Veterum Persarum Et Parthorum Et Medorum Religionis Historia

11쪽

ILLUSTRISSIME DOMINE,

CU M Religionis Veterum Persarum Notitiam a

multis desiderari perspicerem, eamque a nostratium Nemine sat fuse 6c sat accurate tractatam fuisse animadverterem, ego quidem, feliciori Fato, ali- 'quot ipsorum veteres Libros seu potius Κ unactus, Persca Lingua etiam non destitutus, illud in me pensum suscipere non dubitavi, ut pleniorem ejusdem Historiam

concinnare aggrederer, nec desisterem a pertexendo tunc exorsam Telam eamque persequendo, donec tandem, alia quot Annorum Labore, eandem ad umbilicum perduxeram : ratus id operis Doctis & Curiosis haud ingratum fore, si in tam desideratam Antiquitatis Partem inquirendo, hujus Rei Veritas, quae in Tenebris, maxima ex Parte, hactenus delituerat, jam excuteretur, & omnibus liquido constare possit. Ut, cum talis Historia Luce donaretur publica, dicta Gens a Graecorum & Mohammed morum ossuciis ac Calumniis liberata & vindicata esset; eamque semper ab iis Diluvio veri Dei Cultum tenuisse,& serme ab illis Temporibus Auod a paucis speratum aut creditum,

12쪽

EPISTOLA DEDICATORI A.

creditum,) recte Constitutam ECClesiam Cum bene regulata Hierarchia habuisse compareret. Adeo ut, quamvis primitivam suam puriorem Religionem interpolando, multas, Processit Temporis, admiscuerint Superstitiones, hac tamen Ratione refutaretur vulgatus ille Error Viro

rum Doctorum superioris Seculi, sum Populum fuisse mere idololatricum, eis ue Linguam M Literas prorsus exolevisse, scripta Monumenta intercidisse ac periisse,

re de his omnibus, quasi de Rebus intermortuis, conclamarum fuisse credentium. Cum e Contra, dicta eorum Ecclesia ex quo humanum Genus a Macho reparatum,) Deicola

semper extiterit ; & praesertim in Medicae Monarchia Initio maxime florens, triplici Sacerdotum & Praesulum atque Archiprasulum ordine, ab illis Temporibus usque ad Gadeserdultimum, scirca millesimum abhinc Annum)tanquam Sol in sua Abside, fulserit, suae Religionis authenticos Libros, ut vivas ta perennantes Tabulas, summa Cura conservans. Eaque sane hactenus squamvis minus florens,) est suorum Rituum tenacissima, & ad hunc uiaque diem vigilantissima in Custodia sui Prophetae Codicum, in quibus spraeter alia Curiosa,) latere creduntunde Messi ab Prophetiae plures quam quas hactenus novimus; cum Vetus Te mentum non fuerit ei ignotum, & is quamvis Pseudopropheta) peculiaribus quibusdam Revelationibus adjutus videatur. Et hinc factum est, ut post Chrisum Haeretici hoc subolentes, praetenderint se habuisse Zoroaseris Remelationes de Christi; genuinorum Codicum .

Loco, exhibendo nothos & spurios, eX suo Cerebro Confictos, quos, sub ejus Nomine, ignaro Populo talium

avido obtrudebant. Cumquo

13쪽

. EPISTOLA DEDICATORI A.

Cumque hoc opus conscripseram, Sc publici juris faciendum decreveram, haud committendum duXi, ut peregrinae hae Literae stanquam Advenae ad oras nostras adpellentes, in relinquerentu olivagae, alicujus Magnatis Praesidio ει Patrocinio destitutae. Unde ad Illustrissimi Viri Limen deduxi, id prae foribus stiti eas humiliter intromitti assectantes. Ubinam enim excipi sperarent tales Hospites, potius quam apud Virum Honoratissimum pariter ac Doctissimum, qui adventantibus Favores libere impertit, eosque amore prosequitur, ic tales Peregrinos, a reliquo Orbe neglectos Sc repudiatos, ambabus Uinis amplectitur λ Apud quem, inquam, famigeratissimus ille Vererum Persarum Legisator Zerduset qui Zoroaseres se excipiendum speraret, melius quam apud Legisseritissimum, Juris ει totius politioris Literaturae consultissmum, qui in Rei publicae Commodum, Rei suae i. e. Sanitatis

immemor, proh nimis assidue t suum cuique tribuendo al- laborare, satagere, id incumbere, id a Mane ad Vesperam insudare solebat; dum Angliae Cancellaria, sub Ipsius stanquam AEquissimi Judicis) Praefectura, tot annos vere floruisse comperta est. Faxit DE Us ΟΡΤ. MAX. Omnium bonorum Dator, ut, AXe sentiente onus, non desit talis Herois Humerus; atque squalis Ipse fuit in in posterum tanto aliquo Amico nunquam privetur Ecclesia, neC tanto Patrono orbetur Lex, nec ejusmodi fido Constiario destituatur Rex Invictissimus Gu1L1ELMus Belli Sc Pacis . totius Europae solus Arbiter, Religionis Protestantium Stator μηχανης,) quem diu sospitet 8c Conservet Deus tui, ipse serius in Coelum redeunte, haec Regna diu sub faustissimo ejus Imperio perennare Pergant.

Impoliti

14쪽

Impoliti vero istius operis Autor indignus, qui Bcneficiis Tuis se semper devinctum fuisse gratus agnoscit, cum meliora non habeat,) istud, qualecunque sit, Munusculum submisie offert: limatissimum interim Iudi

cium Tuum reformidans, Severitatem deprecatus, &Favorem obtestatus, ut non Censoria Virgula, sed Amica Manu illud tractare velis ; non ejusdem Naevos nimis acriter perstringendo, sed potius Parormata pertranseundo, Desectus excusando, & pro innata Benignitate Erroribus Condonando. Ut, ex tali Tuo Exemplo, alii, qui ad alienos Labores carpendum atque sugillandum proniores, nostris Conatibus favere, hiantes Rimas implere, dc Errata tegere discant. Et is interim apud Supremum omnium JUDICEM Contendere non desinet, ut Ips E, pro infinita sua Clementia, longam Tibi Vitam largiri velit, eamque ad tremam usque Senectutem prorogare dignetur. Quod ex Animo semper vovebit,

16쪽

AD LECTOREM

PRAEFAT IO.

ΡRomissorum Fidem ut tandem liberare possim, en Religionis

Veterum Persarum Historiami in qua quidem contexenda secutus sum Methodum naturalem, eam ab origine Gentis inchoando, eandemque continuando ad hunc usque diem, quo ab iis in eadem Fide persevcratur. Inter ea quae ab Europaeis de hoc subjedio dicuntur, multa quidem sunt vera, & alia quaedam admiscentur falsa, prout Linguae Persicae Beneficio destitutis competebat. De eorum itaque Relationibus, suti etiam subinde de earundem Partibus & Citationibus quas dedimus,) aliquando merito dicatur Fides It penes Autorem ut de rebus dubiis & incertis sunt orientales. At quamvis Persarum, & Medorum, & Parthorum, eadem fuit Religio, ejusdem tamen Monumenta a Zoroasre sub finem Μonarchiae Medicae vivente) scripto consignata sunt sold Lingua Persea Veteri, ut hodiὸ ex ejus Libris apparet. Hae Gentes omnes non obstante Linguae Persicae & Medo-Parthicae Diversitate, in eisdem utebantur Literis, quae utriusque Linguae sonis dextre exprimendis sunt optime adaptatae, utpote quae ab Initio cum illis Linguis natae. Talium autem Literarum Usus Religionis causa, ut suo loco diximus,) tandem exolevit apud Persas M ammedanos, qui in earum locum Arabicas, non tam bene dictarum Linguarum sonis accommodas, introduxerunt. Utriusque autem Gentis Leges politicae fuerunt plane eaedem : unde Conjunctim memoratum est, Medorum S Persarum Leges esse immu

rabiles .

17쪽

In hoc igitur opere tractamus tantum Religionem Persarum Veterum e non vero Moderniorum I hammedanorum, quorum Religio praecipue continetur in Corano, qui eis est Agendorum U Fugiendorum Norma; quamvis etiam, cum Tempore, introducta fuerint alia quaedam Instituta, quae tamen dicto Libro non sunt conIraria, nec in eo

vetita. Inter quae est solennis Visitatio Sepulchrorum aliquot Insignioruin Sanctorum, quae sardentibus Cereis de astantibus nocte dieque Vigilibus) cum magna Pompa, & diligenti Custodiu, in augustis Abdificiis ad hoc sex Piorum Legatione in extructis, & Reditibus donatis, servantur. Aliud Mohammodanorum est Religiosae ac Voluntariae Paupertatis Institutum, in quo quivis Religiosus, Deo devotus, Perficὰ in genere vocatur Paribd, Arabies Ab LE, & exuisti Voce s Kalender, seu Mundar, quasi dixeris Καλον Aνhoe . Vel alias, generali Ori Titulo, vulgo Persia audiunt Demi , Arabita , , Hr-stir, i. e. Pauperes Mendicantes, Religiosi, qui Eleemosynas, Religionis Causa, a Populo semper petunt. Ex horum Caeremoniis est in uno Pede diutina oratio, talis quae ab Europaeis fieri non potest. Hi non sunt Monachi, sed uxorati Religiosi, qui Mundo renuntiantes, spontaneam Paupertatem sub religioso Habitu profitentur ; Vagabundi, Mendicantes, atque subinde in Ecclesiis pernoctantes. Et Asdalorum quivis grande quoddam Cornu ad latus appensum habet, ad inflandum, & dum religiosam in Foro oratiunculam habituri sunt,) ad convocandum ad se Populum. Quinetiam datur religiosum quoddam

genus, magis neciatim dictum Ssiphi, seu Sophi; idque, vel a in Supri Lania, quasi dicantur Lanigeri, quia Religiosi Sericum non induunt,) vel q. d. ΣΗi sunt Doctiores, Rebus Τheologicis

operam dantes, qui Sermonem mystice velare & involvere solent, Res divinas & spirituales per Res mundanas adumbrando. Circa Annum

Grim MD, ex horum ordine & Numero fuit religiosum Habitum gestans sui narrat GDnvabitis Cap. 7s,) quidam Meles, dictus

qui dicunt paucis Mensibus regnasse. Utcunque tamen fuerit, certi si

si me ad Thronum evectus est ejus Filius, ideo dictus λα--l , SMb I ael Sophir unde factum est ut, apud aliquos, Persarum Sophi audiret Persarum Rex. Hujus Successor fuit illius Filius

ira asp. Deinde si recte memini) per biduum in regnum successit hujus Diuiliroes by Corale

18쪽

hujus tertius Filius ista. Haidar- ant mox Tahmaspis secundus Filius λα -l Ismael- ejus Nominis II: & tandem primus Filius dictus A,IM. ιμ- Mohammed cladibenda, qui fuit lusciosus: & postea ejus Tithas Ma Abbas. Et circa annum MDCXXX p. m. regnavit AEMG Abnepos Sephi I. Postea Sephi II, qui,

propter inauspicatum Coronationis Tempus 5c Res minus prosperas, rursus coronatus est, mutato Nomine in Sol Mn, qui Imperii sui

Anno primo misit ad Cariatim II Epistolam de Vectigalibus Urbis Or-muz. Et hodie regnare dicitur Hoseis. Dictus itaque Titulus Sophi non fuit ut aliqui perperam sentiunt,) omnium sequentium Regum, sed ad solum Ismaelem I pertinebat. Errorem autem peperit soni Vicinitas in Titulo Sophi & Nomine Seps, quamvis iste sui vides) post longum Tempus successit, nec suit ex Religiosorum ordine, unde tali Titulo gaudere posset. Dictorum Suphiorum, seu Sophorum, Theologia Mystica continetur in Libro Persico dicto M Dami; & multi Ritus in alio Libro Arabice conscripto, cui Titulus his Imi GO uph, i. e. Scientia Suphismi, seu Notitia Sophismi, qui est Olos lx la, VI Scientia perflendi in Virtutibus legalibus tam externe quam interne. Iste enim Liber agit de Amore divino, & de Virtutibus ac Vitiis, &c. Dictus Liber a navi squi valde prolixus& copiosus, in totus conscriptus est Carmine Persico, cujus unum Exemplar olim cum aliis MSS Orientalibus, jam forte combustis,) vidi in Collegio Sionensi, cujus Forma erat in Quarto, amplo & Crasso, exili Manu scripto, ubi quaevis Pagina III aut IV Columnas dense scriptas continebat. Pro hoc Libro habemus in Archivis Bo ianis peculiare Gosiarium Persicum, dictum L Lorati Messavi, i. e. Vocabularitim pro Libro Messavi ; ut in oriente Mos est Glossoria peculiaria pro singulis melioris Notae Libris conficere. Alius de dicto Subjecto Liber MS Persicus Prostico-metricus, qui Mole minor &Materia brevior, in Bibliotheca Bodleiana reperitur, dictus a'nais V Meseavi, i. e. Sessalis S Repetitionalis ; sc. brevibus Paragraphis Rei sensum seu significationem Prosa exhibens, &deinde ejusdem aliis Verbis Repetitionem, & uberiorem Explicationem, Carmine continens. Et sic per totum Librum, in ejusmodi brevibus

19쪽

Paragraphis, Ma'ni seu Sensus M teriae primo datur Prosa, &deinde ejusdem Mesei seu Repetitio, aliis Verbis, mox sequitur

Carmine expressa.

Sed ut ad Pensum de Abrahamo & Veteribus Persis redeamus ; in

ea, quam dedimus, Abrahami Historia, non afferuntur omnia trita alia Frivola ut apud Arabes quaedam sunt, quae de eo dicuntur; ejusmodi enim multa, eo nomine, omisimus: sed potius in medium adduximus tantum praecipua quaedam, quae etiam nova sunt, non vulgo nota. Et fere idem dicendum est tam de Manetis quam de aliorum Historia : non enim Lectori obtrusimus omnia quae peti potuerunt ex operibus Augustini & aliorum, sed potius ea quae selectiora

sunt.

Apud Veteres Persas, vera & antipvssima Religio, quae primo erat in omnibus Partibus orthodoxa, postea, Processu Temporis, interpolata est multis Rebus superstitiosis, sui suo loco dicitur,) quae potius amputendae essent. Caeremoniarum quaedam sane ut externa Signa intemnae Puritatis habentur, uti est Corporis Lotio : & sic Ungues praescindere, est Impuritates naturales abjicere; cum ejusmodi aliis. At erga Ignem & Sydera nimius Respectus, & faustorum ac infaustorum Dierum Observatio, &c. sunt merae Num, eaeque peccam in sae; cum in Lege Mosaica omnes superstitiosae Rerum & Temporum observationes sint vetitae, quia a Timore Dei abducunt, ut, missa in Deo Confidentia, homines seducantur ad confidendum in ejusmodi vanis Superstitionibus. Veterum Persarum Propheta Zerdusit seu Zetatusit s Gracis perperam dictus Ζωροάψης,) scripsit aliquammultos Libros de variis Subjectis, ut suo loco docuimus,) omnes Lingua antiqua, in plerisque locis jam obsoleta, qui manent sicut Thesauri obsignati, quos nondum timati sunt Doctorum Oculi. Isti Codices omnes, diligenti Custodia ad hodiernum diem servati, apud illius Doctrinae Asseclas nunc extant: quod tamen forte aegre persuasum sit nostratibus, qui in hisce Rebus nospites, ne quidem somniantes veteres Persas semper habuisse

bene regulatam Ecclesiam quae sua Monumenta conservaret; eamque

in Splendore durasse usque ad Tezigherd ultimum, circa M abhinc annis regnantem; & postmodum ab eo Tempore squamvis minus splendide) huc usque continuasse. Dicti Zoroasris Libri sunt in nostro Orbe Europaeo fere peregrini, nisi forte alicubi lateant ignoti. At eorum aliqui ne supradicta gratis

dixisse Diuili od by Corale

20쪽

Ρ RAEFATIO. dixisse videar,) penes me in privato Μuiso sunt, Theologiam spectantes, qui antiquis Lingua ta Charactere exarati, Auro contra chari, quos longo Labore & Pecunia ex Oriente redemi. Zoroastriana Autographa omnia, inquam, scripta sunt veteri Lingua Perficia pura &immixta, utpote quae tunc sine Arabismi Mixtione) obtinebat in Cho fanae seu Bactriae Partibus, ubi erat Gusitastis Curia : & quae ibidem hodie obtinet. Sicque eadem Lingua exscripta sunt pleraque Apographa; exceptis quibusdam pro vulgatiore hodiernorum usu, quae aliquando admixtas habent voces Medicas & Arabicas, ut cras, Midb, & Nubs, seu i est Niri, quae Omnia notant Librum, quo

nomine, a Per,is Mohammedanis, seu Medo-Persis, aliquando emphatice appellatur Azoranus, q. d. το Βιούον. Optandum esset ut omnia Zoroastris opera e Magorum Tenebris in nostram Lucem producerentur, unde proculdubio, multa nova, quae Europaeum orbem hodie latent, in Doctorum & Curiosorum Usum eruerentur. Ideoque, Literarum Patronis dum Deus opportunitatem largitur,) Pecuniam in hunc usum mature erogare incumbit. Tale opus plane esset aliquo Principe, aut Magnate, dignum: nam sine necessariis Sumptibus

nihil poterit praestari: ad quod tamen haud magna Summa opus

esset.

Zoroasri quidem sui suis iacis fusius diximus,) ex Conversatione

cum captivis in Persia Pudaeis, bene notum fuit Vetus Testamentum,ia multi ex eo Ritus in Persarum usum deducti sunt, uti constat, tam ex ejus Historid creationis & Igne Sacro in Templis, & aliis Rebus cum Judaismo coincidentibus, quam ex eo quod reserente Gyannabis) multa Davidica in suos Libros inseruit, & Prophetias edidit de Mesiab, in Veteri Testamento praedicto & subobscure revelato. Sed praeterea necesse erat ipsum clariore & magis peculiari Revelatione fuisse obsecundatum, eandemque ut durabilis esset, nec Cum Tempore intercideret,) in suis Libris scriptam reliquisse pro Magis suis, per Stellam ducendis ad Chrisum natum in dis, Regione longin-qua; cum alias certe id non novissent, nec in Iudaeam, a longinquo, ex Oriente venissent: nam isti Peregrini hanc Rem melius perspectam habuerunt quam Incolae Urbis Bethlehem, & Rex, & Judaei omnes, qui ab illo Magorum Evangelio condocefacti simul & terrefacti fuerunt. Quae omnia suadent & persuadent Zoroasem, hac in Parte,

vere divinam Revelationem habuisie : cum compertum habeamus,

quod Deus aliquando quia ipsius Sapientiae sic visum est,) falsis, Prophetis