장음표시 사용
271쪽
R debant elideretur, id facere noluit. Quod autem ille
addit, Idem a senatu legatus missus au Elium cossilem Suessam, turpem eius πιι ξψω ostendit, quum id Fabio Verucosso contigerit, non Gurgitis patri, auctores omnes. Hac verὸν victoria quanquam afflictae adna dum Samnitum opes sunt, non tamen consectum bellum,aut foedus iis hoc anno datum esse apparet ex Ci rimo triumpho, de quo mox dicendum est.
B In hunc annum consules edit Cassiodorus P. Co nelium Rufinum , M'. Curium Dentatum. Pro quibus inii enio in fastis Siculis Maximum ita, & Murem VI. quos in annum CD Lxxxviii reiiciendos p to. Horum autem meminit Plinius Lb. 7,quum in uir, P.Cornelius Riifus,qui cos. cum lui'. Curio sint, eo miens oculorum visum amisit Et Velleius primo, Sab nis inquit sine suffragio data ciuitas Curio & Rufino cos. Eutropius item M Curium D cntatum,& P. Cornelium Rufinum in hunc annum consules commemosi rat. Rufini porro consulis meminit Plutarchus in Syrula. Cicero in C. tone M'. Curium consulatum quin
quennio cepisse poli Decii filii deuotione scribit. P. Cornilius filius ut puto fuit P. Cornelii Rufini dictatoris,
anno C D x I x. Curium Dentatum inde appellatum tradit Plinius libro septimo, quod cum dentibus natus esset. Idem ex quario Capitolino triumpho descriptus est.
dimicatum est. Sami res,veteres hostes erant : Luc nos & Sab:nos alios aliae ad bellum caussae, sed parum nobiScompertae, incitarunt. Triumphase autem Curium de omnibus, Rufinum de Samnitibus,verbis scriptorum expositis clemonstrabo. Eutropius, Deinde P. Cornctius Rufinus, M'. Curius Dentatus consules an a
272쪽
bo contra Samnites missi, ingentibus proeliis eos con- Λ secere. tum bellum cum Samnitibus per annos xx Ix gestum sustulerunt. Et in epitoma x I, Curius De latus consul Samnitibus caesis, & Sabinis qui rebellauerant, victis & in deditionem acceptis,bis in eodem magistratu triumphauit. Cicero etiam in Catone, Curium de Samnitibus, Sabinis & Pyrrho scribit triumphasse. Sed de Pyrrho paulo p6st. Appuleius item
pologia prima M'. Curium ter triumphum una porta egisse , ae Samnitibus, de Sabinis, de Pyrrho ait. Plutarchus denique in Catone maiore Curium scribit ter ntriumphasse. Nam ab eo etiam in Sabinis rem prospere gestam esse ostendit Florus, quum ait, Populus R. a Latinis aggressus est gentem Sabinorum, qui immo mores factae sub T. Tatio assinitatis, quodam coni gio belli se Latinis adiunxerant. sed Curio Dentato consule omnem eum tractum qua Nar ambit, fontesque Velini Adriatico tenus mari igne ferr6que vastavit. qua victoria tantum hominum, tantum agro
rum redactum in potestatem, ut in viro plus esset, ne
ipse quidem posset existimare qui vicerat. Et Orosius, C quum inquit, Cum Sabinis Curio consule bellum gestum est, ubi quot millia hominum interfecta, quot capta sint, ipse consul ostendit, qui quum in senatu ma- .gnitudinem acquisiti agri Sabini, & multitudinem capti populi referre vellet, numerum explicare non potuit. De eodem autem Curio in Sabinis sic Frontinus libro primo, Μ'. Curius aduersus Sabinos qui inge ti exercitu conscripto, relidiis finibus suis nostros occupauerant, occultis itineribus manum misit, quae desolatos agros eorum, vicosque per diuersa incedit. SD Dbini ad arcendam domesticam vastitatem recesserunt. Curio contigit & vacuos infestare hostium fines,& exercitum sine proelio auertere sparsumque caedere. Hinc
autem est quδd Cicero libro quarto, epist. ad Att. La- cum Velinum a M'. Curio monte interciso in Naremissiim ait: & quod Sabinis hoc anno ciuitatem datam sine suffragio scribit Velleius. Eundem p - - Curium eodem anno cum Lucanis secundo pro
273쪽
A lio decretasse inde intelligi potest qubd de iis ouans urbem ingressus est. Quod ex libro De viris illustribus liquet, in quo iracii, M'. Curius Dentatus primo de Samnitibus triuiiYhauit, quos usque ad mare supcrum pac. uit. Regressus, in concione dixit, Tatum agri cepi ut solitudo futura fueri nisi latum hominum cepissem reantum porro hominum cepi, ut fame perituri suerant: nisi tantum agri cepissem. Iterum de Sabinis triumphauit. tertib de Lucanis ouas introivit v bena. Hunc autem auctorem sequutus ouation:s etiam B memini, ut pbsi quum de Pyrrho triumphauit, quax tum triumphauerit. Quemadmodum in Capitolino Gius triumpno mcisum eii. Hoc autem tempore bellum gestum esse cum Lucanis docet etiam epitoma x I. in qua sic scriptu .n est, Res aduersus Lucanos gestas contilici,contra quos auxilium Tyrrhenis ferre placuerat. Significat autem Romanos Tyrrhenorum caussa bellum suscepisse contra Lucanos, ut ante Campanorum eatissi contra Samnites. Bellum autem Lucanum e dem auno quo & Tarentinum & Samniticu, qui post arma coniunxerant, est confectum. Hoc est autem tem C pus illud quo M' Curius ad focum sedens aurum ossi rentibus Samnitibus aspernatus est,& malle se aurum habentibus imperare quam aurii habere dixit. auctor Cicero in Catone: Plinius lib. io, cap. : Plutarchus in Catone maiore & in Apophthcgua alis. quanquam Athenaeus aurum Oblatu a Sabinis tradit libro decimo Haec de triumphis Curii. Rufini autem triumphi obscurior multb memoria est. eu vero tradit Plinius lib. 3ῖ, cap. si, quum ait, Propter quinque pondo notatum D a censoribus triumphalem seneni, fabulosiani iam vid tur. senem enim triumphalem vocat Rufinum , quem post ab AEmilio Fabricioque censoribus notatu ea de cauisl in eorum cxponenda censura ostendemus. Adiiciam illud hoc loco,Samnites hoc demum anno bento fractos pacem petiite, & cum iis foedus quarto renouatum este, de quo foedere scriptum est in epitomaxi ante res Curii gestas, ut puto praepostere. Si quide
Eutropius his demum etiam cos uus Delium Samii
274쪽
ticum sublatum esse testis est. neque verisimile videtur Aeos aut tam citb e foed cre decessuros, aut per tot annos sine foedere nouo quieturos fuisse. so uidem nouem
pdst annis eosdem cum Tarentinis defeci me constat. DE COS. AN. CD LXIIII. M. Valerius, s Caedictus deinceps consulatum ineunt, auctore Cassi Odoro. quorum cognomina COR
vi Nus & NOCΥvA, ut sunt in fastis Cuspiniani, sic in Siculas praetereuntur. Est autem Cominus M. Valerii Comi qui iam sexies consul fuit, sine dubio filius. Noctua Cardicii cognomen. quem Caedicium patrem Belse arbitror. Q Caedicti Q . N. consulis anno CDXCvII. Hoc ut opinor anno triumuiri capitales primum creati. de quibus scriptum est in epitoma XI. Per hos annos quiesccntibus Samnitibus saepius cum Vulsiniensibus& Lucanis pugnatum: verum quibus
consulibus aut quo euento,parum compertum est .Hoc autem declarant verba epit. xi laaec. Res contra Vulsinienses & Lucanos gcstas continet. De censordus lustro xxx I. Hoc anno censores fuisse , cum quinquennale spa- Ctium docet, tum verba epitomae x i,in qua post Curianum triumphum est ita, Ccnsus actus est: lustrum conditum .censa sunt citi tum capita C C x x o I millia.Censores qui sucrint parum explora uiti est. fuisse putem M'. Curium cum L. Papirio consentaneum est de quibus sic scripsit Irontinus in libro De aquae ductibus, Vetus Anio post annos x L quam Appia aqua perducta est, anno ab V. C. CCCCL xxx I x.Μ'.Curius Dentatus, qui censuram cum L. Papirio Cursore gessit, Anionis qui nunc dicitur Vetus, aquam perducen- Ddam in urbem ex manubiis de Pyrrho captis curauit,
Sp. Carvilio, L. Papirio cos. Scriptor autem libri Deviris illustribus sic, Curius aquam Anienem manubiis hostium in urbem induxit. Videtur aute hic esse Frontini sensus, Curium Carvilio & Papirio cos. aquam ex manubiis Pyrrhi fortasse duumvirum perduxisse qua multo ante cum L. Papirio censor fuisset. sit enim Curii duumviri apud eundem mentio.Nam si in eum c5-
275쪽
A siilatum hos censores reiiciamus , L. Papirium consalem & censorem eodem anno saciemus. Lustrum autem non hoc anno sed postero conditum, ut in multis alii s animaduerti puto.
Cassiodorus consides subrogatos in hunc annum stribit Q arcium, P.Cornelium, eos credo qui anno C Dx L vir collegae fuerunt, quorum cognomina Tremulus & Aruina extant in fastis Cuspiniani & Siculis. Consillum prouinciae quae suerint, excidit Cum Luc B nis tamen & Vulsinientibus interea bellatum esse antis
Insequens annus consules habuit, auctore Cassi doro,M.Marcellum, Sp. Nautium: Marcellum & Rutilum, fastis Siculis &Cuspiniani.Marcellum filium esse puto M. Claudii Marcelli consulis anno CD xxii: Sp. Nautium Sp. Nautii Sp. F. Sp. N. Rutili consulis in.
CD x x xvi. Et horum consulures gestae desideratur.
C M. Valerium,C. Mium consules prodit in hunc a num Cassiodorus.eorum cognomina sunt in fistis C spiniani Maximus & Paetus, Siculis Potitus & Paetus. De terna secesione psebis,ctiensis Gnatore. Per hos annos populum R. ab externis dissicilibus bellis quieuisse, seditione autem domestica laborasse existimo. Huius rei secessionem plebis in montem Ianiculum habeo teste, quae hoc certὰ triennio facta est. Cuius seditionis sedandae caussa QVHortensium dicta- D torem creatum inuenio, vertim quibus potissimum consulibus exploratum non habeo. Illud veri, dubium non est quin post lustrum conditum dictus sit. Siquidem post eius mentionem ita scriptum cst in epitoma XI, Plebs propter aes alienum post graues & longas seditiones ad ultimum secessit in Ianiculum , unde a Hortensio dictatore deducta est. isque in ipso magistratu decessit. Adiicit Zonaras,seditione hoc tempore
lege de nouis tabulis a tribunis picbis promulgata,& a
276쪽
creditoribus impedita, excitatam esse, neque ante com Apositam quam hostes urbem inuaserint.De eadem a tem re sic scribit Augustin' libro tertio De ciuitate Dei, Post graues & longas Romanorum seditioiles ad ultimum plebs in Ianiculum hostili diremptione secessit. cuius mali tam dira calamitas fuit, ut eius rei caulsa dictator creatus Hortensius sit. lui plebe reuocata in e dem magistratu expirauit,quod nulli dictatori antὸ coligerat. 1dem etiam legem in hoc magistratu tulisse dicitur, de qua scriptum est apud Pliniti lib. I 6, Q. . Hortensius dictator quum plebes secessisset in Ianiculum, Blege in Esculeto tulit, ut quod ea iussistet, omnes Quirites tenerent. unde scriptum est in primo libro tutionum, plebiscita lege Hortensa lata non minusquam leges valere coepisse. qua de re Gellius etiam lab Is, cap.27. Haec autem lex lata ante suerat a Qiublilio dictatore anno CDx iiii. sed forte no obicru ta. Magistri equitum certum nonae, neque aliud quicquam de tanto plebis motu invenire potui.
DE COS. AN. CDLXVIII. Ca sit odorus consules suggerit C.Claudium , M. AE- Cmilium: Caninam & Lepidum fasti Siculi & Cuspiniani: quorum illud Claudii, hoc Emilii cognome est. Horum consulum res gestae ih norantur. Bruttios tamen hoc tempore cum Lucanis & Etruscis ad . arma excitos hortatu Tarentinorum sequentibus annis explanandis docebo. DE COS. AN. CD LXIX.
C. Servilium, L. Caelium consules edit in hunc annum Cassiodorus. Caelium tamen ego puto esse mendose pro Caecilio. Cicero enim nouam gentem Ca liam vocat,& paucis ante se annis costulatum adeptam, pro Murena, quum bit, Quanquam ego putaba iudices multis viris sortib' ignobilitas ne obiiceretur, meo
labore esse perfectum, qui non modo Curiis , Catonibus, Pompeiis, antiquis illis sortissimis viris, nouis hominibus, sed his recentibus Mariis, Didiis. Caeliis commemora dis iacebui. Intelligit autem M'.Curi u Dentatum, M. Porciii Catonem, 'ompeium, C. Marium
277쪽
163 CAR. SIG. COMMENT. A T. Didium, C. Caelium Caldum qui primi ex suis consulatum ceperunt. C. autem Caelius anno DCLIx cor
sul factus est. In fastis Siculis cognomina horum sunt utrunque ut puto)mendose. Dentrem enim legendum existimo,quod ut Liuiorum, sic etiam Caeciliorum fuisse accepimus.alii Tuccam Seruilio cognomen adiiciunt.
Quinquennium absolutum postulat ut in hunc an num centores reserantur, de quibus tamen nihil accev pimus. Coniecturae autem si dandus locus est, alter ex nis stat Sp. Carvilius G. F. C. N. Maximus vir consul ris ac triumphalis, quem Velleius lib. 1, ad censuram tiam euectum a populo R.quum equestri esset loco natus,significat. Lustrum tamen ab his factum non esse ex sequentibus lustris apparet. Collegae eius patricii nomen ne colligere quidem diuinatione possumus. De bino Gasgiso Senonico, O' L Caec
Hoc anno Gallos Senonas bellum quo landitus d C leti sunt excitasse, inde intelligi potest quod & Polybius post decimum annum quam a Fabio v consule victi fuerant, arma mouisi e air,&qubd id bellum L. Caecialio duce qui & in eo cecidit,gestum fertur , quem hoc
anno consilem misse accepimus.Neque vero me mouent verba Orosii qui postero anno Dolabella & D mitio consulibus illata a Gallis arma inquit. exarsisse enim tum bellum quod hoc anno susceptum est puto. De caussis porro huius belli scriptum est ita in epitoma. ' xii, Quum legati Romanorum a Gallis Senonibus D interserit essent, bello ob id Gallis indicio, L.Caeciliust raetor cum legionibus ab iis caesus est. Et Orosius, Doabella & Domitio consulibus Lucani, Brutii, Samnites quoque cum Etruscis & Senonibus Gallis facta s
cietate quured uiuum contra Romanos bellum molirentur, Romani ad exorandos Gallos misere legatos: quos quum Galli interfecissent, Caecilius praetor ob ulciscendam legatorum necem, & coprimendum multorum hosti uni impetum cum excrcitu missus, ab Etru
278쪽
scis Gallisq; oppressus interiit. septein tribuni mil. caesi, Λ
multi nobiles trucidati, x III millia militum R. ibi beia Io prostrata sent. Polybius autem aliquanto secus, qui Lucium antἡ caesum quam legatos violatos ait. Post
decimum inquit) annum quam cum Gallis ad Clusium pugnatum eri, iidem comparato ingenti exercitu in Etruria Arretium obsident. Romani cum Arretinis auxilio venissent,n5 longe ab urbe acie conflixerunt.
in qua pugna superati sunt Lucio duce amissis. Μ'.Curium in eius locum suffecere. Hic statim legatos in Galliam ad redimendos captiuos misit, quos violato iure Bgentium Galli interfecere. Reliqua in posterum annum reserenda existimo. Ex his apparet Dellum Gallia cum hoc anno initum , & L.Caecilio consule, ut consentaneum est,non praetore,gestum,& in eius locum M'. Curium consulem esse subrogatum.
P. Cornelium Dolabellam, Cn.Domitium consules suggerit: CassiodorusDolabellam & Caluum fasti C spiniani: Dolabellam Maximum Siculi.Μaximum a tem Dolabellae cognomen putant quidam: quod ex CGallici belli parta laude sibi videtur comparasse. Hic
est autem Cn. Domitius Cn.F. Caluinus , cuius a dilis curulis meminit Liuius in anno CDLv. Horum comsulum alii etiam meminerunt, ut Orosius. De regesis eum Gis 3 is P. Dolabesti eos. O triumpho eius.
Gallici belli perfecti decus penes Dolabellam comsulem fuisse nemo est qui neget. Significat hoc Eutropius,quum ait, Interiectis aliquot annis iterum se Gallorum copiae contra Romanos Tuscis Samnitibusque. Diunxerunt. sed quum Romam tenderent,a P. Cornelio Dolabella consule deletae sunt.Signiscat & Florus, quum inquit,Post aliquot annos omnes reliquias Gallorum in Etruria ad lacum Vadimonis Dolabella dei uit, nequis extaret in ea gente qui incensam a se R mam urbem gloriaretur. Vnde inquit etiam Polybius, Romani nouo delectu habito in Galliam penetrant. Quibus quum Senones Galli occurrere magno prae-
279쪽
i o CAR. SIG. COMMENT A lio victi sunt. iisque ξ restione pulsis Romani Senana
urbem eorum coloniam Geducunt, Boia autem quum deletos Senones intelligerent, & suis rebus timerem, aduocatis Etrustis,exercitum aduersus Romanos edu-. xerunt,atque ad lacum Vadimonis congressi, pleris que Etruscis cassis ipsi vix euaserui.Quae quum ita sint, quanquam triumphasse Dolabellam consulem nemo tradit,tamen quin tam gloriosa parta victoria triumpharit, neminem dubitare posse opinor. Hac enim victoria ab asi fluuio quonaam Italiae termino usque B ad Rubiconem Italiae fines producti sunt. Ad hoc e tiam bellum illa pertinere existimo quae sitiat apud Suetonium in Tiberio, Liuius Drusiis hostium duce Dr se cominus trucidato, sibi posterisque suis cognomen inuenit. Traditur etia propraetore ex prouincia Gallia retulisse aurum,Senonibus olim in obsidione Capit
tu datum,nec ut fama est extortum a Camillo. DE COS. AN. CD LXXI. C. Fabricium, a milium cosules subiicit Cassi
dorus, Luscinum & Papum Siculi fasti. Horum autem. C sic meminit Cicero in Laelio, Videmus Papum rem lium C. Luscino familiarem fuisse. sic a. patribus accepimus, bis una consules & collegas in censum. Praeterea C. F. ibricii & inamilii Papi meminit etiam Valerius capite De paupertate. 2Emilium mendose Paulum vocat Plutarchus in Parallelis. Pater est L .Emilii Q F. Cn.N. Papi cosulis anno D x xvii.C. Fabricius deciptus est ex secundo ipsius Capitolino consulatu. triumpho C. Fabritas Lucinj cos. Em sic Ga u. D C. Fabricium priore hoc consulatu triumphasse ex Capitolinis fragmentis colligo. Primum, quia eundem consulem iterum triumphaue iterum scriptum est: deinde, quia vestigia extant etiam prioris triumphi. Nam': bae illae E isqvx, quae sunt proximὰ ante triumphum inlitarcii consulis , sine dubio pertinent ad C. Fabricium oui consul a Marcium consulem praec t. Triumpnasse autem Fabricium scripsi de Etruscis
Galleisq;,quod Polybius anno postquam ad lacu V
280쪽
IN FAST. ET TRI. ROM. I xdimonem cum Etruscis Boii deleti fuerant,eostem nouo delectu tabito arma mouisse, atque victos pace petiisse a Romanis tertio ante Pyrrhi in Italiam adue tu anno scribit. ut ex eo intelligi possit , ne Boios quidem atque Etruscos clade priore perculsos hoc anno otium habuisse. In epitome quidem x ri etiam scriptuest aduersus Bruttios & Lucanos & Etruscos aliquot proeliis a compluribus ducibus bene esse pugnatum.
Deinceps sequuti sunt consules Q arcius cum L. milio. auctor Cassiodorus. Horum alter Philippus, alter Barbula nominatus est. Quod ex Astis Siculis &eorum triumphis Capitolinis intelligi potest, ex quibus Vterque descriptus est. Marcio Etrusci, assimilio Tarentini obuenerunt.
De triumpho 'Mars eos. de Etrusi . Q. Marcium Philippum consule de Etruscis triumphasse scriptum est in tabulis Capitolinis. cuius triumphi mentionem nemo iacit. ad hunc tamen pertinent naec verba epitomae xo, Aduersus Lucanos, Bruttios& Etruscos res a compluribus ducibus bene gestae.Ad- ide quod Iornandes scribit, nondu Etrusco bello confecto cum Tarentinis bellari coeptum. De besta Tarentino O regu Οοι,. . Bellum autem Tarentinum inter Romana bella nobilissimum, hoc anno initum est, quum priore ann caussam,Orosio auctore, habuisset. quae apud Zonari ita narratur, Quum Tarentini maximu aduersus Romanos bellum Galloru atque Etruscorum concissent, neq; ipsi tame arma cepissent, casu euenit ut bello grauissimo causam dederint. Nam quit L.Valerius classis Jpraesectus Tarentia, quam sociam esse ciuitate rebatur, accessurus esset,ut inde qub mittebatur iret, Tarentini ex conscientia steterum suoru eum aduersus se venisse suspicati ipsum nihil hostile metuente adorti cum multis aliis demerserunt. Quare Romae cognita,Romani etsi hanc iniuriam grauis limo animo tulerunt, tamen
Ier legatos cui' eis questi sunt: quibus non modδ α- id aequi responsum est, sed etiam contumelia illata, D