장음표시 사용
401쪽
octauo Idus. Hic naturalis numeri denominantis seruata est series,1 minori scilicet ad maiorem continue procedendo:sed dierum mensis ordo conuersus est, quod iis quidb manifestat eorum numerus ordinalis,quo ad primum mensis diem comparati denominantur. Nepe hic numerus conuerso ordine explicatus est,u maior ante minorem nominatus,immo conuersa serie continia seruata,maior paulatim ad continud minorem processit.Unde facile est cognoscere naturalem numerum ordinalem dierum esse oppositum numero denominanti dies Caslendarum,Nonarum,u Iduum,ut quum hic recto ordine praecedit,ille fit prsposterus:& quum ille recta serie incedit,hic ordinem conuertat,permutetΦ.Et licet hanc ordinis conuersionem non tetigerit autor,est tamen cognitu necessaria,praesertim his,qui primum hac alie imbuatur, nec assidua exercitatione cognoscunt quotus est
qui dies pro arbitrio sumendus a die Calendarum, Nonarum,& Iduum,nisi a Calendis,Nonis,M Idibus numerationis principium auspicati fuerint,v Iduli ordinem,& interuallum cognoscantiUt, quis non tritus ea tepore dicere nestiret quomodo nominandus est octau'clies Ianuarii,nisi a decimolenta,qui Iduum dies est,ino cipiens supputaret Idus, pridie Idus super duodecimuelem,tertio Idus super undecitrum, quarto Idus super decimum, into Idus super nonum,u sexto Idus sustoctauum,u tali numeratione facta cognoscet praefixum diem nuncupandum esse, sexto Idus Ianuarii, quod prius in promptu ignorauit.Prior autem modus longo usu peritis accommodandus est,qui ex diuturna assuetudine cognoscunt qualis cui diei denominatio an Ghui debenti ergo hunc in posterioribus regulis sexuam clum esse duximus. Nunc quot qui mensis habeat Nonas,MIdus,& quot dies ab illis denominatos, disctum est.Superest ostendere quot dies a Calendis dens minatos habeam.Differt enim ut ex secunda patet regula denominatio Calendarum a denominatione No.
402쪽
narum, & Iduum,qubd dies,qui denominantur Non vel Idus,illius mensis cuius sunt dies) Nont, D Idus
vocantur . Ut in Ianuario,dies Nonarum,& Iduum nos minatione notati, sunt dies Nonarum,& Iduum Ianuarii: sed dies, qui nomine Calendarum censentur, non
sunt illim mensis,in quo sunt Calendae, nisi primus cmiust mensis dies.Nam reliqui dies post Idus cuiusm mosis sunt dies Calendarum mensis sequentis, ut caeterio es post Idus Ianuarii, sunt Calendarum Februarii nos mine,& ordine denominandi.& ita in caeteris. Quare ad cognoscendum quot dies Calendarum nomine in unoquom mense vocandi sunt,haec regula notanda est, quinta in ordine. Quinta regula,Mensium Calendae secundum num rum Nonarum praecedentis mensis,& secundum numerum dierum praecedentis mensis variantur.Ad quam instelligendam operaeprectum est cognoscere qubd sunt sesptem menses Unius M triginta dierum spacio completi, scilicet Ianuarius,Martius, Maius, Iulius, Augostus, ctober,December. Quatuor sunt mensest triginta dies rum, scilicet Aprilis,Iunius,September, Nouember.Sostius Februariust habet octo & viginti dies,qua non fuco rit annus bissextilisun anno autem bi ctili, hoc est trescentorum A sexagintasex dierum,quum scilicet inter cliui Petri,u Matthiae apostolorum dies festos, duo dies intercedunt medit,quod quarto quot anno contingore debere astronomica ratione exploratum est, Februa' tius habet vigintinouem dies .Haec ital quinta regula quatuor regulis ut clariora sint omnia) manifestabitur. Prima regula est,Quum mensis praecedcns habet quas tuor Nonas,&vnumia triginta dies,tunc sequens has het nouendecim Calendarum dies.Nam post decimuν tertium,qui est dses Iduum,super sunt in o mensa octos decim dies. Nam tredecim, M octodecim coficiunt
triginta Uu, iussi' adiiciae pum' dies mesis sequetis,qui
403쪽
dies Calendarum etiam connumerandus est per tertiam regulam,resultant novemdecim dies. Quo fit in Ianu vius, 'ebruarius,September,& December nouendecim habeant dies Calendarum,quum December, Ianuarius Augustus,&Nouember,& quatuor Nonas habeant, M vnn ia triginta dies.Decimusquartus ergo Decebris dies vocatur decimonono Calendas Ianuarii decimus quintus, uviii.Calendas decimus extus,decimo septimo Calendas decimvsseptim', decimosexto Calendas: decimusoctau',decimoquinto Caledas, decimumcnus,decimo arto Caledas:vIgesim',decimotertio Calendas: vigesimusprimus, duodecimo Caledas: vigesimvssecundus Decembris, undecimo Calendas Ianuarii: vigesimustertiuς,decimo Calendas: vigesimusquartus , nono Caledas: vigesimu' 'i', octauo Caledas: vigesimvssextus septimo:vigesim iptim', sexto: vigesimum flavus, quinto:vigesimusnonus,quarto trigesimus Deccmbris,
tertio .Calendas Ianuarij: trigesimu*riimus,& vltimus Decembris die pridie Calendas Ianuarii: primus aut Ianuarii dies,Calendet eiusdem mensis sunt. Secunda regula, Quando mensis praecedens habet sex Nonas,&.xxx j.dies,tunc sequens habet. xvii.Calcridarum dies.Nam post decimumquintum qui dies est Iduum lapersu't in eo mense.r. H. dies.Nempe. xv. MDH.conficiunt i igintaianum, illis i addatur prim' dicamensis proxime sequentis,qui Calendarum dies cst,consurgent,κ vij.dies Calendarum. Quo fit ut A ptilis, Iunius, Augustias, & Nouember: septendecim Ca lendas habeant,nam praecedentes proxime menses, scis licet Martius,Maius, Iulius,October, sev habent Noonas, & . xxxi . dies:vt decimvssextus Maii est descimoseptimo Calendas Iunii, decimvsseptimus, decismo sexto Calendas Iunii: decimvsoctauus, decimo quinto: decimusnonus : decimoquarto: vigesimus , decimotertio:visesimvsprimus Maii ,duodecimo Ca
404쪽
lendas Iunij, vigesimvssecundus, undecimo Calendari vigesimustertius, decimo Calendas: vigesimus artus, nono: vigesimusquintus, octauo Calendas: vigesimus sextus,septimo:vigesimul ptimus,sexto Caledas: vigomusoctauus,quinto Calendas:vigesimusnonus,quarto Calendas: trigesimus,lertio Calendas Iunii timesim
primus,M ultimus dies Maii,pridie Calendas Iunii.Denim primus dies Iunii suae sunt Calendae:hoc itidem in
Martio deducit autor. Tertia regula, ando mensis praecedens habet triginta dies,tunc sequens habet.xviii. Calendas Quum enim omnes menses,qui triginta dishus conficiuntur,quatuor tib habeat Nonas,post tertia decimum diem,qui est dies Iduum,restant vii .dies,n
pe tredecim M decem M septem faciunt triginta,illis. adiiciami primus dies mensis sequentis,postremus Calens darum dies, consurgunt deceis octodies Calenda εrum. Unde patet Maium, Iuli .., M Octobrem habes re.xviii. Caledas :nam Aprilis,Iunius,& September ii hent triginta dies.ergo decimusquartus Aprilis erit de/cimooetii uo Caledas Maii:decimus quintus,decimosoptimordecimvssextus,decimosexto:decimvsseptim',docimoquinto .decimvsoctauus, decimoquarto: decimus Monus,decimotertio: vigesimus, duodecimo:vigesimus primus, undecimo: vigesimvssecundus, decimo: vigesis mustemus,nono:vigesimusquartus,omuo: vigesimus quintus,septimo .vigesimvssextus,sexto .vigesimvsseptismus,quinto:Vigesimulactauus,quarto: vigesimusnon',
tertio: trigesimus, x postremus dies Aprilis,pridie Cale/das Maii: u primus dies Maii,Calendae erunt Maii.
Quarta regula est, uando mensis praecedens habet vispintiocto dieς,tunc sequens habet sexdecim Calendas: δ' quum in eodem sunt vigintinouem dies Vt in anno hiaenili sequens mensis habet.xvii.Calendas.Na post mumtertium,qui est dies Iduum mensis precedet tis,in anno non bissextili restant quindecim dies: quuir
xiij.αxv.faciant.xxviij.adiectoo primo diu mensis ses
405쪽
quentis sunt.xv .dies Calendatum. In anno verb hisses xtili post decimumterim diem supersunt sexdecim dies huiusce mensis,quum tredecim & sexdecim constituant vigintinouem,quibus adiectus dies Calendarum perfiacit numerum decem & septem Calendarum.Hinc manui festum est,qubd sicut numerus dierum in Februario vastius est nam is solus habet vigintiocto dies ita quom et Martii Calendae variantur: nam modb sexdecim sunt dies Caleadarum Martii,ut anno non existente his iisti, modb decem & septem,ut anno currente hissextili, potietate numeri dierum FebruarijQuare dccimusqual/tus dies Februarii modb annus non sit hissextilis erit
decimosexto Calendas Martii: decimus intus,decimo quinto:decimvssextus,decimo arto:decimusscptimus decimotertio.clecimus octauus,duodecimo:decimusnonus,undecimo:vigesimus,decimo Calendas Martii:vis gesimu*fimus,nono:vigesimustecundus,octauo:vigessimustertius Februarii,septimo Calendas Mattij: vigem musquartus,sexto:vigesimus intus,quinto:vigesimu9s tus,quarto:vigesimvsseptimus,lertio: vigesimulactauus,& vltimus die a Fehtuarii,pridie Calendas Martiit& primus dies Martii,Calendae sunt Martii. Quum auν
rem annus est bissextilis,lunc decimusquartus dies Frahruarii erit decimoseptimo Calendas Martii:& hoc paνω consequenter.
Pridie CesenDs,Pridie Nonas. Pridie Idus. Praeceptum C CYI.
406쪽
tustatem bis fugere,ac vitare debemus. At bene, I praeclare Gefm praecipere flebat, tanquam sopulum, sic fugiendum esse in auditum, atq; inflens verbum. Progenitivis autem mensium rectius possessiua nomis nasuxerimus:vt pro Calendis Martii re venustius di
posumus in accusetiuum transterre Ad praeponere, sed id ignificat tempus feri diutumum rvt Ad decimii
Calendarum Februarii dedisti ad me literas. Ego vero ad octauum Idus lauudrio ad te scripseram. Habet enivim temporis vel, entiorem hoc posterius. e Pridie &c.Hla autor quid oratio Pridie Calendas mgnificet, D sic de aliis depromitiantiquos carpendo nos ii ad hortando ad horridorum fugam vocabulorum. Et tria facit. Primb instituit de Depe dictis locutionibus. Secundo idem facit de usurpatione possessivorum ficto. rum pro genitivis singularibus mensium Tertici hac a soluit obiectionem, An pro ablativo numerali sine praes Positione uti possimus accusativo cum praepositioe Adin praedictis locutionibus. Secuoda ibi, Pio genitivis. Tertia ibi,Qubd autem. ΣηPQR Io. CDiem proxime praecedente Calidas, Nonas, &Idum
non licet nominare,secundo Calendas,se do Nonas, i secundo Idus,nam Secundum quum a sequor deducatur est quod alterum sequitur,quare secundo Calens das,cst dies sequens Calendas : secundo Nonas, dies sequens Nonas,& secundo Idus,dies sequens Idus. Lo
407쪽
Ptidie,quod significat priori die,ut praecepto centesimo uigcsimoseptimo declaratii est. Ultimus ergo cuiusq; mons dies, est pridie Calendas mensis proxime sequentis. In mensibus quatuor Nonas hahentibus, quartus dicaest pridie Nonas, D duodecimus est pridie Idus In has hentibus aulcm sex Nonas sextus dies pudie Nbnas dicitur,u decimusqualtus pridie Idus.Sic dies proxime sequens Calendas,Nonas,& Idus, vocati potest postlidie
Calendas,Nonas,& Idus.Utebantur antiqui adverbio
Plistini,loco aduerhil Pridie,ia his ad uessiijs Quinti,
Sexti,Crastini,loco adiectivorum.Sed iam haec ad uero Lia ab usu recesserunt. Verba autem usitata amplecti, inusitata verb nos fugere dcbere,quum Caesar, tum Aulus 'Gellius admonet libro decimo capite septimo, dicens, Verbis uti aut nimis obsoletis,exculcatisq1,aut insolenti. hus,nouitatis di durae par esse delictum videtur. nclis
dens ibide verbis antiqui Tmis,relictis ii,& desitis quae aures vix pati per insolentiam possent minime viectum
esse. Deniqi ponuntur ab autore duo documenta.PHmum,loco nominum suhssantiuotum menses significantium,elegatius utimur adiectivis ab eis formatis: vi,strispium Calendis Ianuariis,pro Ianuarij pridie Nonas Februarias.i.Februarii: Martias,pto Martii: Apriles,p Aprilis: Maias, pro Maii:Iunias,pro Iunii: Iulia, pro Iulii,ves Quintiles: quo nola primu ille mesis vocat' est,quasi qn tus a Martio:deinde a senatusco sulto Iuli' diei' est in Iulio Caesare inclyto Romanoru impctatore. Sic Augustas dicimus pro Augusti: siue Sextiles,pro Sextilis: quo nos mine primum mensis ille dictus fuit,qubd a Martio esset sextus in ordine mensium. Dcinde a Caesare Augusto dictus est Augustus, quo ipsius de rebublicae Rosmana hene meriti perpetua esset apud posteros cum mense memoria. Septemhres,vel Septembrias, pro Septembris Octobres,vel Octobrias, pro Octobris: Nos Membres, vel Nouebrias , pro Novcmbris: Decebres, vel Dccebrias,pro Dcce is Na a quatuor postrcmora
408쪽
eius adiecta oratio,& ea opus absolutum,completum claudere solet. Oratio sin artem rhetoricam ex quin potissimum partibus constat,excrdio, narratione, diuissione,confirmatiGne,confutatio e,quibus sexta additur pars,scilicer conclusio.Et has omnes: partes in epistolia clamandast esse nonnulli contendunt,ia docent,quos meritb reprehendit autor,tan P ignaros quid inter orati
nem, M epistolam intersit. Siquidcm debet epistola e Breuis,multa P paucis complem sententiam,ne prolixi/tate fastidium ingeraudebet esse clara, D dilucidis expliscata sententiis,ut lectae clausulae sententia protinus se olferat legentis animo sine repetita lectione. Non paruo igitur errore ducuntur,qui epistolas verborum ambagis bus ita inuoluunt,ut ne Sphingis quidem domitor O dipus illas enodare posset,perstrusum habentes tum de/mum se recte scribere,quum vix intelligendas s ribunt epistolas. Debet postremb epistola elegantiae flosculis esse respersa,vt suus cui sentetiae sit decor,sua cuit orationi venustas ex his praeceptis desumpta,nulli tame profuturis,nisi frequens assit exercitatio.Sane hanc elocutionis autem ut ait Ciceroa adipitamur, si praeceptioni arationem diligentia consequamur exercitationis. Ea laquidem prima est artis omnis magistra.
409쪽
χχχ. cum commentario Io loci Glisb. tboues Neoportuensis. Leganti est venulla verborum eoneinnistas, dulcem duribus sinum agerens. Cusius quidem generales reguἷe fluui trigin/- id. Prima regula, Laudabitur illae orastio,quie obliqua dicituris aposterioribus incipiens dictionibus in verbum sepius, quina in aliam orationis partem finitur: ut, Cresar edeptus est monarebiam lima perus sium mis viribus:quod elegratius dicitur, Summis viribus imperii monarchiam Gesar adeptus est. cI In triginta regulas elegantiarum Frocisii Nigri,Iodo ei Clichthouei Neos
portum is commentarius. es Elegantia&c.Franciscus hyc elegantiae definitionem ponit.Et libellus hic tres diuiditur in partes. In prima, saepe dictum agit. In secunda, suum diuidit librum .Interua,de membris diuidentibus,idest de regstiis insequi
la.Quae regula, & aliae sequetes omnes paucis demptis, quas legendo reperies duas diuiduntur in partes, videlicet in regulam, & exempla, quas breuitatis causa relinquo distributiones, tan faciles intuenti, &psorum utiles. Sicut in corpore debita membrorum proportio adimuicem,ut unum alteri apta respondeat, illorum4 orna
chra dictionum adinvicem ordinatio, uniuscuiusq; suo loco apta collocatio,elegantia dicitur. Et sicut concora dantibus neruis cithara dulci modulatione personat, Maudientium animos magna capit dulcedine, sic oratio elegans,& culta permulcet audientes,& gratissime illorum illabitur auribus. Ad orationis ergo cliuantiam
410쪽
recta cuius dictionis constitutio requititur,sicut ad placidam modulationem chordarum omnium concordia. quod Quintil. testaturaibat .de institu.orato.Sicut citha rasinquit ita oratio perfecta non est nisi ab imo ad sunt mum omnies intenta neruis consentiat.Idem .ix.Feliscissimus strino est,cui & rectus ordo,& apta iunctura,caliis numerus opportune cadens contingit. Prbinde aclcognoscendum dictionu in oratioe aptiore situ, triginta notadae sunt regulae,quaru prima est eade cu secudo praecepto Augustini prius posito.Oratio quidem obliqua dicitur,in qua obliqui primu sibi locum vendicant rectis . . praepositi: M quae in constructione postprior Iunt,situ
priora,quae verb priora in constructioe,nosteriora in oratione collocentur: vGVirtus commendat suos cultores magnIs preconiis: Sicelegantius,Magnis pretconiis suos cultores virtus commendat.Potius verb itidem verbo, quam alia quamn dictione claudeda est oratio.Quin - .ril. in.ix.Verbo sensum claudere multd si compositio pa tiatur optimum est. In verbis enim sermonis vis inest. SalluILConcordia paruae res crescunt, discordia magnae dilabuntur. Monarchia,principatus unius: M venit a Monarcha,chae,quod nomen Graecum unum principe Latine significat.De hac regula vide latius apud Auguθsti.praecepto secundo.
bet uniuersilem agrinatiuam,vel negettium hi 'sin vel aliquod insisne nomen, vel Mium. Meinplum primi,Omnes laudant ea, qu e boni s vir fa