Augustini Dathi Senensis Elegantiarum linguæ Latinæ præcepta cum familiari Iodoci Clichthouei, ac Iodoci Badij Ascensij enarratione, nunc demum ab Ioanne Raenerio diligenter recognita. ..

발행: 1539년

분량: 540페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

habeat excedente notauuii in syllabis, inueniunt habereris pro es in accusativo plura li,modo habeat tum in no plurali: vi,Praeclaras arteis edoctus est pro, artes.fonteis pro fontes,sapieteis pro sapietes. Hoc in posterius poetarum licetia poli',quam regula, M lege cocessum est. Nec extendiit hoc praeceptu ad nominaturii,& vocativii pluralem, uis plerit crediderint comunem tribus pluralia numeri casibus hanc legem esse obstat enim doctissimo tum id non usurpantium autoritas.

De Propediem,o Postridie.

PMceptum Cita XVII.

congruunt, siciu Propediem, Q onprimum, Cim,CU Em,o Pol bridie:quo J multi ignori literarum,s grammaticet artis repertes exponunt,pο ὶ tres dies. Sed tu ne eodem ducaris errore crede Postridiesigniscare, postero die.Et eo pacto Marcus Cieraro accepit, y a eruditissimi viri.

Quaeda iaci Autor hic aliqua adverbia ab oratoribus in epistolis saepius usurpata enumerat. Et duo facit. Prismb quod dictum est, gramaticos carpedo de falsa aduerhii Postridiei expositione. Secundb cius significantiam, tum Veram,tum ab eloquentibus usurpatam iustis coeludit.Secundum i Ied tu.

pliaudito Cliinthouedire. Propedie significat tempus statim futurii, quod vulga Expo clictu

iter dicunt quida,in breui: v Nucius propedie veturus est. primum significat counub. Cicero ad Marcellum, Cura igit,ut a primum venias, venies em mihi crede expectatus. At Quum primum duet enim sunti dictiones, sicut Qia primum &,post v,posteaquam,simulac,simu lati, simul ut, duo verba postulat: primum unum tin: H,Quuin primum ocium nactus fuero literas ad te ειν ' - .Plericu tame errore ducti,& nihil interesse credentes. l

312쪽

3os ELEGAM AUGUSTI. DAT Ar

ctus fucro.vhi rectius,cum primum dicerent. Citri celi riter, confestim,Protinus,ilico,continub, euestigibbidem significant. Postridie, significat posteriori die: sicut Piis die,ptiori dici & ordinantur primdcii genitivo:vt, Prisdie illius diei,quo ad te veni,motho captus sum.Postmdie calendarii Martii recessi. Cum accusativo: vi, Pridie calendas Ianuarii ad te veniam, & postridie nonas Ionuarii recedam. Interdu habent post se adverbiu Quam: H, Ptidie quam tecessi te allocutus sum. Postridie quam urbem intraui,te salutaui. Aliquando sine casia,& aduer Terentius hiO:Vt, Has ad te literas calendis Ianuarii dedi,tuas austem pridie accepi. Terentius in Andita, Venit Chremea postridie ad me.

Primum,Deιnde,Praeterea, Adboessio fremum. Praeceptum CXXVIII.

Aτ figit milit4 referre veli pro prima reponde

Primum,vel primo,vimus enim in usi esὶ:prosecunda, Deinde, vel Secundo loco: pro tertia, Praeter ei,vel Tertio loco pro quarta Ruod perraro decidit Adboe,velPraeterea,vel quarto loco an calce, stremo,vel Poliremum,vel Demsi. Sit igitur huiuscemorim pluitu Uunt,quae magnam mihi serunt voluispiatenuprimum enim, quod optimum amicum nactus sum: deinde autem,quensingularem in erga me fespe te fectis beneuolenti upiastemum vero, quod te

incolumen intellexi. At siquis &c.Hac in litera autor plures dictiones elestganter continuationem exprimentes in longa oratione ponit.Et duas continet partes.In prima,praecipit. In sis . cunda exemplificat.Secunda ibi,Sit igitur.

Exposisso. Emando in aliqua oratione multa occurrunt quodaClichilio. ordine reserenda,ut multae causae ad unam rem afferens

dae,aut aliquid in partes diserendς lubet primae Pat'

313쪽

ti praeponi hoc adverbium ordinis,Primum,vel Prisb. Siquidem adverbia ordinis, a nominibus ordinis nua merum significantibus formata,in um,vel in O,terminanturivi secundum, vel secundb: tertium, vel tertib: quarerum,uel quartb.Ante secundam partem, Secundum,vel Secundo loco. te tertiam partem,Preterea,vel Tertibloco.Ante quarta si ultima no fuerit, Adhoc, siue Ada haec quod adverbium est ordinis,significas insuper, vel praeterea vel quarto loco. Ante ultimam partem,postres mu vel postremb,demum,deniqs,nouissimcivi,Multa sunt,quae animum meum ad te amandum vehemens ter impellunt Primum enim,qubd virtutem studiossi coaias:deinde qubd acri polleas ingenio:praeterea Dbd lis terarum es studiosissim': adhoc qubd singulari me am re prosequeris: postremum qubd tuum in me amorem multis beneficiis clarissime testificaris,ostedin.Ibi qui ad eandem rem adductae causae hoc pacto per ordis nem sunt constituendae.

De Ordine barram eoniurassionum,

inuenimus Gniunctiones recto, usitato ordine,mue suit Enim, Autem, Vero. sed

tuisse biee omni demulto pl&rd'cle cognoueris Ciceronisscripta, o in primis epit olds lectitabis.

Quo iure &c.Hῖc autor expressatum in litera coniuractionum venustum in oratione ordinem docet habere. Et duo tangit.Primb praeceptionem.Secundb nos horatatur Ciceronianam ad doctrinam, excitationem huius praeceptiois hahere si cupimus.Secundu ibi,Sed tu in

Enim coniunctio rationalia est, non in principio, sed u lassi medio collocanda:vt, Meritb te amo, saepius enim de Cuchinouc. me bene meritus es Istae vad coniunctiones rationales, v vi

314쪽

na, quia,qna,M,quadoquidem, quippe, nempe, semper praeponunt: nal,& inuidem interdii prςponunt,inter' dum Vab interponuntur: uti No mireris obsecro,qubcltantopere ex te literas peta,earia est a corti cometindo.Hae duae colunctiones Uerb M Autem,significantea idem quod Sed,nuncν praeponun sed semper interponuntur,disserenter tamen,quia Autem negationi postponitur,Uerb praeponiξ: Ut, Ioannes studiosus est, non aut ingeniosus. Uel, Studiosus est,ingeniosus verb no. Praeoterea dicimus Enimuelli, Tumuerb,Atuerd, Saneuerri Ιrauerb,Iamuerb,non tamen dicitis Enimautem,Tu autem,Atautem,Saneantem, D sic de aliis.Verum comiunmo aduersaliua in principio orationis ponitivi, Te huc ventum arbitrabar, verum mea opinione deceptus, rem aliter euenisse cognoui.

Memoriae proditum est. Praeceptum C X X X.

Multa enim talia ornatistime usurpatur vas iis eum significantiis:vt, Memoriae tradere. Mindarescriptis,Maudare literarii monumentis: quos ri ferme omnium eadem vis est: ed Mandare niemos ris, aliud bibi vendicare videtur.

Memoriae &c. Autor hic multas orationes 'nonΠmas scripturam alicuius rei significates exprimit. Et duo agit. Primb instituit. Secundo significantiam teius orastionis Mandare memoriae subitigit. Secundum ibi,Sed

mandare.

Interpretatis Clioblouedua.

C moriae prodere,vel tradere, est scriptii relinquere. cu xi Q Unde res memoriae prodita,vel tradita dici quae in scivi pus redacta caevi,Memoriae prodita est Romanos qua hello,tum virtute caeteris praestitisse. Memoriae traditum accepimus Romanos a Troianis ortu duxisse. Mandare literis,uel literarii monumentis,idem significat: vi, Egreν

315쪽

CUM COMMENTA. ASCEN. 3Π

Da illustriit viro tu facta Iiteris madata sunt. Uel, Praeclara nobilium Visorii facinora literarii monumentis tradista,mandata. sun Memoriae mandare,est animo ree ner siue memori mente codeme. Et quos plericis inepte dicutiretinere:Vt Quaecum clidiceris, memoriae manda. id est,animo fige,Vι menti tenacius haereant.Nihil te se re existima,nisi quod memia, et mandatum fueriti u sic de consimilibus.

Fullit mel e res. Praeceptum C X AMI Alli, verbum tritum est apud Ciceronem, Fallia. . me haec res,dicimus:fallit testes:quod eostfri r tur, I decipit.

Eallo &c.Hic autor naturam verbi Fallo, significans tiamo a Cicerone usurpata tangit. Et litera non diuidie. Interpretatis Clicbiboueana. Falto,pro decipere, D frustrati,nominatiuum exigit si, EXPOssao.gnificantem illud,quod aliquem fraudat, D accusatiuu Clichtho. significantem personam,quae fraudatur .vi, Haec me sosellit opinio.Uergilius,Nec me mea cura fefellit. In voce vergilius passiva petit ablatiuum sine praepositione: vGFalsus sum mea sp Sabinus, Fallitur augurio spes bona saepe suo. Sabinu alte sua opinione falsus est.id est, fraudatus,

Missum facere. Praecep tum C X X XII. yy istis cercid est dimittere,venustum, orandium est.Nam missam banc rem facio, signis sedi dimitto illam rem.

C Missum facere &c. Impraesentiarum autor orationis constitutae in Facio verbo, u Missas, sa, sum, participio, tum significantia, tum venustatem,tum freque em apua oratores usum exprimit. Et lite ra non scinditui.

Nacla, verbum ornate ponitur cit hoc accusativo par EXposiamticipiali Missum: in quolibet genere, ra virolibet nudi Ciichtho mero, pro varietate substantiui additi: ut, Te missum

v liii

316쪽

m ELEGAM AUGUS. DATA L

lacio. id est dimitto. ren,Nos missos laco pro,sa Antiquum enim est imperativam, M oblatocii huius verbi Facio, o tamen Ouidius usus est in secunda epistola, Psylli tace expectes Demophoonta tuum.Item in epis stola Laodomiae ad Prothesilaum, Et dicetireseras arama,face ista Ioui.Nam ratio carmims non admittit Demonos llabum,n longui d-missa faciamus, ita

Ue Ne quidem. Praeceptum CXXXIII Dboe s in eadem oratione duae hae partienti Ne, Quibin, puli Ferrini sunt,siquis 'erit

ni quidem. Significat enim,exempliedusa, no fostum novis,sed nes etiam dudiui. Iteni aliud Memplum: Dis Issopbtie λιld Donoeritus non solum non intermittit. Iedne remittit quidem. Remittere timque philosopbi , est remigius pbilostpbari laterinittere,ad tempus prae/termittere.

Ad hoc &c.De pulcherrimo particulam Ne,n Oridem situ in oratione hic autor instituit.Et duo agitiPrismb praecipit . Secundb exempla assignat. Secundum ibi,ut ne audiui.

- . Ne)pro Non,eleganter habet post se hanc dimonem Quid rialiquo tamen interposito: vGTot,ac tantis virtu hQ0M.tibua ornatus est Cicero,ut nes una quidem ei deesse Vis deatur. Adeb firma erit tui apud me beneficii memoria, ut ne ulla quidem obliuione aboleri possit uni.Ubi a tem in prima orationis parte hae paniculae ponuntur, aliquid interdum subauditur,x subiicetur intelligendum: vi,Ne vllas quidem gratias egit. id est, non modb grotias non habuit, sed ne* vllas egit. Frequentius tamen in secuti parte sententiae locatur ad rem minorem, prae

317쪽

cedente Non molli cum negatione ad rem maiorem: ut,Hic non modb mihi non est gratus, sed ne iucundus quidem. Et summatim, ubi in oratione Latina ponitur negatio,eius loco fere semper poni potest, Ne quidem. Quintilianua in primo, Gaudemus siquid licentius di= Quintillan . xerint, verba ne Alexandrinis quidem permittenda de' liiijs, risu,&osculo excipimus. Democritus philoso3 Democritus - phus ex Abdera urbe Thraciae oriundus, & hi nc Abaderites vocatus est,de quo vide Diogenem Laertium. Intermittere, relaxare, interrumperer ut quum quis ccepto desistit,rursum operaturus, ille intermittit opus.. Sic intermittere studium,est illud interrumpere.Remit re,od studium,est ipsum diminuere,&minus diligerer, quam ante, illid exercere :vGRemissior in Ioanni literas

tum cura,quam ante fuerat.

De ordine plurium sine coniunctione. Praeceptum C XXXIIII.

do plura ponimus, prasertiuisue copulatione, qui articulus est, di si idem videntur significare, quod

drati, probeniti est. Nam Probanda,est magis: quod

si dirimi iudicio. Magistratus diligere, amare, colere debemus. Probatissimos viros omnes homines vermistur,obstrum admirantur. Quae turpia, obscoena, trare Via fuit ea furere,' perirari debemus. Virtustis,qscuis indidi se'.N officium babet decessos nem actionis. Sed in bis quos ordo quidem spe landus est,quodsi trium,quorum duo partem aliquam signflacent,tertiumst communius, id profecto plerunq; debet tu fue collocari,nisis ebdbuerint quoddm generis mo do,tune enim econtrario fi:quod nune liquido, ec pera picuo patefacim memplis ac prioris quidem exempla

318쪽

est:Omnis in addiscenda virtute,cura, opera, diligentia ponenn est.mὶ enim Cura consilium animi,Opera cors poris, Diligentia virus complectitur.Item,In republisca plurimum indu Erue,laboris, temporiς ponendil est. Amicos consilio,viribus, opera, adiuuare debemus. Altrarius nota Mempla sunt: Non junt per se res commodis expetendae, diuitue, honores, voluptates . Commodum enim generis locum detinet, cuius species sunt multae,

puta quas moido enumerauimus. Atque iton enim etia'Mes,bomines,leones,equi, boues, bonum videntur aps

petere. Sed utcuui presse habeat, si muliubi ut uod pruris est, debet poni in fine.Idm ad alid procedamus.

Sed ea Dc.Autor hac in litera plures sine coniunmoν ne dictiones ornata in oratione simare demonstrat. Et quatuor distinguitur in partes. In prima, praeceptionem ponit de plurium situ dictionum, se habentiumui magis& minus,quarum neutra partem alicuius totius imporatatan secunda,aliam dat institutionem de trium situ dis 'ctionum,quarum duae partem importantitertia verb tostum, grammaticorum, logicorumeti sententiam inseren'do,qui prius locant genus, posteriusverb eius species, ut appositionem,restrictionemo obseruentan tertia, suam ponit resolutionem,& grammaticos, & logicos cara pendo. In quarta, se excusat ab ampliori processu. S

cuncta ibi, Sed in his. Tertia ibi, Sed utcunni. Quarta ibi, Iam ad alia. Item duae primae partes diuidi possent in regulam, & Gempla, quas relinquo diuisionea tanquam faciles.

o. O.

Haec regula in tres par cs diuiditur. Prima est, Quans do multae ponuntur dictioncs sine copula intermedia, idem significantes, una tamen maius, A altera minas

319쪽

CvM COMMENTA. ASCEN.

lam importet,iunc quae minus significat primb poni, Terenti es quae vehementius in fine locari' debet, ut fiat gradu tim a minori ad maius progressio. Terentius. Adeo ne me ignavum,adeb ingratum,aut inhumanum putes,ut neq; mecdsuetudo, neq; amor, necti pudor commoueat Idem in Eunu. Pergis scelesta mecum perplexe loqui quid ais sacrilega quid ais venefica: Omnes tibi opes, operam,studium, animum, denii meipsum tibi deuo νu .Laudare,est voce,u ore,aliquem comendare: Pr hare,est alicuius virtutem animo approbare: Hoc ergo maius est illud minus,quemadmodum vocis iudicium. animi iudicio est inefficacius. Similiter Diligere est meo

diocriter,Amare vehementer,Colere cum Veneratione: postremum ergo maximum est. Uereri est cum reuerenνtia timere:Obseruar est venerari,M honore quem amast

mus prosequi:Admirari, est ob virtutia magnitudinem admiratione capi: quare postremum vehemcntissimum est urpia,inhonesta, quae virum studiosum minime descennobscoena,lasciua, scurrilia,&praeter honestate fore didc,ac petulanter dicta,aut facta: Tetra, horrenda, n tanda, infanda: Foeda,quae ad eb execranda sunt, ut nararata audientium aures offendanti quare hoc ultimum maximum est. virtus,est animae habitus ipsam permciens,at opus eius bonum reddens. Officium,est icium virtute procedens operatio: M hoc quidem maius est, quandoquidem laus omnis ab ipsa actione surgitiNon enim ob habitus tantum comendamur, sed ob bonas, quae nascuntur ex illis, operationes.Adde officili finem esse virtutis,quia ob officium exercendum ordinatur.Fis .nis autem praestantior est his, quae sunt ad fincm: ut in morali philosophia latius discutiendum est. Secunda pars est,Si tria sunt in oratione, quoru duo cuiuspia rei partem tantum denotant , u tertium complectatur to. tum,tunc illud generalius in fine collocandum est: vi, Amicus amico consilium, vires'. operam praestare do t. Nempe Consilium animi cst, Uires corporis,ope ra Virunt complectitur. Tertia pars est Si multa

320쪽

3is ELEGAN. AUGUSTI. DA ΤΗΙ

in oratione eadem ponatur,quorum unum se habet ut magis commune ad caetera,quae sua significatione coinplectatur,quod communius est praecedere debet,& spescialia sequeri, nis virtus, fortitudo, temperantia, is heralitas,laudem meretur. Animalia rationis expertia, equi,boues,asini, longe sunt homine inferiora.

Praeceptum CXXXV.

MVltet tire gemin tio in quibusadni fani verbis

inmitis,quam adverbiis, tenti valet, quanti nomenJemA, cunq;: ut qui sessis, pro quiscunq; quotquot, pro quotcimq;: qitauiusquantus, proquetutuscunq; quali qualis, pro qualiscutis: vi ut, pro utcunq; ubiub pro ubicitus.Et id aduerte diligenter.

Multoties &c. Autor hὶc infinitorum geminatorum expo sitionem tum nominum,tum adverbiorum tradit. Et tria agit .Primb praecipit.Secudb exornati Tertib nos hortatur ad hanc praeceptionem memoriae mandanda.

clictahoum, dictio,composita cum Cunq;:vt, Quantumam tum: id est, uanssicunt: omo,pro Quocul: Quo . tiesquoties, pro Quotiescunt. Terentius, Iam ubiubi Tox v erit,inuentum tuum Pamphilum,& adductum curabo. Et petunt hae dictiones neminas orationes, quoniam

uno verbo sentcntia non coplent:vt,Hoc quidem negocium expedia,utcunq; serent vires. Praeterea coponum

tur praedictae dictiones cum,Uis: vGQuiuis,Quantumsuist, ouis,Ubiuis: D significant idem quod ipsimet compositae cia,Libet: Ut,Quilibet,Quantumlibet, in libet,Ubilibet,scilicet indissetentiam personae,quantitast

SEARCH

MENU NAVIGATION