Disputationum anatomicarum selectarum /

51쪽

ELLER DE LIENE.

dulosam ablegant visceris hujus fabricam, ibique forsitan nervorum ultimi fines eructant hiantes suum liquidum, priori commiscendum, & vente splenicae mox iterum infundendum vi prop. 9. Nro. 8.2

Commixtionem ejusmodi liquidi nervosi cum sanguine splenico, non incongrue innuit supra laudatus Celeber. Dominus Boerhave In sit. Cap. de Act. lieu. g. 322. rationem subjungens convenientissimam , a nervorum scilicet, nec sensu neque motu hic loci inservientium multitudine desumtam. Ρ Ropos. XIV. Sanguis hicce, hunc in modum praeparatus & valde dilutus.*3 per venam splenicam ad portam derivatur, ibique sanguinem avisceribus chylopoleis reducem offendit.

Non attingi meretur dubium ab H fimoroue Blaso de venae hujus valvulis motum, Vid. Blo in not. ad Vesting. c. q. p. 11. ἀυτοιία quippe hoc destruit.

P R o P o s. X U. Sanguis autem porro a ventriculo, intestinis, pancreate, revigressurus, maXimam particularum suaruin salino-aquosarum ja cturam passus, venis infunditur 3 ibi autem, cum ex angusto tubo in latiorem progreditur, ejus celeritas decrescit in proportione ad diametrum auctum, quo facto particulae oleoste irretitae magis secedunt sicque devolutus, comiscetur priori prop. 14. in trunco Venae portarum prope hepar. ΡRo Pos. XVI. Sic denique materia haecce prop. Ι3 Iq. I . ) apta nata, sa- ponem istum naturalem, bilem videlicet producere, quae analysi Tom. III. F chemi-

52쪽

ehemicae subjecta, materiam constitutivam, hucusque descriptam, serum videlicet, oleum & salem reddit; cujus rei experimentum fecit Ver Peu tu Suppl. Mat. Tr. i. c. rs. p. IS. s Lister do aqHumor. c. 31. p. J F.

Splen itaque materiam, pro conficienda bile tradit salinam magis & lymphaticam, spiritibus impraegnatam, quae ct egregie simul inservit dilutioni sanguinis sprop. is. particulis ejusmodi

orbi, in cryptis hepatis ultimis alias remansuri.

Ex demonstratis hactenus egregia intelliguntur problemata, arbas obscura valde intellecIu di ciliora: I. Cur lien caninus exscindi possit superstite quandoque animali per longum tempus sano.

Experimenta splenes canibus adimendi fecerunt praeter alios, Denis in libr. Confereuc. presentees a Monseun is Da biu .st G2. Barbeli. Prax. l. q. c. Io. Bohu. Circ. Au. prog. IS. Ma th. Tr. de liene, R. de Graiis. Cap. a. de Suc. Pauc. Eutius p An. IV. alii-quc , quorum quidam sinistruna, prosperum alii per longum tem-Pus etiam eventum, observarunt; hepatis incrementum tamen,

di bilis noxam inde ut plurimum experti sunt cuncti; conser. L ser de Hum. c. bo. Just. Vesti Oecou. corp. p. m. Fq. Haec autem ex prioribus adstructis intellectu facillima esse judico. Nuin autem idem experimentum in homine institui, felici cum successu possit, dubitatur , licet Bartholinus Cent. o. his. II. p. I si eXemplo Floravantae siculi quondam Medici hoc confirmet. Quod ejusdem esse momenti autumo, ac Veterum de expurgando splene deliramenta, usu scilicet radic. Capparis, Tamarisco, vel Teucrio 1ive Asplenio de quibus vid. Plinius i. Ist. c. I . N L 24. c. s. I. u. c. S. ut G Dioscorides. l. a. c. io .. I. c. IaJ. & alibi

53쪽

passam. Fabulae autem hujus conditor jam ante Plinium & Dio. scoridem, sub Jul. Caesare & Augusto degens Vitruvius Pollio

creditur qui in opere quod do Archit. conscripsit l. r. c. o. huic 5 rei lucem affundit. Perhibet quippe Olim Majores, terras falli-bres locaque commoda habitandi ergo qinerentes, eX pastu pecorum ea dijudicasse, inactato scilicet uni mali exta inspexiste num sana essent; sJcque exempli loco adducit ΡOthereum flumen, quot est Cretae inter duas civitates Gnoson & Cortynam, dextra et sinistra ejus suminis pecora pasci, sed ex iis, quae pascuntur proxime Gnoson, splenem habere, contra proXime Cortynam, non habere splenem adparentem: Inquisivere Medici de ea re, invenerunt in iis locis herbam , quam pecora rodendo imminuerant lienis, ita her bam colligendo curant lienosos, quam etiam Cretenses v

vocitant.

2. Quare bilis in cane, in heterogeneitates secessa visa fuerit 33. Quare vorax valde, micturiens & salax tale animal conspiciatur t4. Cur borborygini, murmura & Vomitus, primis ab exstir patione diebus, observentur λ Se. Patet denique quid exi limandum sit de Veterum. circa lienis Dium deliramentis. Num frustra a natura aberrante fabrefactum sit hocce viscus ut insaniunt Democritus in D. ad Ilippocrat. Eri stratus teste Galeno Toni. s. p. s. Ri us Ephesis s de Agpellat. pari. Corp. hum. l. a.

c. 7. sana sane ratio reclamat.

Num ex sanguinis faece nΗtriatur splen, jecorisque inquinamentis expurgandis inserviat , quemadmodum plenis buccis inculcant Hippocrares in Eb . de struest; hom. g. s. Galenus f. s. de Us

54쪽

pari. c. b. Alex. Trallian. l. S. c. 12. Actuarius in libr. de disser. r. c. ψ. Hercril. Saxonia Med. Prax. l. s. c. ses Fernelius de Part. Corp. Hum. descript. l. I. p. X. Valesius Gutrov. Med. sPhil. l. a. c. I. p. cio. Duretus in Hosscr. C. Wo. p. II 4. Ant. δε- letius ibid. Plempius Funae Med. l. a. tit. de liene p. U2. Andreas Laurentius Anat. l. 6. c. 2I. p. 2So. aliique, sanguinis profecto ci euitus haec evertit.

Num coctionem in ventriculo adjuvet 3 uti nobis persuadere student Anipoteles l. 3. de Part. Amiu. c. 7. Vialius de Corp. H. fabr. l. F. c. s. p. oso. Spiget. Hu. l. 3. c. I . Num portionem chyli tenuis di aquosi, Vel etiam terrestris eventriculo attrahat 3 quemadmodum existimant Car. Piso in se Observ. s Con l. p. ro. seq. Vesting. c. q. p. o. HarUaeus de Mot. 26 sayrg. c. IK. p. m. Ios. in Tr. de scorbui. Reusner. Entius in Demou-srat. Circ. fang. se Z. U.p. los. Primerosius in Tr. δε lienis us. p. ssi. aliique ; natura sane Vias negat.

Num sanguinis florem quasi separet in gratiam sint stri cordis ventriculi, quod parvi momenti dogma fabricarunt Galli nonnulli tit Rondeletius vid. Russet. de pari. Caesar. p. i . AE HRLParisianus de Microco . subtil. I. L EX. a. p. m. va. Francisc. Ulmus vid. Andr. Laurent. Anat. l. o. c. al. p. 24S. Num succum austerum, in ventriculum eructet pro flimulo orifieii sinistri adpetitus ergo λ uti delirant Arabes vid. Avicenu. lib. I. Fen. r. Do tr. 4. c. i. naturae ipsi ignota haec via.

Num sanguificationi pro parte inserviat 3 quod primum in Medicam scholam introduxit Angel. de Aretio vid. Primeros. de item p. u. cujus vcstigia pregerunt Riolanus Authrop. L a. c. lo. Sen-

55쪽

nertus Inst. I. g. c. s. p. 61. Ca P. H ni. c. 7. d. de hon. Cesp. Barthol. Inst. An. l. I. c. IV p. oo. aliique, sed sanguificationis organo post detectum lang. circulum translato , haec sponte corin

ruunt.

Num sanguis in liene spirituum animalium ope ita subigatur, ut in tincturam vel fermentum acidum exaltetur 3 quod leve dogma magno molimine excogitarunt Velthusius de lien. c. I. p. ni. Os Francisc. de te Boe SVDitis Di . s. de V . lienis g. S. Craaneuc. EF. de lieu. p. ΘΙ. J. Mallaus tu se . de sang. Circ. ad Th. B ἰrthol. p. ψ. Diemerbroe l. i. c. res p. m. Ses Blasius in Coment. ad Vca ling. CV. δ. p. m. G. Terii. P f res. c. Io. p. Ioa Langius Dissert. iri de circ. sang. aliique, hos tamen similesque fermentorum patronos ad Uiros perspicacissimos Bellinium, Bolinium, Pitharnium, Boerhavium ablego.

Num animae sensitivse sedes sit, luxuriaeque. ac veneris hospitium scuti delirat Helmonsio de Conceptis M. i. seq. p. 17l. Certe Opi nionum Veterum Poeia r. rudera inde elucent, sic A. Perssius iu

nt r. I. U. lavi

Sed fum petulanti splene cauinno.

ar Unde apud Rhodig. l. . c. I S. Horus nec ridere, nec odorari, nec sternutaro tradit τελειος σπλwητι κους.

Num per fibras nervosas hic subtilill imus humor imbibatur, perque reliquos nervos distribuatur 3 quod subtilissime nobis persuadere studet Glis senius in Tr. de hep. c. U. p. m. I . Constans sane circuitus humorum lex, thesin hancce expungit

56쪽

ELLER DE LIENE. Niun ductui pancreatico suum infundat succum, pancreasque quasi uesiculam biliariam lienis esse ρ quod temere nimium vi

detur adstruere Th. Barthol. Λnat. cap. U. Certe natura inVia nulla datur Via.

Num soli dilutioni sanguis splenicus inserviat, reliquo portam thgressuro 3 uti docte Doctiss. Drelincurtius adstruere nititur in Tride licuos. c. 4, p. 3ο. seq. tam artificiosa fabrica profecto hau8 opus suisset. αc.

57쪽

DISSERTATIO INAUGURALIS

SPLENE CANIBUS EXCISO

ET AB HIS EXPERIMENTIS

CAPIENDO FRUCTU

PRAESIDE

NED. E L O V. ANTI O V ITAT. ET PHILO S. P. P. O. H. N. C. ET REG. SOC. BERO L. SODALE

PRO GRADU DOCTORIS

DEFENDET

MARCUS PAVLVS DEI SCII,

59쪽

DISSERTATIO INAUGURALIS MEDICA

S PLENE CANIBUS EXCISO

ET AB HIS EXPERIMENTIS

CAPIENDO FRUCTV.

PROOEMIVM.

I vlla pars est humani corporis, de cuius usu multiplex regnat inter philosophos & medicos disse sus, lienem illam esse manifestum fiet cuique per

veterum S recentiorum auctorum scripta oculos mentemque versaturo. Qui amplissimo otio, ad hane inquisitionein necessario, desii tuitur, & compendia quaerit, inspiciat viri etiam post fata celeberrimi Io. ANTONIDAE LINDENI medicinam phsiologicam, ubi tamquam senatum medico- philosophicum, ex maximis & medioxumis coactum, inueniet, singulorumque sententias, conceptis verbis prolatas, recognoscere poterit. His lectis facile erit subiungere illorum, qui post istu in virum scripserunt, doctrinas: quorum aliquos videmus repetiisse a veteribus pridem dicta, alios eandem illorum sententiam, mutatis tantum terminis, protulisse. Nihil itaque mirum est, si sciendi insatiabilis cupiditas, ferro arrepto, viam sibi ad naturae penetralia parare conata fuit, illisque philosophiae naturalis victimis, quas facili negotio comparare licet, canibus, licitam vim intulit, ut, quod in homine sine scelere non licebat, redderetur certior de usu vero lienis, ex consideratione illarum laesionum, quae viscus ablatum consequi debebant si ab hoc vel illo auctore indicati vias veri & certi essent. Vt hoc tam rigorosum, quin cruentum, examen instituerent, credo mouisse eos illam certitudinem, Tom. III. G uuam

60쪽

5O DEI SCH DE SPLENE CANIBUS EXCISO . quam de usu testiculorum in utroque sexu habemus, quos adgenerationem praecipue necessarios esse certissime scimus, postquam patresfamilias aliquot mille animalia quotannis castratoribus permittere solent, ut Recunditatem, si non omnino libidinem, illis in perpetuum auferant. Sperabant itaque se in asplenis canibus, qui luperuixissent, aeque facile aliquid animaduersuros, in quo paria aliis integris, ct hoc viscere praeditis, facere non possent. Eadem me spes & cupiditas incessit ante hos quatuor annos, qUUm sin alma Altorfinia uniuersitate, sub ladeli man id tu hone X c. Dona.

PRAESIDIs artis nostrae fundamenta ponerem, corporum tam humanorum crebra dissectione, quam omnis generis brutorum anatomico scrutinio praecipue delectilius. Audiebam a maXimis viris eXcitos lienes canibus fuisse: sed de successu non consentientia proferri: cumque chirurgiae ab ineunte aetate in domo paterna innutritus essem, ausus suin & physiologiae profuturum tentamen & chirurgiae exercitium suscipere in cane, quae iuuenis tunc erat & alacer, nullasque ullius morbi notas prae se ferebat.

Quum mihi feliciter illud tentamen cellisset, alui illud animal &apud me retinui, quo melius obseruare illius valetudinem liceret, ct post aliquot annorum decursum anatomico scrutinio subiiciendum decreui. Quum vero rerum mearum rationes ab academiis me nunc reuocarent, & de themate inauguralis dissertationis cogitandum esset, suasu D. D. PRAE sIDI S canem meum a sple-

non philosophice experimentali sacrificium feci, tellibus inuitatis

co & studiorum sodale. Quaecunque itaque in vivo ct dissecto illo obseruaui, cum aliorum obseruationibus sedulo contuli, hinc que mihi enata est praesens, quam lectoris benevoli iudicio & VL- bus exhibemus, dissertatio. Si ad praxin medicinae parum haec faciunt, theoripe tamen , quae & ipsa artis scientificae nobilis pars et , aliquod sorte emolumentum attulimus, afferre certe deficie