장음표시 사용
61쪽
CARDINALEM. . RATIONE inter glandicum multi sciet bini, PAR CNE si amplissime, qis id tamen ob lati cur non aliquid nossetis que in medium seramAsena, quia ratis haec es ob iura vo-ricia, ct quod in obscuritate non racile uitatur error ideo nobis placuit operam in hoc genere dili renterponere, ut ea, quae dispersa, nec ad modum, ut res indicat, aperta apud veteres leguntur, coilecta a nobis, O patefacta, si modo tantum industria proficere potuimus, impertiretur s, quos rerum antiquarum scientia dele-LIat. Quod eo libentiusfactse a nobis es, quo Tibio endere, 'atris mei me iudiciti secutit, Te obseruare, ac in eorum loco ponere, in quorum clientela summum mihi praesidium esse consitutum in telligo. Verum, ut initium nostrae narrationis paullo altius repetamus triplici anno Asinaeos
diues temporibus usos esse sciendum es pri
62쪽
mo pro regis muli, altero P mae, teratoc, Caesaris, quiperpetuam dictaturam obtinuit. sed Imulus, bellorum peritior, quam Urorim, incepto usus Banno qui dies CCCLX in duodecim mensebus co Texus, ut Licinius, cer Fenesella, lutarchus credidere, uel C. Ca reo decem mensibus, ut Iunio Gracchano, Furauro, Varroni Suetonio, Censorino Macrobio Solino placuit, quibus ego assentior, neque cum
Imae rationibus congrueret, ut annus Graeco
rum, qui dies habuit CCCLI v, quem secutus es ma neque cum fosis cursu, ut Acmptiorum annus, quos V Caesar postea imitatus, annum ex diebus CCCL xv, O quadrante constituit. Ovidium quidem lib. I. Paliorum posuisse, annum I muli cum Lunae decimo orbe tetrammatum, valde miror nam se ita fuisse; cur Numa curam anni ad Lunae cursum diri endi postea suscepisset e Macrobio igitur potius in hac re, quam Ouidio, credendum: cum praeser-ris errauerit idem Ouidius in eo, quia ramum a Pythagora doctum in eodem libro tradit in quo Macrobius uidit acutius, qui dixit Numam erit Uthagoram fulse quod Liuius quoque sit Oetaeoniis amatiorum opinionem coamgmt Inscitia I sinus necessitatem attulit in
63쪽
quam usu ueniebat, uistissus anni aestitiis mensibus , ct contra calor hiemalibus incideret. quod uitium ita corrigebant tantum diei tim sine ullo mens nomine patiebantur elabi, quan tum ad id anni tempus adduceret, quo caeli habitus insanti mens aptus inueniret . Hoc Macrobius, qui Macri etiam Licini ad comprobandam Ruemuli inter halationem simonio utitur. TU Idmulum Numa, uel ingenio, uel doctrina praestantior, si uictuantem annum ita connituit, ut sugulo Lunae cursus mulis mensibus
imitaretur: ct quia Lunae annuus circuitus perscitur diebus et C UIN, ideo suum annum, ut Limae cursibus responderet, totidem dierum esses fecit sed idem mox, studio imparis numeri,
diem unum addidit: ut ex impari numero mannus conclaret, singuli etiam menses, excepto
Februario, quo mense dijs Manibus iusta soluiuoguit icaque deminutionem inseris, paremq. numerum convenire iudicauit uno igitur die annum Graecori annus maesuperabat. ideo cum
alterais annis modo die uiginti duos, modo unginti tres , qui sint annis octo dies nonaginta, inter diem vigesimum tertium, O vigesimum quartum Februari Numa inter alaret, ut undecim illos dies , ct quadrantem , quibus annuo Solis cursu annuus Lunae cursus inferior B, reprehenderet, ratio non congruebat . nam eius iu terhala-
64쪽
ter halatio Graecorum quidem in lituto, qui ipsi octauo quoque anno dies inter halabant nonaginta, respondebat sed unus ille dies in anno additus esciebat, ut octo annis octo dies abundarent, ct Solis cursum praeterirent hoc uitiunt, non satis constat, utrum ab ipso maan ab alijs postea emendatumst . Macrobius uidetur auctor esse, ab ali s cognitum, lamen
datum. Ego Numae potius hoc tribuerim, cum praesertimo annos X UD I regnaverit, ut erro
rem suum spatio temporisDcire posset intellige
re, o in eo genere obseruationis, qui iam amium ad Lunae rationem ordinasset, uersari solitus esset Emendatio fuit haec, ut tertio quoque o ctennio inter halarentur dies tantum sexaginta sex, noli ut duobus se perioribus octenni s nonaginta ita redibat annus, qui X XL annorum ita tio diebus x xv v excurrerat, ad solis mensuram desinitam, detractis de ordinaria octo annorum inter Osatione, quae erat, ut ostendimus , die rum nonaginta, X Xa v diebus . De inter halari uero mense, quem alternis annis modo dierum uiginti duorum, modo uiginti trium a Numa interpositum iam diximus, significat Cicero in oratione pro uilictio, cum ait Pridie Xal. inter-halare . quo loco uigesimum tertium Februar j diem, qui proximus antecedit primum interha
laris mensis diem siete icari non dubito . nam, qui
65쪽
inter alandi SI qui dies sequebatntur idus rebr ij signabantur nomine Talendarum inter halarium,si modo annus erat inter halaris salternis enim annis, non plagulis fiebat inter halatio ipsi uero dies inter alares sic appet ibantur primus, alendae interhalaresti alter, quarto nonas inter hirtales: nam trattuor tantum, non se nonae in mens-hus erant inter halaribus, ut maior esset Talendarum numerus, quam reliquorum diei mmqtmdiu ordinari s quoque mensibus seruatum sis tertius, tertio nonas inter lares: T sic deinceptusque ad mensis interialaris idus , idest, ad diem inter halare decimum tertiim deinde ueto singulis diebus nominabantur,alendae Martiae . nam primus dies post idus in te halares, diacebatur, si dies uiginti duo inter alabantur x vΚal. Martiiss subductis in hac ratione quinque postremis Februaris diebus, qui sequebautur posinter halares eodemq. modo reliqui dies inter alares, quinque praedicti dies Februari, a Lalendis Martiis nomen accipiebant, deminuto numero usque ad Xalendas Martias sin autem dies uiginti tres inter labautur; tunc primus dies postidius inter Olares dicebatur, XVI. Ra Martias alter X tertius, rus hic deinceps Fiebat autem, ut dixi, alternis annis haec inter halatio, non sui timum Februa bdiem, sed ps uigesimum tertium, deripos
66쪽
Terminalia, ut omnino Martius mensis post Februarium sequeretur, uetere religionis more,scuti Macrobius exsimat . uerum haec mea ratio, ut Cicero docet lib. II. deleg Macrobius lib. I. Sat parum diligenter a Sacerdotibus obseruata chorum enim erat inter halandi curas uel quia prorsus omnem supersitione aliqua inter halationem omitterent uel quia dies interdum aliquot, ut publicanis, alijsue gratis, rentur, adderent, maiorem perturbationis occasionem praebuit arbitratu autem suo pontifices, praeter insitutum umae, interhalare consueui se satis plane docent episeolae Ciceronis, secunda lib., in ad Marium, ct ad .Atticum tres, nona, decima tertia, o ultima li . . epistola Coeli non lib ii c. ut Macrobij, Censorini, aliorum tesimonia praetermittam. Hanc igitur in consantiam C. Caesar tertium consul, pro iure, in clo sevo, quia pontifex max. erat,su utit,additis ad annum Numae decem diebus, ct quadrante, qui quattuor annis diem unum s&cit . itaque necessaria fuit quadriennio quoque unius diei, ex quattuor quadrantib sconsecti, inter halatio, quae hodie quoque obseruatur, ut Solis cursuri aequaretur, is dies poli xxiv. Februari diem, quisexto Lalendis uocatur, ex antiquo inter halandi more interpositus bissexto Lalendas dictus eri quo anno dies
67쪽
x x Ix isse mense ni erantur . Sed, ut lilius.
eum Solis cursu inciperet, qui usque eo progi eis sita erat Sacerdotum uel incuria, uel fraude, ut aequinoctium, quod esse debebat, ad Graecam , Aegyptiamq rationem, quam Caesar spectabat, die Marti x x v vel x x v I snam die, cu Marti notant aequinoctium Columella , Pliniud, di marmore a duo Lalendaria incideret in diem Mai xvi iri ut ex episcla s. lib. c. ad Atticum intelligitur interhalavit Caesar dies
LX v. nam in Dione, qui dies, xx II, in Censorino, qui XII nominat, opinor esse mendum recte enim ratio quadrar, si legatur,x v. nam ad dies C CAE L V, qui erat annus Numae, additis a sacerdotum collegio primi diebus ordinarijs interhalaribus xxi II, ut ait Censorinus, deinde a Caesare extra ordinein diebus LX v, qui dispertiti sunt duobus mensibus inter alaribus inter Nouembrem, O Decembrem sunt et anno dies CD X LI CV quo numero dierum FSfirma Macrobius fuisse ultimum illum confusionis annum, quem Caesar ad Solis cursum redegit Suetonius dies illos, qui biennio quoque xx Ii, aut x XIIIa pontificibus interha labantur, mensem inter halarium vocat cuius uerba, quia pertinent ad ea, quae diximus, comprobanda, recitabimus . Factos, inquit, Caesar correxit,
iampridem uitio pontificum per inter halandi licentiam adeo turbatos, ut neque melium seriae in I aesati,
68쪽
aestati, neque uindemiaru autumno competerent. annum . ad c sum Solis accomodavit,ut C CGL X, diem rei sit, O, inter halario mense sublato, unus dies quarto quoque anno inter halaretur, lis autem magis in Uerum ex alendis Ian nob/s temporum ratio congrueret inter 2 ouembrem, O Decembrem mensem interiecit dilos alios suilli is annus, quo haec consitue-krctur, qui idecim mensium cum inter halario, qui ex consuetudine in eum annum inciderat Sublatum a Caesare mensem interhalarium, Suetonius dicit chia redacto ad cursum Solis anno, ibi de iis de opus fuit interhalatione illai et xxii dierum priore biennio, uel, via posita ore quae mensis inter halarius uocabatur,li et dierum numero mensem non acquaret. Earad inliso iam Plutarchus litteris mandauit.
69쪽
hi aer. Quibus haec Latine res ovilent. Vo modo in antiquissimis temporibus utebantur ambitu messum Asinam ad annum ita consituto, ut sacrificia, ct se ii dies, patulatim suo loco moti, in contrar a temporibus tempora delaberentur, uerum etiam Solis cursitim, qui tunc erat , alij quidem prorsus ignorabantu soli uero sicerdotes, occasione cognita, ex improuiso, prae sentiente nemine, men sim interponebant, ter halarem appellautes, quem Numa rex pri mus interposuisse dicitur, neque Vlium, ne que diu duraturum remedium nactus anni perturbati Caesar autem, optimis philosi bis, o mathematicis quaesione proposta, propriam quandam, ac certiorem ex rationibus iam examinatis correctionem Uendit quai qmani adhuc utentes, in culpam inaequalitatis mitius, quam ali , uidentur recidere. Quo igitur anno Caesar annum correxit, eo anno die illi omnes Uouembris mens s qui Xalendarum Decembrium nomine signari solebant, appellari coepti sunt omissa Decembris mentione, alendarum inter-halarium priorum nomine; hoc modo quartus decimus P uembris dies dicebatur; viqia . D iliter-
70쪽
inter halares priores: Osic deinceps, usique ad ultimum Aouembris diem, qui vocabatur, Xal inter halares priores qui es dies in episeola ad Ligarium, lib. I. rim a Cicerone nominatus. Quo loco uir doctus legit, v Κal non, ut tu omnibus ueterib libris, quos quide ego uiderim, II Xal Sed ego satis habeo, quid mihi placeat, endere, O probare suum quique iudicius . quatur. Vbi uero prioris inter halaris mensis dies
primus erat appellandus,sic dicebant, Xalendae interia res priores ubi sicundus, sexto nonas interhalares priores ubi tertius, quincto nonas inter halares priores; ubi quartus, quarto nonas inter halares priores ubi quinctus, tertio nonas interha res priores; ubisextus, pridie nonas inter halares priores ubi septimus, nonis interhalaribus prioribus. Eadem erat in idibus ratio.
pos dus autem ' primus sequebatur dies, idest
decimus sextus, is uocabatur, Ix Rah inter-halares pseriores: sic deinceps que ad extremum eiusdem mensis diem, qui uocabatur Xal inter halares pocleriores. Primus uero dies secundi mensis interhatiris, in quo erant dies x x Iab Nalendae inter a respo eriorestas cundus , sexto nonas inter altare pocleriore, si deieceps reliqua. Itemq. in idibus sextus de