장음표시 사용
421쪽
qID .distis. non. sibIII facultas in . alterius . detrimentum, dix qua ratione diximus Ma hoc ib. 3. tit. λn. r. posse testes eXaminari etiam lite nota contestata, quaudo de evium mox te , vel absentia .diuturna probabiliter timeri potest, eX c. H. M lIte non sin- s. c.
ώDeside Instrumentarum, de Praesumptio-
1, 4 Lia probationis species est, 1 quae fit per instrummia, su- mendo tale nomen non in ampla signi Catione , sub qua complectitur D mne id, per quod causa instrui potest & fides Iudici fieri, ut sumitur in La. m. ae e 1 strumentor. id in sigvificatione restri-eta , sub qua significatur scriptura fa
ciens ad fidem , Sc probationem rei quam continet . a. Instrumentum tali modo ui imp tum diuiditur in publicum, & priuatum. Instrumentum publicum dicitur scriptura, quae . confecta sit manu personae publicae, puta Tabellionis aut Notaiij ad id muneris authoritate legitima deputati , soruata forma legitima, nempe Vt facta sit a Notario ad id a partibus rogato,aUt ex mandato Iudicis , cum ex preissio
422쪽
Τis: I 3 . Deside instrument e re. 4 , et me anni , in letionis , mensis , diei , Isis ci abi fit actus, nominis testium, & cum: subscriptione eorundein testium atque . Notarii seu Tabellionis , ut stimitur eX pluribus iuribus sub titulo de Me Instr
blicum in protocollum,& transumptum. Proto collam. dicitur scriptura illa No- tarit , in qua breuiter annotatur me iae causa actus gesti sub1lantia, ut deinde in legitimam formam cum debitiς λ- Iemnitatibus . extendatur Transumptum vocatur ipsum instrumentum artheticum a Notario ex protocollo desumptum continens plenam. rei .e' soliti O-nem , cum legitima formaeλtensum . Quae autem eX. his originglibus initru- mentis descributur, vocari nolent exempla seu copiae instrument0rum . q. Instrumentum priuatum dicitur scriptura priuatae personae seu ad publi
setur. Apocha, hoc est scriptura, quam creditor debitori dat , . in qua idem creditor fatetur se recepisse a debitore pecuniam sibi ab eo debitam: Aniaste- . cha , id est scriptura quam .debitor dat creditori , in ea profitetur se credito- ri soluiste quod debebat: S1ngraphad vos . est scriptura propria manu conicript in
423쪽
Dijs sui paciscunturi in alicui is rei fiu
stein , & quam sibi inuicem. tradunt: Liιulut rationum , seu rationes priuata uis sponte pro re sua scribit :Bρι- tanum , quam quis ad aliquem mittit. Talium scripturarum pluries tu ra meminerunt , ut viderς est in I. Plures 18 C. de e instruin. I. RMettiones 5. C de probat. Erc. & aliquando etiam illas appellant iiistrumenta domestica , ut pa
s. Effectus instrumenti est fidem facere de eo quod continet maiorem aut minorem iuxta diuersas instrumentorum species. Instrumentum enim publicum de eo quod dispositive continet plenani fidem facit , siue sit Protocollum , siue traulumptum , siue etiam exemplum ex originali extractum per publicam personam authoritate Iudicis , unde etiam dicitur authenticum. Id tamen intelligetidum eli, donec contra-xiuin non probetur siue per testes , siue per alia instrumenta contraria , ut ii
mitur ex cap. Cum Ioannes Io. de Me
instrumeἡtor. , te nisi ipsum in striimentum sit iii aliqua sui parte substantiali seu suspeeta vitiatum , unde dubitari merito possit de falsitate , ut est castis expres
. 6. E conuerso scriptura priuata id indifferenter non obtinet, sed aliquan-
424쪽
clo cbntingit authenticam esse & plenam fidem facere , aliquando non . Authentica esse censetur , quando a partibus & a testibus est subscripta , de quo Panor. in c. a. eod. Item authentica est scriptura perfecta per aliquem Oricia-'lem super pertinentibus an officium fuit . Item scripturi quae reponitur in
Archiuio pubi leo , aut cui appositum sitati quod sigillum publicum &authenti cum, puta Episcopi, Principis, Vniuersitatis &c. ut sumitur ea c. 2. eod. , 3
ex alijs ibid. adductis a Panor. At scri-Ptura priuata, cui talia adminicula de
sint, authentica non est a praeterquama
contra sci Ibentem , si is qui scripsit fateatur se scripsisse , & in eadem 1criptu xa exprimatur non solum debitum in genere, sed etiam causa debiti, puta quod
debitor sit ex mutuo, ex emptione &c. c. Si cautio Ι . eod. quia nemo praesum tur contra se temere confiteri.
7. Instrumenta ab utroque litigante produci regulariter possunt post lite in Contestatam usque ad conclusionem lix Causa , C. Cum dilectus s. eod Imo ix aliquando etiam post conclusionem, ut si Producantur ad innocentiam Rei in criminalibus defendendam , aut in iudicio appellationis, alijsue casibus, quos enumerat Pan . in eod. c. Cum dilectus η, i
425쪽
4Tq- Instit. anon.lib.III. S. Produci autem debent originalia seu legitime ex authoritate Iudicis exe- plata, quia talia sunt authentica quibus
creditur , ex ς. I. eod. QuamuiS tamen a
necesse sit. totum: instriimentum Iudiciostendere ,- c. cum persona 7. depriualse in 6. , opus non est aduersario to tum manifestare M sessi tantummodo eam instrumenti partem ubi quaesti e qua agitur continetur, c. contingit s. de mH instrum ne scilicet ostensione totius.
plu ima diu exsa litigia suscitentur
9 . Si quis pro se producat in lim-menta inter se contraria , nihil probat
ta contraria a dii tersis partibus'produ- Cantur ; tunc vel scripturae illae sunt inq- quasis authoritatis , vel aequalis . . Si mPqualis creditui scripturae digniori , p ta publicae, & autheticΞprq non authen tica.Si omnino aequalis,cadit Actor,quia. Actor on probante Reus. absoluitur . Curandumtamen erid a Iudice, ut quantum fieri potest per commodam eXplicationem omnis contrarietaS auferatur, Ut in titUraeced.u 22. dictum fusi de testibus . xo. Alia probationum species eli, quae' nascitur ex praeiumptionibus . Esti autem, praesumptio coniectura: ratIOnabilis ex aliquo ligno proueniens ad adstitiendam rei dubiae' fidem, quam pro veritate facit haberi , donec contrai vim
426쪽
Τit. t . De side instrument. Erc. 4 IS non probetur . Dicitur conisura rationabilis , unde e Xcluditur a praesum- Ptionis .conceptu' suspiciis, vel iudicium temerarium, nullis vel insuffcientibus indici;s fundatum quod propterea nihil urobat , 8c a iure respuitur ,eX c. uistioni V. de sint ea con Et coues 9. s. q. r. Dicitur Nis biae , , quia a praesumptio semper versatur circae Lem incertam, hi eo DE differt aratione iuris ,- quae est certae talsitatis pro veritate assumptio in elicia per legem eX causa aliqua iusta ,, ut cum ius, fingi: Religiosum esse mortuum quamuis Vivat, aut haeredem immediatum esse eandem personam cum ψde functo, cuius est lis es , & sic de Plu tibus alijS MLria Cum autem indicta , ex quibus nascitur praesti tio varia sint, & in quali probabilitate consecturam faciant rei; ideo muItipleX. assignari solet piae sumptionum species. Alia enim est pret-
sumptio vehemens seu violenta; alia non vehemens sed tantum probabilis. Plion est quae talibus indicijs nititur , udi dubio moraliter non relinquat lbcum , cuius cmplum est in c. a. de ρ frempi. petitum e X celebri iudicio Salomonis inter duas mali exes . Priesumptio non svehemens sed tantum probabilis est, quae iton ita vigentibus indiciss nititur , talibus tamen, ut probabiliter assiciant
427쪽
rem prae piam , eademque potest esse maior aut minor , prout magis vel minus probabilitet indicia faciunt coniectu
ia. Alia quoque praesia mptionis di ulsio est ali praelumptionem librni iis, Sepraesumptionem iuris. Praesumpt o hominis est quae Drmatur in mente hominis ex aliquibus indicijs de argumentis , & non est expressa in iure . Quae autem est expreta in iure, ea dicitur praesumptio iuris, qualis est v. g. ea qua praesumitur contra illum, qui dilationibus ii I-dicium subterfugit, quia est expreta in
13. Subdiuiditur praesumpti' iuris in eam quae est iuris tantum, Sc in earn quae est iuris & de iure. Praesumptio iuris tantum est quae est expresse in iure ,
sed nihil super illa statutum est quod
pro iure habeatur. Praesumptio iuris, 3c de iure est, quando nota solum continetur in iure, sed super ipsa ius aliquod
firmum statutum est, qualis est v. g. Praesumptio melioris causae resultans pro Ul-ctore ex sententia definitiva lata, contra quam sententiam intra tempus legitimum non appellauerit is qui caula cecidit , vi cuius praesumptionis statutum est ut victus cogatur satisfacere sententiae, Ut patet e X e. CEm in er i 3. desent. er reis sicci in lw.Iq.In-
428쪽
TD. x g. Deside instrument re. 4 I rx q. Inter alios praesumptionis e G:ctas Pro re praesenti est fidem facere 1 iciti scio , & substitui loco probatio- is, seruato tamen discrimine inter prPlictas Praesumptionum species: quiata xaesumptio tantum probabilis aliquali-er fect non plene probat, nisi tamen μ' ama Publica aut alijs adminiculis adiuuetur , in quo casu potest nonnumquam' plenam fidem facere, ex c. Tert loco
pro sumpt. At praesiimptio vehe men* & violeta, aut praesumptio iuris,& de iure uniuersaliter plena fidem facit,
eique statur donec contrarium non pro-hetur , c. cum dilecti 6. de donationi b. , exceptis tamen causis criminalibus gra-iuibus dia quibus propter praesumptionei etiam vehementem 11on debet quis condemnari , ex ι. Litteras i q. depressumi. . IS. Quod autem ductum est donec
con raratim non probetur generaliter obtinet in praesumptione vehementi, & in Praesumptione iuris tantum , quae proba tionem in contrarium non excludit , quae tamen apertillima sit necesse est, i. Λ ο es υerisimile a 3 IL quod metus cAu a G l. Cum de 'adebito 2 s f. de pro . bat c. Aia υ fi linile ro.depraesumpt. At praesumptio iuris x de iure regulari ter Probationem in contrarium non ad y 'it , c..is. qui fidem 'o. de S Onfit. Di -
429쪽
q18 Insiit Canon. ib.III. ues ita liquidae , ut admitti quoque possint contra praesti mptionem iuris & de , iure L ean demque diluere . Talis, in ε censetur consesso contraria ab eo laeta , ita cuius fauorem stat presumptio , dummodo sit confesto de his quae pendentaevoluntate confidentis. & directe in eius fauorem . sit a iure inducta presum- Ptio, ut puta quamuis uententia &res iudicata pariat pret sumptionem iuris, &de iure in fauorem eius pro quo iudicatum est, attamen diluitur eiusmodi prae sumptio , si. idem confiteatur sententiam Iudicis per errorei aut subreptionem emanasse . Videri potest Panor: alij que. Dociores in cit. c. Is qui e . . In concursu plurium Prisumptionum ea pxqualet que potentior est: usnam autem talis sit prudenti Iudicis. arbitrio iudicandum. est. CSteriS.Pari-hus ea potentior esse censetur qus facie Valere actum tuu benignior : quae fauorabilior Moe : qua peccatum, euitatur: qus fundatur in iure magis. speciali, & sic te pluribus alijs circumstandijs, quε. videri possunt apud DoctoreS in i
7- Qvqstionis est utrum pri sumptio, ut proiit ei pro quo stat, ab eodem in iudicio debeat allegaris. quam late
S. Qua in rρ distinguendum videtur
430쪽
TH i 1. De fide instrument m. 619 um eodem inter pr dictas pri sumptionum species. Pr sumptio enim hominis allegari debet, quia cum non sit ex pressa in i ure , non prisumitur nota Iudicii. Prqsumptio etiam Iuris , si sit iuris tantum , S fundata in facto proprio ipsius pro quo stat prqsumptio , aut. circa factum eius. proprium. Versans allegari debet, saltem per allegationem eius fa cti ex quo resultat pri sumptio, Vt puta cum ex possessione de pr*terito resultet. pretiumptio possessionis de presenti, debet saltem allegari prUterita possessio: id enim , quod. ex ea sequitun, videlicet pirisumptionem possessionis praesentis ,, Iudex scire prssumitur, & supplere tenetur cum sit statuta perlegem , quia . ea: qu sunt iuris pr sumitur Iude X scire ν , , di tenetur. supplere L eX ι:υn. C. VI quae desunt Uuocot pari.Iudex sunt. Avροε- sumptita iuris ερ de iure nullatenus est de necessitate alleganda , , quia lex illam: habet pro veritate , quam Iudex necessario. 1equi debet . Videri potest: idem Menoch. in loco cis
nis , si, quando aliqua alleganda sit, noni est in iure. statutum , unde indifferenter
in toto progressu iudicij allegari potest
I9.. Alia demum probationis species est, quae nascitiir ex iuramento deveritate . .'d nonnumquam /dhibetur