장음표시 사용
371쪽
nus homines.Multa id genus exempla passim occurret. oues,capras,houes,equos,& caetera id genua animas ita pecora vocantur.Possumus etiam ipsam particulam, Id genus, & ornate *iidem in genitivum eius generis transferre.vi, Multa sunt eius generis animalia. Cicero ad Cicero Lentulum, Non eius genetis meae literae sunt,ut eas ai
spere:vLGella res est ex sententia. uod est, prout optasamus. Tibi id euenit ex sententia.Et multis in Leis con ulter.
Ex sententia &c.Impraesentiatum autot huius signim cantiam orationis,Eκ sententia, manifestat , duo faciem do. Primo prscipit. Secundb exemplificat. Secundu ibi, ut gesta.
Ex sententia significat ex voto, ad votum,secundum Exposi, Ioades acrium nostrum. Nam Ex interdum id,quod prim clicii Q.
otio Secundum,significat:& Sententia,voluntatem,animi. arbitrium: vi,Si tuum amorem cosecutus suero,Οia mihi ex sententia succedent.Cice.ad Len.Illud tibi assi ramo,si rem istam ex sententia gesseris,optatam fore. NON. nunt interponitur glus,Animi: vi, Amicum mihi nam sum re animi sententia.i.ut animus optat. Praeterea Senotentia propo situm significati re.Ne is suam mutet se tentiam. Sic dicimus, Ab hac animi semetia nuncν disces dam .Denil sententia, iudicium,vel opinionem signim caninde Rogare sentetiam,est alicuius iudicium super aliqua re petere. Dicere sententiam,in quid sentiat animus verbis aperire.Ferre sententiam, est consultatione facta trem iudicare:vt,Iudex hanc tulit sententiam.i.iudicium.
372쪽
Inferre &c.Autor hic significatione orationis, Insero iniuriam,explanat.Et duo agitiPrimb instituit.Secun significantiam imus Orationisampetum in quepiam s. cio,concludit.Secundum ibi,Impetum in.
praeter notam significationem qua intra H Cuci QOν quem locu portare significati Vergilius, Inferretq; deos Latio significat contra serae,siue ingerere, M in malam partem accipietivi, Hic mihi iniuriam,& damnii intulit. Omniu sceleratissimus est, qui scelestas manus in paretes inserte no erubescit. Et petit post se dativum cum ac satiuo,vel loco dativi accusativum cia praepositione Intvt.Intulisti mihi,vel in m vim. Facere impetum, est inouadere quempiam,& ei insultare.Adoriri verbum deponens,clam, M subito aliquem inuadere significa eten. tius, Hic si me in veris nuptiis adortus esset.
Ddrevenianti Praeceptum CXCII.
centiam concedere. Ab initio aetatis habui te asmicum. Amicitia inibi tecum et Ui toleris annis. aparuulo,d primis aetatis temporibus,d teneris set Gradiei dimni unguiculis,ab incunabulis ipsis: Thmoi. Imr malis aetas pulcherrime edolefinitiam significat.
EDare &cQuid haec oratio, Vo veniam, significe mi praesentiarum autor manifestat. Et duo tangit. Primbispe dictum . Secundb aliquid ab adolescentia contion tum eleganter exprimendum multifarie docet Secudum ibi,Ab initio. Interpretatio Chistbouerus. Expo Clich. CHoc praeceptum duo complectitur.Primum,Dare veniam, est parcere,ia commisso crimini clementer ignoν stere.Deus dat veniam delinquentibus.E tiam Date veoniam, est concedere Iibertatem alicuius rei agenda H,Ioannes dedit mihi veniam abeundi. Uenia enim
interdum est perpetrati criminis remissio;interdum verb
373쪽
libertas,&permissio: H,Uenia tua dixerim. quod saluo honore, ves salua pace, vel salua gratia ,inepte dicitur. Socundum huius praecepti documentum est,qudo multis modis posscimus explicare hanc orationem, a principio iuuen:ς, vcl aetatis.Hic ab aetatis initio literis operam de dii.A teneris annis literarum studio vacavi erentius, Terenta , Ego post P te emi a paruulo.id est,ab ineunte aetate:ves, Cicem. a tencilis annis.Cicero,Praestate eum,qui a tenetis ut Graeci aiunt ungiculis mihi cognitus es. Idem ad Lenν tutum,Te voli admoneo,ut omnem gloriam,ad quam Quintillaesa pueritia inrammatus fuisti,omni cura,atq; industria cosequare. Idem ad eundem,Refero me ad mansuetioris musas, quae me maxime,sicut iam a prima adolescentia, delectarunt.Sic dicit Quintilianus, Natura tenacissimέ
sumus eorum,quae rudibus annis percepimus.Qui a teneris annis virtutem coluerit,profectb spectatissimus est. Iuvenilis autem adiectuum a nomine Iuuenis dedus Elum,issis nominibus annus,aetas,aeuum,adiunctum sis gnificat adolescentiam.i.aetatem,qua homines pueritia transgressi ad adultam aetatem procedunt: ut, Iuvenilisbus annis virtus colenda est.
cialium consuetudine significat foedus compon re:vLPesepe ictumseu Percussumfoedus est.i.astitutumo compositum.
Ferire &αHῖc autor quid haec locutio, Ferio Reduri designet,eleganter exprimit.E t duo facit.Prime, praecoptum tradit. Secundo exemplificat. Secundum ibi, Ut Perispe, e
cem pacto firmare. Et idem significat Componere fra 'dusin Constituere foedus.Idem quot est Inire scedus,
Dac fadus, seu Percutere induma ostremus loquen
374쪽
di modus ex ritu secialiu origine traxit.Erat efii fecialest. legati Romani d res populationibus,velbello ablatas, repetendas missi,qui si n5 reddebantur ablata bellum ita ,q abstulerat,vi hostibus, dixerunt.Si vero redde/hat,inierat pace cum hostibus,pro qua firmanda,praerercsteros ritus,porca silice feriebatur in fronte diectis precibus: ut Iupiter optimus maximus ita,quinimmo tantb grauius,quantb diuina virtus humanς pristat,seriret ei qui prius copositu foedus violaturus ediet. Hinc foedus dictu est,qubd ibi porca ut sentitit n5nulli foede mactahatur.Per participia ergo dicimus,Foedus ictum,pactii, intra,firmatii,cdstitutu,copositu, percussum. Contra, tomerare, iolare,frangere, rumpere .corrumpere, confansdere foedus dicimus, initum concordiae pactum lacore irritum.
Est mibi nomen Scipioni. Praeceptum CXCIIII. sti tibi nomen Scipioni Scipioni cognome Afris edito fuit.Cui pago Troiano nonae est. Vsite de res lici is dativo ce u perusiitate,de pulcberrime illeis tur.Qitie eddemsessuis quoque modis dicitur,fedfrequE
tius modos superiores apud eloquentissimos, doctis
simos viros inuenies. Est mihi &αQuemadmodii proprium alicuius nomevenuste possimus e rimere declarat.Et duas haberpartes.In prima Odia apud oratores usitatiorem ponitiIn secunda,la excusat ab alioru assignatione modoru. S uda ibi,Quae eadem.
Expo clich. CNomen alicuius variis modis explicamus. mb vera vocativo: vi, Hic vocatur Cicero.Uergilius,Estiscus,Hesperiam Graii cognomine dicunt. Secundb isto ablativo Nomine, vel Cognomine, adiuncto nomini proprio cuiuscunt casus:vt,Imperator nomine Iulius, no minus literaru, quam helli studiosus fuit, Pompeius
375쪽
cognomine Magnus, Vel cognomento Magnus, egrogius fuit. Terrib per verbum substantiuuin,& nomen proprium in nominatiuo:vt, Est mihi nomen Ioannes. Quareb per verbum substantivum,& nome propria ingenitivo: vi, Est mihi nomen Ioannis. Quintb petvota substantiuit,& nome propriu in dativo: ut,Est mihi nomen Ioanni.& hic postremus elegantissimus est. Uergilius, At puer Ascanius,cui nunc cognomen Iulo. Praeterea ut ex putoribus deprehendere licet recte dicimus, Habeo nomen Ioannes.Ouidius, ctea nome ha Ouidi het,candore notabilis ipso. Item, Habco nomen Ioam Uergilius nis. Vergilius, fiternum. locus Palinuri nomen habes hil.Denit Habeo nomen Ioanne. Uergilius, Kneada Ichmeo nome de nomine fingo. E t si qui similes inueniant.
Αiunt, licunt,fertur. Praeceptum CXCV. OV triti in verbum volumus ostendere quod in ore populo est,utimur vel impersonali Fertur,vel persuali verbo Aiunt, nonatiui est Dicitur:ο eis singulis,Vt,praeponimus raro Itased interdum Quod. empla huiusnodi junt: Nam
Sirenas Ot aiunt fur a debemus dure redi ire.Et ιtem,
Nam ita fertur,vinusis tuta sitfides. Itemaurpe est tumultuantem quod dicitur de gradu deiici.
Quum &c.Hli autor eleganter exprimere pioverbia commune docet. Et duo facit.Primb prsceptione tradit. Secundb exemplificat.Secundu ibi, Exepla huiusmodi.
Explodito Clicbiboueana. Quum aliquod prouerbiu explicandu occurrit,illi vo F post Ioinuta per parenthesim interponuntur hi oratione ut set citinxi 'tur, ut dicitur, ut aiunt,ut dicunt,Vt memorant, ut perhis hent,& fimiles:quies hoc dictu vulgatu esse,ia frequenter usurpatu significemus:vi, Statera ut aiunto transilireno licet.hoc est,mediu in omnibus rebus tenendum est.
Bos lassus in dicit fortius figit pede. i.assuetudine Iogaritus,&frequeti exercitanoe deis' si a uocetiacitus iω
376쪽
urget.Non est ovis ut aiunt lupo committenda.& similia passim inuenientur. Sirenes tres nymphae factrunt,filiae Acheloi,in mari Sicula,quae suae vocis dulceodine captos nautas,& prdinde ad nauis gubernationῆ incautos ponto demessichantiVKsscs autem a Circe admonitus,& luas,& sociorum aures ccra obturavit,& sic
Bissua transiuit.Ob quod illae indignare in mare se praeφcipites dederunt.Sed hac velata fabula nihil aliud diuisna poesis admonet, voluptates cquς Sirenum nomisne denotantur a prudentishmo quo ,more V lissas, surrunt nuri da aure praetercundas esse,nec illarum illecebris capiens dos lanium virorum animos,alioqui blandimentis suis captum animum in facinus omne,& horredum vitiorupelagus illae praecipitarentapsae verb victae victores no amplius infestahuut,sed comparandae felicitatis commoditatem,& viam sua fuga prςstabunt.Mantuanus, truetitur cui victa voluptas Terga dedit,longi quem non fregere labores otium prouerbium sumptum est eκ Cicerone,primo libro ossiciorum dicent Fortis verb anismi,u constantis est non perturbari in rebus asperis, nec tumultuantem de gradu deiici,ut dicitur.Et significat vi Elam prouethium,turpe esse animo,qubd inconstans siuia in rationis firmitudine minime permanens.
Medii fur nosse. Praeceptum CXCVI .
teram eomprobat autoritas. Nonnunquam &c.Impraesentiarum autor orationis, Mediam super noctem vigilamus,significantiam notat. Et laeta non scinditur.
Deel duo Cliolouemd. Evo clich. E super aliquando significat ultra, M accusativum pestit,significantem tempus N.Mediamsuper noctem ve
377쪽
s LMediam super noctem opinaul.Hic medium supctem dormire solatii.vltra.Non minus eleganter capitur eadem praepositio ablativo iuncta pro De:H,Super hac re nunc verba facimus ..uper tuo negocio multa verba habita sunt.
Tendo. Praeeeptum CXCVII. Contr sermonem tuum tendo.id est,respondeo tibi. Sicut mTendo contra iter.id est,t bi occurro. sed bine baudin sequenti usu orato inuenies.
Contra &c.Hac in litem autor quid Tedo verbum accusativo iunctum cum Cotra praepositione significet venuste exprimit.Et ibi distributione non opus esti Elucidatio talistbouema. ETendere contra sermonem,est respondere.Uernin.Iκ. F possi lasAenei.Nil tendere contra,sed celerare fugam. Sie Teri, Ciichtho
dere contra iter,est obviare: H,Quu rus profici sister, Io Vςrgii Mannes contra iter meu tendebat.Tendere iter verbiomis vergilium is prepositionciest ire.Vergi.Quam super haud ullae postetant impune volucres Tendere iter pennis. Interdum omisso illo accusathio Iter,Tendere per se positum,estire.Uerg.Quisquis es armatus,qui nostra ad limina tens dis. Tendere gressum,etiam est ire. Uergi. Talibus incislat,grdinumo ad moenia tendit.Praeterea Tendere,est ex Τ erennaa. tendere.Terenti.in Phormi.Non rete accipitri tenditur,net miluo,q ui male faciunt nobis: illis,qui nihil iaciat, tenditur.Denu est castra ponere.Inde Tentorium.
378쪽
E Macte&αHῖcautor liuius stgnificantiam dictionis Macte manis stat.Et duo agit.Ptimb institutionem poδnit.Secundo eius exempla. Secundum ibi,Ut macte.
Elucidatio Clicbibouema. Expoaodo. A verbo Macto,as,are quod est hostias in sacrificium'.
Cliintho. caedere. Vergilius aurum ingente mactabat ad aras venit Macte vocativus singularis:id est, magis aucte,&exaltate.Caeteris enim casibus caret, quos in usu antis quorum qnondam fuisse Nonius Marcellus tradit Et costuitur cum ablativo sine prspositione.Uergi.Macte noua virtute puer,sicitur ad astrianterdum adiungitur ei verbum substantiuii imperativi modi: uti Macte virtute esto.id est,sis magis virtute exaltatus.Dicitur D pluralister Macti etiam cum ablativo sine praepositione, A cum verbo substantivo.Quintus Curtius lib.iiii.Vos quidem macti virtute estote inquit,qui primi intellexistis quanti, latius est fastidire regnum,quam accipere.
trium effingimus. Praeceptum CXCIX.
OV urs elicuius explicaturi fumus, lae genus,
siue locum gentili,de patrium nomen effugismus:quod qui secus effecerit, fortasse Latine licuius fit sed illepide penitus,atq; indecore.Vt quifuerit a Syracusiis oriundus,non de Surdeusis dicedum sed Syracusenus mon de Athenissed Atheuiensis .cπ sie de aliis.Atque in teneribus, de familuis, nos non, De,cum ablativo utimur t multi, sied inde uomen efficimus: ut non de Seduris,sed Semmis:uon quide de Gr cinis, sed Gracobus:non de CatullisId Catullus: non de Dra
ibissed Dathus.Quam quidem ad rem id merito asse
379쪽
rendumst quod Plinius isse aiebat,quod derivationes
non babenda G. rsulas,sed exeunt, termino turis uti is autoribus placet. Sisa Tauro Taurum, Taure Taurinum dicimus: π quos nos Romanos dicimus, dicunt Graeci Adboni eos. Quos nos Carthaginiensis,illi Corbidoneos vocant. Sed nitri is,us,dtipas,si ad loca pertinent,ste uentiores terminationcssunt:vt Albanen jis,Veronensis,Eleusimus, Tarentinus, Lacedaemonius,
Syracusanus, Arpinas.Alii quoq; sint eorundem nominu Mitus,sed hi frequentiore usu eelebrantur. Quod idem O in quibussam aliisfit,quae neq; a generis nos
minibusfluxere,vestiet vilius rut Terentianus Chresines,Platonicus Gyges, Socraticus Gorgias 'quae omnia
a propriis profecta fiunt,atque originem traxere. Sed cliue Hid bde se re dici possunt, tu ipse cogitatione comν plectere.
Quoties Dc.Impraesentiarum autor o nate explicareia genus,& patriam, unde oriundi sumus, docet.'Et quini scinditur in partes.In prima ae e loco, patriadi. In secunda,de genere praecipit.In tertia,hanc absoluit obie ctionem,an talia adiectiva certas habeant terminatioes. In quarta, tres eorum communes assignat terminatiosnes,ab aliis se excusando. In quinta,quaedam adiectiva a propriis nominibus hominum formari c5eludit. Secuθda ibi, Atin in generibus enia ibi,Quam quide. Quarta ibi,Sed in ensis. Quinta ibi, uod idem. Interpretatio Chebiboueaud. . Hoc praeceptum habet tres partes. Primb quod Expo Clich, locum aliquem elegantius adiectivo a loci nomi/ ne formato c quod patrium vocatur significamus,
quam substantiu ablativi casus cum praepositione, de , sumpto : ut, Uergilius est Mantuanus : non, de Mantua Romanus,non de Roma. Patauinus, non de
380쪽
Patavio.Tarentinurinon de Tarento, Caeterum operae precium est cognoscere,quo pacto a substantivis loco riun adiectiva formanda sunt,& id ne certa quidem rogula,sed duntaxat autorum usu cognoscendum est.Uaria autem est ipsorum derivatorum determinatio. Haec enim in as terminatur,ut Arcasan es,ut Perses .in is, Ut AtheniensisIn os,ut Tros: us,ut Dardanus in acus, in Iliacus:inatus,vi Thessalus: in anus, ut Romanus: in arus,in barbarus:in enus,ut Abydenusun eurivi Mithyleus:in cus,vi Graecus:in durivi Medus: in icus, ut Italicus in ius,ut Lacedaemonius:in inus penultima longa, ut Florentinus: in ous,ut Co :in sus, ut Cressus. Threissus: an, ut Acarnan : in ax, in Trax in YX,Vt
Phrix:in Ox,ut Cappadox: M sic de alijs facile apud autores inueniendis terminationibus dicendum est. Socunda pars est,Ad explicandam alicuius familiam,non ablativo cum praepositione De,sed nomine gentili uteridum est.Est enim gentile nomen adiectivum a nomine proprio familiae deductum: vGIste est Fabius n5,de Fuhiis, Dc. Tertia para est, A nominibus propri3s virm rum,& praesertim autorum cuiuspiam rei, eleganter foramantur adiemua possessiua significantia aliquid primitivi,& quo elegantior, primitivo refulget oratio:vt mistes Darianus,Pompcianus,Caesarianus,Marianus, AI Mandrinus.id est,miles Darii, Pompeii, Caesaris, Marii, Alexandri .Xerxiana acies. i. Xervis. Sic Terentianua Chremes.i.qui inducitur a Terentio in comoediarum fahulis. Platonicus Gyges.id est,cuius Plato meminit.Socraticus Gorgias,de quo Socrates disserit. Sic Uergili
nus Elaeas,de quo Vergilius loquitur in libris Rincidita
COηρr bέης rem,optime,de pervenuster die ut, praesertimsi ciborsi 'ardua. Quo pacto Cicero sepe utentur,vi de perfecto oratore, Ma