장음표시 사용
131쪽
rum gentium. Comprobatur omnibus consilium. Erant quidam iam adiuueti Fratribus, non ex nobilibus saltem, sed o Laronibus etiam Loemiae, opulenti homines. I legatis impensas se subpeditaturos pollicentur. Maxime Dominus Dolius elle os tua Baro a PostupieZ, Lithomystiensis Dominus c. Eliguntur quatuor viri
Martinus abatulli, CaSparus ex Marchia. isti Isti pergunt una Constantinopolim, in Lucas pergit ad peragrandas regiones Graeciae, Mare Sch Moschovitas '' et aliarum adiacentium regionum oras petit, Martinus ierosolimam et Egiptum nacto quodam Judaeo contendit, aspar Constantinopoli relinquitur, ut eos expectet, donec revertantur. Reversi tandem omne domum, nec quod quaerebant, invenerunt. Elapsis aliquot annis eodem ludisia regnante denuo mittuntur togati duo, viri docti, Luca Baces laureuS, de quo Superius, et Thomas Germanus, ut peragrent Italiam et Gallias. Isti invenerunt Romae et alibi quosdam viros pios, Deum timentes, dispersos inter ignobile vulgus, concupiscentiis carnis deditum, variis in perieulis versantes. Invenerunt tandem et nonnullos aldensium varia discrimina sustinentes per Gallias di8persos, qui eos humaniter recipiunt ac tractant ut fratres. Renovatur tandem persecutio in Mors via, nam edicto regio eiiciuntur fratres nostri ex hoe marchionatu, ae non pauci venerunt in Moldaviam Anno 1a8I, ubi recipiuntur a Diae quodam . Sed paulatim postea sese subducentes certas ob causas revertuntur in patriam. Nam Rexivngariae Matthias, qui tune Marchionatu hoc potiebatur, mutaVerat Sententiam suam concedebatque Fratribus libertatem habitandi in Moravia oetantum addens, Si quando eos expellere Vellet, conces Surum S unius anni Spatium, in quo poSSent Sua possessione vendere. '' Interea fiunt varia
132쪽
certamina nostrorum eum apisticis quibusdam Sacerdotibus, multa plura cum magistris Pragensibus et sacerdotibus quos vocant sub utraque, ut te Stantur plurima seripta eorum et Do Stra. Incipit interea fama larus esse Erasmus Rotherodamus, qui a multis commendatur ut assertor Christianae a Catholica Veritatis fortissimus. Ad quem quidam nomine Joli annos lectita, homo nobilis semus, multa falsa de Fratribus scripsit, ut testatur Epistola eius, quae inter Erasini epistolas habetur. Moventur hae de Erasino fama nostri, mittunt ad eum Legatos nivei piam, viros pietate et prudentia claros, Nicolaum Claudianum, virum eruditum et insignem medicum, et Laurentium Cotili, Laeealaureum, is adhuc superest, homo grandaeVus, et multarum rerum gnarus. - Qui ei pologiam Fratrum Norimbergae Anno 15 Iisit emoravia fratres quorum liquot centeni assumpto secum Ministro, Nicolao Stansui, per ungariam et Trans sylvaniam in Moldnviam usque pervenerunt ad quos biennio post unum e Consenioribus, Eliam,renowski, fratres miserunt, per literas quosque ad patienter ferendum pro veritate exilium animantes. G. Camerarius . si T-118. - lansu ergithit in seine Vorredo, e sol in se MoldaugeWesen, o den rudern gegen den Ernuel Jones aniles s gestastet ut de eino Stad gularunde n. Zwoimal habe orbo densurkon liolio mussen. '' Iohannos lectita vota uoliri nimio uiator den d limissilien uuinnistenelne ervorragendo Stelliing in Wio Eohusinu assenstein voti oblioWifg, sowar auel errae hallioli selientirehetaugethan Sein Schreiben an Erasmus Erasmi Epistolarum Opus Bas. 15 8 v. io Olit. 151 - die Gesandissiliati dor ruderurent also nichi uor ibis fallon enthilli in Schil deruti dos Religion sparteienin blimen Der orichi liber die rude orgiihil nitros und Fals hos. Tertinsecta est eorum quos voenni Pyghardos. Hi denominationem a quo da in transfuga eiusdem gentis acceperunt, qui huc veniens ante annos nonaginta septem eo tempore quo Ioannes ZiZkn . . . bellum hic ecclesiasticis et omni clero indixerat . . . ei adiunctus infecit imprimis ipsum ducem scelerum pestiferis doctrinis et postea totum exercitum eius . . . Episcopos et sacerdotes ipsi sibi eligunt laicos rudes et literarum expertes, uxores et liberos habentos e. ober don tabellia ei Piliardus
Erasmus Antisor Cal. Nov. 15is. Epist. Opus 65-a6s. gl. Comenius Excerptatis Lasicius u. Gindely I. ias. is Walirscheiuliel den ruder bellaniit geWordon und at si gur Sendun jene Gesandissiliati beWogen. Es mussie nia die selbon eine grossen indrueli machen, Wonii si in Erasmus Schroiben Iason: Non loquor de articulis, quibus ad fidem pertrahimus, sed de iis ex quibus ceu sontibus sentet Evangeliea pietas, videlicet e contemptu pecuniarum, ebontemptu bonorum, moderatione affectuum, irae odii, invidiae. Quibus cupiditatibus si quis serviat, quaeso quid eonfert fidei professio P . . . a die Communio sub utraque botristi, soli iten sicli die Bbhmon dem aligemeinen Braueho fuge solion tametsi, ut dicam ingenue quid sentio, demiror, cur visum sit immutare quod a Christo fuit institutum . . . Die rude nimm Erasmus egen lectit in violen Punkton in Sehutg. Quod sibi sacerdotes et Episcopos eligunt, non abhorret a consuetudine Veterum ... Iam quod se vicissim fratres appellant, non video, cur debeat reprehendi . . . Quod minus tribuunt doctoribus, quam divinis voluminibus, hoe est, plus deferunt deo
quam hominibus, re te Sentiunt. . .
133쪽
125 impressam offerunt ac totius nitati Fratrum nomine rogaui, ut legere velit librum, ac si quos errore offenderit, indiearet et declararet, promptissimos esse, ut cedant et emendent. Sin vero nihil, quod Christianis indignum Sit, invenerit, ut dignetur eo suo testimonio nonnihil iuvare. Aeeipit apologiam Erasmus, et lecturum Se eam, pollicetur. Praeteritis aliquot diebus, eum revertuntur ad hominem 'A nostri iudieiuni eius audituri, is respondet, se hominem esse eeupatiSSimum, itaque non Vacare sibi ut possit totum librum hunc diligentiori, quo opus esset, VolVere
iudicio pereurrisse tamen se multa, nec ullum animadvertisse contineri errorem. Verum ut suo testimonio eos ornaret, rem sibi sit videri superVaestueam non neceSSariam, imo periculosam, quae eclesiae nonnihil incommodi adferre posse videatur. Nam meo, inquit, testimonio non aequie Seent alii, nihil ergo sublevabimini hac re, libris autem meis, quibus nunc repullulans Ecclesia multum iuvatur et loguntur ubique libere, conciliaretur hac re odium, et fortasse deinde condemnarentur et interdice
Revertuntur ii ad suos in Carmelum ac narrant hoc senioribus, qui quidem meliora sperarent de viro Evangelico, tamen contenti Suntiis, in memoriam revocantes illud Christi: Ego non accipio ab hominibus testimonium ut approbavit eventus, dum neque Tyberio Senatus Romanus aequievit, ut Christus Deus approbaretur. Atque circa haec tempora octor Martinus Lutherus scribit ad Se natum Pragensem de iustituendis ministris, sed nihil efficit, alia item plurima scripta eius in Boemiam adferuntur. Ne igitur ullam patiantur praeterire oceaSionem Fratres, quae spem aliquam Charitatis Christianae dilatandae habere videbatur, mittunt ad eum nuncios suos semel atque itorum, et hane veritatis lucem gratulantes. i quid effecerint, testantur libri utrorumque impressi etiam lingua Poeniten. obdormivit in Domino Frater Lucas Anno 1528, qui praeeipuus Seniorum in Unitate Fratrum fuit prope triginta annis oriuntur hoc tempore et alii viri do et et ii quorum libri paulatim circumferuntur in Bodinia Nostri eum viderent Lutherum magis ac magis in veritate proficere, rebus in Ecclesiis suis dispositis, a repetitione baptismi, quam hae- tenus retinuerant certi de causis, sublata absque Ecelesiarum scandalo, at certe non sine sudore, mittunt iterum legatos ad eum, qui cum eo diligentius agant de dogmatibus Christianis ae unitate ineunda.Componitur res feliciter, obiiciunt quaedam D. Luthero, quae ui8 Seriptis inseruerat de nostra Unitate, agnoscit ille, et factum per ignorantiam ait, suo tempore Se refercire velle pollicetur. Contenti nostri
sunt Statim.Ηis perstetis veniunt legati aldensium ad nostros in Carmelum, viri duo Galli, homines eruditi, enarrant fratrum suorum labore S pericula et quandam mutationem atque dissidium seu digeordiam exortam ac, pereontantur de Fratre Luca, qui antea Gallias visitaverat, ut Supra, Sed
M Lasicius Ms. Erasmus, vir dupplicis ingenti c. Qui quidem interiecto aliquant temporis intervallo, quo superstitiosam religionem inferioris Germaniae ob-SPrvabant, reversi ad eum, rogabant, num libellum legerit.
134쪽
is iam migraverat ad Dominum, aiunt se hanc ob causam missos esse a coetu aldensium, ut viderent, an Verum sit, quod in patria sua audi8sent, mutationem quandam aeeidis Se in hae Fratrum Bohemorum Unitate. Item ministros, qui ante caelibe Vixerant, uxores duxisse Manent ipsi apud nostros per integrum eme Stre unum, ut et nostras Ecclesias inspiciant et regimen consuetum apud o S, tum miniStro S eorum operaS, concordiam, unanimitatem, mutuam obedientiam adeoque totam vitam Christi cognoscant Spirant viri illi pietatem per totum hoc tempus, quo nostris adsunt, commendant omnia, quae eunque hie instituta vident, et ad suos in Gallias revertuntur. 'si Sed quoniam et per hos duos viros et per opuscula quaedam cogno Seunt o Stri, in SueVia quo Silam etiam esse, qui Evangelium profiteri incipiant, ut Lucerum, Capitonem et alios, mittunt nuncios Argentoratum eum literis et Apologia ad Lucerum, hi quid effecerint, ex literis uestri et aliorum patet. Paucis vero annis exactis oriuntur iterum perseeutiones in Boenria contra nostros, certatur seriptis, scribuntur a sacerdotibus Papisticis, sub utraque variis mendaciis pleni tractaculi, contra eduntur plurima a nostris, sed omnia haec in lingua vernaeula Dum haec geruntur, Veniunt graviora, capitur Johannes Dux Saxoniae lector, ex ordinandus regnum Bodmiae opprimit, decreta contra no publieantur, capiuntur duo Do Strorum, unus praecipuus minister Johannes Augusta, homo ut pietate ita animi robore praestans, et alter e numero Virorum inferiorum. Pragam vehuntur, deinde horrendis excarnifieationibus excruciantur, tantum non necantur, mancipantur deinde careeri, cum nihil culpae in eis invenitur, detinentur in vinculis ad hune usque diem, cuius facinoris iam nonus agitur annus Capiuntur et alii multi, et varie opprimuntur omnes, sed de istis suo et tempore loco. Novum decretum paulo poSi publieatur, quo nostrates omnes, quicunque regiae ditioni subiectas urbes inhabitant, proscribuntur ex omnibus totius regni provinciis, quaecunque hunc Regem agno Seunt pro Domino suo. Fit moesta profectio, relinquunt plurimi Patriam, alii uxores, nonnullae viros, liberi parentes, et contra Circiter do proficiscuntur in Poloniam, vix tamen non spoliati prius in patria Vadunt manus non latronum, Sed vicinorum conspiratorum, qui in montibus seu silva, ordinia eos iam ad miserabile facinus prompti expectant. Si Dominus qui suis nunquam deest, ita eos mirabiliter protegebat et fortunavit iter, ut vel ipsi hostes demirarentur. Ex Polonia fessi et afflicti edicto regio, quod suasu et hortatu Episcoporum publicatum fuit, expelluntur, ac Pognaniensibus egredientes flebile exhibent spectaculum, quis enim Christi spiritu non expers sedibus patriis eiectam spectando turbam, hominibus exosam, veluti mactationi destinatas oviculas, vera atharmata mundi a portenta, ut inquit Sala8, quis inquam non moveretur, ac non defleret tantam innocentium hominum afflictionem Ventum est in Prussiam, ubi a Principe Alberto, Due Prus Siae, viro humanissimo a pietatis studioso, benigne Suscepti sunt, Sed ob quorun-
135쪽
12Tdam Theologorum Suspieiones, quas de Fratribu conceperant, durius tractantur, fit examen ministrorum, sed dum nihil inVenitur in eis reprehensione dignum, conceditur eis locus in Prus Sia. Venit hoc tempore Andreas Osiander in Montem Regium et profitetur Theologiam in Academia. Erant isthi nostri iuvenes et adolos cente quidam Studiis acantes, quorum ego unus Sed propter pestem atro etter grassantem avocantur et iustinetu D. Pauli Sperati, Episcopi PomeZanensiS, mittuntur BaSileam. Interim dum pestis nonnihil remitteret mittuntur iterum alii Regium Montem adolescentes studiorum gratia. Incipit stander seorsim a communi Theologorum sententia de iustificatione fidei discedere et sumit in dies illius incendii flamma vires, a consumit totam concordiam atque pacem publicam totius Ecelesiae Regimontanae Commovetur brevi non solum rus si tota, sed et Germania quoque oritur inde periculosiSSima pugna eruditorum hominum, Eeclesiae pro eorum. Iam in hoc eruditorum gravi ac funesto conflictu nostri iudicabant, utrinque fieri ea, quae non decebant ChriStiano utpote odia, Simultates, probra, eonvicia, adeoque Spiritualia homicidia Mittunt legatum suum ad Principem, qui iis, quae ad Eeelestola nostras per Prus- Siam digpersas pertinebant, persetis mentione standri facta humiliter duci exponit, fratribus non placere hane tam aerem a Theologis excitatam pugnam Rem hanc aliter debere eo tractasse, nempe non coram tota Eeelesia, sed in concilio virorum pietate et octrina praestantium, cum spiritus Prophetarum Prophetis subiiciatur. Certe si quis alicubi erraret, ne admoueretur fraterne ab iis, qui spiritualiter sunt in re divina, sontentiam revocare et corrigere deberet, quod si pertinaciter sua defenderet contra veritatem ne corrisere vellet, excommunicationis vi feriendus esset, ut praeceptum Christi iubet. Sed suadet et postulat vehementer Princeps, ae instat, ut legatus no Ster cum Osiandro conferat. Factum modeste, sententia Fratrum de Iustitia exponitur standro, non refragatur, non vituperat, nihilominus tamen perstat in sua sententia Legatus ero reVertitur domum.
Denuo elapso biennio Princeps russiae petit eum nostris colloqui, mittuntur ad Suam Celsitudinem legati, agit cum illis, ut sententiam Fratrum de Iustificatione sibi exponant, et quid eis videatur de hac Theologorum concertatione, quomodove in concordiam redigi et uniri possint. Candide illi agunt, et simpliciter omnia proponunt, a scripta eadem etiam tradunt usti c. in revertuntur in Poloniam maiorem, ut in mandatis habent, ubi non paucos inveniunt, qui doctrinam Fratrum amplectuntur, et se membra huius gregis, quem transeuntem per Poloniam viderant, fieri optant. i brevi voti compotes saeti sunt. Sed dum haec aguntur, quidam Evangelicorum Virorum, qui societatem inter sese fecerant, non absimilem Unitati nostrae, ita ut seniores seu piscopos sibi sorte elegerint se confirmarint, audita fama uitatis nostrae e scribunt ad nos in Carmelum literas humanitatis de Christi suo pectore fluentis plenas. Respondetur eis ac mittitur Apologia eum Conses Sione, quam obviis excipiunt ulnis. Tandem isti legati, qui a toto concilio ministrorum missi erant in russiam revertuntur a Principe, et Veniunt in Poloniam atque agunt cum praedicti viris, totaque eorum So-
136쪽
cietate de rebus necessariis Succedit negotium Domino eoadiuvante, ad-itingitur iste coetus virorum doctorum et piorum nostrae Unitati, Apologiamitostram et Confessionem et alia id genu Seripta approbant, atque datis dextris recipiuntur in sanctam societatem in Domino, ita ut ipsi ovibus suis quas Domino iam in istis locis Polonorum lucri fecerant, praesint, nostri autem gregem Domini Bohemorum exulum, quoque in russi et alibi, urent, mutuis sese utrique rationibus ad euin et quibuscunque officiis pietatis iuvantes. Et haec aeta sunt Anno IS 55. IIaetenus de his, quae ad uitatem nostram pertinebant, dictum esto. Quae o Si haec equutura sunt, Deus novit, et nos esse eius docebit.
Certissimum autem est Dominum Jesum ducem no Strum sic suam celesiam et omnia vera membra, ubicunque locorum fuerint, curaturum et protecturum, ut nullus eorum ex manibus eius eripiatur aut pereat. Amen.
IIae in Carmel seribebam 1556 certis ac gravibus quibusdam de caligis, quas alibi expoSui. I. D.
Blahos lavs Schrei ben an o hytaritSST). Joannes Blaho Slaus Joanni okytae veram et aeternam per Christum salutem. Quod tardius tibi respondeam, carissime frater, non moleste feres, eis. Novisti enim occupationes meas, Propter qua etiam nunc brevius quam Vellem ut seribam necesse est, omni prosimi omisso. Partem quandam euiusdam scripti Matthiae laeti Illyrici, quod ad Dominum ei gerum EpiSeopum Iustipolitanum dederat, mihi ostenderas, cum apud nos esses, in quo satis duriter Unitatem noStram, adeoque et legatos, qui anno 155 mense Junio ad eum missi fuerant a Fratribus, trae-tat, sugillat ae es nino mordet dente. Quoniam autem ego unus istorum legatorum fueram operae pretium fore duxi, ut rem ipsam, quomodo sese habeat, tibi aperirem, et quae Illyrieus Seribit, quam vera sit, declararem. Scribit Illyricus in hae verba: Illsa ii Uri. Quod alii enses fratres attinet, honoravi ego eos in meo Catalogo tanquam veritatis testes, non tanquam haereticos sum insectatus ne enim in eo libro eos ut haereticos recenserem Equidem contione Staxi eos ultra quam quod iam conScientia mea probet e. Responsi O.
Vides Illyridi fastum, quanti ille facit suum catalogum, ac si illius
id proprium sit, ut nobis indicet tanquam rerum omnium ignariS, qui sint veritatis testes, et qui non. Sed faciat quanti Vult sua, quanti revera sint, alii mulli boni et eruditi viri vident. Tu nune considere velim praeceps ne temerarium consilium huius viri. Seripserat praeterito anno ad Fratres Waldenses, nempe ad nostros fratres, qui in russi ac Polonia habitant, quandam cohortationem, ubi mirum in modum commendat Unitatem Fratrum et ad constantiam diligenter hortatur. Tandem scripSit
137쪽
quoque epistolam non longam ad Seniore Fratres satis humanam, in qua hoc tamen durius esse videtur, quod duriter obiurgare Fratres videtur, quod nomen alitenSium non agno Scant, cum re Vera in Waldenses. Addit et hoc Si, inquit, quis originem vestram a Rochegana aut Millegio deducere vellet, longissime a vero aberraret. Cum igitur a venerando vir Domino Ioanne Nigrano ei sit responsum, cur rati iam Unitas nomen aldensium nolit agnoscere, ac Veram originem Fratrum jussio, Rochegana, Lupaegio e debere deduci, vehementer exarSit. Cognovit nempe callidus homo, Se non tanti fieri apud Fratres, quanti ipse se fieri et quantopere observari volebat. Scripserat nempe rater Ioanne Nigranus, Senior Unitatis nostrae, in nullius hominis gratiam quicquam o dicturos aut facturos, sed veritatis fore testes. Cum igitur veritati testimonium ferrent contra Illyrici a veritate alienum de origine no Stra, gravissime id tulit et succensere coepit vehementer. Et quoniam veritas odium parit, incidit et ipse in hane foveam, ut veritati teSte8, qui propter conscientiam verum fateri cogebantur, quos et ipse antea Venerabatur, odio prosequi non dubitaret. Videbat se argui imprudentiae, ut qui antequam integre cognovisset, de re iudicaret et definiret. Porro imprudentis eum sit dicere non putaram, ideo et ipse non Voluit dicere: non putaram, Sed in sua sententia perstitit, fortasse etiam, quod non dubito ab Anthonio Cario stadio, sive ut ille mavult vocari odenstein homine dolo So, confirmatus, cuius quidem rei satis evidentia documenta praebet, eum nos non desinit vocare Waldenses Verum astute feeit dum non imprudenter, hune morsum. Nam si conscientia eum admoneret factae contione Stationis istius, certe admoneret eum quoque verita8, quam ex literi SFratri J. N. et ex meo scripto didicit, nempe de origine Fratrum. Verba Illyri ei. Nam ante annum duo fuerunt ad nos missi, qui omplures libros
nobis attulerunt, in quibus non paucos errores de Iustificatione, et efficacia Sacramentorum ex dignitate ministri pendente et aliis deprehendimus. Iustitiam nempe nostram saepe in renovatione seu inhaerente aut infusa charitate collocant ut Papistae aliquando etiam et alteram partem iustitiae eum remiSSione peccatorum coniungunt.
Satis profecto audacter, ut ne dicam impudenter censor iste iudieat et damnat Unitatem nostram Raptim 23. Augusti leganae tu conventu procerum totius nitatiS. Anno Domini 155 T.
Blahos lavs Schrei ben an seor lsrael lSST). Venerando pietate a singulari prudentia ornato viro Fratri GeorsiοIetraheli Ecclesiarum Christi quae falso Piceardorum nomine dehone- Stantur in Polonia Pastori te. collegae et Symistae in Domino ob Servandos
138쪽
et amando. Inter alias, vir optime, pia collationes, quae inter nos eum nuper in Moravia conVeniSSemuS, erant, magna mentio fuit cuiusdam epistolae Ioannis oecolampadii, quam ad quo Silam fratres seripserat, quae impressa exstat in libris EpiStolarum uinglii et Oeeolampadi te. numero, ni fallor secunda, cuius in Scriptio talis est. Ioctrines Pestumsectilius Frctfrtibus . . Actitifeni. ii an Epistolam tu dicebas a quibu8dam in nos detorqueri, ac si Oeeolampadius ad no Stro olim eam SeripSis Set, o Stramque taxaret ac satis duriter obiurga re Unitatem, idque maxime fieri a quodam Anthonio Carolo stadio odenstein, eoneionatore Toronensi. Quae omnia ego antequam tu mentionem rei Stiu se eiSSes, eum ex aliis audissem, diligenter litoras istas oecolampadii legi et eum quibusdam doctis viris contuli aeporquisivi, qui sint Sti fratres, ad quo hanc epistolam vir ille aeris iudieii seripsisset. Quid vero invenerim, quidve hac in re certi habeam, tibi breviter hoc meo seripto patefaciam. Certum est, carissime Collega, hane epistolam non esse scriptam ad Nostram Unitatem seu ad fratres nostros, multo minus ad nos, qui nunc vivimus, Sed eonStat, Seriptam es Se ad Fratres Waldenses, quorum
reliquiae adhuc manent in Italia, in Galliis et alibi. Quibus vero id probari possit rationibu8, ea ostendam, et quidem evidentiet,imas meo iudieio . Primum autem tibi, mi frater, non est ignotum Oeeolampadium,
pastorem Ecclesiae Argentinensis, non aut contum annos, aut ducentos
fuisse, sed nostra hac aetate, ita ut multi sint, quibus ille non solum bene fuit notus, sed foetos, quo ipse in delicii habuit, ipse ego nonnullos Dasileae novi; non igitur res est adeo intricata ae oblivione tam
obseurata, ut non facile o Ssit in lucem produci. Seis in Unitate nostra inter proceres ministrorum, quo Vocamus Seniores esse viros grandaeVos, qui a multis annis omnibus Synodis ac Consiliis, et variis actionibus, quae ad religionem spectant, in nostra quidem Unitate, adesse soliti sunt, et non ita pridem duo veneraudi patres, Frater Daniel senex et frater Veneo statis raute censis in Domino obdormieruiit, omnino dierum pleni, qui et primos auctores nitatis nostrae noverant et omnes sequentes Seniores ad haec usque tempora
An non aliquis eorum de aliquo scripto Oecolampadii ad nostros
fratres aliquid scivisset eum omnia doctorum Virorum Seripta, quaecunque ad nostros dantur, in consilio Seniorum leguntur, et tandem per unum, ad hoc negotium adornatum, respondetur, Secundum totius
consilii voluntatem decretam. At ego ex istis viris praedictis, ut multis aliis de rebus, ita et de hoe seripto diligenter perquisivi, sed plane nihil inveni ignari istius rei utpote nunquam saetae omne fuere et Sunt, qui adhuc Vivunt.
139쪽
131 Impossibile esset autem, eos ignorare rem tam magnam maxime eum Oeeolampadius in hoc scripto de rebus magni momenti, et tam ardenter agat. Sed dicet forte aliquis, fieri posse, ut haec iam oblivioni sint tradita. Verum, licet non est veri simile, ut huius rei aliquis eorum sane mus, Vel duo non meminerint, tamen rebus aliis, non tam magnis etiam consultum est optime, ut nunquam oblivione humano more loquendo deleri possent cur has res negligerent Nusquam in tabulis uitatis quiequam huius rei invenitur, ne in ulla bibliotheca, quae in tota nitate sunt, exStat aliquod scriptum oecolampadii ad nostrorum quenquam. IIabentur Epistolae D. Martini Lutheri, Melanchionis, Bueeri, Cal- Vini, Capitonig, Sperati et aliorum certe si quid scripsisset ad no Stro Soeeolampadius, inveniretur et illius seriptum inter aliorum doctis Simorum hominum Scripta. Item ne aliqua responsio inter scripta haec, quae totius nitati S, at Seniorum tantum nomine ad quosvis Seribuntur, inVenitur. Seiunt praeteros omnes Seniores, qui adhuc Vivunt, quorum nonnulli
Senio confecti, multorum certaminum et actionum Variarum meminerunt, ne eas Saepe Variis Se offerentibus occasionibus recitant, deiunt, inquam, inter uinglium vel Oecolampadium et Unitatem nostram aut aliquo Seniore nullam unquam intercessisse negotia aut familiaritatem. Non ignoramus multi, quid fuerit inter quosdam viros docto S, Saxonicarum et aliarum quoque Ecclesiarum praesides, et inter nostram Unitatem. Exstant omnia ista, quae agebantur ante XXX annos inter D. Mart. Lutherum et fratrem Lucam, unum de numero Seniorum nostrorum, qui tum
temporis adhue vixit, homo septuagenarius; sed de Oecolampadii prorSUS nihil scitur. Facile autem intelliget, qui legerit Epistolam Oeeolampadii, eo quibus seripsit ei familiares fuisse, ita ut non semel eripSerit, Sive ipSe ad eos, Sive ipsi ad eum, imis etiam nunei seu legati ad oecolampadium ab eis mittebantur. Non fuit prose et vir ille tam imprudenS, ut ad ignotos talia scriberet, quorum tandem eum pudere oporteret, Si eutfeeit Matthias laetus Illyrieus, qui ad nostros de nomine alitengium et de origine nitatis nostrae quaedam satis imprudenter et ambitio Se ut non impudenter dicam, nuper seripsit, plus credens Anthonio Carolo Stadio, Versuto homini, quam totius nitatis nostrae Senioribus, quorum libri ea de re extant latine et semie scripti. Valde imprudenter profecto fecisset Oecolampadius, si ea no Strae Unitati obieeisset, quae nunquam apud nos fuerunt. Nam ab initio nitati noStrae ante centum annos, et ultra etiam, nunquam Unita no Stra lutequam tale perpetravit, credidit, docuit aut professa est. Cuiu rei te Stimonium firmissimum est: I. Seripta omnia in Unitate edita quae multa sunt. II. Omnes quotquot vivunt senio confecti homines, Seu X numero mini Strorum seu ex vulgo, qui neque tale quidquam Viderunt, ne unquam a suis patribus audiverunt, sed contraria experti Sunt et ipSi, et eorum patres, et nos quoque XPerimur. Ante octoginta annos, eum nostri patres, Unitatis vostrae Seniore S, vidissent Waldensium quosdam, qui tum temporis in Austriae finibus prope MoraViam fuere, erga celesias nostras bene affectos, miserunt ad eos
140쪽
Boi Inge , O. suos legatos, qui omnia, quae apud eo aguntur, perquirerent, non tantum doctrinam, quam profitebantur, qualis fuerit, sed et mores eorum et ceremonias ae si reversi nuneiarunt, quae Viderunt et re Seixerunt, omnia. Placebant multa nostris, imo omnia, quaecunque Sanctorum Apo Stolorum
doctrinae non adversabantur. Decreverunt itaque si Domino laeeret, et ipsi alii enses nempe vellenti, ut cum eis sanctam facerent nitatem, ac in unum populum coalescerent. Ea tamen conditione, si quo Soam aevos, qui ei primum per legato exponerentur, corrigere Vellent. Quorum unus fuit, de quo Oeeolampadius in hac Epistola scribit, nempe communieatio aeris Papistieis. Verum quia aldenses non correxerunt vitia sua admoniti a nostris, Sicut neque post Oecolampadii admonitionem resipuerunt nam adhuc vitio hoc sunt obnoxii multi eorum, sicut ante annum eum itebergae fuissem a quodam docto viro, qui unus eorum fuerat, et tum primum ex inferiori Germania venerat, audivi, ideo nostri nouadiunxerunt se Waldensibus, sed manserunt Loemi discipuli, et reliquiae auditorum ussit, Lupaegii et aliorum, qua de re latius antea SeripSi, euius seripti et tu habes Xemplum Ex Carmelo, o die Novembris I 55 T.