장음표시 사용
21쪽
in Neapolim transiit e ubi cum litteris & Graecis& Latinis vehementem operam dedisset, tandem omni cura omn que studio indulsit medicinae &Mathematicis. Quibus rebus cum ante allo, eruditior peritiorque esset , se in urbem contulit : statimque magistri stabuli equorum Augusti anticitiam nactus , multos variosque morbos incidentes equis Curavit. At Augustus in mercedem si gulis d ebus Panes Virgilio , ut uni ex stabulam is , dari jussit. . Interea a Crotoniatis pussus equi mirae pulchritu' diciis Caesari dono fuit missus . qui cini', ita ri sta sic o spem portendebat celeritatis immense Hunc cilinaspexisset Maro , magistro stab ili i xit , natum esse
ex morbosa equa ,& nec vir bu valitur m n rc celeritate : idque verum fuisse inventum est Q aod cum magister stabuli Augusto recitasset , dii p icari ipsi in mercedem panes iussit. Cum item ex H;s
pania Augusto canes dono tu i ieientur , & par lates eorum dixit Virgilius , & animum celetrata cmque futuram. Quo cognito mandat iterum augmentari:
Virgi lio panes. Dubitavit Augustus Octavii ne filius ess t , an alterius . idque Maronem aperire possc arbitratus est, quia canum & equi naturam parentesque cognorat. A motis igitur omnibus arbitris , illum in pen tiorem partem domus vocat : & solum rogat , an sciat Quisnam isset , & quam ad felicitandos homines facultatem haberet. novi , inquit Maro , te Cae Larem Augustum : & serme aequam cum Diis immortalibus potestatem habere scio , ut quem vis felicem facias. Eo animo sum , respondit Caesar , ut si verum pro rogatu dixeris , beatum te felicemque reddam. Utinam , ait Maro , interroganti tibi vera dicere queam. Tunc Augustus: putant alii me natum Octavio i quidam suspicantur alio me genitum viro. Maro subridens : facile, inquit , si impune ai- Centerque quae sentio loqui jubes, id dicam. Assii Manat Caesar surejurando, nullum ejus dictum aegri
22쪽
Ad haec oculos oculis Augusti infigens Maro: Factin, ait, in caeteris animalibus qualitates pare eum Mathematicis & Philosophis cognosci possunt: in homine nequaquam possibile est. bed de te coniecturam habeo similem veri, ut quid exercuerit ρο- ter tuus , scire possim. Attente expectabat Augustus quidnam diceret. At ille et quantum No rem intelligere possum . p storis filius es, inquit. Obstupuerat Caesar, & statim quo id pacto fieri potuerit animo volvebat. Interrumpens Virgilius. Audi, inquit, quo pacto id conjicio. Cum quaedam enuntiaverim Praedixerimque , quae intelligi, scirique non nisi ab eruditissimis summisque viris potuissent, tu Princeps orbis iterum & iterum panes in mercedem dari jus-ssti : quod quidem aut pistoris, aut nati pistore officium erat Placuit Caesari facetia. Αt deinceps , inquit Caesar , non a pistore , sed a rege magnanimo dona feres. Illumque plurimi secit, & Pollioni commendavit.
Corpore & statura fuit grandi , aquiIino coIore,
facie rusticana , valerudine varia : nam plerumque
ab stomacho & faucibus ac dolore capitis laborabat rsanguinem etiam saepius ejecit. Cibi vinique minumi. Fama est eum libidinis pronioris in pueros fuis
se t sed boni ita eum pueros amasse putaverunt ; ut Socrates Alcibiadem , & P ato suos pueros. Verum inter omnes maxime dilexit Cebetem, & Alexandium , quem secunda Bucolicorum ecloga Alexim appellat, donatum sibi ab Asinio Pollione. Utrumque non ineruditum dimisit: Alexandrum Grammaticum , Cebetem velis & poetam. Vulgatum est, consuevisse eum cum Plotia Hieria. Sed Asconius Pedianus affirmat , ipsum postea minoribus natu narrare solitum , invitatum quidem se a Vario ad communionem mulieris . verum se pertinacissim Erecusasse. Caetera sane , vita & ore. & animo, tam
probum suisse constat, ut Neapoli Parthenias vul-
23쪽
po appellaretur : ac si quando Romae quo rarissilii Ecommeabat v seretur , in publico sectantes demons tramesque se, subterfugete soli: um in proximum
tectum. Bona autem cuiuidam exulantis osserente
Augusto non sustinuit accipere. Possedit propocent es sestertium ex liberalitatibus amicorum. Habuitque domum Romae in Ex qui his , juxta hortos Moecenatis : quamquam secenu Campamae .siciliaeque plurimum uteretur. Quaecunque ab AustiGto peteret, repulsam nunquam habuit. Parentibus quotannis aurum ad abundantem alitum mittebat rquos iam grandis amisit : ex quibus , patrem oculis Captum et & duos fratres germanos , Silonem impumberem , Flaccum jam agultum , cujus exitum sub nomine Daphnidis desset. Inter caetera studia, ut iupra diximus . medicinae quoque, ac maxim E mathematicae operam dedit. Egit & causam unam omnino, nec amplius quam semel. Sermone tardissimum
ac pene indocto similem fuisse, Melissus tradidit. Poeticam puer adhuc auspicatus , in Balistam ludi gladiatorii magistrum , ob infam am latrocini rum coopertum lapidibus. distichon fecit :Monte sub hoe lapidum tegitur Ralsa sepultus e
Nocte, die . tutum earpe viator iter.
Deinde Catalecton , & Moretum , & Priapeia ,& Epigrammata. & Diras :& Culicem , cdm esset
annorum quindecim i cuius materia talis est. Pastor fatigatus a su , cstm sub arbore obdormisset .& sei peris ad illum proreperet e palude; culex pr volavit . atque inter duo tempora aculeum fixit pastori. At ille continuo culicem conti ivit , & visum serpentem in te: emit , ac sepulcrum culici statuit,3e distichon fecit ἰP me culex pecudum custos tibi tale merenti Funeris seium mira pro munere reddit. Scripsit etiam , de qua ambigitur, AElnam. Et mox cum res Romanas inchoasset, ossensus materia M .mmiuum asperitate, ad Bucolica transiit e maxim.
24쪽
ut Asnium pollionem , Alphenum Varum , & Cor
nelium Gallum celebraret: quia in distributione agrorum qui post Philippensem victoriam veteranis , Triumvirorum itissu trans Padcm dividebantur, indemnem se praestitissent. Deinde Georgica in honorem Moecenatis edidit ; cum sibi vixdum noto opem tulisset adversus Claudii veterani militis , velut alii putant , Arii Centurionis violentiam : a quo in altercatione litis ayariae parum abfuit quin occideretur. Novissime autem AEneidem aggressus est , argumentum varium & multiplex, & quasi
amborum Homeri carminum instar: praeterea no minibus ac rebus. Graecis, Latinisque , communer& in quo, quod maxime studebat , Romanae simul urbis & Augusti origo contineretur. Cum Georgica scriberet , traditur quotidie meditatos mane plurimos versus dictare solitus , ac per totum diem retractando ad paucissimos redigere : non absurdE , carmen se ursae more parere dicens , & lambendo de. mum essingere. AEneida prosa prius oratione form eam , digestamque in duodecim Iibros , particulatini compone te instFluit , ut quidam traduist. Alii eius sententiae sunt ut existiment eum, si diutius vixisset, quatuor Ec vigenti libros usque ad Augusti tempora scripturum : atque alia quidem pei curturum , Augusti velo gesta diligentissime executurum : quippe quidum scriberet , ne quid impetum moraretur, quaedam imperfecta reliquit : alia levissimis versibus scripsit, quos per jocum pro tigillis vel tibicini bus interponi a se dicebat, ad sistinendum opus .
donec solidae columnae advenirent.
Bucolica triennio , Asinii Pollionis suasu , pei secit. Hic Transpadanam provinciam regebat: cujus favore, cum veteranis Augusti militibus Cremonensium & Mantuanorum agri distribuerentur, suos Virgilius non amisit. Facta enim distribu ione suos, . Claudio seu Ario datos , recuperavit. Hunc Pollio-αem maxime amavit Maio , di dilectus ab eo ma-
25쪽
gna munera tulit : quippe qui i Vitatu, ad coenam ἡcaptus pulchrNudine & diligentia Alexandri Polis Itonis pueri, eum dono accepit Hujus Pollionis filium C Asinium Cornelium Ga lum , Oratorem clarum ,& politam non mediocrem, riviro amore dilexit Virgilius. Is transtulit Euphorionem in Latinum : &Loris quatuor amores suos de Cytheride scripsit. Hic primo in amicita a Caesaris Atigulti fuit: Postea in suspicionem coniurationis contra illum adducti is occisus est. Velum usque adeo hunc Gal- Ium virgilius amarat , ut quartus Georgicorum a medio usque ad finem ejus laudem contineret: quem postea , jubente Aligusto , in Aristaei fabulam com
Georgica septennio Neapoli : .aneida part m in Sicilia , partim in Campania undecim annis confecit. Bucolica eo successu edidit , ut in scena quoque
per cantores crebra pronunciatione recitarentur. AC
cum Cicero quosdam versus audisset, & statim acris udicio intellexisset non communi vena editos, ius sit ab initio totam Eclogam recitari: quam cum accurate pernotasset , in line ait, Magna spes Mema : quasi ipse linguae Latinae spes prima fuisser,di Maro futurus esset secunda. iae verba postea AEneidi ipse inseruit. Georgica, reverso ab A ctiaca victoria Augusto , atque reficiendarum virium causa Atellae comm ranii , per continuum quatriduum legit : suscipiente Moecenate legendi vicem , quoties interpellaretur ipse vocis offensione. Pronuntiabat autem maxima cum suavitate , & lenociniis miris. Seneca tradidit, Iulium Montanum poe am solitum dicere , involaturum se quaedam Virgilio, si & vocem possetos, & hypocrisim : eosdem enim versus , eo pronunci ante bene sonare; sine illo inare cere . quasi mutos. AEneidos vixdum coeptae tanta extititn- ut Sext. Propertius non dubitarit sic praedicate et
26쪽
Cessita Romani Scriptores , rassi e Gr ἰ θNescio quid mayus nascitur Iliade. ugustus vero , cdm jam forte expeditione Canis tabrica abesset, & supplicibus atque minacibus petiocum litteris em agitaret , ut sibi de AEneide, ut ipsius verba sunt , vel primas carminis hypographas , vel quodlibet colon mitteret : negavit se facturum Virguius. Cui tamen multo post, persecta d mum materia, tres omnino liis os recitavit : secundum videt: cet , quartum & sextum. Sed hunc praecipuZob Octaviam : quae cum recitationi interesset , ad illos de filio suo versus . tu Marcellus eris , de se
eisse sertur : atque aegrE refocillata , dena sestertia pro singulo versu Virgilio dari jussit. Recitavit αpluribus: sed neque frequenter, & fermὸ illa de quibus ambigebat, quo masis iudicium hominum experiretur. Erotem librarium & libertum ejus , exactae jam senectutis , tradunt referre selitum : quon dam in recitando eum duos dimidiatos versus complesse ex tempore : & huic , Misenum 2EOIidem , adjecisse , quo non prasiantior alter. Item huic, IEraeiere miros , simili calore subjunxisse, Martem usaueendere cantur statimque sibi imperasse , ut utrum que volumini adscriberet. Bucolica Georgicaque emendavit. Anno ve ro quinquagesimo secundo , ut ultimam manum AEneidi imponeret, statuit in Graeciam dc Asiam secedere e triennioque continuo omnem operam li-
matrim dare r ut in reliqua vita tantstm Philos phiae vacaret. Sed cina aggressus iter . Athenis o currisset Augusto ab Oriente Roniam revertenti , una cum Caesare redire statuit. At cum Megara, vicinum Athenis oppidum , visendi gratia peteret , Ianguorem Oactus est e quem non intermissa navigatio auxit : ita ut gravior in dies, tandem Brun-d sitim adventarit: ubi diebus paucis obiit , decim Calend. Octobris , Cn Plautio, & Qes Lucreti
cossi QEi cum gravari morbo sese sent.et, scrinia
27쪽
saepe & magna instantia petivit , crematurus AEneIda r quibus negatis , testamento comburi jussit, ut rem inemendatam imperiectamque . . Verum Tucca& Varius monuerunt , id Augustum non permissurum. Tunc eidem Vario ac simul Tuccae scripta sub ea conditione legavit: ne quid a id rent inlod a se editum non ess t. & versus etiam imperdictos , si qui erant, relinquerent. Voluit etiam ejus ossa Neapolim transferri, ubi diu & sua. Visame vixerat r ac extrema valetudine hoe ipse sibi epitaphium fecit distichon: 4
Mantua me ginuit: CHabri rapuere r tenet nunc Parthenope: cecini pascuu ; rura , duces.
'ransata igitur iussu Auptati ejus ossa prout statuerat , Neaptaim fuere di sepultaque via Puteo' na , intra lapidem secundum : suoque sepulcro id distichon, quod secerat inscriptum est Heredes 9-cit ex dimidia parte , Valerium Proculum , fratrem
ex altero patre : ex quarta Augustum : ex duodecima Moecenatem : ex reliqua L. Varium, & Plotium Tu coam, qui ejus 2Eneidem post obitum, prout petiverat, iussu Caesaris cmendaverunt. Nam nullius omnino sententia crematu AEneis digna visa
fuit : de qua re Sulpitii Carthaginiensis extant hujusmodi versus: Iusserat hae rapidis aboleri carmina flammis
Virgilius, Phogium qua cetitare ducem eneca vetat, Variusque simul: tu, maximeCUM.
nsinis,stLatia consulis hisoria Infelix gemino cecidit prope Pergamus igni , Ei pana est alio Troja cremata rogo. Taetant & Augusti de ipsa ealc in re versus plar Rc clarissimi, quorum initium est rErgone Iu remis potuis vox improba vorbis. Tam dirum mandare nefas λ ergo ibit in igneν , Magnaque docti oqui morietur musa Maravia EEt paulo post , ω letum strvando fris et suprema tumeas ε
28쪽
VITA mandat , fierique jubet , parere noeessa est
Frangatur potius legum veneranda potesas ,riam tot congestos noctesque diesque labores Hauserit una dies. Et ea quae sequi ntur. , Nil igitur auctore Au gulto Varius addidit , quod& Miro praeceperat : sed summatim emendavit: ut qui versus etiam impersectos , si qui erant reliquerit. Hos multi mox stipplere conati , non perinde valuerunt: ob dissicultatem , quod omnia fere apud eum hemistichia , piaeter illud, inem sibi jam Troja ψe3erit, sensum videntur habere perfectum. Nisus grammaticus audisse se a senioribus dicebat, Varium daorum librorum ordinem commutasse ;&qui tum secundus erat , in tertium locum transtulisse : etiam primi l bri correxisse principium , his demptis ver bus , Ille ego qui quondam gracili modulatus avena Carmen ,' ue egressus silvis, vicina coegi
Ut quamvis avido parerent arva colono , Gratum opus agricolis ' at nunc horrentia Martis Arma, virumque cano.
Obtrectatores Virgilio nunquam desuerunt, nam nec Homero quidem . Prolatis Bucolicis, innominatus quidam rescripsit Antibu colica , duis modo Eclogas , sed insulsissime a ρωδη-s , quarum prioris initium est ,
Tiore , si toga calda tibi est, quo tegmine fagip
Sequentis :Die mihi D amoeta esum pemst anne Latinum pNon , veram es onus: nostrifie rure loquuntur. Alius , recitante eo ex Georgicis , Nudus ara ,sere
nudus: subjecit , habebis frigora , febrem. Est & ad Veios AEnes da liber Caibilii Pictoris .
titulo AEnei domastix. M. Vipranius eum a Moecenate suppostum, appellabat novae repertorem : dicebatque neque tumidum esse, neque exi Iem ι sed communibus verbis opus illud confec sse. Herennius vitia ejus tantum contraTit,. Perilius
29쪽
yiustinus furta. Sunt & Q. Octavii Aviti voltimia
lerit. Asconius Paedianus , libro quem contra obviectatores Virgilii scripsit, pauca admodum ei cib-jecta proponit : &portitimum quod non rect e historiam contexuit , & quod pleraque ab Homero
sumpsit. Sed hoc crimen sic defendere assuetum ait e Cur non illi quoque eadem furta tentarent veru in intellecturos , facilius esse Herculi clavam , quam Homero versum surripere. Et tamen destinasse secedera , ut omnia ad satietatem malevolorum decideret. Refert etiam Paedianus, benignum, cultorem que omn um bon Irum , atque eruattorum fuisse: αusque adeo invidiae expertem, ut si quid crudite dictam inspiceret alterius, non minias gauderet ac si suum fuisset: ne mi aem vituperare : laudare bonos : ea humanitate esse , ut ii si perversus maximε , quisque illum non gilig)ret modo , sed amaret. Nihil proprii habere videbatur, Eius bibliotheca non minus aliis doctis patebit, ac sibi : illiidque Euripi
dis antiquum saepe usurpabat , τὰ τοῦ ν φιλων rammuniet esse amicorum omnia Quare coaevos omnes poetas , ita adjanctos habuit: ut coni inter se plurimum inu: dia arderent , illum una Omnes colerent. Varius, Tucca , Horatius, Gallus, Proper tius. Anser vero , quoniam Antonii partes fecit tus est, illum non observasse dicitur. Corn sicilis ob perversam naturam illum non tialit. Gloriae vero adeo contemptor fuit , ut cum quidam vorsus quosdam sibi adscriberent, eaque de re docti haberentur i non mO lo aeg e non ferebarri imo voluptuosum id sibi erat. Cum enim distichon , quod laudem felicitatemque Augusti continebat , secisset, . valvisque non nominato auctore infixi siet, id erat:
Nocte pluit tota , re eunt spectacula mane ret, Divisum imperiμm tum Jove Casar habet:
Diu quaeritans Augustus,cujustam hi versus eissent,,
30쪽
eorum auctorem non inveniebat. Bathyllus vero ppoeta quidam mediocris , tacentibus aliis , sibi adscripsit. Quamobrem donatus honoratusque a Caesare fuit. Quod aequo animo non serens Uirgilius . iisdem valvis affixit quater hoc principium , Stai vos non voias. Postulabat Augustus ut hi versus complerentur. Quod cum frustra aliqui conati
essent, Virgilius praeposito disticho sic subiunxit,
' Hos eto versiculos feri , tutit alter honores.
me vos non vobis nid ficatis aves. i Sie υos non vobis vellera fertis oves. Sie vos non et obis mellificatis apes. Sie vos non vobis fertis aratra boves.
cognito aliquandiu Bathyllus Romae sabula
fu i , Maro vero exaltatior. Cum is aliquando Ennium in manu haberet , rogareturque quidnam fac Iet: respondit, se aurum colligere de stercore Ennii: habet enim poeta ille egregias sententias sub verbis non multum ornatis. Interrodanti Augusto quo pacto feliciter εivitas gubernaretur : si, inquit, prudentiores temonem tenuerint , & boni malis praeponam tur e itaque optimi suos habeant honores , nu Ili tamen aliorum injusti quicquam fiat. At Mincenas equid inquit , Virgili, satietatem homini non affert omnium rerum , respondit, aut similitudo aut multitudo stomachum facit , Haeter intelligere. Idem interrogavit quo pacto quis altam felicemque fori nam suam servare posset. Cui Maro : si quantum honore ac divitiis aliis praestantior sit, tanto liberalitate & iustitia alios superare nitatur, Solitus erat dicere , nullam virtutem commoriorem homini esse patientia , ac nullam asperam esse adeo fortunam , quam prudenter patiendo vir fortis non vincat. Quam sententiam tu quinto AEneidos inseruit , Nate Dea , γ, fata trahunt , retrahunt iis