장음표시 사용
2쪽
ri δ s. Et Dre. Aliud est,innumero pondere mensura rem consistere a a- . Eu ita νendi posse. . . Virtutis quantitas G mensura. ν s. Mensura rerum, seu ejus Pator. 4. Eamsolam voη meussi, sed rariare precium, L oscultate comparandi. s. II. Desideriis hominum. r6. Hine queri He mensiura, qxa varius rerum rator definiri possit Aristoteli indigentia fuit. II. Id rerissimum esse. Dissosus Gratii γ Pugendosii. o. -Hura est νet extrinseca Peli r 8. IUs non recte accepta est vox.
intrinseca. . Valον G astimatio rerum eti ' dem. vimatio rebus cotinetur, non contra.
. l. Eaestimatio intrinseca. 3. Fit ex rei utilitatibus. 3 o. Non spectatur semper rei utili--. tas naturalis. Pretiam est natu- rate, civile, singulorum, vel a bitrarium. 'br. In repubL respiritar pretio civile. ra. Naturati astimatione ea qπη ad hominum necessitates condi
Indigentiae. Ea est cujusq; re qua desideratur. q. Variat tua pro usus frequoris G compariodi di ultare. a o. Probatis hoc exemptu a r. Si Dares sint, quarum par in sus est, θ' comparandi facultas iapo erit indigentia G pretium. aa. Has permutandi ratio antiqui sima a 3. emtis venditio tum esse potuerir, cum nummis nondum uterentur Z Μ. a . Precium tum fuisse res super- - cuas, inprimis aurum, argem tum SQ appendi solita. as. Aliquando tamen oe aetas res miras necesserias 3 Pgm qua . olido
3쪽
demerabatur 2 etiam pecudes. 3ι. Ostenditur porrὸ muratis ne Emtio G permutatio fere animo contrahentium z preciam merx indigentia tum distiacta fuere. Cons. Consect. II.: ὁ Reseditur Hotonianni sententra, hodie quoque emtionem essesne nummis. a r. Respondetur ad i. I. C. de Ret permtii rerum a tribus semis, E ex quo nona rora sunt inventa, exemplo a Cum civitatis Demensis sumto. 3 ρ. Dcriηt rerum precia ea an o I t o. exsucta. o. ua es anno δον . reparara. t. Cur olim in Amma penuria aκ-u es areenti tor ει tanta operaa ι. Permutatioηum Ichlias. G-l exstrui potuerint, ur vix hodie. jus remedium mensura rerum a. Crescere quoqἰ rerηm pretia, generatu. a ρ. Ams ad hujusmodi mensuram
requιrantur 3 o. Ea requisita nummis, aureis de aeneo. concarrere in vel argenteis. auro argentos vers niliori miri
3. Hanc pracipue causam fuisse, cur elapso receni secula a
excreverint rerum retia ' ais ei rei motas postas sit. 3ι. An impediat mensura ratio. 44. Luantum patrimoniis decedat nem , quod materia ad alios tali moneta. quoque usus adhibeatur ' . IIem ex Rec. Imp. 3 a. Olim auro non fuisse usum pro l. o. M Alchimissica arte aurum s- miscuum. eri posset, omne prope ejus pre- 33. Auri argenti pretium quoq: tium e flueret, nec Usis Inren- coia vilescit. roribas id profuturum csset. ερ . Probarrer id experientia. δ . Bonitas nummi intrinseca -33. Europam, inventιs noris terris tuitur judicio βmniae potes a i . lauriferis, vera aestimatione non Euancque id v.rteat.
Iocupletiorem 5νenissee. 3 b. Id ροπὴ inducitur.3 . Etiam exemplis antiquissima-rκm rationum. egentiorem .am nummis regulariter inspici bonitatem tantum extrinsecam.
ρ. Consiectariorum quis sub ecta sint, summa facile fiunt, cum Nipsa Amma tantam rerum sunt. DisPuTA
4쪽
DISPUTATIO JURIDICA INAUGURALIS
Civili usus tantaque cum utilitasi in tum necessitas est, ut nulla pro-
pe vitae Civilis pars iis carere mi possit: etsi enim, incerta in o, ligationem venire possint
. de covin fine cadis l. 3. g. f. F. de Di Vind. praestari immen non nisi quod certum est potest, adeo ut cui incertum in obligatione est, sententia Judicis id demniendum sit, &, si definiri plane nequeat, nec Obliga
tio valeat, nec sententia. F Curar os de Action. tot. tit. C. debent. qu necis t. quant. Unde de rerum mensuris seu modis, quibus res ad certam quantitatem mei suramque exiguntur,tam necessariain Jure quaestio est atquertractatio.
5쪽
α DIspUTATIO IURIDICA INAUGURALIs . a. Habent scit. reS aliquam in se mensuram, sed quae non apparet nisi exploretur comparatione ad ialiam quae certa est. Id vero varie fit prout varia sunt quantitatum genera. ita Logicorum Scholae distin guunt quantitatem virtutiS, quae est perfectio rei demolis, quae ipsis est vel discreta, ut numerus; vel continua,ut quod in longum,latum ac profundum pater. Item alia dicitur successiva, ut tempus ac,motus palia permanens, ut modus fundi Scc. Vid. Aristotcategor. quem alii quidem redarguunt, Vid. Deroae L .grc. pari. I. cap.s. verum alterius id fori ac cathedra
est. Nos tantum ea quae nostrae disciplinae sunt, dei,
. . q. Ex tralatitia igitur & luculentia satis JCt
rum doctrina quantitas exquiritur numero , pondere . vel mensura. Numero metimur res, de quarum sngularum quantitate vel constat, vel non quaeritur
Pondere , quae dura ac solida sunt: Mensura, quae lusuida vel liquidis in eo silmilia, quod per partium eXilitatem mensurae partes omnes imp ere possint, uti frumenta: sepe & res fructusq; majoris quantitatis, si sc. non tanta sit singulorum corporum inter se di paritas, ut inde nota les mensurae variatio oriatur, vel saltem non tanta, ut de ea admodum solliciti sint illi inter quos res agitur. Unde eaedem res partium voluntate ad numeria mensuram Sc ponduS permutari possunt,&,licet plerumq; ad numerum distrahantur, possunt tamen minores etiam ad mensuram vel pondus: uti cumCaeser populo triumphale epulum dare vellet,6OCO.muraenarum appensa ab Hirtio accepit. Plin. Hi cap. fr. Macrob. Saturnal. lib. 3. cap. Ir. Sed dc aliud est, quae res pondere, numero, mensura permutari con-2 sensu
6쪽
sensu partium possint, aliud, quae res non aliter sole uti res fungibiles quae in quantitate consistunt,
seu numero, pondere & mensuna constant: ita sun-bdus ad mensuram ad jugera venire potest, L r. prine. f. d. condict. Tritis' l. o. pr. F. de GH. l. Q. at a. F. de comtras. Eret. &c. grex ovium ad numerum, L 3s. . F. eoaetit. non tamen ea in quantitate consistunt. . 4. Non tantum autem vulgaris ista dc mere
quasi Mechanica metiendi ratio, sed & alii tum occultiores tum nobiliores modi sunt, quorum usus cum in morali disciplina & Juris prudentia, tum in omni vita civili est maximum Nam ct quandam Vi
tutis quoque quantitatem allegavimuS seupr. F. 2. eamque metiuntur varii honorum dignitatumque gradus. Illi enim naturaliter nihil aliud sunt, quam aestimationes virtutum, uti poenae aestimationes delictorum: t. r. f. f. de Paen. dc uti pro modo delicti poena, ita pro modo virtutis vera dignitas definitur: Atque haec est vera meriti ratio, ut proportio sir, quem admodum inter delicta & poenas, ita inter virtutes&honores, sive enim dignitas eo quod meritus, vel quo dignus es, major est, hactenus erit indignitas; si mi. nor, non deficit tamen dignitas, non magis, quamjus ei, cujus est, etsi non tribuatur. s. s. Deniq; rerum quoque usus & commoda quaecunq; quantitatem habent: atq; haec est, quae re- rum valor seu aestimatio dicitur, & de cujus vera mensura nunc quaeritur, an scit. Acquaenam sit quantitas, quae cujusq; rei valorem metiatur, adeoq; sit Verum rei pretium, quam quaestionem paucis pro instituto & Disputationis Inauguralis materia evolvam. F. 6. Erimum itaque in omnibus quas recensiu
7쪽
4 DispuTATIO JuRIDICA INAuGMALIs ' speciebus duplex est mensura,intrinseca, quae ipsi est de qua exploranda agitur , Vel extrinseccujus comparatione definitur atq; cognoscitur inseca. Ita pannis, agris &e. inest longitudo certa, ulnarum,detempedarum,similiumq; instrumentor
quorum certa est ac constat mensura,comparatione
ploratur. Atque ita uinae &decempedae long tudo en uin agris tum in ulna, decempeda &c. Pariterdus auri S argenti est in ipso auro&c. sed cum id proditur appensis ponderibus, quorum certa ac nita est quantitas. Et sic frumenti acervo inest quantitas, sed ignora: eam igitur detegimus ictc. quorum modus partibus perspectus est; iin numero capitum gregis, atq; ita de caeteris: a dignitas quoque, quae est virtutis mensura, ivirtutis merito sit & in collata dignitate. . F. 7. In eundem modum valor& aestima sitque rerum intrinseca est vel extrinseca. Intrinsin rebus ipsis, extrinseca in illa rerum mensura, jam quaerimus. Hinc, qui rem habet: usetialmationem habere dicitur, scit. intrinsecam, quae
re continetur. Ju princ g. de Verb. Sign. . 93i dici centies aureorum habere, qui tantum .in praedii
terim, similibus rebus habeat. Non econtrario stimationem c extrinsecamo habet, etiam qnin habere videtur quae ea comparari possunt: d. x
lice aestimatione extrinseca, v. gr. Ioo. aurei in etsi tot aurei in bonis non sint, ex bonis rame'eemi sirit. tra.Winc.=deLSat. αμ 4ῖς primum itaq; de valore rerum intrinseo ut videamus. As definitur ita, ut quo prus inde ut itatis exspestatur, eo majoris H
8쪽
m Uino RERuM PRETIO. Madi pretium ad reditus proxentusque annui ratiό-
= 9. Verum utilitas illa non semper respicitur qualis in se sit, sed Sc qualis ei qui rem sibi comparaturus est : Is enim non tam spectat quid in se, Vel aliis,std quid tibi utile sit, & ne hoc quidem quid sua Vere iisteriit, sed quid sibi expedire existimet, quin quic-
uuid deiideriis suis maxime congruere arbitretur. Umide varie putari potest dc aestimari rei utilitas: Vel .enim i) spectatur rei utilitas, quatenus inse&a natuita est, arque adeo respectu hominum communiter, di hoc pretium rei naturale est l. o. prisc. ibi: Precia r rum communiter funguntur.F. Ad L. Taleiae Seni. Di . .
Vel a. spectatur illa respectu certi populi, cum pretia locis ac populis varient ex causis quae deinceps tradentur, tum pretium explicationis melioris ergo, licebit appellare, dequo d EM. F . VH 3. re spectu privati, cujus peculiaris utilitas, sed vera spectaritur, idque proprie non pretium, sed id quod interest,a-
pretiumsingulare vocari solet. d. l. D. pr. ibi: non Militate singulorum. Dd. ad i. un. C. de fient. quae re eo quo rvt. Ac ex quibuSdam causis, praeter commune
. pretium,creditor id quoql quod squa interest recipit: Vel rei pectu privati, cuius assectu utilitas aestimatur. d. I. Oprine. ibi: Uectu singulorum uri quod partes. sis sensu in emtione constituunt, & pretium arbitrarium dici posset. Wisu. Inst. de t. cs Venae simulatque
9쪽
ε DispUTATIO JURiDICA INAUGURALIS.rum illud intelligatur & nomine precii veniat, quod icivile diximus, ct in Imperio verum precium est; ra men in quibusdam casibus JCti Romani prudenterta isecuti sunt pretium naturale, ut in Lege Aquilia , t ut intelligatur ejus precii ratio paucis excutiens. II. Naturali igitur aestimatione tanto pluris res est, quanto plus verae utilitatis affert in communem hominum societatem et qua ratione certum est, aquam in humana societate & naturaliter longe majoris esset . pretii, quam quicquid e terris effoditur, vel ex concha vel murice divitiarum nascitur, sine his enim ho- .mines vivere possunt, & sine iis diu humanum genus hibstitit, ac multi populi ad hac usq; secula subsitere, sine illa vero neutiquam possunt. Ita elaem naturali in Pstimatione innnite majus precium erit eduliorum, Sceorum quae natura ad alendos vestiendosq; homines condidit, quam omnium totius orbis gemmarum, auri argenti &c. ex eadem, quam modo dedi, ratione. g. Ia. Quodsi ratio, quartamen certa ac evidens est, non pervincat, hominibus totius artatis pra judicio occupatis, appellamus praeterea experientiae fidem, &incorruptiora hominum, sincerius di naturalius reS aestimantium, judicia. in alter a navigatione Americi Vesiputii referunt: cum I. His nortim in Americae Dux , faedus eam Panchaico Indo, qui γam baptizetus ta carolus distus fuerat, contraxisset, at side exfaederas placito magnam vim auri e . Ureret, ae in divisione Histoni rixan- tes ad manus prope venirent, risit eos Indus, quod de auro litia
garret AC Sl EA RES ESUI POTUIQUE ESSET,
promisitque. Ie satiaturum eos tam vili metasior atj; in eam 'rem consilium tui dedit. Similia referuntur, inventa
10쪽
prope novi orbis populis, qui aurum, argentum, uni nes dcc. vitro, crepundiis, aliisque vilissimis rebus permutant. Quin de Germanis Majoribus nostris ait
Tacitus de Asor. German. cap. r. Auri argentique pos se ione G Uu haudperinde res a cij cs videre apud Egose se argentea vasa ora i ta Prin3ipilus eortim muneri data , mn iis alia di stilare quam quae humo finguntur ' Additque, Gaddis tamen proximos, si Hum commerciortim , auinum ci a gentiam in pretio habere. Nullum itaque natura pretia
una habuit, sed ab usu Civili commerciorum accepit. Idem ae lib. cap. s. refert de pretiosissimo illo succino, Scintlcin quod apud Myos invenitur ubi hodie subselicissimis Gloriosissimi Regis Borussici auspiciis antiquissimiim Prulenii dc Videuuti regnum in vicino monte Regio auspicatissisno omine ac nomine restauratum est, quod DEUS O. M. Regiae Ipsius Majestatisortunare porro velit diu isiud inter citrea Vectament martis,a s, , donec luxuria aliarum gensium nomen ipsi de derit. Tum pergit Germano p6pulo) in παι-o Uu , γε lexi informe per serri, Arectumque mirantes accμpere. Adeo igitur nullum ejus pretium ex natura agno, ere, ut mirati fuerint, esse homines qui pretium pro eo solverent. Atque hoc probat vetus futui a Midae, qui precibus a Baccho impetraverat, ut quicquid contingeret aurum fieret, omne pretium in auro situm esse ratus: Verum ciam hoc Dicto etiam cibus & potus & vestes contacta aurum fierent, iamque vivendi copia relim non esset, illico eum poenituit dc voti dc. stultitiae, agnovitque quanti minoris aurum, quo vita hominum carere potest, quam hae res quibus non potest; damnatoque voto suo has precibus a Baccho re is cepie