장음표시 사용
441쪽
' i is h. iiiiis preses dela carcet de
taut etiam Ter agrauios, ni coheissa definitio chos. Mada mos , que a. initar. lasn uestras cartas, qde contracti- los de nuestro conse-
illud, quod di Π cIal de tu concelo, Ni, PraesuPP. oue an de con cada
num aestima- Vno delos gallineros
fides bonorum hominum illius artis debet consi. derari in tali communi aestimatione. Si tamen injiter se monopolium fecerint, non illis debet esse utile & fauorabile,sed odiosum, S poenale:siquidem Puniendi sunt poena perpςtui eκ iiij, ct conis
llaton que en nuestra telligens in
Ten quales uter auesque por la primera autem iustum
con et quatro tanto: commmi ha
otro tanto: y se an de a natura nu,
in verb. non .... valent. in Ca.
in ciuitate.de usuris. .septem.C.deeroga.milita. an lib. ra. ibi,Nili ut in foro rerum venaliu distra. hantur. t fi seruum.1bi, Pretia rerum non eκ asseis Elione nec utilitate singulorum, sed communiter fingi. T. a legem Aquil . teκt.in capit. Prim .ibi, Non Carius vendant , quam in mercato Vendere PolIrarat.de emptio.& venditio. Dinimus enim,lectula ciuitu fraude. Nam recta
natura rei iuspiciatur, nouhic, quam a Iibi carius vendetur. Uerbi gratia, triticum rius apud Indos venditur, quam apud Hispanoticum tamen natura tritici eadem sit apud nos, quae apud Indos. Ea nempe ratione, quia uiau natura rei . sed communi hominum aes inlatio, quae pretium facit, attenditur. Concludendum ergo retolutive est, iustum cuiusque rei pretium, non eκ natura ipsius,sed ex hominu aesti inati Ooecommuni
442쪽
communi considerari.& introduci Quare in aessiniatic ne i ulli pretii minime conside randum eth, quantiris ipsa fuerit empta, vel quot fuerit emptor pro eius acquisitio ae labores perpessus , sed
tantum habenda est ratio communis hominum adiit imationis. Si autem mercator carius vendat, quam communiter valet , restitutioni luperaccepti est obligatus. Nain sallacissima est regula a Rierent um,qubd quis semper quanto emit pretio, quantumque laboris, in Pentarumque, dc periculorum sub st,tanti velit Vendere, cum tueri accessione. Ut sit mercator artis, negotiorum que indois ctus pluris iusto emit, aut si aduersa scit una rest uit, quia scilicet copia mercium insperata succretauit, non potest iuile expensas a te factas ab emptore extorquere. Et vice versa, si indultrior alius, aut fortunatior, cui vel contigit minoris emere,
vel fautrix accessit fortuna, hoc est, insperata re inrum inopia postea accidit, iuste sane poterit caerius vendere, etiam eodem die, Sc eodem loco, idque nullatenus in mercibus in rnelius mutatis. Nam cu ii negotiationis ars plurimum iit fortui iatis rerum euentibus subdita, debent negotiatores
ct sinistre suo dispendio su ire pericula, ct deκ-
iram operiri fortunam . Ita frater Dominicus a Soto libro sexto.de iustitia.& iur. quae ilione deristra. arti. 3. DUctor Couarru. libro. a. Variarum reis olutio capitul. tertio. numer . quarto. Versicul. D. cundo hic apparet. Fuit etiam ante eos doctrina Conrad.libro de contractibus.quaestione. I 6. conclusio. tertia.
Quid autem esset in re,quae non est in loco , &masnis laboribus atque expensis fuit asportata in Hii paniain Respondeo dicendum , quod attendi. tur labor, industriaque mercatoris. Nam secuti indum Apostolum , cum unusquisque secundum suum laborem mercedem recipiet, & relinquitur arbitrio boni viri,qui est iude K. l .cum vir. ff. de e uictio. vel bonorum virorum est pretium constituendum , habita prius consideratione industriae, laboris , utilitatis, & bonitatis illius rei: mavi me quia certa doctrina in hoc constitui non possit, iudicis arbitrio relinquendum est.te Ni . in . l. prima.s fide iure deliberan. capitu. ex parte tua. ibi, In his vero. super quibus ius non inuenitur e X pressum, Procedas, aequitate seruata, semper in humaniorem partem declinando, secundum quod personas,& causas,loca, ct tempora postulare videris. de transactioni b.eapitul. de causis. . illis. de omiscio delega. not. Ias.in .l. quarta. 9. condemnatum. colum . qui tua. nuine. tertio. U. de re iudic. Eritque remuneratione dignus: quia omne rarum est cha-
rum,& delectabile .capitu. legimus. 93. distin .eapitul.in sancta.secunda quaestione septima. Ista coaclusio est de mente Conrad. in tract. singulari. de
contractibus.quaestione. IO. conclusione tertia. &Ioan. Methym. in codice de restitutione.quaestione. 3 ι ver sicu. Sed erat communis hominum aesti .matio. l. 99. colum . prima. Quae quidem est ad superiora singularis de clatatio. Et huiusmodiae lumatio in rebus , fit iudicis aut horitate , praece dentibus testimoniis aestimatoriim a iudice ad partis petitionem no ni natorum. quando in iudicio est dubium de iusto rei pretio. ut eleganter o stendit Panthaleo de Crem. in repetitio. l. a .rium a 38. versic. Deinde est aduertendum. de rescindenda venditione. C. . Illud etia in notandum est, quod cum bona conseiendia potest quis emere actione in iam ortam tempore contractus etiam minori pretio. Panor. in capit. cum Ioanes. col. secunda. nume. 3. de fide instrumen &in cap. vltun .cialum. q. numeris 6.de aliena. iudi . mutand. caula facta. Couarru. liis
bro. a.Variarure solutio. capitu. 3. Hoc procedit Propter periculum, in quo se exponit emendo a et iovem,cum sit finis litium duo ius. argum . text.
diminuit pretium,& onus loco pretii succedit. l. rg. si haeres. E. ad Trebellia. l. cum hi. F. modus. E.
de transactio. texi .melior in . l. fundi partem. is de contrahend. emptio. Panthaleo de Cre In. a repetitio. l. secunda . C de rescind. vendi. num. 2 6 c. de
III . versic. Concludo. Eκ quo poteris late colligere, quod in rei aestimatione,& valore sunt consideranda pacta.& onera apposita in contractu. l. 4.ff. de in diem adiect .l sed si hac. s. de condi. di demonstta. Et praedicta ratione pretium iudicabitur ivltum. non autem si cesset onus, v et veri sint. te periculum. Archiepiscopus Florenti. a.Parte.
Sed huic nostrae regulae in contrarium versiis tur regula illa , in qua habetur, quod tantum valent res, quantum vendi possunt. l. Pretia reium.1Lad. l.ialc id. l. si prius. l. a. in Princi P. ff. de condi inctio.furtiva. υbi Birtol. notabili. declarat . colum. I.nuine. T. ct in. l. lege salcidia non habetur. versi. Proculus .fLad legem Falcid. dc in. l. In quantita te.3. magna. N. l. quaerebatur. in princi P. Ut eodem titulo. text. titil. si quis v Nori. g. fina. V. de surtis. I.
prima. 3 si haeres percepto fundo . ubi Battol. F.
ad Trebellianum. l. mortis causa capimus. , fina. S ibi Barto. ff. de donatio. causa mor. l. fin . . secim
dum autem dubitatio. dc ibi Bald. in fin. C. de lue. domi. i inpet. Ergo si fraus modo abiit, & d dus,
mercatorum erit arbitrium Pretia suis mercibus statuere,ac protride non tenebuntur quaerere eommune aestimum, ut dixi.
Pro tolutione S intellectit est dicendum, quod praemissa regula non haber adeo vallum in te Ie- ctum, sed restringenda est, hoc videlicet modo.
443쪽
tantum valent res quantum vendi possunt. seclus. Vi,fraude , dc dolo , quibus memptore tollitur inuoluntari uin, fecundum Domitia. a boto libr. 3. de iusti .ek iur. quaeltione. . articu. lin. colum. fin.
Quo fit bene dixisse flossi si usui .in.l. mortis cau-
Ω capimus. . fina. Verbo. potuisset. fl. de donatio. caul. moit. Sententiani cui uri singula. S communem dicit lyanthal. dc Cre in . iii solemni repeti l. 2. numero. aso, C de rescinden. vendi. ubi alios eam coriam eii dantes allegat. Ioali. de Anant. in cap. in ciuitate . num. I 3.de usur. Felin. in capitu. cum causa. colum .iecunda .versi.Item inquantum . ubi
est gloss. similis. de test ib Ial. in. g. plus autem nu.
io. de actio Barilio. Soci. in tracta.fallentie. regu la. 3 I. in ei P. Res tantum ualent . in . I.fallent. o. uarru. libr. secundo. Variarum resolutio. capitu.3.
nume. a X qua theorica locum habere potest vera ratio dccidendi ad. l. ioci. in Cur ijs celebratis ab inuictissimo Carolo Quinto Imperatore Sego. Viae anno. I.3a.qua fuit petitum remedium super expostulatione artificum, & officialium in consciuendis aedificiis, qui ad ea fabricanda certo constitutos alarios vulgo adestψο) recipiunt. Vbineogatur eis remedium. l. a. cum libi similibus. C. de rescind. vendi. his verbis. Aesto Ῥοι respondemor. siue mandam os, que de aqua Melante lor Usiuiales napuedan vilegar, auer si Oenganaias en lasobras desaa ,que tomaren a destus,o en almoueda, ni sobre eιωfean ογdos. Ratio huius est: quia sciunt, vel scire te Dentur valorem,& impensam in tali opere faciendam, cum hoc suae sit artis proprium. l. idem iuris. ff. ad legem Aquit. l. a.F. Servius Sulpitius.ff. de origi. iur. Et scienti non fit iniuria. regula. Scienti. de regulis iuris. libro sexto. Ideoque doctori non competit restitutio in integrum. gloLin .l. professio. C. de muneri. patrimoni. libr. decimo. Angel. in . l. Prima. g. puerilia m. colum . secunda. versic. inglossa magia a. iff. de postulando. Nam dicendoseis deceptus ut ipsemquit in iure non allegat se doctorem, linis potius legum dolorem. Et omnes sequuntur sententiam praedictae gloss. teste Ias.in. l.
C. te fideicommissi Alius est intellectus, quod tantum valent res,
quantum vendi possunt secundum communem adisti inationem iuridiean', non tamen de ea , quae vertatur in facto. Archiepisc. Flore n. a. parte t Itu.
Item est intelligenda praedicta regula, quantum communiter vendi potest non existenti in egestate,aut necessitate, aut in bonitate,vel in ni-nuare iisnectione,aut commoditate , quia his in. casibus in soro animae non licet vendere pro pre-
verbo. emptio. quaestione. s. & Panthal.de Crem. in repetitio. l. secundet. Vbi ponit plures limitatio nes a nume. 266.cum aliquibus sequentibus. C.deret cind. venditio.
Hic quaerendum est de quaestione, super qua nuper fui rogatus, utrum si alicui datus lit liber, vel alia res ad vendendum Pro decem , ct vendiis dit pro duodecim ,teneatur illa duo ren ituere dominor Angelus in summa. Verb. emptio. F. 27. re
spondet, quod non: quia si illa duo excedunt iurisium pretium,tenetur restituere ementi : si vero non excedunt iustum pretium , dc sua industria habuit, sibi tunc adquirit. Nec obstat, quod datur ei certa merces pro labore: quia illa datur, ut inueniat emptorem, S sic necellario non tenetur restituere. Secus est,si sibi daretur simpliciter ut venderet , quia teneretur meliori quo posset modo vendere, iuste tamen, S tradere pretium domi. 'no,eκ quo mercedem pro labore recipit. me
Angel. Sed est distinguendum de industria, ut eui 'temus Sylvest. reprobationcm in summa. verbo. emptio. quaest.24.
Aut venditor talis industria sua rem meliora uit,ad quod non tenebatur:aut illam adhibuit, eo q, ex merce sibi tradita ad id faciendum erat astri. ctus. In priori casu sibi acquirit: in posteriora vero minime,sed domino mercis debetur, quia non dedit rem vendendam dominus pro decem, quin ποlit habere duodecim si pote sed ex pressit mini.
mum. Ioan. Fab. Ioan.de Plate.& Ias. nume. 8 .ingactionum. Instit.de actioni b. dicunt esse quotio dianam quaestionem , S distingunt, quod aut periculum mercis pertinet domino, aut venditori.
Si domino,ei competit illud plus. Si venditori ex
natura contractus, Vel eκ conuentione Partium,
similiter competere debet lucrum illius pluris,
Per regulam,secundum naturam. de regulis iuris. in sexto. Ias. in. l. .colum. 3. nu, tertio. 1 f. de aesta.
inato .actio. Hippolytus in singula. 664. incipiemAudias quaeso. Gabriel. in quarto sententiarum distinctio decim aquinta, quaestione decima.artiri secundo .dubi. quarto. ubi subiicit dubium aliud, videlicet. Quid esset, si casu pretium ascendit puta vinum pro tempore traditionis valuit decem, S statiin perijt in vitibus, unde ascendit pretium
ad quindecim est dicit, Uidetur, quod si pretium
ascendit sine labore,cura,& industria eius, cui tra- .ditur ad vendendum, quia res ipsa quantum ad dominium manet apud dominum, acquiritur domino,& non ei, qui nullum habet in re dominiu, sed nudam venditionis commissionem. Cautum tame existimarem in tempore commissionis rei, seu traditionis ad vendendu, si tunc particulariter inquiratur intentio domini circa calus praedictos.
Et intellige, quando ei remitteret pretium onitrimoda
444쪽
rnocti liberalitate, Sc animo donandi, nam alias obii aret opinio singularis relata a Iasone indicta l. l .cl. de a limator. actio. Qualiter autem dignoscatur iustitia pretij veri communis in annuo censu vel reditu, vel in fructibus praedij, aut castri venditis ad vitam, vide per Lauren. de RO.dulplF. in repetitio. CaP. Consuluit. de usur. 2. Part. quaestione. 2. Et virum sit talis emptio licita, eleganter,& late tradit Conrad. lib. de contract. quaestione. 8i. Et de censu, seu annuo rediru Perpetuo, seu cum clausula de retrouendendo , tam de iure communi, quam regio, est videndus doctor Di daeus Couarru. lib. 3. Uariarum resolutio. cap. t o.
Et virum sint liciti eX ponit vir sanctimonia, reis litione . ac literis nostra aetate summe praeditus frater Dominicus a Soto in lib. 6. de tui . S iur. quaestione. r .arti. a. D per totam illam quaest. hoc anno eκplicauit quicquid in materia censuum de . siderari possit. Et laaec sufficiant quo ad pretium, quod naturale dicitur. Nunc tantum in quaestione de articulo sequenti erit agendum de alio pretio, quod imponitur a principe, vel ab his, qui curam Reipub gerunt, ut est laxa in grano tritici, vel huiusmodi, ut est factum in isto regno hoe anno. rs 3. mense Aprilis. Quaeri nunco portet. Vtrum taXa in rebus de
mercibus imponi possit e Dicendum est quod
non . nam in re propria quilibet est moderatorct arbiter. l. in re mandata. C. manda. l.si quid possessior. g. sic autem. ibi, quia quasi suam rem negligit. sce isside peti. haere,etiam abutendo.l. sed oc si lege. .consuluit. T. de pet. haere. Si ergo domini sunt, ta Xa imponi non potest , sed venditores prout ipsi viderint, pretia in suis mercibus conincti ruere debent , Igitur dispositio istius legis,
ibi, e las testen e libren nuestras eamι. Procedere noPotest. Sed dieendum est aliter, quod imo potant iusto pretio taκari causa existe te, Puta,caristiae panis vini, vel huiusmodi. quae ad vitam hominis conseruandam sunt neeessaria. Et istud pretium habet punctum indivisibile . quod nullam Iongitudinem ultra pretium designatum recipit, Screcipiens , tenebitur danti in foro animae restituere, cum talis taκa fuerit iusta, S a subditis re
Prior Pars, quod laxa possit imponi in rebus,
est text.in.l. i. g. cura carnis. T. de offici. praefect . urb. sto T. pertext.ibi in .l .munerum.g. item epi scopi. verb. venalibus .ff. de niune.& hono.l. De curiones. T de administra. re. ad ciui. Pertinen .l.
non debere. S ad municip. Plene per Alberi. intracta. statu .eiuilium. quaest. 69. ubi dicit, quod ciuitas i dc Decuriones possunt pro utilitate publica rebus imponere imam. Et Licentiatur de
Hes.supra eodem. Sc hie.& in. l.fin.istius tituli. Ee hoc quo tr die fit in Hispania. Secundu quod qua clo a lege, statuto, vel praecepto regis est laxatum Pretium, dicitur ivlluin,& legitimum, dc ei standum eit,nec licet recipere aliquid ultra in quacuque etiam minima quantitate, tum quia lex iusta et seruanda quantumcunque dura sit.l. proso e Nit. R. qui Sc a qvibus, tu fiAit in hoc pedes suos. gloss. ver b.seruus damnum. in . l. si non fuerint.=.ririli . it. Pro locio. etiam in foro animae. Glossi lingui .in capit. quae in ecclesiarum. ver b. constituerint. de consti. Felin. in capit. s. nume. I 8. delponia. S. Thom. I. a. qnastione. 96. articu . 4. Et eli opimo communis secundum Ludovic. Gome.m capitul. a. nume. 3I. de const. libr. 6. Et Cois
uarru. 3n capit. I .nume. 36. de testamen. Ergo cum
figat tale praeceptum seu Ie N pedes tuos, in tali ea. tu erit reruanda. Ita probat Ioan de Anania in ea- Pit. i. ad finem. de testament. Panthal. de Crem.
cisc. Singulariter probat Ioan . Methym. in C -
Iust.oetur. Il 3. quaest.2.art. I. Pag. I I. versic.Tertia conclu. ubi ait istos peccare mortaliter Hecipiendo aliquid ultra pretium a lege taκatum, curuerit talis leκ recepta, ct iusta. Nav. in manuali cons. cap. 23. num. 8 3. ubi idem dicit locum habere in clericis nu.84. Tandem quaero,Vtrum nolentes vendere compelli possint a praetore ciuitatis,vel a rege ut vendant ρ Dicendum est regulariter quod non: quia
nec emere, nec vendere quis compellitur.l. nec eunere. C. de iure delib. l. non enim. ibi glo. in suo. st de actio. rerum amota. Quia cum in emptione α venditione requiratur ementis S vendentis cosensus. ut in.I. a. C. de contrahen. emptio. deficie te consensu, non valet quod agitur. ut in .l. inuitum. C,eod.tit. ideoque nemo Inuitus est compellendus ad emendum, vel vende ndum per praedicta. Et est l. sicut.C. de actio. & obliga. l. inuitus. C.Iocat. l. quam uis.C. de pignoractio. l. dudii. C. de contrahen.emptio. l. nemo exterus. C. de Iu dae. l. a. C. de fidei commis liber.lH.titu. s. pari. s.
Et ibi singulariter per Μontal. virum mihi sane literatissimum, di veritate plenum in suis Comis mentarijs Fori, Sc Partitarum, qui etiam suit compilator illius libri ordinamentorum, ideoque main Nima in aestimatione, veneratione, ct Pretio sunt eius dicta a quocunque tenenda. Ista tamen regula fallit in pluribus casibus anis notatis a doctoribus diuersis locis , maxime a Bartholo. Soci.in tracta.fallentiarum. regul. 6a s.
445쪽
incipi. Vendere.vbi ponit .s 8. Est alius casus in. . t .versic. quidquid autem C.de metallariis & metat. lib. ii. ubi Lucas de Penna inquit. Nota hic casum specialem, ubi aliquis rem suam vendit inuitus contra regulam supra de contrahen .empl.
l. duduin de iure delibe.nec emere . Fallit etiam in
alijs casibus ibi notatis. Et ex hoc dici poterit, quod curia regia in opere salinarum licet cogit omnes facientes sal in salinis proprijs ipsum salvendere fisco : sed bonum foret , quod iustitia Preti, melius seruaretur . Item facit haec leκPro dominis terrarum , quod coloni, & alij v aD
salii eorum , res , quas habent venales, ut fluctus , & alios, teneantur prius vendere domi. Dis. Hactenus Lucas de Penna. & sunt verba notanda.
Secundus casus erit,in quo quis eo pellitur Vendere, quando aliquis velit seruum communem manumittere,oblato sibi pretio pro dimidia parte. l. si seruus communis substitutus. & ibi glossverb.
offerens. ff. de vulg. & Pupili. l. i. i. C. de Com muni seruo manu. Concordat. l.3.titulo S. Par. S.
Tertius casus est quando quis exposuisset rem suam ad vendendum, etsi non esset taNatum pretium,cogitur taxari, & imponi arbitrio boni viri. Ita singul.Bart. per gloss. ibi in .l. non enim. E. rerum amota. Est etiam glos l. l .ibi, vel ibi nolebat vendere, hic sic. in. l. prima. C. de episcopa.
sum probant in capit. i . de emptione.& venditio. Hippoly.in .l. l.f. cum quidam de ponere. columna prima numero. ι .ff. de quaestio. Ioan. de Imol. in dict.capitulo primo. Facit fundamentum in. l. I.f. nauigandi ibi,nec repellere potest iter agentes.ss fuit.aduersus naui. ubi patet, quod ex quo quis coepit tenere hospitium, poteli cogi ut recipiat hospites. Sic ergo,ait,& tu proposito eκ quo posita sunt venalia victualia, potest cogi vendere iusto pretio. Faciunt dicta a Philipp. Deci .in leg. inuitus. ff. de regu iur. qui adeo extendit, ut habeant locum in meretrice, quae sit in prostibulo, seu Iupanari:& in artifice,qui tenet signum artis, per rationem,quae allegatur in hospit c. per Bart.
In lea. i. ff.furt. aduersus nautas. Pace tamen salua Decij in meretrice etia publica non est vera eius
opinio,cum praestet occasionem delinquendi di . rectam . nam lex lupanaria non Probat, nec approbare potest,ut accessus sit absque mortali culis Pa. cum tit contra illud Exodi. aa. Non moecha.
Deris. Et tradit Caieta. in summa. verb. meretriis
cis turpitudo. Tum etiam, quia simpleκ fornicatio,& sie talis copula extra coniugale foedus ferintur esse contra ius naturale, Pariterque diuinum,eκ sententia.S.Thom. a. 1.quast. is . ar. 3.& in lib.
tertio contra Gentiles capitulo. taa. Et in quaristo sententia.distin. 33. art.tertio. Altis odorens super libro. senten. 3.tracta. .capit.de temperantia
quaest. 3. Herueus in quodlibet. Septima. quaest.
valet quod quidam dicunt. k q. a. conclus i .dis. simulant autem, ut inquiunt ipsi, ut mitetur maius malum,& ita procedit.l.ancillaru. in fine.qua
multi laudant.T. de peti. haeredi. Nec est eadem ratio ratione publicae ut ilitatis: quia imo propter actum luxuriosum pestilenria magna contingit in filijs tunc electis 1 Domino Deo Israel, ut patet lib. Nume .cap. a I. Item probatur, quia i mel lectus iurium non sunt trahendi ad dispensitionem,& gratiam. ut ponant casum singularem co-tra regulas iuris, nisi hoc in iure expresse constet. ut voluit Ioan. And. in capit. ex parte Adae .de testib. Et Panor in eapit. sollicite.de resti. spo. Sed iste casus est contra ius cum inducat eatriant Immediatam luxuriandi. ergo non est adinittendus sola authoritate doctorum, imo nec iuris eiullis.ca. fi . de praescriptio. Et Decium reprobat pur-Pu. in .l.rogasti. .fi. E. si cert. petat. couartib. 3.
variarum resol .capit. q. num. a.
Iste tamen tertius casus etsi mirabilis videatur secundum Iasin. l. I. nume. . ff. de aesti. actio.non est verus,& in specie tenent contrariu ibi Albearie. Petrus de Beli apert. Cinus, ct Bald. in .l. l . C. de episcop.audie n. Iaso. in dict. l. rogasti. in princi
ctus a principio debent esse voluntatis antequam deducantur ad esse. Per regulam .l. in commodato. f. si quis .ffcomm Od. l. sicut C. de actio. ct obligatio. idem tenent Anto.& Henri. in. c. l. de empti& venditio. Et est verior opinio casu, quo res illδ,
quae fuit exposita venditioni , non esset de his, rae consistunt in victu & sustentatione hominii,
tillo tempore esset nimia necessitas , quo eatu potest compelli ad vendendum,taXato iusto protio. Et est ratio specialitatis in hoc casu humana necessitas. Unde quotidie videmus,quCd de consuetudine generali coguntur homines gratium &alias res suas venales ex ponet e tepore carestiae.
Ad hoc facit.c. licet.de feriis. Host. Ioan . A nd. dcalis.in allegato.c. t. de emptio. & vendi. Ideo te .ge R egia cautum,est, quod ciuitates, de alia loca possint repetere granum pro tanto Pretio, quo
Patet constitisse arrendatori. Quartus casus est regulariter notandus secun dum Ias. in l. i. ff.de aestima.actio.col. vers. Ultimo, in materia huius tituli. Q licet in corraeiabus
innominatis locus sit poenitetiae, S possit repeti
quod eii datu, praesertim ita permutatione, fallit, quando fieret permutati O cu re quae esset eXyosita velialis,na tunc non liab .nt locum renae dia.de quibus
446쪽
quibus ibi per eum.teπ.unicus & singularis secudum intellectum unum glosin.l. I . C. de rer. peramul. Et Bar. ibi testatur eam legem singularem esse,& se nescire alibi. Idem in.l. i .de rer.Permul. ibi. Ias.col. a. num. 2.vers.Quarto nota. Quintus est catus, quado socius iussit in domo coinmuni fieri eeelesiam , vel hospitale Per haerede, Co gitur socius vendere Parin tem suam, ne impediatur ecclesiae, vel hospitalis costructio. Bal. in . l. si . C. de communi ser
Pro quo est ibi teXt. in .f. his itaque. Et est dictum
not. secundit. Ioan. Bertachi. in trach. de episcopis. libro . . Part. q. nume. 9s. Alius Scis κωtus casus, in
quo quis rem suam compellitur vendere, est fauore religionis. l.si qui Psepulchrum. s s. de relig.&sumpi. tune.l. utimur. in principio. ff. de sepul. viola. Septimus fauore Reipublicae.l. item verberatum.F. f. ff. de rei vendi. S ibi Angel. N Alberi. l. Lucius. T de euictio. Plene Felin. in c. quae in ecclesiarum . de conlii Boeri.aurea deciso. 3aa. incip. Vicinus anteneatur. Nume.a. ubi alios casus fallentiae refert. Octavus, quis compellitur vendere suam rem iiDco, vel ecclesiae,quando eis interell. Floria. post Guillel. de Cug.in.l. si quis sepiit clarii. is de relig. S sumpl. fune. Addition. Panor. qui plura sin3u laria,Cuae fiunt gratia communis utibiatis, refert in vocis.utilitas communis.in. c. bonae'. de pollui. praelat. super notabit.ochalio.Nonus fallentiae ca-liis eth,quod quiς compellitur rem vendere coniuncta, vel contorti rei venditae osserenti pretiu, pro quo fuit vendita,& praefertur extraneo.additio. Panor.in dicto loco. Et iant leges Regi et Tau
ros que andan con et Re , no tomen aues,'i caca, ni
des que an duuieren conos cn ta n uestra corte, ni Diros algunos nose an os ad os de to mar
rinae. O.cum sequentibus quinque, de quibus infra in proprio loco dicetur is. l. 6. titui. 7. infra lib. I.l. dudum.vbi plures casus refert. Ioan. Iga.
sses se me jates de lo que liuiu dic:tur
1e truxer a Vender a iustram, legion uestra corte , sino timvmue,di
dan b ni repartan LO- cima quarta.
contrario hietiere , si ces ' et
fuere persona de e sta- cotractibus. do la primera quit. quinis
merced , O racion, ribus sequeno quilacion que de . xibu
Reuendito res in ciuitatibus,& alijs locis inducunt retu carestia,quae no induceretur,se unusquisq; ciuis habere facultate eoparandi sib: & suis necessaria. Ideoque usque ad certam hora in diebus mercati prohibentur ne emant vi alia,quae ad ciuitatis prouisionem veniunt, ut interim populares emere valeant necessaria sine impulsu reuenditorum, qui cupiditate futuri lucri, omnia sibi adscribere conantur: b idque maximum detrimentum po-Pulares,Praesertim pauperes,patiuntur, ideo opotimo iure prohibentur.ut hic. dc in.l.Octava, cum duabus sequentibus. titulo septimo. libro quarto. infra.dc in l.quadrages inuo laua. in Pragmaticis Regum Catholicorum. Et in Curiis Pinciae anni. is 8.est prohibita etiam induecte grani reuenditio ut in Iane illius compilationis inuuntes poeinnam reuenditorum: ibi relatam cum suis declarationibus. solio quinquagesi inoprimo. incip. Doncarios por ia drarna crematis. .
447쪽
Lex. IIII. a vcin tis silenas. Dubitari poterit,an Nigens poenam virtute legis vel partium conuentione peccet. Respondeo quod non.nam leκ iusta Obligat transgressbreui acuolutionem,& tenetur pati ia-dieis eκecu tionem, cum eκ delicto maneat obligatus tex. . g. in.I. Impera. tores. ibi, ipse te huic poe nae subdidistiss. de iure sinei. & o. in.l. I. g. bestianverb. honorati. g. de pos- tu. ubi Bal. notat ,.de linques vide. tur velle consentire poeni impositae pro eo delicto.
dielmus , en 'so oriri obligatione naturale. Itatenez doctores se cundu Paul. de Cast. in.l. omne obligationem. ff.deludi. Et inspecie hoc tenet Bald in .l.I. a. Iectu. nu. 37. C. unde vi. Fortun. initacta. De vitiis mo sine Vis triusque ruris illatio. l8. Et est communis teste. Corne . in Cons. 69.LOl. penultima. n. 39. li
stra corte : y si fuered me normanera porta primera veg este sesenta dias en ta cade-
den sesenta a soles: ypor la tercera se a e chado de nuestra co te para siemp re.
delosgallineros. Uepaguen las aues que tornare at precio que
lese sta, o fuere lassa do por nos. Item queno reuendan las dichas aues a ningunas Personas por may Or
'6. I. 8. n. I. veri . .ex ea de ratione.ubi dicit,m est apud omnes Probarissima opinio, quando lex est iusta. Ex qua doctrina poteris respondere crant ravulgares unperitos, qui e illimant nos posse ex .
igi poena ab illo,cui applicatur eπ iusta legis, vel pacti dispoli et ii Heral aste
precio. item que no ges poenalcatomen aues para dar PMtiua indu
aotras perlona S: lal- tu, quam cor
ren puestas en ta no-' tu peccandi.
de la corte. item que ter i fratre in
que et culen algunos debi. qui de .
iugares, o personas sepena que por la pri naturalem ia
quier manera de las mater. .rari
ellas conden ados: y Quanuis ver
puedan via r mas det tum in hae le
Feneste et strando stitutionem
448쪽
sed tantum ad id,quod vere recipit, ex illa regulaeommuni, quae apud Theologos, ct Canoni stas doeet legem Poenalem in foro animae locum non habere. Nam regulariter quando im Ponitur poena ipso iure, antequam Possit attentari executio poenae, debet proferri declaratoria.text. Optimus ct singularis in c. cum secundum leges .F. fin .de haeret.lib. 6. Alexand. in coni. io I. incipit. Videtur
Prima considerat .nu. I.lib. I. Ludo. Roma, con- sit. a I x .col. penult.versi. Secundo moveor. Ergo
lex poenalis in conscientiae foro non obligat, nisi quod delinquens tenetur eXecutioni legitime factae obedire. Et ita procedit opinio lingui. glossi.
in capitulo.fraternitas. duodecima. quaestione se .cunda.de qua secimus iam mentionem inleg. aa. column. i 66.versicul. Quaeritur.titui. 3. supra lib. t.&late. scripsimus in . l. 2. Verb. aias pagar. tlt.9. lib. a. sit pra. Poena eXacta debetur in foro animae, ne quis posset illam furto subtrahere. Bal. in . repeti.l. l. nume. 37. C. Vnde vi. Et est communis Opinio secundum Corne. consilio. 69. numero. 39. libro a Vtrum autem munera, ct encaenia correctores
recipere possint ultra salarium sibi constitutum per legem seu statutum Z Est dicendum quod non I. a. in capitibus correctorum. Et ibi de caeteris iudicibus,ac offitialibus agit optimus aduocatus Petrus Nun ius de Auend. perplures columnas. Quaerendum insuper est, quae damna inducat receptio munerum in iudicibus, Saliis Iustitiae
ministris Respondeo quod plura. Primum est, leNcaecatit iudicem. Vt ex Ecclesiastico cap. a O. pala in sit. inquit enim. Encaenia , & dona e X caecant oculos iudiciu . Et habetur Deutero. 16. R. h Nod. 23. Nec accipies munera, quae excaecant prudentes, S subuertunt vel ba iustoruin. l.a .ibi. ciega. tiat ut .is. supra isto lib. 2. Montolo. in promptuar. iuris. verb.mutus. Latius per Guillel. Denalduinin. a. parte suae summae. quae d e virtutibus es viiij sinscribitur. ii tui. De auaritia . . quinto loco inter species auaritiae dicendum est. ubi decem mala, quae e X munerum acceptione Proueniunt, eleganter declarat. Aurtim enim & munera faciunt nolente velle. Hippol) t. post alios, quos ipIe refert,
in repeti. l. viai. nu. Io. versi. Teneas tamen menti.
C. de rapi. virgi. Sin singu. 3s4. inci p. Datio pecuniae. Et tu his finem faciam, Deo Opt. MaN .innumeras,ut pars est,agens gratias, qui mihi licet immerito,& pene iam demortuo, sim immensa dcine stabili bonitate atque misericordia vitam S incolumitatem post grauissimam aegritudinen ceos ituere dignatus est. Is enirn ille e si, qui anno. iri οῦ mente Iulii medicis post longam S sina. lem inter eos conlultationein de mea salute desperantibus tanquam verus medicus, me ut opus hoc.commentariorum inceptum ni fallor) abis soluerem, curauit,& amplius superstitem scire decreuit, Cuius ope , S au Nilio fretus, cum secundi libri commentaria absoluerim,ad reliqua Perage da aequum est ut pro Peremus. Tona.j. ' , E e 3 LΙ-
Finis Commentariorum libri secundi Ordi.
449쪽
diei'. De iudiciis. Εκ pone,id est, de processibus
iudiciar ijs, qui enumerantur tu cap.quoniam con tra. de proba.
Sie accipitur in capit. pia. in pri n. de exceptio.libro. 6. & in capit.
nonnulli. de rescrip. S inleg. etiam . in prin .ssivi legato. nomne caue. & in. l. sancimns. C.de iudie. & in. l. si procuratorem absentem .sside procura. Vel interpretari possunt haec verba, De iudiciis, id est, de iuris discussione. glo. nota inda est in eκ trauagan.frequentes.in prin. de iudic. inter communes.quae dicit, quod iudicium, non a iudice, ut dicit Ioan . monach .sed a iuris discussio. ne, seu disquisitione. Nam causa est dum proponi tutiiudicium dum discutitur: iustitia dum finitur. c. rus .de verb. significa. Uel dieitur a iudice,sicut a persona principaliori, non autem ab actore, vel reo.argum.l. qui explieandi. C. de accusa. Quaero quot modis vox, iudicium, accipiatur Dico quod varijs modis. Et in primis accipitur pro ordinatione causae discutiendae coram iudice dc est actus legitimus trium personarum . scilicet iudicis, actoris,dc rei. glo. est in dicta eVtrauagan. Frequentas .super rubri. Hosti. in summa de iudi. g. l . Bald. Cardi. Panor Imol. Deci. S Augusti. Beroius in rub. isto titu. Hieronym. Gratus responc
ut iudicium familiae etciscundae,id est, actio. cap. extiteris. de proba. l.in tribus .ff.de iudie. Quandoque 3 .est lis, siue controuersia. ut iudiciu penis det ex haereditate i. a. responsLad Trebel. l. quod debetur .ff. de pecvl. Quandoque est aut hori
iudicio Iese ruin disponeda.capitu. decernimus. de iudi . Quandaque p. est rus .vt eausa iuris patronatus debet definiti iudi-eio ecclesiastico, idest, in foro ecclesiae. c. quanto. de iudic. Quandoq; 6.eit arbitri v.c., radicibus a. q. 6. l.arbitro. T. qui satisdare rogantur. cap.ab ar. bitris. de arbitris lib.6, ubi probatur arbitros iudices dici:ergo & arbitria iudieiii. Quandoque r.est voluntas postrema disponentis. text. in. L plane. vers. nee vliorum .ibi:& per hoc vera iudicia subis uerterentur. Insii.de milita. testa.l. i . C. de sacro insan. eccle. ut iudiciu testatoris non debet esse cai. sum. c. licet.de sepultu .hb.SQuandoq; 8.est questio.ut iudiciu ambiguum est ad Papam resereno Lum. c. Per venerabitim. . rationibus. qui fit. sint leo it. l. quoniam. .de ordi.iud Quandoq; 9. ςst discretio. ut furiosus,& impubes non possunt e sese iudices,quis carent iudicio, ideli, discretione. cap .graue.de Praeben.l. cum Praetor. Ff hoc titubQuandoq; io est sententia. ut iudeκ eunire potest eos, aut suo neglexerint parere iudicio, idest, sententiae .c, de caulis. de otii. delega.c. si duobus.
. num. 8. lib. a. S est communiter recepta.Fa, in fin.de appella. c.fi. de praescrip. l. qui colicubi- na. si haeres. is delega. 3.Et ita sumi potes, Exo. cit illud Qui milia.lib. ca. r. Iudicium redditur, an reus causa sit mortis. Et gl. in. praeterea. verb. iudicium est.Insti.quibus non est permissice.tes a. ubi enuinerat quindecim acceptiones huius dictionis indicium. Et tradit Robertus Marantanus in practi. a. pari. num .i .ubi in num. t a. definit prae ter docto quod iudicium est iustitiae ministratio, quae fit a iudice in causa proposita eo-ram eo. Sed prima supra posita est communis doctorum definitio, quae impugnatura doctoribus in rub. de iudi . & saluatur resolutissime , opiniones aliorum referendo ab Augusti. Beroi. nu. 2 . eum sequenti. Sebastian. Sapia, etiam defendit inrub. nu. i. ff.isto titu. Explicat Cardia Sancti Sixti
in summi a. a.q. l. col. I. num. 2. Eandem in effectuteriet Paul. in l. minus . num. S. C. s aduersus rem iudi . corne .consit. I 8. num. .llo. l. S consit .aΟ9.
Quandoq; & a .iudicium sumitur pro actione a 3. In iudicio plurimorum no acquiesces sentenotiae ut d vero devies .Et Ecclesiasti. i 8. Ante iudi .cium iustitiam tibi para. Quandoq; tiis est istantia ut iudicium perit triennio. id est, instantia. l. properandum. C. de iudic.c.venerabilis. eod. tit. Quandoq; ia est potestas iudieandi. L iudicium soluitur. st .de iudi . Quandoque i 3. est pernicies. Vnde Apostota. i. ad Corinth. cap. l I. Qui man ducat,& bibit indigne corpus & sanguinem D mini, iudiciu sibi manducat & bibit. Quandoquei .est poena. ut in. Matthaeo. Qui occidit, reus erit iudicio, id est, poena. E. t iuxta illud, Qui bona egetur,ibut in vitam aeternam: qui vero mala, in resurrectionem iudicii, id est, poenae aeternae. Quandoque t s. accipitur pro ex illimatione, siue opinione alicuius: quemadmodu Iuris periti res pondent, caluo meliori iudicio re et ius sentientis Cicero de cla. orat intra Mena parietes aliud eam gloriam, quam nemo quidem mco iudicio est co-
450쪽
secutus. Aliae acceptiones videri possunt apud Io.
de Thir recremat .mium. a. q. t. Vbi tractat quae-uio ite . Nota, Vtrum lieitum sit in Repubi ca hoinineui de homine nidicare Et glo.in. LPrctere Inlli. quibus nota est Perinis L. facere testan .verb. iudicium
Contra istam definitionem iudicii, de qua suis
pra habitum est,oppono. Non sistum tres perso . na sed etiam quatuor in quolibet iudicio interuenire necesse est .c. rus. de Verb. signi. S in cap. t. 6. q. 4. ergo definitio non est bona,cu debeat continere rem definitam. l. i dolum .ss. de dolo.gl. in .l.omnis definitio. q. de reg. iur. Sed cum sit coismunis,defendere oportet. Ideoque respondenduest . quod ad esse iudicij necessitate praecisa S formaliter, tres personae requiruntur, ut in definitione: sed ad bene esse.& eκ quadam necessitate causativa quatuor adesse debent, scilicet, ultra iudicis Personam actoris.& rei, testium perlonam non praecise sed a gessectum,ut actor obtinere pol sit.
quia,actore non probante. reus absoluitur,c. Vni.
ut eccle. benefi .e. si . de iureiur. Hippoly .sing. io sincip . Nota est regula. Sed interuentus testiuinin iudicio, non est praecise necessarius , quoniam sine testibus iudicium, S sententia valida est, se
Et sie intelligendus est text.in dict. cap. 1 . H. Et in allega.c. rus Confessio inquisiti sufficit ad condemnationem ipsus , nec sunt necessarij te. stes,sed in subsidium. l. vni. C. de consessi. l. 7.ti pari. 3. Etiam si confesito fuerit facta in processu nullo, debet sequi condemnatio. Singularis est
doctrina Innocen. in cap. qualiter & quando,cOI. 3. num .de accusa.Versic.Item ad praedictas poe
decisii a o. inci p. Dominus Antonius. Catielian. Cota in memorialibus iuris. verb.cosessio. versi. quintum singulare. Rodericus Suareae in repeti. l. post.rem iudicatam notab. 3. num. s. s .de re iudi. Et est communis opinio secundum Francisc. de Areti. in citato.c. qualiter & quando. num. I r.Tenet etiam Panormit . in cap. at si clerici. Ol. a. nu.
s. deludi.& Deci. ibi col. a. num. 3. Hippolyt. in
ca. Crimina. . t i 9.vcri, consessionibus. Limitata
Inen ut Pur. Deci. in .d c. at s clerici. dc Histi oly. singul a Di. inci p. in confessum nulla sunt. Qui bus adde Bart. dc eius additio, in l. si ita stipulatus . Chr sogonus. n. q.is. dc vcrb Oblig. bc Ivita hesi.singu. I 3 cinci p. Nota utilem. Si vero factu nudelicitu ui lucrit negatum , ct reus sucrit te si ibus
conuictus, sine consessione erit conde in andus. tex. lecundu Bald. in cap. ad nostra in.col .si. versi.
ct nota. de proba. Sequitur Hippoly. singui. io 3. textus e N prelius est pro sententia Bald. in . l. qui
huic solutioni adstipulatur, quod in omni dii positi Cne tractatur per prius, S non pollerius, vel per id, quod venire poteli in subsidium. l. i . deis
nuntiari. st. de vent. inspi. glos singui. In l. de unoquoque.ssidere iudic. ubi cita da est pars, sui ne ingotium principaliter tangit, nou tainhn requiritur, quod citetur persona,cui incidenter damnum euenire potest. vi contingere potest in postes Ore maioricatus vivente successbre legitiino e X vi fundationis. Quod est singulare. consulo tamen ad cautelam,quod citetur, quemadmodum citari solent per generale Proclama praetendentes in interesse. Igitur ad definitionis propositae instituturedeundo, bene definitur a coniiuunt, dicenti, lest actus trium, S no quatuor Personarum, cum sit praesumenduin pro reo, quod interrogatus a iudice dicet veritatem, quilibet enim praesumitur bonus quoad mores. c. dudum . de praesumptio. glo. in cap. 3.de scruti.& in. l.cum Pater. g. rogo. de Iesai. a.Et iure naturae hoc Procedit. glos. in I.
. Potens Deus adlit. Visis praedictis instrumentis.
ad leg. Cornet de scar. Alciat. in tracta. de praesumpta .regu .praesumptio. a. Caesar Lamberti.
cle edicto diui, Adti. toll. Homines enim ad velitatem nati apti,semper meliora, ct veriora sequuntur,secundum Aristot. i. Rhetor, colu tu. Uno emendacium opponitur veritati.secundum Augusti. in libr.contra mendacium. Et Tlι o. a. a. q. il Ergo non est praelum elidum delinquere l. nieri,
to. ff. pro socio Et lic Pt Obotio , quae fit pertestes est subsidiaria. Secundo utiliter inquitendum cst, Quare dictu est in hac rubrica. De iudici j r. in numeris plura is