Augustini Dathi Senensis Elegantiarum linguæ Latinæ præcepta cum familiari Iodoci Clichthouei, ac Iodoci Badij Ascensij enarratione, nunc demum ab Ioanne Raenerio diligenter recognita. ..

발행: 1539년

분량: 540페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

321쪽

cvM COMMENTA. ASCEN.

ti vel loci,vel cuiuspiam alterius res:& unum tin requis tulit verbae. ut, ubiuis loci maneamus. i. in quocunt i co placet:vel petis. Illud etia non est omittendum,mba

uis Quicunq; ,M Quisquis idem significentino in eoodem modo flectunt,nec eosdem retinent casus :na Quiscunt per ocs casus utriusq numeri in triplici genere descii iur,nec ullus casuu au i ntegra declinationem facie alium ci deest .sed Quisquis,geminata dictio, solum illos habet casus singulares,& pluralcs, qui nominatiuia sim gularem syllabis no excedunt: caeteris aut nio in syllabis supercrescentibus,caret. Quare in singulari numero nuit habet in omni Zener accusatiuu,& abitiinvKQuisquis, quemquem, quoquO. Quaequae, quamquam, quaqua. Quicquid quicquid,qucquo.Et caret genitivo,& clatis uo singularibus, nim in syllabarum numero superantis hus: non em dicimus,cuiuscuius,cuicui.In plurali numero nominatiuum,& accusativum pluralem tin habet:vi, Quiqui,quos os. Quaequs,quasquas. v v quae quae, viro P nominaliter scripto ma Quael, ubi secunda

pars conivnelio est correpta, venit a Quis , M signiocat omnis, de quo nunc se Oncm n5 agitamus.Carent

etiam supra proxime dicta gto,dativo, & ablativo plus ratibus,qubd hi casus plures nio syllabas habeant. Vicismus em nuncP Quorumquorum, quibusquibus. Licetem ars omnes admittat casus, usus tamen quem penes

arbitriu est,& ius,& norma loquendi limoi excresce res casus no recipit.Et qm de copositis huius dictionis is,incidit sermo,no videbiξ huic loco incongruit, id unu de illis adiicere,qubd hoc nomen infinitu,siue prosnomen nihil em impraesentiaria refert in nio singulati Gminini generis,& nto,& acculativo plurali neutri goeneris,habet Quae,vel Qua,quod ,5 est intelligenda de ipso simplici,quod indisserenter altera illarum tenninationum in praedictis casibus habeat.Dicimus em in simplici in praedictis casibus semper Quae,nec un* recte Imquentes diceremus Qua,sed hoc roneicompositoru eius

positu esse coῖnoscat oes; aliqua ei'coposita habri,

322쪽

Ad quod clarius dignoscendii pontitur duae regulae. Prima. Omnia coposita nois Qui,& Quis,habentia hoc linium pronomen in principio copositionis,habent in no/minatiuo singulari foeminini generis, x in notativo,Macto plurali neutri generis,ae,ia non ,a: vi, Quida, Qui'uis, bicu ,Quilibet,habent NM,Qvquis, uaeci Quaelibet:&non,Quada,Quinis, uacun ,Qualis het. Item Quisnam, Quisquis, Quispiam, Qui sputas, Quis , uisa ,habent Quaena, uaepiam, Quae putas, Quae , uta P, Ω no.a. Secuda regula est,qubd composita huius nois Quis,habentia hoc ipsum nomen in fine,&no in principio,hahent innio singulari foeminini generis,u in nio,& accusativo plurali neutri generis,a,& non,ae:vt Aliquis, Aliqua,n non Aliquae:Siquis,Si, qua,& non siquae. Uergilius, Siqua tui Corydonis hohet te cura, venito. Nequis ,Nequa: n5 autem Nequae.

veigilius Vergilius in.Viii.finei. Atm hos nequa forent pedibus

' vestigia rectis.Simplicis aute nominis infiniti Quis, vel Qui,in numero singulari masculini generis duplex nominatiuus diuersa ut satis omnibus cdstat sortitur ossicia: . nam Quis interrogat, A non refert: Qui Vetb refert, .no autem interrogat in caeteris casibus eadem voce hus iuste Mnominis interrogamus,M reserimus,excepta hac neutra voce Quid, qua interrogamus solum: referimus. Mod nuncP.Ptbinde ab alicro neutri generis no multum

dissertiNam Quod refert,& interrogat,Madiectivi funigitur officio : nam substantivum eiusdem cum geneν ris,numeri,u casus sibi asciscit:vt quod mun', quod donum:nec alterum secti adiectivii admittit,nisi illud invim: substantiui transieriti in quod bonum,quod malia. Quid verb interrogat solum,aut indeterminatam reddit locuν itionem,quum significat aliquid, & substantivi naturam habet. Adiectivum enim & genere,& numero, A casu, sibi consorme recipit:vt, uid utile.quid dignum tantis meritis rependa Substantivum verb in eocle casu secum inuae habet,sed bene in Nnitivo casu positum; ut, Quid

323쪽

CUM COMMEN. ASCENSIL 319

Miimi habes Quid cau est qubdad me non veneris que admoda tertio u vigesimo p cepto lati' declarata est. Eande seruat disserentia in neutro genere cdposita huius pronnminis Quis,D Qui na quae o ante d habit,adiectivoru seruant natura: ut quodda,aliquod, quodlibet .quodcunq;: sed quae t ante d retinet,substantiva stant: ut quidda, aliqd,quicaa,quic , quidpia. Dequora quide compositorii,& simplicis natura latius tractada alius res quiritur locus.Nec debet qui si istorum acceptiones, Mquae grammaticae locutioni conducunt proprietates,ut exiguit aliquid relinquere,aut cotemnere: nempe & his recte intellectis certa patet ad eloquentiam via: quibus sane negle&ἔs,aut perperam intellectis, ne Latinii quidd monem quis P proferre posset.

Accedit. Praeceptum CXXXVI.

ET ia 4duerte dii teter, Accedit pro additur, psini

nitatissimum est,tam pulcherrimumvideri ilebet. Unde Ο Acesto ddditionem signat:vt, Ad meas miserias mihi deredit dolor. i. additur.

. EEt id &c.Autor luc harum significantiam dictionum Accedo,& Accesso,atq; eius verbi costructione innuit. Et duo facit.Primb praecipit, Secundd exornat. Secuduibi, ut ad meas.

Accedere,pso adire,a vel loci,Vel planae,sine prae secuerupositione rearit: vi, Accessi patre.Interati adiugi e praepolitio Ad.Teten. in Eunucho, Accede ad igne hunc,iam calesces plus satis. Inde Accessus,us,ui,nomen. i. adit'. Ouidius, uo ferar accessam terra paterna negat. Accodere verb M addi,& adiligi,datiuia exigit, vel aren cum praepositione Ad: vi, Malo malit accedere solet. Ad mea paupertate mihi accessit D morbus. Inde Accessio,adiesctio,crementum: vi, Siqua tibi sortunae accessio fuerit, ne mei sis immemor oro.Tantus est meus in te amor, ut

ne ullam qui de accessione illi posse fieri crediderim,

324쪽

32o ELEGAN. A v G U S. DATHI. De confido. Praeceptum C XXX VII.

pecto constratitur ed iungitur dativo,uluis ablativo casM:er in bis potistimum versatur,quae ad animum spectant: ut, Confido tua virtute,bumanitate, tuo missilio. idem de aliis huiusmodi.

Confido. Hic autor verbi Confido usurpatam apua Oratores constructionem exprimit.Et duo taugit.Primbinstitutionem . Secundb eius exempla . Secundum ibi, Ut confido.

nec accusativum cum praepositione Super,aut ablativucum praepositione In post se petit,ut plerim arbitrantur, sed vel dativum: vGTuae humanitati confisus ad te confugere decreui.Uel ablatiuum sine praepositione: ut ua qua in omnes uteris benignitate confisus, pem tuam implorare statui. Simplex autem Fido, modo dativum hahet. Mantuanus, Fidite virtuti,fortuna fugacior undis Non manet,& certam nescit habere domum.

Modb ablativum: uti Tua fisus beneuolentia intrepisclus ad te accessi. A Fido, Fiducia, in bonam partem. AConfido,Confidentia,in mala partem accipitia, pro maTGentius. lefaciendi impudentia, & audacia.Terentaurio ingemtem confidentiam. Credo,pro committo.

Praeceptum C XXX VIII.

CReis clitos pro committo ometissimum est: vi, Credo tibi consilia med.Credo tibi grandem pramni .ersic de aliis.

E Credo &c. Autor hic significantiam vethi Credo ab oratoribus usitatam ponit.Et duo facit.Primb praeceptione dat Secundb eplificat Secundu ibi, Ut credo.

Declara

325쪽

Credo, pro comitto transitiva est,& dativa cu accusa Expoaodo. tiuo postulat: vGCredo tibi negocia mea.Uerg.Ausus se Clichtho acredere coelo.Interduide hahere,etia trasitiuu:vt Quinatilianus in. vi.Crededii doctissimis hominibus, qui unis cum aduersorii solati u literas putauerunt.Unde res non est credita,quae no accipit fidem apud audientes. Uergi. Ora dei iussu nomni credita Teucris.Inde nomen Credulus,qui credit.Uergi.Sed non ego credulus illis.Inue Vog anitur hoc nomen cum accusativo mediante praepositioν ne In.Ouidius,Coscia mens recti famae mendacia ridet, Oxudius. Sed nos in vitili credula turba sum'. Et Credibile, odcredi potest.Incredibile,quod hominum fidem excedit. -- Denim Credere est fidere, & dativum solum petit. Verariti.O formose puer,nimium ne aede colori. Idem, N5hene ripae Creditur.

Grendis,Mdior,vel Minor natu. praeceptum CXXXIX.

tis est,Mdior natu ometistime significat senioressicut

Minor natu, iuniorem e Grande &c.Hoc in loco amor, quibus substanticis adiectuum Crande congruat: explicat. Et tres scinditur in partes.In prima, saepe dictum agit.In secunda, ex φpla ponitan tertia,harum orationum Maior natu,& Minornatu,significantiam assignat. Secunda ibi,Sed hic. ma ita,Et quia.

326쪽

interdum moli,ut gradia saxa,& aedificia,rem dicimus. Amibuitur x pecunis: vGHic grandi pecuniamultatus est.Praeterea proli:vt,Hic filiorum est grandior. Denio aetati, u caeteris quidem frequentius: vi, Hic est grandis

aetate, quo , natu. id est, perfecta aetate. Grandior aevo, quam Ioannes. i. maiore habet aetatem. Grandissimus nam,id est annis,& aeuo maturus,sive grandςuus. NM

tu verb ablativus est singularis aetatem significans, & readi ectivis cuiuslibet gradus excessum, aut diminus menta significantibus additur:vGIoannes estmaior natu, quam ego: id est,senior. Maximus natu: id est,antis quissimus. Sum minor natu, quam Ioannes: id est, tuonior. Ego sum minimus natu fratrum:id est, minima inoNςstot ter fratres aetatem natus. Nestor filius Nelei rex PUli necetos annos vixisse memoratur: ut ipse apud Ovis dium de seipso refert, Annos vixi bis centum, iam ter

tia vivitur aetas.

De Parenthesi. Praeceptum C XL.

I iiper, iid illepidast interpositis nonnuiti a in

oratione, a s interiecta paren mesis: vi, Dedisti ad me cli mea summa est voluptas suduistimo lit ras.Omnes amicos nisi fallor plurimum admiror. Scire velim ea dirus est amicorum con uetudo quid nu' per in edusa Marci Antonii egeris. Et ita demum re possulante nostrum ordiisnem burufiodi interpositionis bus a pergamus.

Uusuper &c.Autor hic ad venustam parenthesis interspositionem in oratione nos hortatur. Et duo agit. Primbinstituit. Secunab exemplificat . Secundum ibi,

ut dedisti. Estinatio Cliubiboueana. Exposiaod. Parenthesis, Latine interpositio dicitur: u est integrae Clichthoue . Rntentiae inter alterius divisae partes interceptio; duo'

327쪽

hus. semicirculis a sententia cui interponitur,distingui solet.Ea ornatissimam reddit orationem, si modb accommodate, M decenter fiat,nel nimium frequens, sed masteria orationis expetere: H, Me vltima ut ita dixerim suspiria trahentem,ad vitam reuocasti. Tuae literae sumo mam mihi oede voluptatem animo meo attulerunt. .. PVirtus ut mea seri sententia) caeteris dignior habenda est.Si tibi vita quod dii iubeant est superstes, mirum in modum gaudeo: sin languida quod superi avertant valetudo,tuam sortem doleo.

De Inerebruit. Praereptum CXLLHAEc res apud me increbruit ,sere: fuissent, ad aures peruenit.o' rei notitiam significat.

Haec res & Hic autor significationem expressae in iis tera orationis ponit,quae diuisione non eget.

CCrebrescere,frequentius esse,& augeti significat.Uet, Ev5 Citavgilius,Crebrescunt optatae aurae. Inde Crebrescere, si menti oratione diuulgari,& ad cuiuspiam notitiam peruenire.& accusativum petit significantem personam,vel iocum cia prxpositione Apua: H,Huius rei fama apud nos increbruit,

Vt nos ii fire quid dicamus. Gaeceptum CXLII. Udρ bως rem Poro,praeterit me urit me aret me,buius rei neseius fini gnarus Iuni, borestentiam me figit.

CNescio iaci Impraesentiarum autor plures Orationes 'non'mas ignorantiam rei venusu exprimentes notat. Et litera non partitur.

IE Trifariam rei alicuius ignorantiam exprimere poma ExposLIosmus. Primb ponendo personam ignorantem in nomis Clichthoue. nativo, M tam ignoratam in ac sinuo cum istis vin

328쪽

his Nescio,Ignoro: H,Nescio huius rei Veritatem. cundb ediuerso,ponendo rem ignorata in nominatimo,& persona ignorantem in accusativo cum istis verbis fusgit,praeterit,latct:quae interdii significat ignotum, & inscognitum esse:H,Huius rei veritas me fugit, Illius rei novergilius licia me praeterit. Vergilius,Nec latuere doli fratrem I nonis,&irae. Terub ponendo personam ignotatem in nominativo, aut altero quocu 3 casu, rem ignor tam in genitivo cum istis adiectivis nescius,ignarus, it scius,imperitus, ignorans : vGHuius profectbsum res nescius.Istius Ioci sum ignarus.

Relipium est, pro re ALPneceptum CXLIII.

magno cum ornam,id significat. Exemplum est: Omnia tibi ,natur O fortuna tribuit, reliquum est ut bene,s laudabiliter vivas.

Hoc reliquum &GAutor hic elegantem usum Iiuius rationis, Hoc reliquum est,significationem. ostendit. Et: duo facit. Primb praeceptionem dat. Secundb eam exemplis declarat. Secundum ibi, Exemplum est,

i. Q Reliqua est,pro resta post se requirit coniunctionem vinuloue. Vt, cum verbo optativo:WGCum claro'olleas ingenio,ia egregios praeceptores nactus fueris,reliquum est ut listeris insudes. Quum tibi superi optimos praestiterint potentcs,ia animum virtuti natum,reliquuin est ut pro vistibus hene agas .Sic dicimus,Nihil spei est reliquum. Ible nihil pecuniae reliquum fecit.

Vulgo.idet hvsis. Praeeeptum. CXLII. RVmor est vulgo .id est,ubis, comuniter dicitur.

ornatus es sermo. Rumor&c.Hic autor significantiam adverbii vulari primit, Et non diuiditur litera.

329쪽

CvM COMMENTA. ASCEN.

Comuniter hamare significat Fod apud omnes, siue Exposs. Imquod in omnium ore versatur. Rem enim est conium Clichtho. rem,collerem, & simul: H, Illi communiter victitant. Ouidius,Dij. 6 communiter omnes.Uulgb aut aduera Ouidius hium sigificat ubi ,& quod inepte per Communiter mgnificatur erentius, Uerum est, quod vulgb dici solet: Terenitus Omnes sibi malle melius,quam alteri. Quintil. in septis Quintilian'. ,Uulgb dicitur,scelera non babere consilium. Accipere,pro audire, cognoscere. Praereptum CXLV -

dicitur:vt, Accepi rumoribus. quorum incertus est uirum KΑ epi hominum fama.quae certo austore continetur. Aeeepi nunEis. ἁ est, nunciationibus. quos nuncios is, qui mittitur,fert. Accepi literis. quas plerus ab amicis deeipimus Et ira in millimilibus locis.

Occipere &c.Impraesentiarii autor quid verbii Accis pio ornate significetiornate exprimit.Et duas laabet paroticulas.In prima, institutionem ponit. In secunda, eius empla subiungit.Secunda ibi, Ut accepi.

natorationem,si accusativo iungatur,u ablativo intera cedente plerunt praepositione' ut, Tibi bene csse ex tuis lueris accepi. Amicum meum. bona valetudine esse m v. - nuncio accepi.Uergilius, ua facere id possis, nostram nunc accipe mente Praeterea Accipere est habere, siue pati,& quibusdam accusativis iunctu splendida reddit orationem: vGHic vulnus letale accepit id est, Vulnerast Iuvenalia. est. Accepi iniuriam, cladem,&c. Iuvenalis, Quadoqui3dem accepto claudenda est ianua damno.Rumor,& Famaret declarat autor,disserunt: bd Rumor est rerum

nouarum sine certo autore.Fama autem rerum recentiu certo autore vulgatarum.Nuncius est modb illa,qui naρ

ciat aliquid,& tunc active capit modb illud quod num

330쪽

us ELEGAN. AUGU. DAT MI

riatur, & tunc pastae: ut, quod vulgariter dicunt, in3hui bona noua: sic rectius dicitur, Laetum accepi nun cium.Tristem de fratris obitu nuncium accepi. Idem Ognificat, Nuncium, nuncii: vi, Iucunda, aut tristia a cepi nuncia.

Ηfee,hosce misee. Praeceptum CL VI. ' ' π Ronominibus artisularibus demon stativis reus ueuerunt oratores duere, ee, adiectionem in bis

CPronominibus &c.Hic autor quibus in casibus syllaν hica adiectio,ce,pronomini hi haec,hoc,concinne iunρgatur, ostendit. Et duo agit. Primb praecipit. Secundb' exemplificat.Secundum ibi,Ut hisce.

ExposLIOS E Pronomen Hic, in casibus exeuntibus in,s, suscipitClichthoue. hanc syllabicam adtemonem, ce: in huiusce,pro huius: huiuscemodi,pro huiusmodi: hisce,pro his: hosce,pro Terentius hos: hasce,pro has.Terentius,Hisce,amab5,tu non inodiabetes Et capiuntur haec composita sicut A simplex

demonstrative. Praeterea in casibus desinentibus in,c, .. componitur idem pronomen cum hac adiectione, ciner . . Vt hiccincilio in hunccine, hanccine, haccine, haec ne:& capiuntur haec omnia interrogative. Resoluuntur enim per suum simplex,u adverbium interrogandi Ne. Terentius,Hoccine est humanum famam, aut inceptu

Hoccine est ossicili patris id est, est ne hoc humanum foctum hoc ne est officium patris Eodem modo Siccine adverbium. id est, sic ne: ut, Siccine accepta beneficia rependis

De rediistitione buius praepositionis Cum. Praeceptum CXLVII.

I e praepositio, quae primoni solet, po 'Onitur, etiamsi simifieantia eadem manet: V in crustissuam quidem semper, tua sunt,Mecum, Tecum, S

SEARCH

MENU NAVIGATION