장음표시 사용
71쪽
Iiri, ut vel deceptos in seruitutem abducant, vel iis exitium extrem que perniciem parent. Enimvero in tam alta barbarie non usque eo infans impietas fuit, afflatu, esertim Τartareo adiuta, ut non interdum aliquid ad persuadendum non ineptum proferat. Et hi quoque fuere superandi. Sed magna vis est veritatis, diuina praesertim gratia fauete Constantia tandem, diuina ope Patrum labores promouente,cPperunt haec quoque monstra ferocia mitescere: multi enim e nostratibus reprehensionum grauitate permotu ipsa praesertim aequitate causa perspecta, diuina affulgente luce, pr bare tandem coepere , quod iniquo ante animo ferebant. Ita multi reuocati ab iniuria, multaque contra ius,fasque occupata seruitia manumissa, exactisque pellicibus, legitina a matrimonia coniuncta multa: tu qui cum Barbaris vivere assueuerant, no sine magno labore ad Chri
sti vexilla reuocati, magna quo que ex parte harioli compressi Et, riuoniam
72쪽
quoniam malum longe per omnes oravemanarat, rebus utcumque ad Rahyam compositis, fuere Patres in Praefecturas alias dispertiendi Te nardus Nunnius cuna Didac Iacobaeo ad S. Vincenti coloniam profecti, ibi haeserunt. Eodem ferme t pore Emmanuel Nobrega Pernam- bucum venit utrobique Dominicus ager iis, quas dixi sentibus expum ganchis Ita diuina fauente ope,post multos exhaustos labores, satae segetes fructus laetiores protirierunt. Vtrobique Iocus lectus extruendis Societati aedibus templo Caeteri Patres cum in Baliva residerent, caeteras circa PraefectitraS,IllaroS,PΟr- In illais tum securum, Spiritum fairetiini Portus x,beuntes, agrum Dominicum qu
suo , idie helioribus frugibus Oeclidio-Spirn rem reddebant. Interim in his tri sanct lius Praefecturis domicilia Societati ρ ρΠj sunt extructa,&pueror ii:digena- rum seminaria Dragia cum rei
, Christianae seu tu isti cepta sed
Aspliquetam , praecipue totuna Peregrinatione ad Barbaroruua vicos
73쪽
vicos etiam in editerraneis longe positos abripiebant.Et,ut olim Paulus ad Getes edocendas, sic ille pret-
ter caeteros, ad Barbaros erudiendos diuino instinctii lestiis videbatur. Ipsorum dioma , quod quanda cum suo gentili similitudine habe
re videretur , omnium aptissime Perceperat. Sic quocumque se conferret , arara ubique gratia excipiebatur Fruinis etsi non parcia bori,aliquid bonitanae adre Christianam seinper afferebat natri quamuis non omnibus, qui iam capaces essent, Baptismum ob eorum feros
mores , constantiam credere auderent, militi tamen in ipso mortis conlanio baptiχabantur, de pueri ad seminaria legebantur. Tum di- Iatuna ipsum Christianae rei votum sensim 1llos ad suae feritatis odium afficiebat Subinde tamen atres statis temporibus ad Christianorum loca concionibus', SI Sacramentorum administratione fide libus excolendis referebant. Hoc Clitastianae rei fructu
74쪽
primus post in Brasiliam aduentum
Anno postmodii millesimo quinge- AN tesimo quinquagesimo quatuor alij Sso Sacerdotes auxilio missi Saluatorquatμρ Rotericus, Francisse si reus,Emma-- pS uel Paylia, alfosus Blasius: su ς δε ς indeque alii quotanis mittebantur. πω μ' Aucto operarum numero , auctus etiam laborum fructus multisque in locis Societati sedes constitutae, sim domicilii, diuersoriaque Variis in oppidis, vicisqtie tum Christia-
-ra norunlitum Ethnicorum extructa. Addita preteterea seorsim ad requentia Oratoria, paruaque facella, tum ad Societatis usum, tum ad pietatelaicorii excitadam: ad quεα quis'; priuatim ad orandum commeare,&e vicis oppidisque supplicationes pro tempore agmine ire consues. Τuere icem Aucta praeterea etiam puerorum se rum seminaria, ad S. Vincentiti, ad mimiaia Spiritum sanctum, ad Illaeos. Sed murbe Saluatore ad Bahyam ducentieirciter indigenarum fili alebatur, qui ovines Vsu linguar, alio utri consu
75쪽
eonsuetudine ad sua gentis homines ad Religionem alliciendos magno erant Patrum laboribus adit mento Res denique Dei beneficio secundiore in dies cursu procede bat,&Christiani veteres non ab iniuria modo, sed avita quoque prauitate se ad Christianan pietatem referebant: ita ut non pauci rerum Brasilicarum, Brasilicique diomatis bene periti, diuino instinctu permoti,Societati Isis, se addixe rint, bonosque ac strenuos tum ad peregrinationes,Barbarorumq; institutiones, tum ad aliarum rerum, lingitae praesertim percipiendae Patribus adiutores praebuerint. ΗIs supplementis aucta Societas maiore contentione ad Barba rorum conuersionem incumbebat.
Itaque &peregrinationes crebrio res suscept Min gentis interiores fines penetratum maiore semper cuReligionis propagatione ita Vese tiam inter Barbaros, vici,&M-clesiae Christianorum censerentur; gregesque catech timenorum ad I
76쪽
ptismum instituerentur. Neque Interim Christianorum Veterum, apud quos omnia pene iam erant in tuto cura neglecta, sed vita exeplo Soci; doctrina,concionibus, alitiaque Societatis ministeriis omnes ad
Christiani hominis officium incitabant.
Ilo rerum status,cum Religio maiora caperet in dies incrementa, M anno eiusdem seculi tertio,&quin rues . , qu gemno e Luntania superuenere sephus sacerdotes tres, Aloysius Grana, q- e- nimbricens Collegium Rectorsa cum administrarat,Blasius Ludovicus,&Mθ Ambrosius Pireus ras cum his fra-mis 'tres quatuor Gregorius Serranus, Ioeinnes Gon1alus, Antonius Blaia quius, omnium natu minimus, taminiam Isai filius lecti stimus, per ea. tia ante dixi occasione Ioseph Anchiecta Auctoria in Brasilia sociorum numero , expedire visum est,familiam uniuersamjn Prouinciae formam redigere.Ergo Prouinciale regendi munus Emmarmeli Nobrega demandatum.Is quo tem-
77쪽
pore Anchietacu comitibus Ba hvu.tenuit, S. Vincenti morabatum ibi enim per id tempus, nullo adhuc in Brasilia Collegio constituto,Soci
scholae adhuc tillat, niilliquem a gistri haberentur, Praepositior uincialis , viri inter eos doctrina, d prudentia insignis, responsa,pre scripta, institutaque scholarum,
. Collegior si instar erant Huc quom Anchie ta,postquam se ex morbo, di nauigatione recreasset, Bahya euo 1. Aiacatus, primus omnium e Societate Ais,his inBrasilia Latinas literas docere ce labri pit.Schola instituta est Pirati ningar mus L Auditores habuit e Societate non tinas lit- nullos, valde bonum numerum teras δε- Iasitanorum adolescetium. Quo in et inmunem magno cum discipulorum fructu, probatione omnium per annos aliquot se exercuit:sed maior opinione fuit labor. Non erat tum ea copia la rorum in Brasilia, et singuli discipuli suos proprios codices, unde Grammaticae praecepta Aucerent, Latinaeque lingua,t reru alia-
78쪽
aliarum obseruationes haurire ponsent, haberent. Huic incommodo
magister agnosce miram in adolescente charitate suo labore sub ueniendum ratus, sua manu iis, qui carebant, in libris papyraceis, quae discenda forent, descripta dabat. Huic operar,quoniam distributar in
horas singulas exercitationes,diu num tempus excludebant, nocturna somni tempora, nondum editis Societatis legibus, descriptaque diseciplina, addicebantur ut benefa pe noctes, quantumuis longa esset,
in matutinum, cum diurna repetC-da esset opera, insomnes traheren tur. Hac suscepta consuetudine, ita deinde corporis natura obtemperantem habuit, ut, quamdiu rixit, insomnia numquam illi grauis fusrit. Inde tam familiaris illi postea, &vsitata per multas horas in preces pernoctatio. Sed haud dubie non sita ne diuina ope factum est, ut adolescens, recens e morbo, periculoso, larua pertinacia diuturno, lacum corporis vexatione, tam laborioso
79쪽
e ncktate Iesu Lib. I. 3borioso, atque aerumnoso operi par fuerit Adiecit inde animia ad Bra Brasidica silicam linguam addiscendam quo in rae in studio tantum profecti, ut non Grama modo perite prompteque loquere ricam estur; sed artem etiam Grammaticam Bra-
eiusdem linguae conscriberet, quae iam δε 'Post aliquot annos ab ipso, aliisque V
Idiomati bene peritis recognita,
aucta in Lusitania typis excusa, magno compendio eorum , qui ad hac Brasilicam excolendam vineχm se conferunt, postea fuerit Haberi enim coeptae sunt in Collegio Bahyensi ad eos, qui eo veniunt, quotidiana scholae quo fit, ut non magno labore breui omnes ea se lingua co-nao de exerceant. Accediti illud commodum, quod ita ordinata est, ut paucis obseruatis dialeetis,communis ea lin masit multis aliis naiationiblis,quae mare accolunt, ab ostio Maranonis Uininis per omnenaaritimam oram usque ad Pa-raquarios, qui in continenti Hispanici Regni sunt intra Peruvium. Neque his finibus ingeniosi se con-m a tinuit
80쪽
tinoet industria adolescentis secrad ultiora se porrexit nam Di ctionarium etiam ordinare aggressus est Christianam doctrina, plenioremque Catechismum in eandelinguam transtulit Dialogos etiam per interrogatioties, responsa,
quibus Religionis mysteria scitu di
gna explicantur, ad catechumeno-xum exercitationes eodem idioma te conscripsit. Institutionem etiam ad interrogandos inter consession Spoenitentes. Syntagma quoque m nitorum, quibus morientiunt animi extremo illo tempore confirmantur:&harcomnia dum quotidianarum scholarum occupationi-hus teneretur.Magnum rivi, pra
strisq; societatis hominibus instrumentum ad sua exercenda ministe tia comparauit Et, ut erat studio, ad rem diuinam promouendam indefeci, studio par ingenium, . iii dustriaque suppetebat, ad auer- reddi lasciuis cantionibus ristianos vetereS, Neophytosq; cat chum cis iucundo oblectam et adi