Prima pars descriptionis itineris naualis in Indiam orientalem, earumque rerum quae nauibus Battauis occurrerunt vna cum particulari enarratione conditionum, ... Authore G.M.A.VV.L. i.e. Willem Lodewijcksz

발행: 1598년

분량: 104페이지

출처: archive.org

분류: 역사 & 지리

41쪽

I iune medio tollerem, Mod diem. Augusti proposuerunt exequii nam eum ope lames, Vulneraverunt,&diei& in meridie ipso domuente, I 6. ingressi eius cubiculum, ipsum lecto decumbentem tau arunt, idque

cidatur.

impune.

De Captivitatem rerum, drys pceuciderim.

C A P. I s. D Omini nostri considerintra retardationem traditionis piperis; in pror m indignas, ut at ilium

quod secundum promisi debitum non solverit: dicentes contra decorum esse tanti Principis, non stare promissi'verba contentionis eo progressa sunt, ut Pronam min entur,nisi ipsis solverit debitum, min de Murum appropinquarent,&igne tormentatio incenderent, quiaque damnum recuperarent Ion occu- mmmin. pando. quae in portu erant, dc Deraque alia severiora proserentes.Saccos Pipe' a t. quos in som sive Bub em runt, a levissem miserunt,dcrecessum simulantes, merces nostras in fasces colliguunt. Cumque Livitata onera rent duas Caryophyllis,alii ue mercimoniis,quae Mallaccam veherent, & Legati nostri Depius cum Pre rigerudiora habui uent verba tandem metuit, ne is uas occuparemus, Nare obligarein Gubcinatori mallac nodamna resarcire quod inportu si accepissb: praesertim quia Pinarie mandarum stat adnavigare vibem Bemiam: holide ubique profundum tenta vi certi essemus quam prope urbem accedere liceret: quae LuutanoruDmo appropinquans, in eius circuitu prosandum tentavit: quod reliquae naves lavanae considerantes, amputatis rudenti aggerem appulerunt. mpore matutino admonitus fui, quod Iaratra biremes p parabantur, ad Hassem nostram invadendam,quodque e daan nemo amplius in terram descenderet; quae 'su quoque signi- ui . si ara fuerunt,& nummos quos a Pror e recepimus, per Classiarium ad classem misimus; nihilominis non obstante omni hac admonitione,Cornelius Houi mannus cum sex alijs in terram Oscendit: qui Proregem acced ibi cum sim comitatu deterus fuit. Mox in Taberna nos quidam accessit, praxespiens ii insimul manere, nitri idem periculi esse nisi quod Nauarchus audacius quam conveniebat,loquutus esse. ini in classe erant conu-derantes. quod scapha non redierat, gitabant in vita dii iliatem esse: quare in ut mas 'um inter ipsos

ortum est: iram praesumendum erat,quod tales proceres nollent nostrorum scire iniurias&minas,qui tam exi-

imo numero ex regionibus tam remoris in m . - . . re in E

Die au. Augusti, Prorex ad classem misit suum interpretem,cum s.seri is, dc uno ex classiariis nostris,signinae Proregem, nulla alia de causa nostros detinuisse,quam ob minas a Nauarcho prolatas; nec diutius nos retentur quam donec Caryophylli essent onerali, Mallaccam navigarent: metuebat enim,ut praedictum est,quod dictis Ionos occuparemus: sed nostri dictis eius fidem non habentes,remigando eum sunt posequuti, dccarium ad iuvim Mauritium ducentes,ipsum una cum reliquis,compedibus incluserunt, ductus servis exceptis, qui Prorori renunciarent, quod captivos relaxaret ut interpretem aveherent Pror harer intelligens qui interfuit nu- ymitatis ossis fili j minoris Saban Lir inestis aedibus ira percitiis, e menia surrexit,lc abi jt; iurans nisi ante Solis occasum Interpretem remitterent,nos Omnes morti traditurum: quare literas ad classem misimus, requirentes ut captos romittererit,aliter omnes vita privandos esse:quae literae per tres servos Lusitanorum missae laciunt,qiu a ciaci r

deuntes, una cum ipsis duos alios eo servis captivis adtaxerunt,dicentes quod reliquos omnes adduxissimi, si a ra secutio dc vi capacior fuisset. Die 3 mane Interpres in terram restit: nos vero a Poege Obtinuim quod stapsi cum viris quinque elassem posset accedere, ea conditione quod negociaremur ut ante in terram n nullas merces advehentes venales;& quia stapha die postero rediret: scit qui in navibus erat, nullas merces init- άtere voluerunt,& cum vim,qui solus cum pinane scapha terram appulit aliquot miserunt Regales ex 8; per eundem significantes ut omnibus modis nostram liberationem procuraremus:nam diutius ibi manere non poterat, aquae dulcis drimam:& quia unus solus redierat sine aliquibus mercibus,ipsum nobiscum retinuerunt:qu te noe & qui in classe erant,nihil boni sperabam xleliberarunt qui in classe crant, quod tota classe urbem adna viguerit,dc igne tormentario urbem inccnderent:Nos illis rescripsimus ne tale quid attentarent: nam si id sece-xin omnes vita privaremur: ipsis enim aquam recentem&annonam ex urbe mitteremus, quod & tune feci. mus. & quotidie continuavimus, ut ipsos conten in NdMNm ' . . a .. QDie .Septembris,qui in classic erant,riscatorem persequuti iunt,quem consequi non poterant: deinde Galium, cui literas ad Protegem dederant, & pro labore aliqua parva specula dederunt. Die s.cum Proro nobis nollet admittere vilii eras inclusi mitteremus, nihil omniis aliquas scripsimus, quas Lusiitano servo tradidimus quae a duobus satellitibus Pror s interceptae,& Lusitano servo vi ereptae, una cum servo captivo Pror i traditae suerunt: qui servum relaxavit,& mihi redditae iuerunt literae in loco ante pa-lauum,nubis dicto: ubi & mihi datae fuerunt literae quas pridie, qui in Hasia erant, proregi scii pserum ut ipsis

prelegerem: quae hac continebant. ., cupiebam ut nos nostrasque merces relaxaret, desinu cuius,damnum recuperaroer, prout eis erat iniunetii ipsi proponentes, quod contra datam fidem,& eius iusiurandum faceret: sicque eos reliqui,ut nostros a derem. α omnem rem patefacerem,qui eram in domo mini, interim

42쪽

pRIMA PARS NAVI G ATIONI s

quod consultaremus, Interpres Parian ingreditur, dicens nostras naves ad anchoram anteum positas

esse, dc quod nostri Iomas vi occilpassem: quodque tota civitas ra arripuisset: mox Ooque indomus totvitatorum tonitrua, quae iri civitatem nostri eiaculabantur.Prorex cum Consillio militari consul:ans misit ut nos apprehenderet, quod &factum fuit,& nos carceri manciparet. Reliqui qui in Taberna erant, in Curia adducti fuerunt,& inde ad locum,ubi malefactores ordinario plectebantur, ut morti traderentur, cum a prori accessit nuncius, significans ne adhue necaremur, sta in Sinensium aedib distribueretur, quo&nose caris te deductisuimus, sed paulo post iterum in carcere clausit. Voluit Prorra quod classi literas scriberemus, roquirentes ne amplius iacularentur; quod factum est: posteroque die induciae fuerunt, ut de concordia nab re turr eaque de caui nos congregaeu suimus cum dominis Iuncarum Auas nostri occupaverant mistrar quate iterum carcerem ingressi sumus. CAP. 19. Conantu, considerantes ab urbe nulla wniret condusio: quodque interim Iavani avi Mil in possent armare, Pinassam miserunt v sus navem Iavanam, aut miram,opae retro insulam naviνbat: ubii, cam pexsicquens,fundo adhaesiit: quod Incoci videres, qui . biremibus parati erant, ἡ ... Odine semiluit Pinas adnavigant. Qui in lanassa erata mox horam eiundo eduxeruu& levarunt: optimesibi prospklantes; & cum biremes sub iactu essent tormentorum, mox t0rmenta exonei runt, unamque biremeti; ad iundum miserunt. At cum Pinasia Celocem allipitam haberet qui illaesii eran6i γ' sam occuparunt, & senem abscinde to lavant animose se defendebant, per columbaria hastis trudentes, lai'

43쪽

v nostri dii sicultet tormentis vii possent: nihilominus sinopis adeo salutabantur, ut multi occumberen , &reliqui qui erat adlatus veli accedere no auderent,&ii viris plurimis biremes acinatae essent: qui semel Iasiam eia .culabamur, dc s. aut 6. tela arcubus sagittarunt, sed neminem isserum ex labiliis. Qui conssiderames quod nihil exequi pollent, ad umetri remigarunt, quos nostra persequebatur Pinai, quae urbe appropinquanti bis cia- Pinam' culata eli in urbem: &vicissim Incolae in eam; sed sine collimatione. Vna Celocium piscatores remigando persequebatur, &Cinsani unam consecuta est. Eodem vesperi condemnati fuimus morte, sed cuni in qualitate EV iis mortis convenire non poterant; saltu enim paloindui; alius tormento transsigi, alius pugionibus consigi nos Morte G- voluit in postenim diem dilatum fuit. ves continuo in posterum mane, tormentis iaci abatur, quare non- milli lavani laesi fuerunt,nec non Carcerariusqiti me,&altu in carcere custodiverat. Penetravit quoque glans titi

R is palatiam, unde timor magnus incolas occupavit. tium trun. Dies .Septembris, literae missae fuerunt illis qui in classe erant, requirentes ut parumper ab urbe rex. cietat, quod fecerunt, exonerantes Caryophyllos e Die rotatae missae suerunt literae, quibus indicavimus nos sperare comaenienti redemtione liberandos est Die II .cum nos tum Proro,ad classem literas scripssimus, quod relaxaremur,nio . quiescere esset at si cona libraee tentiones quaereret,ips, invaderet: cui responsum a risse suit,quod si ipses invisait,inveniret cum quilius p nanda es, quodque socios renuiteret: nam diutius verbis noluerunt ut is fieri,quodque posterod misensuri expectarenti - Die 13. res ansum non accipientes, anchoras terarunt, & vela dederunt ad quaerendum locum apum ad quandum:qui aqua dulci carebant,dc nulla loca ibi cognita habebant ad recuperandii: quare deliberarupi in lori- Au au s pctere insulam ubi scium ingredientes, aquati minus: aliamque appulimus iniselam, o Minidia fere

Mntam ad Boream distanteiri, sed nullam aquam ibi iuverum potuimus: quare rusti suimus oras do peri diu, secundum Mas die Is .dcI6.navigabant,aquam querente sed nullam reperientes. . . Diei .muembris tribus aut qitatuor insulis appropinquarunt, quae cos plenae crant. sea eas praeter vigaverun naves Mauritius dc Amitelaodamiam:cumque ibi maximus exiret fluctus, scopulis adeo propinqua: factae sunt,ut in ipsos sere salire potuissent: quare in magno erat periculo: scd Piliam, & Leo Holudus triri siems naviguunt,& retro insulas iterum seconiunxerunt ubi anchoras commiserum gurgiti 1 orgyiarum, fu i axe ncto: qui mi tentes suas Celoces ad quaerendum aquam, sumum quendam perceperunt, o die postero indo)ρ liquos, quos interrogabant ubi aquari posient: sed responderunt illis prohibitii fui si ipsis aqua imoistraret iuhdominus si suopus quali nave illis daretur, aquam monstrarent: quod factum fuit, ubi usque in ab udi ma- , quati sunt, & donec Rimam uias adnaviment. Villula ad quam anchoras eiecerunt: Malaice,J, ονι laymicei . Non dicitiar: potuitque Bamm distare miliaria Io. ad Boream, paulo incidentalipi: dieque psimo Octobris anchoras posuerunt sub iusiulam Pu bri an, in gurgit eis. Orgyiarum. Nos qui in carcere eramus, ino ain Cassis recesiera distributi fuimus inter illos, quoru servi a nostris occisiciant,plurimumque nos vigebantium amplecteremur fidem,& nonnullos vi urgebat, sed nihil illis profitit, & notas permiserunt ire quo Hacui . . . Disitani quoque minime dormierunt,sed indies proceres accesserum ut eis vetuleremurct irader vim tii, μ'

bisofferentes coo.:RUM ex Octo, sed Deus nos servavit. At eum intelligeremus naves revenuse iv ii,

cepimus sperare,qui separati&raiiciamus diversi, dominis proscaevis. quorum ieret anostris edic praedictum est. Postero die classiliteras scripsi us quibus signisi vi mustum nostram eondition vilinquod

demere .dc nos dimibuti essem inter praecipuos nobiles. Die ea citi oesiaside nux literas,niandantesmo meliora spelare,dc quod convenienti redemtione libertatemur: nobisque litanimesicare per Urbeo r. iv conbetae

delent, qui retulit nostris periculum in quo cramus,in urbis oppugnatiori: it nitio praetereaqua ii imam si ierant quodque nunc via esset ad concordiam . Hic cum Lusitano servo in urbem rediit, omnemque conveniendi modum cum Pror e procuravimus; quod post multas hinc inde literas missas die ii .conclusum Dir, hoc modo. Quod solveremus 2 o. B Mα octo dctu'citasse' repeteremtis. od quxcunque v. trinque depraeda aerant, manerent compenseta: scilicet Omnes nostrae merces, dc quod nobis debcbatur, com- sinem di Epens entur Canophyllis, alijsque mercimoni js ex Iunca praedatis,dc quod eo cuncta essent si,pita & extincta: ii Octo di quod nora pactio dc conscederatio firmaretur, dc ociaremur ut anto quae sic facti fuerunt. Nam eodem die duos obsides ad classem miserunt,qui Sinenses erant: tunc mille Regales ex octo missi fuerunt in urbem, cum quibus nos liberati iiiimus: dc postero die vita cum Sinensibus missi filerunt reliqui mille: tunc Anniniatii naves appulerunt,oc nostri urbem accesserunt,ementes a diversis Piper, quod per ministros Sa undar ad classem vehebatur. Et sic pacifice cum Incolis negociati sumus usque in diem a . Octobris: quo die legatus appulit Maa Diea OOlucanus,qui scapha tam venit, relinquens naviculam qua Venerat sub quadam insula, quae die 3 o. R. ni appulit,adserens,vi nobis relatum iiiii io o. Regales ex Octo aliaque egregia, quae Protegi donavit, ea condi. N o TA:tione ut nobis negociationem im diceret, quod Sc accidit: iram Proro nobis significavit, nobiles nolle nos diu: ius ibi negociari: interim convenimus duos Na archos duarum navium sive micarum, quae Nucibiis odoxaris. dc Maccre onustic erant, Ioartam pertinentes, ut ab ipsis emeremus, dc depretio sere convenimus: quos

44쪽

Die M. Octobris.

PRIMA PARS NAVIGATIONI s

Proto intelligens, illis prohibuit ne nobis venderent.Negociatio nostia existens iterutri4nternina, nostr exuste ad classem revocarimus,qui quoque a sabivaeir; Scalijs nostris fautoribus moniti erant, ut urbe recederent, ct non re dirent,alias iterum retinerentur,dc traderentur Lusitanis.Nonnullas merces ex urbe secum adserebant; aliquae tamen ita renianserunt, quia iam sero esset,& navigium Lusitanum ante portum erat. Cum nostri temsolverent, nonnulli Lusii iani accedebant ut nostros invaderent: qui se defendentes, Lusitani non audebant eos invadere, eque classim appulerunt;habentes die 26.a undi renum: ita ut nulla nobis spes superesset aliquid amice amplius obtinendi, praeter ambas Iocas praedictas,quae Ut victum est,seda veneriant, ad mercatores M pertinentes,qui apud hospitem nostrum hospitio erant quas eo quod Prorex interdixerat ne nobis venderet per hospitem, qui quotidie classem appulit, isnales osserebant: contenti aliquas ex nostris mercibus in soluti nem accipere, sed non potuerunt ad classim ducere, & nobis tradere Protegis interdicti causa: sed debuissemus Diei. No ras rapere Mite civitatem,quod die primo No embris ex uti sumus, classe urbem adnavigantes, & Celocei 3. vembris. viris munita ambas Iunco ad classem duximns sed climinearum altera essent oo.servi,qui ignorabant nosculi eorum Naxarcha convenisse, posuerat se nostris; iniare nostri sicloppis ipsos invaserunt,& 6.aut 7.occiderunte quod reliqui videntes narem exilierum, naumdo terram petentes: similiter secerunt qui in altera erant, quare ambas ad navem Mauritium duximus. Fecistim die, existente Lusitana navicula iuxta terram, a Legatis missi fuimus duabus celocibus rue .remi, si munitis, ut eandem occupat us: sed Lusii iam in ea existento duobus Bassis aeneis muniit, inopis taminiaee, se definiant,quod coacti essemus nostris aporis celocibus ad classem redire, praesertim quia ventus altanus v lidus, nos ad terram pellebat,ubi incolam multitudo ad pectus usque armata nos exspectabat: quare potiorem c5- , ditionem non videntes celocibus nostris aperiis, pugnare cum so. Lusitanis, defensitone aliqua bene muniitu classem repetimus,uno ex nostris suom vulnerato, qui dic 3. aut .sist sequente Giji: ex Lusitanis vero vespe cuili;quorum unus glaude tormentaria traiectus fuit, quae ex classe iaculata erat: & ex glandibu Mae ubique in urbem iaculabantur, tres aut quatuor alij occubuerunt, sicut post Annonarijs qui eque audacterelassem adipulerunt,acceptimis. qui nobis indicabam,quod in urbe classis amaretur,ut nos inviacient: Lusitanis nobilitatem incitantibus, & conscribentibus omnes qui contra nos pugnare vellent; quibus paratam pecuniam,& vestes dederunt. Mutuabantur quoque abilis qui personaliter assis e non poterant, servos pro certa pecuniarum similia. Nocte ex navi Amstes rodanio tormentis in urbem glandes aliquot iaculatae sunt, ubi unico ictu tres occubuerunt. Glox Leonis Hollandi periequebatur Ducam, quam cum praeter Resinam nihil haberet, ius ibin liberam reliquit. Vesperi iterum ab Vrbe recessimus. Dic a. Novembris, conspicientes e mari navem conceptus. adnavigantem, eam Celocibus nostris remigando accessimus: cui appropinquantes, ad defensionem se parantes qui in canavigabant, storeas desensios demittebant: quare inopis eos : gressi sumus: illi vero cannis efflabant parvas inittas inimicatastam dense: ac si titulas fuisset,&9. aut Io. ex nostris visaerarum, qu es- ramaliqui . aut 3. vulnera habuerunt: quae etsi inopter tenuitatem non profunde saucient, tamen in carnem M. dissipantur, & propter toxicum, vulnus putridum generant. Nostri septem ex eis occiderunt: qui videntes quod veli Mando effugere non poterant, eorum Mocem intrantes, remigando se silvarunt. Nostri nave contenti erant, quae Orm, piscibus torresactis, dc aliis vilibus mercibus onusta erat. Erant w.viri sere, qui Bode machin, oppido Insulae Bomeo venerunt. Nostri Io m ad classem duxerunt, quae nobis opportune commeatus loco aderant. Postquam biduo exspectavimus accessu ospitis, aut Navarinorum Imua ran, eosque per Amonarios aliquos vocassemus;&non venirent, exonerare cepimus, &in navem Mauritium transferre: invenimusque sere aci. Unoa nucum odoratarum, quae non separatae aut selectae erant,&3o. satam Maceri,

Easque merces aliquas. Sed interim quod uin exonciant brevi sermone cici tiones, religi mn, Oeconomiam, & lm Iavanorum

45쪽

C A P. zo.

i Aoui. certo mare, a qui soriginent habeant, nescimus: qui de origine interrogati, aiunt a Sinensibus

originem ducere: qui ciun gravi servitute oppressi essem in Sinarum regione,Coloniam instituentes, laxam migrarim t.Qum equidem verisimile est praeserit in quod Sincnses facie reserant: habentes nomena latam, genas inflatas, ulos parvos. Et reperimus ad confirmationem huius, quod Marcus Paulus venetus, cum Tarta - ro militaret, ait, Insulam lava magnae Tartaro pependisse tributum: dc eodem tempore qua sinenis Tartaro re- '

larunt, ipsi quoque Tartarum non agnosi rent dominum. Nam adhuc hodierno die Sinens bi simi ste quentissimi, qui Bantam habitant,ad evitandum ut dichim est,severas leges dc statuta Sinensi8m, am 4s tuto nisi eum difficultate quis emigrare potest. & qui migrant raro redire conspiciuntur, nisi ibi telitierint uxo di 'oles.se ni ergo proprios nunc liabet Reges: dc ut plaerumque vi latur in omnibus provinciis quae superi indiu non agnoseunt,quod plures in II esse et ant: sicut post Alexandri Magni obitum, quilibet Gubernator Rese se iacit suae administrationis. Sic etiam Iavanis exenit, ut qui praevaleret, Rege se dixerit: quare singulae civita in Iauae.propritim habent R m,sed Rex Ramam potentissimus est.Nunc ut clare loquamur deoninibus oppi promum disinsula: Iavae, nobis comitis, incipionias a parie Orientali Instulae,veniendo versus Occidentalem. Civiles ML quaeis celebris est, inutis circundata & propugnaculis,proprium habens Regem quae tempore quo ibi eram i se εbsessa sitit,ob causam quam post narrabimus. Ex opposito huius, est egregia Insula Rab, admodum scit dii; F fretum sit quod strictum Ballam an nominatur. Istinc divit ad Boream miliasia io.urbs Pam an Ballimi, ibi multi Lusiitani ha int,pluresque Ia uni Christiani .Habet quo Oepionium Regem,qui Lusitanotiim ii, innis est fautor. Ea qui hic venalia habentiri soni servi, quotmni magnum numerum Lusitani singulis is his

vehunt,atque Macropiperis parum. iiiiiivir ibi aliquae vestes muliebres,quae lamnica lingua Quae veni 1M ns vocatur:estque muris cireundata. Retro Pinantiarn mons sulphureus ardet,qui anno I 86. primum erit'; ita an a vi,quod decem mille irimae sere periclini; misitque petias in urbem usque,& tribus diebus sumo adeo ob. . , . . tax irca lum, ut noctem dixisses. Portus est ubi aerumque appellat Lusitani,cum ex instilis C uolitem Ran 6

b is Minis,& aliis,auit uestio,insulas pennit. Duo praedicti Reges Ethnici sunt Sequitur oppidum P .van 6.miliaria a dicta iam vi distam: estque urbs sortis riiuriscircundat in ni fluvio ornua cuius Rex Abdrallam an obsidione cinxerat eo quod rex Patari an Maurus, iis matrimonium Regis Ballambuan filiam pe- Rex Pium tens cui cum honorabili comitam cum missa esset post primae noctis conitatum, eam eum omni comitam: P pΠ micidare iussi eo quod non esset Mahumeralia, et ipse: vi mox exercitum eoeligens, primum Pa m in bis dit,quam ex improviso putabat opprimere,qnod male fitccessit illi relinquens aliquos ex sui; inompis oces g tWssit Dine suo exercitus allatii an ivit Sobsiedit: qui duo aedificans pro macula ad fluvium; eundini paliς villata iussit,ita ut nulle naves & scaphae pernavigare posscnt, & quadrimestri spacio obsessam tenuerat unde iii vcte cat

ristia magna erat. - -- ---

Merces quae hic sunt venales, sunt plures exigui&subtiles Garnitri,qui tactus sunt se is similes, dcamerin- Quae mertoribus multum aestimantur,qui inde orbiculos plerarios sibi conficiunt.Sunt hic quoque panni GOD sypini qui Bantam vehuntur,&Sinensium mercibus commutantiar.Terransi tran monte peralio cognostatur, 'ad cuius radiceni sita est.Decem miliarijs Occidentesior est ad hi signem fluvium urbs Durran optimo portu beautam ubi pimiaque nauct e Moli accis insuli, eniente i &R ram petentes sibi novident de hibus i ibu v.

indigent reti sipio quoque ingitur muro Ad lauis occiduum fluvij, sita est Gertici uti ciliae Regeni hal qu Mi illi Reges iunctis uianibus temper alloquuntur, eodem modomio rei P QIm iuui talos H, qui .Ex his dii usos, dis Salis copia advehitur Minoi,aliaque loca, qui , inevehitur ubi Pipere domi itatur, de Celera quiestansiuia Gossypij dc origae diussinii, qui in in mi lii crona ii, mutant. Sequiturriunc Misab' a.quae fluvitatim habet,& proprium Regem. ina distat ad occidenteiri miliariasti oppidum D-ω sub ehildem Retis imperio,qui ci habitae WM & urbs inuisitissima, inutis & pri pugnaculis circiuidata: tamen ad Portum nulla est contra mare defensio: prolando gaude iri orgri, ruit, Ri flando litioso; quare velitis validissimis ibi morari non maest nam aneliose mimi limiit, vi tibis aecidit die Et Decembris cum ibi in navi istatione eramus,ut post Iatius decia bituri solitanis iste nilin. stristius montes oblongi & mis fiserentes ires longas ni coulin menses quare Lusiliani; AE mssis to I kimi appellartu dc lavanis Batto; in Hanc navium stati emini iv meae quae Insillis Mollices, veni uil ibi, anilis Sas tantum quantiam illisi lassicit ad plenam vecturam: sunt enim ubique interct a&Amplurii iis Salinx,&ve sux Occidentem amplia, nulli. λd Circium distat miliatia decem oppidum Tub ,.quod &R diri habet de Ll puli frequentia gaudet ad sinum magna situm,ita ut iuxta terram existens in im simi millam tetram con 'lactet potest. Miliaria quinque ad rinolybiaim dimit oppidum Caisano in quodam si mi sui miliabo xiii iterti,stri: l um Regem, sed parum negotiationis maritimae, sicut & oppidum M .it n. iii mriu habes par, alii insulam,ii ullosque habet mare iravigantes, quam piscatores aliquot . Miliaria quinque ad Occidentem isti he dimi

46쪽

riseopanico citur.

PRIMA PARS NAVIGATIONI s

filum M M a ad anguluinquendam, tria miliaria sere in mare se extendouena .Cicitas lux vallo tantummodo circundatur, minio fruitur fluvio, & Optimo portu;quare iam inultae ibi appellunt, ut rebus neces rijs pr videant.Apluribus annis proprium habuit Regem, mari&terra potentem: & ad Notolybicum distat miliaria a dc miliaria f. Bamam,civitas magna cuius Rex potentissimus in totius Limae, saepeque miratur obruere urbem Muam, quod quotidie, interim quod aderamus, pectabatur; quare magnus apparatus, ut aiebant,ibi fictiis filii ad resistendum. Iipara distat miliatia ue . ad occasuin oppidum Pari. Istinc miliaria tria distat oppidum nuram, i Imperator pro Rege agnoscitur,oppidum munitissimum, muro circundatum: a quo distat miliaria tria, urbs oggal: quae tres vr ,singulae, proprium flume habent,& ad sinum unum sitae sunt. st sequitur civitas magna Charabo eg giis muro Naita, & flumine dulci gaudens: terra ultra lianc sita cognosci potest per duos montes, retro eandepositos, relatates Mui festam.Sequitur nunc D ra , quae & fluvium habet, deinde Crason quae villa est magna apiscatoribus habitata, piscium abundantiant; numine gaudens,quod tribus ostijs in mare se exonerat. Hic ad insulas primum venitiar, quae longe & latae sparsae fiunt in portu Lacurae, qui sinus in magnus, ad quem adhuc sita est urbs r ia, cuius nonam nune excidit. Lacaetra omnigenae annonae copia gaudet,& vere a nobis S-- enim Iavanica lingua, id est quo locus i eundus: dccalapa, est Nux Indica: significat ergo locum c miscundum. In sinus octio aliquas insulas habet,& vadum occultum, in quod impingens navis stelaedamum, plurimum laesa fuit &aquam hauriens. habet insignem fluviiii & vallo solummodo cingietur; populi frequentia gaudet, & vr, commoda ad necessariis rebus provide. m. Ad angulum Sinus occiduum, miliaria tria sere ab vi est fluvius Tuvionia dictus, ad quem, miliarii unius spacio ascendens, villa est, ubi commode aquatur, qui ad insulas Indiae Orientalis iter situm vult perstitui: nam a nemine potest impediri: Mquem angulum; numitte non vim, anchora committi potest pros o 9.& Io.omyiarum, & fundo argillosbe deinde Celoce angulo supcrato, fluvium intronavigare licet. Temo miliari ad occasum, munus cst fluvius , Ptinctam dictus, ouadiacet ingens pulvinus, qui maris recessu siccus apparet. Ad hunc fluvium, miliare unum ii essus, habes villam cuiusdam nobilis, pata dictam. Fluvius hic Piper tradit, oritur enim a postica parte teriae aliae Gnon dictae, ad radicem cuius maxim Piperis copia nascitur. Miliari uno magiis ad occasum, villa est Irii sim dicta:in hoc itinere multae sunt insula inter quas navigatur, nec Zamam appellitur, qui omnium optunus&maior est porrus: ubi praecipua fiunt commercia cum circumvicinis Insulis&oppidis, quorum alijs in locis mentionem Memuς: quam urbem sequuntur praedictae villae, in quibus Piperis magna provenit copia, ct per exteros mercatores vehitur, Sinensibus vendendum. Lusitani Piper hoc solebant emere, sed Sin etiam rex pecuniarum summa cumcis convenit quod Pi per hoc Sinentibus cim derent .Praeterea Lusitani parum lucrari possent, si in Iava emerent & aveherent, naulumque solverent, maris periculum serrenς & deinde Regis Institori in Coclun traderent Centenarium prora.Cruciam. sitani nunc solummodo Aromata meia dira, uophyllos, Nusi odorata'Macerem,&Sanitalisnum, ii Mant,que Malaccam, itaque loca tran

ferunt.

CAP. XXI.

Sinis ustis

IIvitas uam sit aestin terra humili, ad radicem montis alti, ex quo descend ni lio rivuli ad utramque:

b Vrbis panem, aliusque per urbis medium, quibus viri optime aqua cingitur, & sim munita est. Muros ha- bet orgyiaspiisiores,ex lateribus rubet sco aedilitatos, habens portas aliquas fere inaccessibiles, ubi di noctuque diligentes exercentur excubiae. Propugnacula habet ad lapidis iactum abinvicem distamia, & insingulo tormentum sed ineta & rotis carens, quo riae vii ignorant, inec pulverem habent pyrium, quam qui σε iam advehitur,x pulveris pyrii mola est.Tunes non liabent,sed formam quandam scenarum, tribus tabulatiis aedifica Romatismagnis,dclignis, quae solis ascendunt,& virascalas in altum trahunt; ex quibus contra inimicosa rei me sedes dunt, oppugnantur At nunc intelligetes, R in inurra an eos invadere proposuisthci uncirca civitatem Iuper muros ad ficarunt pergulam ex aliis arboribus, super quam ire poterut,ut i immicis xesis ,stant m lorica protecti In urbe ires tantum vicos rectos haben terminantes ad locum ante piutium Pri L dictum:quorunii primus directe tendit a Pacebo vetitis inare. alter, versi Portam Campestrem tertius, ad tum monta'a.Civitas non est strat scit tota armos, quae potest ubique per visui,a canali in canalem:qui Publice se canales cum non sint satis ampli desuentes ad devehendas ibides, sitque civitas paludos sunt sordidissimi di saetentes: nani incola di viri,dc seminae, saepissime publice se lavant,quare fundus sempcr sere turbatur, & aqua tu bida & Iutoci. Temptu habent amplum, quod Mesquita vocant,iuxta Regis palatium situm ad . latus occiduum, quod sat magnum cib& arniamentarium a parte Orientali,in quo arma publica quaecunque in usum belli reponuntur&s Vant . mem Australem domus est is parvuli, cui contigua est domus Cherue Viceregis,

tua cuiuβ Via publica est,quae ducit ad Portam Campestrem, in qua habitant omnes mis servi, α mini-

47쪽

INDIAE ORIENTALI s. i u

mesiqne eius Osilaina. Eippocopia, & Culina. Praeterea partita est viri in inultos ricos,&cuilibet vico nobilis civitas piae bis est,qui eius curam habet tempore belli incendi j alteriusque rei: & quilibet habet proprium vallum &Hausuram, ab altera diversam: de in quolibet vico pendo Tympanum magnum,ta nitudinem habens do- partita. iij, aut si qui vasis cini quod pulsant malleo textoris, qui appendet, cum aliqua dissicistas, aut incendii, aut pug- νς iue desi: silmiliter in meridie mane in aurora,&vesiperi,uigente crepusculta. Habent dc pelves, quos pulsant ut scampanas,quibus populam mox excitat,& congregant. Ad o milia plateam in compita habent suas cxcubiaK bene loeo quae curam habent eius rei:& vesperi omnes parui Pontones recludunnu & alio transeruntur, ut noctii nemo per mra in 'xi m qivagetur.In Pacebo qualibet no , ante carcerem,sent ueo excubitores: praeterea quilibet nol habet in alii domus suae Ioautia .viros vigilames.In aedium ingressu primo in itatur locus quadratu quem Pace- sorma.ἷς appellitant:ubi audiuntur,qui audiri remerunt:& excubi esuritin tugurio arundine, aut Palmarumst di-bus tecto; in quo audientia datur In uno angulorum dicti loci propriam Mos auram sive aretem sacram habor, in qua Meridie mansi& iuxta eandem puteum in quo se laxant. Introrsum p ens ad ostium venitur cum an gusta pergula,quae multis angulis sortilitata est ii quibus corum servi habitant ad ipsorum defensionem, ne ninini ab inimicis opprimi possenn nemini enim fidusinec fidi stat. AEdes eorum super aut 3.aut Io. vinius Domo nygneas aedificantu egregies pias: quae ibi ijs palmarum sunt te , inserius totae apertae, ut tarantur resti . costructio. -mam nunquam ibi sum: hauriat tamen Cortitias quibus aedes, in circuitu claudusii. Superne nullo habent contignationes aut tabulata, in quibus aliquid ponant;quam superhorreum,quod est auisicium ex lapidibus constructiun unica contignatione sine senestris: tecto stramineo cooperium. In hoc laorreo reponunt omnes merces, cum incendium est,quod saepius acciditatulanam habet cx grossis arboribus contignatum, quod

48쪽

pRIMA PARS NAVIGATIONI s

arem muta tegunt,ne aduratur. Cuina aedium sublicia, composita sui vera si s arrundinibus, dicti fissis scandularum more: ex quibus millimed exiguis expensis, aedes suas aeditiore posito: sicui nostio tempore vidimus per incendium quod in urbe&extra urbem, magnam aedium partem secundum litus consumi rat. dc uidui aut quatridui spatio iterum novae aedes aedificatae iactant. Circumcirca cum ad litus; tum versius tam pestria plurimae sunt aedes,quanam potior pars a nationibus exteris habiratur: ut senti uallici, Benga musarare o A I si bis quorum magna ibi est copia. panem occiduam inhabitant, quibus Lusitani se iunxerunt: M &nis habitatio ordinara etat,quae a parte campestri vallo socii mindatur,& palude mitificatur: quare eas naturaliter defensioni aptus est locus:&aparte vinis halin maiorem defluxum aquae totius vibis. Qim si putei Mia. aquae dulcis ibi ibdi possent,facillime&minimis expensis arx aedi Mari posset, demoliendo urbis murum 'odi posito huius loci,&secundum litus, & lapidibus vitendo ad aedificationem muri eiusdem arcis: cum quo impodiri posset,quod nec naviculae,nec Uiemes nee Paros possent e civitate navigare: nam reliqui canales nimi lini parvi fimi,ut Paraos navigare possent. Praeterea vadum extendit se tantum in mare, I glandes tormerorum, quae vulgo Sacren dicuntur,vi privarentur, adeo ut nullam in arcem violenti aut eficere possent, . eiectae ex aliqui stravibus magnis optandum esset,ut Lusitanos ea in re nos praevenire liceret,praesertim se iaciendo, non soli uri possemus obtinere aromata sive species lavae, sed quoque quae exhibent Insulae or- , Pindon, Evi αδεω, Liacasser, dc plures aliae: quarum suo tempore latius mentionem faciemus. Num vero de illorum sinu negociativitibus ocinercibus aliquid tractabimus. .

ΙN die triplex sorum habet Rimam, ubi merces omnes venduntur. Primum, plus est locus ad id ordinatus

in parte urbis Orientali, ubi mercatores omnisi nationum in principio diei comparent: scilicet, I sant, in bes, G.Mnesis, stilum, 'fusi, Malaici,sseriali,Guserates, Matibaro, alij qne ex omnibus partibbus Indiae, ad negociandum quia durat in horam nonam ante meridianam, tunc quilibet recedit quo placet. . Nunc vi narremus merces quae ibi venales extant, auspicabimur ab ingressii Qti euntes secundum domos, & r vertemur secundi aquam: Ueniens vero in Qri principio, ubi Delubrum est, cum vallo, ibi reperiuntur non nullae mulieres cum saccis,& mensura quae Gania nominatur, quae plaerumque continet ires librat Piperis, Ponderis Battari:quod a rusticis I per adserentibus, hae mulieres emunt, solventes pro qualibet Gama, octingemas aut Merces quae nonyntas qua in re plurimum sunt exercitatae. m ibi quoque sinentes, qui astutiores sunt: qui viden-c Nnt v torusticos adventantes,eunt obviam,interrogantes quanti iaciant id qu H habent, habenique stateram cum pondere ad unam partem,&sacculum in quo Piperessunditur,ad alteram pariem. ne decipiantur. Intra vallum veniens,Vtri nque multae nant mulieres, quae venalia habent, Aeccam, Briel, t uelones aqueos, ct Bam--: post quas aliquae sunt quaeliba parant,dc calidi vendunt. Hae cum praeteritae fiunt,venitur ad locum, ubi adde re an anna sunt vetulia,quae viri vendunt: sicque tormenta aenea vulgo Bassen, Pugiones,quos Crissen nominant, ii starum mucrones,Culiri, aliaque arma: sit militer & Santalum album & rubeum. Ad sinistram vero, Saccharum. Nel,&consectiones omnes. Iuxta est Forum Fabarium: ibi venales sunt Phaselial b inigri, rubet, Crocei, virides Cineret, qui mensura venduntur empe Gantis trecentis Grata .Tunc sequitur Caepe,& Allii Brum, ubi penetrati non potest. Ante hoc sorum dμmbulant Mercatores; Magna ij,qui pannum lineum, aliaque merciminma insolidam venalia habent:&pecuniam exponunt ad itinera, viduplam recipiant, cum iter bene successit: sed nave amissa mercator expositam pecuniam amittit. Hic ad dexteram est forum volatilium: ubi Gallinae, Anates, Columbae,Psittaci,aliaque volatilia,venalia sunt .Hic trivium est: cuius prima via ducit ad Sinensium officinas: altera ad forum Olitorium; tertia ad lorum Cupedinarium.Vadens ad officinas sinensium, primum habes ad dexteram Geminarios aliquos Coracoires & Λrabes, qui aliquos Pyropol viles, HJacinthos, Spinellos, salasio Granatos, dc batas, venales habent. Ad sinistram sunt Bengali&alij, qui omnigena minuta serramenta, dc merces minutas exponuni: retro horum stilinata, habent Sinenses ordinem stilmarum, qui venalia exponunt bombycinum filum cui utariique generis,& pulcri coloris, pannum sericum,& Damascenum,Holofericum, tra- molericum, filum aureum,&diachryson, Catinos Por lanios, regiasque sportulas cum Lacca, pelviculas in nos, magna & paria pocula aenea fila & fabricita,Aigentum vivum, et antes cistulas, Papyros Aversorum colorum ad scribendum, Dram Aurum soliarum,specula parva, pectines, specilla ocularia, Sulphur, Macitarias sives esti nci si cum vaginis Laco obductis,radicem Chinam, stabella, Vmbellas; quorum illimatum duae plateae sunt utrinque plenae . cundam viam vadens, habet Bengat ad dexteram,&eorum stilinata cum terramentis minutis. Ad sinistiani est somni lintrarium virorum, oc iuxta illud forum lintrarium mulierum coniugatarum.

H. Ordinem nemo potest ingressi,nisi sub pavi mulcta.Paulo ulterius ab utraque parte est sinum 'lamarium.

49쪽

INDIAE ORIENTALI s. a st 6

α olitorii ni, ubi dixeris herbae&sructus,nostiis dissimiles veliales sunt: nostris vero simile I sunt Mala aurea, Citria, Medio,& Punici: tum hoc in finem viae huius pertinet: sed domum redeundo, habes forum Piscarium, ubi varii pisces venales sit ni illinc ad sinisltiam habes Carnuam sonim, ubi egregia habes inlmata, carne bovit Cervina, dc Bubalina repleta. Mox siuccedit somni Ammarum, ubi mulieres sedem in stilinatibus, quae minuta

lina vendunt aromat ut sunt, giber, Moam,orum qua viper, ibebe, ni dissim, Lagara. Gilimbac, c vino, Indium Nesrdus, Imum odorum,o vino aramuis Ru e Chim, ab obarum, Galanga, ωπον δε- a Via,Leni. Ei, Anisi, Coriandri mne,Darura, Dimpis, istosim aman, Curcuma, Pontis' Crio. Campei Sasi rimaringo agni,c--b ioco, an M'at vadi,Sari. ohan, Darm Tuto, gras. Maso, Samue uultine, alba dc nigra,multaque alia quarum nomina mihi exciderunt. Hic ad dexteram reliquimus somni Oryzae,cuius quantitas magna in saccis exponitur, multoque maior in naviculis, quae iii xta

senim sunt in canali. Locum hunc persequens, tum i ulinum loquitur,oc iuxta illud sacculorum ibrum. Si reatum forum .dc Salis forum ubi quantitas magna Salis sti iacer, quod Ioari an alijsique praedictis locista sit. iii aut alio traii serendum,aut ibi consiumcndum. Ad sinistram est olei serum, Cocos sorum; sicque ad miniam viam reditur, ubi Mercatores dc Naueleri deambulant,qui omnibus in regionibus ni ciamur,dc Ovigant'

NPsura qua piper vendunt,eapit libras tres cum quadrante, quam Ganta nominant. Habent de aliam, qua mensit rant oryzam,Salem Phaselos, aliaque plura; quae maior est, dc . Libras Piperis capit. Cum piper uedunt

magna quantitate, per laccos vendunt: de quilibet lamis ponderat s.cites,aut libras 16.: si minus tradunt, residuum tibi detinent,ponderans quilibet Cue zo.vncias. sed diligenter cavendu est ne a Iavanis aliisque decipiaris. 2 ''Accidit enim saepe, quod exiguos lapillos nigros cum pipere miscent, quod vix percipi potest, nisii diligenter inspiciatur. Praeterea optime prospiciendum est,ut Piper lit perliccum oc purum. noe soro se , incipit secunduin loco qui Parebra; dicitur,aut planum I egis, ubi omnis annona vetialis est, dc ab Incolis Piper aliquod Sincia G a si s

50쪽

Gus venditur. Hoc durat in meridicin usque,&pertonim diem. A meridie λrum est in regione mensivim , mi pre omnigena annona; praeci Galli evendumvir quod fit singulis diebus: qua in re sinites dilis gentei te cercent. De pecunia illorum agemus h capite vesci sinensibus fiet mentio.

Residonis

Modiu quo

Nuptiarum de euo. Mindunt

CAP. 23.

IN in ristinus laxae habent fidem Mahumetica quirampellata inhabitant sum Ethnici legem Pythagoria

observant 'nam pro certo habent, quod moriente inine, mox spiritus aliud occupat corpus. quare nihil edunt quod vitam habuit,multoque minus aliquod animes occidunt, is ibam & educant. Ad oram Bore lam lavae sint Mahumerant,cuius Alcoian diligenter obser ant. ramor Prophetas raptum agnoscimi, nempe Moisim, Davidem, Iesum Christum.& Mahumeth .Sua templa habent,aut Mesquitas,in quibus suas ceremonias observant,magno cum sit lentio,humiliter faciem ad Solem vertentes,inficiem cadentes sit per terram, ' ribus vicibus legentes horas aliquas,Monadiorum more,quas omittere non possunt. Duas habent dodragesimas in annoe ipsorum Quadragesima magna incipit die s. Augusti,duratque dies V.,& tuc cum omnibus invis& tota funalia Pascha celebrant, pauperes & divites, sedentes tanquam Sariores in circulo in terra simul edento; ii pisum Magistratui aut superioribus obedientiam exhibent,& reverentiam; demulcendo ambabus manis bus, a pedibus ascendentes, & deinde ambabus manibus ficiemusque ad occipitium: quod singulis annis fit. ut distim est, die s. Augusti. Uxoro eorum, nempe quae alicuius authoritatis iant, nunquam conOciuntur: quas plures habent, nempe Iaaut minus. Habent insuper plures alias servas Concubinas: sicuri nobis ibi mallentibus, tabaa i , qui filio suo minori tradidit in uxorem unam ex amnibus, eum d tans so. viris, s o. seminis, & α puellis innuptis, cum ter centum mille in , qiue noetia moneta va lent as. Regales ex octo computando Ia o. cu pro Regali: dc his omnibus seminis possunt concumbere:quae prolea parientes,non possunt vendi: de nascitntur omnG uxoribus sitis, sicut Hismael Sarae ratus filii: sed ex his multae proles ab uxoribus e medio tolluntur.Cum in uxorem ducunt unam ex amnibus, nec Sponsus. nec Sponsa exemtaedes ante diem consummi ionis nuptiarum. Cum nuptiarum diem celebrat, omnes eorum amici, ministri dc servi, eleganter vestiti sint:&in aedibus de Sponsi dc Sponsae sunt erectae multae hastae, albis dem is finibitis Gossypinis ornatae, ut in hisce regionibus sunt equitum hastie, cum parvis vexillis: di signa militariae' tormentorum cameris egregie tonantes, mim sinopis nequaquam uti norint. A Meridie adducitur Sponso equus sellanis quem ascendit, totamque per urbem equitat usque in vespera dc donec Sponsam accedit, quo interim quod abfuit servi venerunt, qui pro dote marito dati sunt, quilibet donum adserens, cui adiuncta dos estes merorirari.Tunc apparatur convivium, ubi Parentes Sponsi&Sponiae erant: quibus recedentibus Sm

si s dc Sponsa uno sub tecto collocantur, quod undique cortinis cinctum est: via concumbunt: dc deinde Sponsa nunquam alijs viris conspicua fit. Raro videntur Iavani quin semper mandant oecca ct Betei calae commix quod eorum os rubeficat,&dentes ni s reddit; tuos plerumque limant,dc quadam licita splendentes reddunt ut aurum:& quamvis ipsisu Regem alloquantur, non ideo desinunt mandere Betele: nre non se invicem visi tantes,in medio Naunt cistulam eum Botele, mntes illis qui eos invisiint ex ipsorum Beriele: n non ex eodem incius mittetiscissis ut in imagine videri potest.Ia per cum alter alteri vult assidere, ibique sedeat

dictum est. Desinenis

SEARCH

MENU NAVIGATION