
Oletato, uidetur esse olidam facito Ius im-ntratae aquae neque heredem, neque emptorem, neque ullum nouum dominu apud veteres sequebatur balneis, quae publice lauarent , priuilegium antiquitus concedebatur, ut semes data aqua perpetuo maneret. postea omnis aqvae cum
sospes ore insauratum es beneficium Familiae duae erant, quae aquis operam praeberent, una publica, Caesaris alteras publica antiquior, quam Augussus ab Agrippa sibi resictam, publicauit homines circiter CCXL . Cassaris o-
miliae numerus , CD L c, quam Claudius, cum aquas in Urbem perduceret, conritimi.
Utraque familia in aliquot in serioum
cies diducebatur, uillicos, ca ellarios, curatores, silicarios, tectores, alios'. opisces, Commoda publicae familiae ex aerario dabantur, quod impendium exonerabatur uectigalium reditu ad ius aquarum pertinentium . ea conflabant exhortis, aedificiisue, quae fuere circa dinus, aut castella, aut munera, aut lacus quem redἰ- tum prope Hs, a millium, alientem , ac va-pum, deinde in Domitiani loculos uersum, iu-
sitia Neruae populo resiluit, Frontini seduli-
58쪽
tas ad certam regi iam redegit ut conclaret, quae ad hoc uectigal loca pertinerent. Caesaris familia ex fisco accipiebat commoda unde Oplumbum, omnes impensae, ad ductus, cactella, O lacus pertinentes, erogabantur. Tutela ductuum in primis necessa ia corrumpuntur enim agit uetustate, aut impotentiasto Ssessorum, aut ni tempestatum, aut culpa male fcti operis quodsi reptus accidit in recentibus. fere aut uetustate, aut ui te satum partes ductuum laborant, quae arcuationibus susinentur, aut montium lateribus applicatae sunt, ct exarcuationibus ea . per sumen tranficiuntur minus iniuriae iubiacent subterranea, nec gelici-djs, nec caloribus exposta Vitia autem eius modi aut talia int, ut, non interpellato cursu , subueniatur eis, aut emendari nisi uersa non pessunt scut ea, quae in ipso alueo fieri necesse . Hae duplici ex caussa nascuntur, aut limo concresente, qui interdum in crustam durescit, ite . quae coartat quod aut tectorio corrumpitur; undesunt manationes iquibus necesse estatera riuorum, subfructiones uitiari. Tin e quoque ipsae, topho ex tructae sub tam magno onei e labuntur. Aesci, quae circa alueosis lituorum, aesFate non debent ne aquae intermittatur usus, tempore, quo praecipue desderatur;s duere, uel autumno, inaxima cum sectivatrocle ita ut ante praeparatis omnibus, quam
59쪽
quampaucissimis diebus rivi cessent neminem fugit, perstingulos ductus hoc esse faciendum ne,
si plures pariter auertantur, desit aqua ciuitati. Ea, quae non interpellat aquae cursu esci debent, inaxime fructura constant quainsui temporibus, fidelem fieri oportet. Idoneumstructurae tempus es a Xal. Apr. iu al. IN ou ita ut optim transit intermittere eam partem aesta tis quae nimiis caloribus iecandescit quia temperamento caeli opus es, ut ex humor commode fructura combibat, ct in unitate corrotaretur. 2 si minus autem sol ac ior, quam gelatio, praecipit materiam neque ullum opus dilige,/tiorem poscit curam, quam quod aqua obsaturium est. Fides itaque eius per stragula sche- dum legem, notam omnibus, sed paucis obse natam, exigendis . L ad nulli dubium eis crediderim, proximos ducius, ides, quia sexto mi liario lapide quadrato conis uunt, Maaime cl/fodiendoses quouiam ct ampli simi operis sani, O plures aqua suguli su ineat quos suecesse
fuerit interrumpere, maior pars aquarum ur
hem fis nam desiluet , Remedia tamen sunt, ut his docuitatibus inchoatus alueus excitetur ad thram deficientis alveus uero plumbatis canalibus per patium interrupti ductus rursus contineatur Tlerumque autem vitia oriuntur ex impotentia possessorum qui plurimis modis rivos rotant. Tr imma enim latia, quae circa ductus
60쪽
gis De aquis ueterib. in Urb. init.
ductus aquarum ex S. C. uacare debent, aut aedificijs, aut arboribus occupant Carbores magis nocent; quarum radicibus S concamerationes, S latera soluunturo deinde uicinales uias,
agresesq, per ipsas formas dirigunt nouissime
aditus ad tutelam praecludunt quae omnia S.C. prouisa sunt. Tlimius lib. XVI, cap. a. arbores indicat, quibus ad aquarum ductus utebantur. Tinus, ait, piceae alni ad aquarum ductus in tubos cauantur obrutae terra, plurimis durant annis . . Ad clam illud ex eodeim, ut ueterum ymanorum magniscentia cognoscatur Siquis, inquit lib. xxxv I cap. Is diligetius aestimavere aquarum abundantiam in pablico, balineis, piscinis, domibus, euripis, hortis suburbanis, nillis, patioq. aduenientis exstructos arcus, montes perfossos, convalles aequatas ritebitur , nihil magis mirandum fuisse in toto orbe terrarum T. Victor aquas: TIN, in Vrbem influentes, his nominibus appellat, Appiam, Mamciam, Virginem, Claudiam, Herculiam, sue Herculaneam, epulam , Damnatam , Traia Iam, inniam, siue Anniam, Alliam, uel Halsietinam, ue Hassentinam, quae gum dicta Caeruleam, Iuliam, Algentianam, Ciminam , Sabatinam, Aureliam, Septimia
nam, Severianam, Antonianam , Alexandrianam, Anienem P uum, Anienem Veterem, glorid nam, Crabram