장음표시 사용
21쪽
sibi visi aniliam sumserit, Iimites transgrederetur, nec aliis curandis se immisceret, sed suam artis particulam propriam solamque exerceret; ne quis medicus medicinam faceret, nisi juxta AER ME Tis librum, secus suo periculo poenas daturus, si res male cessisset a & demum, ut Allis TELES reseri, ne quis humores agitaret, id est ne purgaret aegrum ante quartum morbi diem ; quam quidem legem ipse improbat. Addit DIODORUS omnem eorum medicinam in abstinentia, . clysmatibus & vomitoriis substitisse. Quae lenis medicandi ratio laudes ineruis ocRAT is, qui ita de ipsis habet : Sacerdotes tot commodis gaudentes ad juvanda corpora medicinam invenerunt, non eam, quae periculosis medicamentis utitur, sed ejusmodi, quae, quum aeque tuto sumi possint ut cibi quotidiani, tantas utilitates habent, ut nemo neget,& saltiberrimis esse corporibus, & diutissime vivere aegyptios, V in Encom. Celebris quoque & memoratu digna est illa AEgyptiorum pollinctura, seu cadaverum balsamatio, de qua hodiedum luculenta testimonia habemus in mumiis AEgyptiacis. Ad hanc peragendam certum genus hominum, quod pariter sacerdotale collegium pertinebat, constitu in fuit. Horum autem praecipui & totius quasi negotii, directores erant scribi, qui &sumtuum impendendorum rationem defuncti propinquis exhibebant, & ubi de mercede inter eos convenerat, etiam Iocum incisionis designabant. Hoc facto is, qui dicebatur seu incisor abdominis, abdomen, quantum opus erat, lapide aethiopico incidebat, quo facto,
ipsi celeriter aufugiendum erat. Inciso porro corpore pollinctores accedebant, qui reliquam CadaVeris curam gererent. Unus, manu per hiatum ad praecordia immersa, quidquid intentinorum erat,& viscerum, corde & renibus exceptis, extrahebat; alius alvum a singulis vinceribus repurgatam, vino palmeo, aromaticisque odoribus perluebat. Lotum deinde cadaver per dies triginta, juxta alios per quinquaginta, imo ut HERODOTUS narrat, per septuaginta dies nitro macerabant AEgyptiaco, deinde cedrina pice reddebant delibutum. Postea rnyrrha ac Cinnamomo, aliisque etiam aromatibus condiebant cadaver; quod hoc modo singulorum corporis membrorum retinebat integritatem, adeo, ut palpebrarum etiam atque supercili uiri pili, totaque corporis species immutata persisteret. Hoo fasciis lintei byssini, ghnvini quodam, 'quo alias loco ghatinis utebantur, intermixto, involvebatur, propinqui a te reddebatur. Non autem fine discinarii ne furi haec corporum conditura. Abia enim erat sumptuosi ma, alia mediocris, alia Nilissima. In primam, referonte Dro Do i, talentum i penulebatur argenti ;alvus in ea tantummodo incidebatur, cerebrummie hamo, per nares ad aedio, intrahebatur .. Mediocria, quae viginti minis redimebatur, ne quidem alvi incisionem admittebat. Tertia 4 S quirebat sumtus, de qua sic scribit HERODOTUS : tertia conditura est, qua adornantur eorum mortini, qui tenuioris i int fortunae : ablationibliis ventrem abstergunt, aresa-
'ciuntque tabe per dies septuaginta. V Videntur autem praeter hos & alii AEgyptiis fuisse
modi 'balsamandorem corporum, ut ex ipsarum inum iam im accuratiore oonsideratione suspicar Cl. NEHEtHIAs G w, qui cum vidisset antimiam, in qua non .tantum molliores pari
conditurn balsamica intime penetravit, sed etiam ossa ipsa ita in secit, ut nigra penitus & adusta mur, non sine veri .specie conclusit, AEgyptios balsamanda corpora coxisse in Calmo in ceria quadam balsami liquidi specie, 'Minec aquae partes omnes exhalaverint, Oleos
summolabba fami subtamia in omnes paries Penit se insinuam it.
22쪽
Sor. Lond. p. 2. Legi etiam hae super re meretur Comm ntarius Cl. Asm. Sel 'acad. de Paris I 7 Ex hisce concluserimi multi, jam anatomen quoque apud IEgyptios floruisse ; quam tamen opinionem redie confutat Cel. SCHUL Zius in Hisi. mcd. Nam etsi cadavera inciderint, conditurae causa, nullam tamen ex hac ipsa incisione veram structurae corporis humani cognitionem acquirere potuerunt, cum omnia ha e tumultuarie fierent & incisori quam celerrime esset fugiendum. Nec PLINII hic aliquid valet auctoritas, qui L. XIX. c. V. ipsus reges in JZgypto ad scrutandos morbos corpora mortuorum insecuisse scribit; id enim posterioribus longe tem poribus sub LAGIDI S seu PTOLOMAEIS contigit, quos medicorum industriam largis limo savore excitasse, suppeditatis hominum corporibus, certo constat. Imo vero rudes in rebus anatonrici r uisse AEgyptios, confirmant illa deliramenta, de nervo a digito annulari sinistrae manus ad cor pergente, itemque, de cordis succcstivo ad an mim usque qui'quagesimum incremento & post illum decremento, quae nugae tanquam genuina AEgyptiorum dogmata ad nos propagatae sunt. Ceterum animantium corpora constare quatuor elementis, teste DIOGENE LAERTIO, docile runt & singula iterum elementa, ut SENECA rcfert, in marem & feminam distinxerunt ;fiderum praeterea in corpus humanum influxum statuerunt & omnia daemonibus plena esse, tam bonis, quam malis, crediderunt ; hos vitae ac sanitatis arbitros colendos, placandosque carminibus esse ρ ab his morborum omnium originem repetebant, & singulae coporis parti suum praefigebant custodem genium. Quod ad medicamentorum supellectilem attinet, praeter alia leniora remedia etiam possederunt illud HOMERO adeo celebratum nepenthes, hoc est irae & tristitiae pharmacum, cui tantas poeta vires tribuit, ut quisquis illud vino pormixtum biberit, toto illo die tristitiam non sit ensurus, si vel pater aut mater ejus moriatur, aut si Wis Coram oculis ipsius fratrem aut carissimum amicum jugularet. Dicit autem poeta, HELENAM hoc nepenthes accepisse in AEgypto a POLYDAMNA, THONIS uxore; & DIODOR Us Sac ULUs assimat, suo adhuc aevo mulieres
Thebis A gyptiis hoc medicamento usas fuisse. Mentio etiam facienda est AscULA PII seu ASCLEPII AEgyptiorum, quem HERMETIS discipulum, alii etiam consanguineum fuisse tradunt & qui, pariter in deorum numerum receptus, passim dem a gontibus divino honore cultus est. Hic neutiquam confundendus est cum AESCUL, A DIO Graecorum, qui recentior A argonautarum expeditioni interfuisse dicitur. Imo vero dubitant alii, num non ficta Potius persona suerit, vel ab AEgyptiis olum mutuata, Graecorum AESCULAPI Us ; & licet CICERO tres diversos AES ULAPIOS in medium adiera , quorum primus, A POL MNis filius, specilla chirurgica & fascias invenerit, alter Moc URri ter, b IOVS fulmine percussus obierit, tertius purgantia Primus dederit, dentesque evulser l, mapse tamen unicum tantum Phoenicium vel AEgyytium fuisse AEscULA PIUM, contenda Cl. LL CLEM, cui A SCHULTi s consenti etsi ego crediderim, a CrCERONE hac in rc
sma AEgyptiorum medicina nobis restiterunt. 2ESCULAPIUS λυς gypsi in ,
23쪽
jam tempore undecun saecula clapsa sunt usque ad expeditionem argonautartim, quae quinquaginta circiter annis ante obsidionem Trojae suscepta est. Toto hoc intermedio tempore nihil memoratu dignum de medicina AEgyptiorum in annalibus deprehenditur. Inde Vero cum regno Argivorum Graecae oritur medicinae historia. Et videntur omnino Graeci, ut alias plerasque disciplinas, ita quoque medicinam ab AEgyptiis reportasse, posteaquam mutuum inter
hosce populos commercium florere coepisset. Antiquissimus autem inter Graecos medicus fuisse videtur MELAMPUs, AMYTHAONIs, & AC LAI E filius, Argivus. Licet enim CELsus vetustissimum in Graecia medicinae auctorem AESCULAPIUM celebrari scripserit, tamen, si chronologia vera est, antiquiorem MELAMPODEM esse necessum est, cum AESCULAPIUs ille argonautartim expeditioni inteis iisse, MELAMPUS autem ISO. anni S ante eam expeditionem vixis e perhibeatur. Sed si haec vera sunt, etiam longaevum fuisse MELAMPODEM oportet, atque in ipsa usque argonautarum tempora Vitam protraxisse, Ut qui IPHICLUM expeditionis argonauticae socium curare potuerit: aut aliquis hic anachronismus latet.
Erat MELAMPUS ille poeta insignis, simulque pastor, medicus & divinator. Hic cum obser asset, capras suas purgari, quoties helleboro vescerentur, hac ratione in cognitionem Vi tutis istius plantae devenit, eoque remedio ad homines translato, regis PROEΥi filias insanientes percuravit & herbae olli nomen suum reliquit, quae ab eo tempore Melampodium dicta est. Insigne autem praemium curationis retulit, sqti idem alteram harum filiarum sibi in uxorem cum parte re i tertia, alteram filiam fratri suo BIANTI cum tertia regni altera, impetravit. Primus ille videtur fuisse, qui purgantia pharmaca hominibus dederit, ob id etiam, teste SERVIO, Cartharies seu purgatUr, appellatus ; primus etiam, qui medicamentum minerale sumendum dederit, dum ferri rubiginem IPHICLo improli suasit. Ceterum post mortem suam etiam di mo honore ab aliquibus culius fuit, templaque in ejus honorem exstructa fuisse& peracta sacrificia, ex PAUSANIA licet cognoscere. Reliquit filium scientiae suae haeredem, non iisdem perinde celebritatis, cui nomen erat THYODAM AsSequitur nunc CHIRON CENTAURUs, qui ipsum erudivit n medicina AEgo ut A P10M Malios etiam Graeciae heroes antiquissimos ad venationem instituit, teste XENOPHONTE. Medicinae non tantum ad usus hominum, sed etiam animalium, magna ipsi peritia tribuitur speciatim autem rei herbariae & materiae inedicae auc r a P visio perhibetur. Nomen eius
nil hodiernum diem ru planta, centaurium adpellata, & chiron um olim dicta est O
24쪽
UT lector omnia luculentius perspiciat laic scite ina,
apponam ex Diaca depromptum mensa, quam tabu-Iam Benabinam appellamus, eo quod eam prim USP minentis limus Cardinalis Hembus obtinuerit, in aentimabile antiquitatis A gyptiac enionumentum; Guod deinde opera AEneae vici Parmensis Gaaeoptiylacioni 'is Mantuani cessit , deinde in urbis expugnatione abreptum; denique ad Ducem Sabaudiae, nescio qua horia sua sorte delatum, inter rariora cimelia ibidem conservari audio. Ex hujus tabulae schematismis, medium, ad dictorum veritatem, comprobandam eX-cerpere visum fuit; ex qua modus & ratio supremost divinitatis representandae ratio luculenter patebit, &est uti sequitur. Vides hic Thronum A. B. C. D. L. M. quam Hieromvstae magnam Deorum Portam appellabant si immasymbolomim architestura fabricatum ; ciijus suprema coronis seu frons A. B. flammas in aspidum surrecta-Tum formam exprimit. Secunda coronis C. D. globo iligero; tertia E. F. & basis L. M. throni eodem insigniuntur. Coronis tota binis columnis K. L. & F. M.
albo-nigris gradibus est distineta, quarum E. L. Didis caput impositum sustinet. Huic t tirono inseritur figura S. sub habitu scemineo ab se inbilico ad pedes pennigero, femoralium forma, ab umbilico sursum versus Pectus ubere exititio tumet; caput ejus vitta sacra Egyptia tegitur; volo superexpanditur Meleagris, quae volatum assediat ; in hujus dorso calathus eminet, ex quo duae Perseae folia emergunt, & bina
Cornua, quae circulum Scarabaei figura notatum interclii lusit; Una manu sceptrum toti flore insignitum
tenet, altera eum gestum exprimit, quo inareriose aliquid executioni candum proecipitur. Sedi insidet rasae, & canis sedentis figura instignitae; sub throno Abacus spectatur, cujus limbus, uti & totius throni circulus stellatis notatur. Intra abacum figura poniti r a ubans ex leone accitre composila, Mρα--λεονω-
quae in capite tunde sextilis phas, una cum 1fella signatur; pedibus anterioribus Canoptam Continens ; a tergore vero globu alatus serpenti ser cum
Corona A. B. suprema throni seu Portae in modum summarum ρφιομορς ων diffusarum, indicat mentem supremam luce & Vita plenam, aeternam, incorri pli-hitam, ab omni materiae contaginone segregatam ;H's κε μυ- ερ ου ρον τυρ λαμπομπ ρ γ
Cum videris absque forma sacrtim ignem micantem saltando profunda totius mundi, tunc advertaS. ignis vocem. Zoroaser in oraculis. - - - Ρtaeterea omnia in Obeliscis expressa simulacra nil aliud erant,i quum amulesta, seu prophylaetica quaedam peri apta, quae dieto analogico rerum aPpa Tatia, mox ut essent consecrata, superio inim potestatu: Γ, quaS reserebant, Virtutem in eadem, inevitabili quadam necessitate derivari, iisque omnes malorum Occurs Us, Geniorum, quos notabant, subsidio, averti
credebant; de quibus cum curiose in Magia & Theologi Hieroglyphica ex omnigena audioritate adium sit,
eo Lectorem remittimus. In occultorum morborum cura,
magnm hujusmodi magica scitemata esticaciae & virtutis esse putabant; Genii enim, quibus sacra dietis ritibus & ceremoniis persolvebant, putabantur iis pro via dispositione expiatis in somno apparere, & de
medela morborum edocere eos; si emadmodum de Dies,
sacro scriba narrat Astrampsychus. Hic Isim de morbo
in curabili consulens, noctu eandem adstantem v dit, cornibus bovulis, tutulo florigero, Veste variegula eo prorsus modo, quo eam hic rogWpllice adornatam in
adytis ponebant spectabilem ; inanibus ipsi Mormultu
herba , morbi, quem patiebatur, Unicum medicamentum, offerebat, quam a somno vi rit cum invenis, set, de se, ili quotquot eo morbo infestabantur, ejus applicatione a manifesto mortis periculo liberavit. Vide
de his plura in Medicina & Magia hieroglyptii ca.
Hunc adstant duoe figura , prior R. virim altera X. sub foemineo habitu, tutulis, sceptris florigeris, uberibusque turgentibus conspicui, qui conversis vultibus ad Jyngem primam mentem ab ea jussu petere videntur; Mundi sensibilis uti Psellus loquitur ductores; iu Jyngis horum administri, rerumque indicant a tivum passiumque principiam, per habitum
virilem foemineumque uberibus quoque tumentibus quam largiuntur foecunditatem testantur; manibias contractis efficaciam in operando ostendunt; tutulis vero sceptris potestatem sibi in omnia ab lynge concellam docent; in tutulo trigono globo affixo, ostendunt omnia ab archetypo trigono profluxisse : per astapides hinc inde exurgentes iii tutulo figiam X, vitatis
in omnibus motus notatur ; Verbo tutulis, monstrant, juxta ideas i ii suprema mente conceptas rerum ordinem se administrare ostendiant; duae omnia tot aetantis mysteriis conserta sunt, ut non dicam una pagina,
sed nec vel integro libro pro digni tale explicare posta sint; duare sui licit tantum hic mysticae, qua sua simulacra veteres sapientes, adornebant, solertiis specimen dedisse ; quae plura desiiderat, is adeat opera nostra hieroglyphica, rivi in Theologia assi gyptiaca,& Benabinae tabulae expossitione omnia plene descripta& varie probata reperiet. Κircherus. Figura secunda. Osiris.
IV. Vides in lapide Ophite primo incisos a accipitres, deinde a circulos, & postea a sphynges leoninae
formae, sequitur postea conjuratio numinum paucis in Egyptiaca lingua verbis prolata. Quorum intellectum pari brevitate expono. Per 3 accipitres, triplex
a Mundorum intelligibilis, seu Arche pi, siderei, &Ηylaei triplex Osiris, per a circulos sitae dispositionis ordine, divinitatis nota conspicuus ; per 3 Splaynges, triplex triplices mundi Μο bia significatur; & ut
iniris accipitrinus mundanis caloris auctor est ; ita illumidae Momphtu. Ex quorum justa attempcratione, 'uti omnia quae in principe triplici naturae gradri spec- l . tantur, nasci; ita quoque ex eorundem discnosia lauin temperie, sterilitatem causari necesse est, ad quam advertendam, hujusmodi patellam veluti anu Dium in statuae Momphtae capite ponebant, additio ctiam ad
id, qυod praetenderent obtinendiam magico D amnure, seu adjuratione. Verba Egyptiaca lingua seu Coptica, in lingua Latina sitiat.
O ter potens di ine O ris. Mophia, Mophia, Mophta ad juro ter per hoc Anum, Tboth, Thoth, Thora, id est Imretirii, qui es trium famissarum s e ci rimaru sacra- rum cusos, custos, colos, triplici sceptro dominationis tuae v ' o nuptius taurus sacer.-Nam Ciam phi vel enuphi, vel etiam an bi, significat bonum, vero ebe vel alie, boetem designat, Onuphim,
Onuphim non incommode honiam b em, qui nei e
AEgyptiis bona portenderit, licerit interpretari. AEgyptiis porro Hen bi ευοκνιαν significat, ire Ibi rua Coptica, id est copiam, ubertarem, abundantiam.
27쪽
Huius discipulus πsCULAP1us, APPOLI irris & CORON1Dis filius, tantos in medicina progressus fecisse dicitur, ut ob id maxime inter Graecos medicinae inventor haberi mereretur. Is or- hem omnem circum ivis se & hominibus aegris arte sua opem tulisse seritur, praecipue aurem inter heroes eXpeditionis argnonauticae celebratur. PLA ΤΟ & SUI DAs de illo tradunt, adeo liber lem fuisse, ut & pauperes ab inseris revocaret; mortuum autem esse sideratione seu gangra napulmonis, quod ignaris rerum medicarum ansam praebuit fabulae, Iovis fulmine percussum
interiisse, quoniam & illi, quos fulmen interemit, siderati veteribus dicti sunt. Ob multa autem & praeclara generi humano praestita beneficia inter divos referri meruit, nec a Graecis tantum, sed δc Romanis, aliisque nationibus postea religiose cullius est, templis plurimis in ejus honorem eXstructis, quorum indicem integrum ex ΡAUsANI A potissimum exhibuit C
Duos reliquit πsCULA PIUS ex EPIONE Uxore filios, ΡODALIRIUM & MACHAONEM, qui, bello Trojano ducem AGAMEMNON secini, non mediocrem opem commilitonibus suis at- tulerunt; quos tamen HOMERUS non in pestilentia, neque in variis generibus morborum
M aliquid attulit se auxilii, sed vulneribus tantummodo, ferro & medicamentis mederi solitos esse proposuit. Ex quo apparet, has medicinae partes solas ab iis esse tentatas, easque est vetustissimas, ut recte jam CELs Us ani madvertit. V Simul inde patet, simplicem admodum eorum temporum medicinam fuisse, sussicientem tamen & bonam, eodem CELso indice, o ob bonos mores, quos neque desidia, neque luxuria vitiarant. V Et idem pulchre animadvertits ENECA D . XCV. dum ait: se Medicina quondam paucarum fuit scientia herbarum, quibus sisteretur fluens sanguis, vulnera mirent palallatim ; deinde in hanc pervenit tam multiplicem varietatem. Nec est mirum, tunc illam minus habuisse negotii, firmis adhuc corpo ribus & facili cibo, nec per artem voluptatemque Corrupto. Atque haec sunt Graecae medici me incunabula, tenuia illa quidem, licet in nulla natione tantum, quantum inter Graecos, promota fuerit, atque inprimis in gente Asclepiadea exculta, donec ad HIPPOCRATEM demum Coum pervenerit, a quo primum in artis formam redacta
Crotonem. Urbs Italiae fuit, quam adiit ex AEgypto redux PYTHAGORAs, quum in patria Samo, jam a Tyranno oppressa, residere noluisset. Hac in urbe scholam erexit PYTHAGORAS celeberrimam, ipsae quoque medicinae peritus, CELSO teste. Ex ca schola prodit DEMOC EDTs& ipse Crotone oriundus, & medies filius, & medicus eo aevo celeberrimus, cujus fama e tectum est, ut tum temporis primi medicinae laude haberentur Crotoniatae. Is patrem habuit
POLYCRATEM, cujus iracundiam & morositatem cum ferre non posset, Crotono relicta AEqinam pervenat, ii hi commoratus umim annum facile primos medicos transcendit, etsi imparatus erat & nihil instrumentorum habebat, quae ad artem exercendam pertinerent. Unde factum conduxerint talento: Athenienses tertio anno centum jam tunc u ret,
elati hi τὸ Vi ψβ, qui prae caeteris in medicina inia
28쪽
detinebatur. Mox etiam, o RAETA Pei iis s hi specto Sc trucidato, qui in familia eius erant,
Omnes abducebantur in Persiam, cumque his etiam DEMOCEDIῖs vinctus inter mancipia ducebatur, artem suam quam maxime dissimulans. Accidit vero, ut reX DARIUS venatione cupatus, equo celeriter exsiliret, pedemque sibi lux aret. Per septem dies noctesque carebat omni requie ; vocati AEgyptii medici nihil proficiebat, irrita erant ab iis applicata medicamenta. Dixit dein quis regi ex servis, esse DEMOCEDE Μ, qui artem calleret. Jubet eum illico accersiri DARI Us, artemque suam pi ofiteri. Ille, Graecae libertatis usque tenax, negat se callere medicinam ; stimulis tandem ac verberibus coactu S fatetur, praeparat lamentum imolle, quod omnem tensionem ac inflammationem removeret, breVi tempore sanat regem. . Ex hoc AEgyptiorum medicorum pristina fama valde concusta est, Crotonientium vero maxima fuit aestimatio. Imo vero in furorem actus DARI Us ob perversam medendi rationem omnes,eAcepto DEMOCEDE, medicos cruci jussit assigi, quam tamen crudelem sententiam sua deprecatione sustulit DEMoc EDE s. Ipseque hic vir etiam AT OSSAM reginam, DARD uXOrem, pessimo & late proserpente mammarum ulcere, quod cancrum sui sta multi suspicantur, laborantem, ex gravissimo discrimine eripuit, persanavit. Summum hine aulae Persicae favos mnactus, in id solum animum intendebat, ut reditum in patriam impetraret, qui ei quoque concessus est. Non erat hic ex genere Asclepiadarum, licet Graecus ; vixit annis centum ante Hippoc RATEM. Haec de Crotoniensi schola praecipua sunt, quod ad medicinam attinet.
Ε ectis dein Crotone philosophis, cremat per seditionem PYTHAGORA, alia schola nata est
A rigenti, in qua celebres suere medici ALCMAEON, anatomicorum Graecorum fere antiquiuinaus, E IPEDOCLES, qui seminam, jam aliquot diebus spiritii destitutam, restituit & Ac os empiricorum princeps, EMPEDOcLI ζήφ Vβ' . Hi labiam Grenaicam. Provincia olim Africae ejusdem nominis urbcm habuit Cyrene dictam. ebribus haec philosophis olim inclaruit, ARISTIPPO, SOCRATIS discipulo, ac Cyrenaicae tandatore, ERATOSTHENE, CALLIMACHO, & CARNEADE ; e meoicIs Cus o nihil ceterum peculiare constat, nisi, quod ea aetate post Crotonienses Cyrenaici medici primum tenuerint locum
Peninsula Cniri, Rh ο, G, infulis. Celebrem fuisse Scholam Cnidiam & cum Ct . o LENO rei quit, primas tamen semper tenui e Coam; ipsum quoque HIPPOCRATEIS
a Cnidiis aliqua accipere gravatum non fuisse, licet ceterum Cnidios reprelienderit quod Semiolicam, seu signorum doctrinam generalius & non satis appropriate traderent, quod pauca ad usum medicamenta proponerent, quod pleraque ipsorum remedia sint vehementer evacuantia quodque de diaeta nihil haberent memoratu dignum. Ex ea schola prodrit,uctor sementiarum Cnidiatum & CTESIAs, HIPPOCRATIS consanguineus, postea in ARTAXERXIS Persarum regis medicus, simulque historiae scriptor insignis. Rhodia schola, ut omnium vEtustissima, ita cito deuoruit, GA LENO teste, & HIPPOCRAT is
quidem aevo jam oblivioni tradita suit, dum Coa schola, Asclepiadarum praecipua sedes, maxim quidem schola medica hic suit, sed templum AESCULAPio sacrum, aegr
inoositione oraculis Vatum, & morborum curatione celeberrimum. Hic quippe na
ta haebatur Dei locus, hinc omnium maxime celebratus, maxima religione cultuS su
29쪽
Σia donec ipsum idolum saeviente peste Romam delatum ibidem sedem figerct, templo in insula Tiberina constituto. Vid. LIVIUS Epit. Lib. XI. VAL. MAX. L. I. c. 8. Prima condendi arti fundamenta jecit I. casus fortuitus , a. naturalis insinctus ; atque eventus haud praevisus ; his Implex nittitur primo. Prima condendae arti mundamenta Fecit I) casus fortuitus. Vidimus medicinam, perinde aealias artes, tenuem quondam habuisse originem, ac valde simplicem fuisse primam illam AEgyptiorum & Graecorum medicinam. Ea periodus velut infantia artis haberi potest. Ipsa
vero necessitas coegit mortales ad singula sollicite attendere, noxia a salubribus secernere, nota equaeque, ex quibus aliqua posset in corpus humanum redundare utilitas. Quum vero nec vires remediorum, nec ipsam morborum naturam a priori cognoverint, multa hinc fortuito solum casu, vel naturali instinctu, vel denique eventu haud praeviso, discere debuerunt. Dicitur autem casus fortuitus effectus talis, qui omnium animos percellit & cujus causa nulla ratione cognosci potest. Talis casus fortuitus erat, cum CROESI filius a nativitate mutus, viso milite in patrem armata manu irruente, subito loquela recuperata exclamaret: ohomol ne patrem occidas. Tales casus fortuiti in morbis non raro Contigerunt cum aegrorum salute. Ita epilepsita, terribilis ille morbus, casu fortuito curata legitur per vulnera tiambustiones capitis. Ejusmodi historia exstat apud MARCELLUM DONATUM L. II. c. IV. de nobili Gallo, qui, epilepsa laborans, in Italiam proficiscebatur, ut primarios ibi medicos consuleret ; verum a latronibus in xia spoliatus, praeter alia Vulnera ingentem plagam in .fronte susceperat, cum insigni ossis deperditione. Ab hoc postea vulnere post longum satis tempus curatus, simul ab epilepsia, quae singulis mensibus illum invadere solebat, liber evasit. Puella epileptica, dum corripitur paroXysmo, corruit supra carbones accensos, faciem & sinciput miserrinae amburit; fluente postea ex ambusta plaga sanie ac pure morbo libera manet, qUam diu hic fluxus durat; eo cessante revertitur morbus. wILLIs pathol. cerebr. c. III. Rusmodi casus fortuiti, salute aegrorum excepti, effecerunt, ut ipsi medici talia tentare auderent; hinc ancisiones capitis, mustiones usque ad ipsam cranii tabulam, scarificationes, setacea, in hoc
Phreniticus furibundus lecto exsilit, inter exsiliendum cadit, nasum fortiter pavimento impingit ; prorumpit sanguis largo ex naribus rivo & sanatur. Mere sortuitus casus est, instruens tamen homines etiam non medicos de salubritate haemorrhagiae narium in hoc morbo. Hinc Veteres medici etiam volebant, ut hoc in morbo, natura sibi non sussiciente, nares irritarentur asperis corporibus, vulnerarentur intrusis festucis, quo sanguis profluat in saluteiri
hydropicorum, rupto forte umbilico, aut rupta cute alicubi alliso
via per artem lacta, deductis aquis, levare hydropicos.
in ioniare Viam & paracentesi pus ex cavo pc ct 0ris foras prolicere, ut curetur e Pyem o Casus
30쪽
Casus fortuiti docuerunt, morbos gravissimos, vixque medicamentis tollendos, paralysin, podagram, mei ancholiam, maniam, qnandoque sortissimis animi ai sectibus e vestigio sublatos fuit se & si milia cum judicio his in casibus pol se tentari. Casus fortuitus docuit vim scordii an ii septicam, putredini adversam, cum sorte adverteretur, Cadavera militum in acie caesorum, quae proxime scordium jacebant, minus longe putruisse, quam alia. Sed non facile finem inveniremus, si omnia, quae casus sortuitus ad medicinam
contulit, persequeremiar. 2. Alterum artis medicae fundamentum praebuit an sinsus naturatis, lupa corporeus ille,
qUi motUS automaticus, tum mentalis, qui appetitus spontaneus appellatur, de quibus jam dicti no suit. Observati enim inde effectus, modo salutares, modo noxii, docuerunt homines saepe repetitis Casibus, sub quibus conditionibus juvaret, sub quibus noceret, instinctum
naturalem sequi. Ita tandem certis observationibus deprehensum, aquam frigidam in morbis inflammatoriis Certo noxiam, in febribus ardentibus non raro salutarem esse.
3. Eventus haud pr Ursus, qui est effectus, hominum opinioni contrarius, dum scilicet quidquam ex consit io & proposito sit, alius tamen, quam sperabatur, effectus subsequitur ; e. Ddum, . dato purgante, Vomitus oritur; dum, dato medicamento optato, ad inducias morbi ob linendas, ipse interim morbus augetur, &c. Huc pertinent idiosyncrasiae aegrotantium, seu particulares & individiae hominum constitutiones ; lu:c etiam pertinent ipsit medicorum errores,
sive in diagno si morbi, sive in medicamentorum selectu commisti; hinc & hodie dum tales
eventus haud praevisi non adeo rari sunt; maxime dum pertinaciter praeconceptae semel opi nioni inhaeret medicus, nec ad naturae ductum flexilis est. Optandum sane foret, ut. omnes medici ut exempIum HIPPOCRATIS & SYDEN HAMI candide suos errores & eventus non praedi visos saterentur ; sic enim alios ab errore tutiores praestarent S sorent feliciores posteri, quos aliena pericula cautiores fecissent, dum alioquin sine hoc adminiculo. in eosdem scopulos in cident.
Addi posset observatus in brutis animantibus naturalis instinctus, qui nonnihil ad medicinara
contulit. Ita vim hellebori a capris didicit MELAMPUs. Ita hodie luna medicamentum in phthisi proficuum, licet sibi arcanum, invenit medicus Helvetus DANIEL LANGHANS, quod ab ovibus se didicisse ipse profitetar. Ita vim graminis solventem in obstructionibus viscerum, in calculis biliosis, ex animalibus didicimus, quae dum hiemali tempore sicco laeno in stabulis pascuntur, inflaret a plerumque & calculosa lanionibus viscera exhibent, recenti vero gramine liberis in pascuis nutrita, viscera sanissima recuperant. Quam in rem ingeniose PLINIUS pronunciavit: se pudendumque rursus, omnia animalia, quae sint salutaria ipsis nosse, praeter hominem. V Quin si huic auctori fides, etiam venae sectione in & clysmatum usum ab an1mantibus edoctos esse homines discas. Ait enim L. VIII. c. 26:. Hippopotamus in quadam medendi parte etiam magister exstitit. Assidua namque satietate obesus exit in littus, recentes arundinum caesuras speculatus: atque ubi acutissimam videt stirpem, imprimens corpus, Venam quandam in crure vulnerat, atque ita pronuvio sanguinis morbidum alias corpus exonerat & plagam limo rursus obducit. Et cap. 27. de ibi de ave, quae clysmatibus faciendis instituerit homines, sic habet: Simile quiddam & volucris in AEgypto mon stravit, quae vocatur ibis: rostri aduncitate per eam partem se perluens, qua reddi ciborum