장음표시 사용
21쪽
gentia. Ad inquisitionem tantorum aras una nonseu civis rosae caelo vacet. Propositis enim longa d isputatione tum Graecorum, tum Latinorum philosophantium, tum etiam proprijs placitis de Cometarum natura et sibimet ipsi minime υ τ .nat. satisfaciens,in ea verba denique prorumpi OJH--quc- 9, aut alios mouere ad Cometas pertinentia, aut me. Suae an vera
sint, Di ciunt,quibus est scientia veri. Nobis rimari ilia,σ con iocrurare in occulto tantum licet , nec cum fiducia inueniendi, nec sine ope. Verum enim vero quum nobis in hac medita tione quodammodo spem augeat Aristoteles, ex rei natura de proposito disserens ; necnon etiam sacra pagina, radios huius veritatis aliquot nobis pra serens : his ducibus hunc Labyrinthum ingredi non verebimur; cuius obscuritatem, atque perplexitatem agnoscens A ristoteles, initios .iJ ε .me. suae theoriae de Cometarum causis, a itidJ Suoniam de ima LO su manifestis sensui putamus su scienter rimonstras' secundum rationem uadprobabile re xerimus illis & modestiam philosophicam ottendens, & audaciam suorum contradictorum apte coarguens in Propterea demonstrationis euidentia , certitudinisque necessita S a nobis expectanda, requirendaque non est, sed solummodo dicendorum physica probabilitas. Spiritus Sancti gratia illuminet sensus, Si
De Cometae M DC LII. M DC LIII. significatis , se effectibus diuaesitum . Cap. I. Fortunio Liceto Philosopho celeberrimo,& in Gymnasio Patauino Theorico Medicinae supremo
Bariolucius BarIolucius I. C. Vtinensis P. P. F.
V Ir Cl. Cometa,qui superioribus mensibus apparuit,
ansam dedit anxiam nonnullis ex nostratibus, in t G munem aeque ac veterem errorem prolabendi, existiman.
22쪽
tibus huiuscemodi caeli apparituram futurorum eventuum inter Principes magnos non solum esse indicem & prς nunciam, sed etiam eorundem eis ci eventuum causam quandam latentem,nondum satis enodatam. Hoc ipso tempore legi tres literas, datas Romae, Pragar, & Ratisbonae, ubi nunc Imperialia Comitia ineuntur ; ex quibus deprehendo earundem Ciuitatum Incolas, ac Aulicos de hoc Cometa diuersa insertunia portendere, prout unumquemque sua trahit, non ratio, sed affectio. Hae literae scriptae sunt Marchioni Fabio Coloreto, viro generis nobilitate, morum splendore, rerum fere omnium cognitione, sortunarum amplitudine, & generosae sobolis prosperitate longe cospicuo. Illud autem certum est, quod tam ij,qui ablunt, quam qui adsunt, pari studio exposcant germana sensa circa hunc Cometam alicuius ex doctioribus viris nostri aeui, ut iuxta illa moderari & temperare queant eorum usque modo incertas & imaginarias diuinationes, absque laesione Fidei nostrae Catholicae; quae negat caelestibus signis credendum esse, ex praescripto peritissimi ,& mentis Divinar conscij vatis illius Ieremiae, dum inquit talogmscae stibus sileap. io.
nolite timere. Hac curiositate allectus, proposui ego ad ρ oraculum Licetum confugiendum esse pro resolutione omnium dubitationum. Hinc enim innumera usque ad hanc diem Responsa emanarunt, omnium pene scientiarum arcana complectentia; quae per omnes Europae ciuitates circumferuntur cum ineffabili literatorum hominum plausu,commodo,& ornamento. In hanc ineam propositionem omnes, quos noui, manibus & pedibus, ut dici solet,conuenerunt: rogantes insuper, ut ego apud te, Vir doctissime , intercedam, quo huic communi voto pro tua singulari virtute satisfacias. Quibus ego hilari fronte operam meam, simul atque tuam spopondi.& quasi publicam obligationem contraxi, cum fideiussione humanitatis tuae, iam per me pluries excussae in alijs, quae me inuaserant,hic
23쪽
ta rijs discriminibus. Quaeso igitur abs te, ne sinas me deblatorem una cum fideiussione decoquere. Si gratiam impetrauero, ut spero, rem gratissimam facies, non mihi taniatum, sed his quoque omnibus, quibus datum est os subID me, ut caelos suspiciant, astra contemplentur, & Deum rerum omnium opificc m venerentur, adorent. Vale.
Has tibi reddet Aloysius ottelius, nepos mihi dilectis. simus,istic studiorum causa degens, quem grauissimae pro te istioni tuae commendatissimum esse desidero. Iterum Vale. Vtini Kal. Febr. I 613. Responsio Liceti De Cometae recentis, se aliorum elementarium Agnificatis, se inibus introducitur. Cap. I I. Cl. Viro Dom. Bariolucio Bariolucio I. C. Utinensi
TEnebricosam non solum, sed lubricam valde mihi proponis,optime Barioluci,Quaestionem de Cometae r cens inspecti significatis, & effectibus: nempe quarum rerum ille speciati m cum indeX,tum etiam essiciens causa valeat esse . Verum quia plurimum amicitiae nostrae tribuere debeo ; satius esse duxi, mentiS meae tenuitatem tibi paleis facere , quam tuae voluntati non Obtzmperare, ceterisque tuis amicis, praetantissimis viris, quorum vota mihi significasti, non inseruire. Optimae vere indolis adolescentem, Aloysumi Ottelium, ni potem tuum dilectissimum, rerum Omnium mearum, ad eius villitatem in censu literario concedere valentium, libentissime dominum constitui ; quod insigni sua morum probitate meum patrocinium mereatur ue & quod nepos ipse sit non solum mihi amicissimi Bar-toluc ij, cui semper in omnibus inseruire cupio ; sed etiam M. record . M. Antonij Otteiij, pridem in hac Antenoris
24쪽
Academia Iur.ctu. Interpretis matutini primarij ; quocum intima necessitudine coniunctissimus olim plures annos vi. tam peregi suauissimam, praeclarissimarum eius virtutum,& probitatis inculpatae cultor, & admirator. Sed iam tua
iussa capessens ad nouitium Cometam venio . Obseruationum Cometae recentis, a Cl. Astronomis aeui nostriva rijs in regionibus sacrarum ,summa capita strictim asseruntur , eius assctiones se naturam att/ngentia. Cap. III.
OVum in unaqiraque re corporea nostrate duo spe
ctari valeant: Substantia : quae causa potest esse cunctorum effectuum, quicunque ab ea re prouenire queunt r& Accidentia; quς non solum occultam eius essentiam nobis indicare valcnt, quam amiciunt ob velantia ; sed etiam euentus ab illa substantia pro manare solitos. Propterea nobis indagmiris euenta pariter,& significata nuperi Cometae , necessarium prorsus est in primis illius accidentia propria & genuina diligenter animaduertere. Quae quum aliunde nequeant haberi, quam ex accurata distinctaque proprietatum eius animaduersione;primum obseruata singula circa phoenomeni conditiones inspicienda sunt. Qui vero diligenter apud nos eiuscemodi Cometam ab eius apparitione supra nostrum horizontem obseruauerit usq; ad eius extinctionem, unus inter alios fuit Andreas Mo- rettus, Mathematicarum peritus, intima mihi necessitudine coniunctus; e cuius obseruationibus benigne commuis nicatis decerpere licuit infra notanda ; namque Parisi ς, &alibi factas obseruationes Cometae, nuper a Cl. Bullialdo promulgatas, video nec uniuersam phoenomeni vitam explicare, nec adeo diligentes haberi, tum ob impedimenta nubium,tum ob alias causas ab obseruatoribus illis allatas. Ex obfer tu Morem ergo, nostri Cometae vita ut cum
Aristotele H loquar) viginti dierum fuisse videtur. Enim
25쪽
Cometa aluis ratio. Cesores a Figura --
vero spectatus est in hemisphaerio nostro a die II. Deee bris i 6sa. usque ad sextam Ianuarij I 633. inclusive. Licet incertum sit, an autem natus infra nostrum horia ontem in hemisphaerio nobis occulto: & an aliquandiu postea perdurauerit ; quum illi superueniens Luna, potuerit eius iam valde imminuti conspectum impedire, quae lumine suo stellas Cometa lucidiores, & eo tempore visui maiores, reddit
in sui confinio quoque penitus in adspectabiles. At quod
certum habemus ex nostratibus obseruationibus, viginti
ferme dies a nobis inspectus est. Sub varia colorum specie lux Cometae tincta resulsit; plurimum suit luce pallida, & plumbeo colore insecta; quandoq; tamen albicauit magis:& aliquando rubore diluto .comparuit aspersa: talis at tamen una vice tantum Cometes inspectus est, dum aer non erat valde purus a vaporibus. Figura Cometae fuit non semper eadem, nec omnino rotunda, & crinita , sed caudata: non semper uniformis, quia a 3. Decembris apparuit syrma Cometae, non in acumen desinens, sed latumptorius & obtusum, ad instar vestiariae scopar ; postea vero se se praebuit oculis arctum,& acuminatum, illius gladii figuram exprimens,quem Italica lingua Mocco nuncupamus: qualem Cometen Plinius ipsesJXiphiam appellauit. Caput quidem Cometae suit orbiculare semper, sed non exacte sphaericum; nam oblongam aliquantisper ab Aquilone versus Austrum figuram ducebat: & qua parte cum cauda
coniungebatur, speciem reserebat utcumq; cauam, in speciem Lunae falcatae,cornibus obtusis. Sed & visui non Q. tum cauda Cometae mutauit figuram, verum etiam caput ipsum ; quia vespere a 2. Decembris Cometae caput a multis una mecum obseruatum fuit manifeste a Borea in Au- nixa,quam ab ortu in occasum,& sequenti vespere a 3. fuit idem caput obseruatum rotundius hoc semper nudis
oculis, absque dioptra . Lux illi non fuit via formis ; quia cauda minus quam caput effulgebat: & capitis limbus Oc-
26쪽
eidentalis, in Solem propendens, lucidior erat, qua orientalis;etiamsi capitis portio quς da medioxuma multi splen- dotis inspiceretur. Cauda cuspidem in Orientem semper A ὸctu, ad direxit, ad oppositum Solis, sed non exacte s namq; versus β' Austrum inclinabat; caput enim versus Boream magis inhiabat, ut cuspis caudae magis vergebat ad Austrum. Ma- Magnitudognitudo capitis in principio suae apparitionis, scilicet a die VJ ''I7. Decembris, ad diem 23. visa est quanta spe flatur magnitudo Pleiadum simul acceptarum, sub specie nubecular lucid . Deinde totus Cometa simul cum cauda sua sex gradus integros caeli visus fuit occupare . A qua magnitudine Decremen- subinde sensim decreuit adeo, ut ultimis diebus inspectum 'fuerit Cometae caput veluti stellula quartae magnitudinis:& simul cum capite semper cauda quoque decreverit proportionabiliter. Consistentiam habuit Cometa non uniformem; namq; latera , seu partes ad circumferentiam ob. - 'tinuit cum maiori raritate,minorique luce, praeter quam in
limbo capitis Occidentali, quo Solem utcunque spectabat. Medioxumas autem sui partes habuit, ut densores, ita lucidiores ; lux enim,ceteris paribus, in densiore subiecto vi. uidior est. Duplici motu Cometa cieri visus, communi scili U rcet cum ceteris astris, qui diurnus appellatui, ad motum '' prim mobilis, omnes intra sui ambitum contentas sphaeras rapientis in gyrum ab ortu ad occasum. Quo motu primis diebus Cometa nobis ortu & occasum patiebatur, ut astra Leporis, otionis, ac Tauri, per quas constellationes excurrere visus est, sed ultimis diebus , dum sub asterismo Persei spectabatur, semper supra nostrum hortZontem circa Polum ductus est, a prima die Ianuarij I os 3. usque ad sextam eiusdem mensis diem, qua disparuit, nobis nec ortum, nec occasum habuit, sed semper in absentia Solis apparuit. Motum proprium ab occ su in ortum non habuit ullum, quia quotidie semper factus est occident alior . Sed alio motu Motus tro.
proprio ductus est Cometes ab Austro ad Boream, etsi
27쪽
non exquisite ; nam melius diceretur ab Austro-Eurono istho, nostris Do-Sirocco, in Circium-Boream, nostris Mae-μο-Tramontana, means nostro visui per circulum, qui seca. hat AEquinoctialem abortu in Austrum cum angulo graduum 6o. sicut ab occasu in Aquilonem: & Meridianum ab Austro versus Orientem angulo graduum 3 o. & ita a Borea versus occidentem. Unde referre volentes Cometae motum ad Zodiacum, motus in latitudine multo maior fuit quam in longitudine . Et iste motus in longitudine suit semper retrogradus contra ordinem Signorum, in principio velocissimus, nempe usque ad quindecim gradus quotidie; in fine tardissimus, nimirum aliquot minutorum tantum , vel circa dimidium gradus. Primis diebus Cometes inspectus est in asterismo Leporis, locati sub pedibus Orionis : postea mensus est orionis totam altitudinem longissimam: inde Taurum transuersum permeauit, ac veluti medium secuit: denique peruenit ad imaginem Persei,in cuius humero sinistro, prope vultum eius, emensa fere tota conis stellatione, desjt, obtutum nostrum effugiens omnino. Non cir u Fuit autem isse motus Cometae proprius, non orbicularis,st. . ' sed rectus,quum neque circulum deiignauerit ullum,neq; circuli segmentum ; sed rectam omnino lineam, ascendensa Lepore per Orionem, atque Taurum ad Perseum s quae constellationes recta sunt in linea ducta in Aquilonem ab δ regu rii. Australi plaga . Qui motus etiam irregularis valde fuit obstruatus ; quum ab initio velocissimus defecerit in tardissi-nuim, difformiter elanguescens a primis enim diebus quatuor ab apparitione sua, velocitate summa peragrauit imaginem Leporis, ac uniuersam longitudinem ingentis orionis, quotidie quindecim totus caeli gradus permeans: Tauri lignum integrum secuit spacio trium dierum, tardiore motu ternos tantum: modo caeli gradus quotidie praeteries: at in Perseo duodecim dies integros apparuit, eorum
singulo minuta pauca superans, vel ad summum medietatem
28쪽
tem gradus unius; asidueque mole decrescens, prope vultum Persei, ad stellam eius humeri sinistri plane consum. pius Cometa defecit, ulterius inco spicuus. Decrementum autem hoc item obtinuit irregulare Cometa, sed opposito modo ; nam ab initio sui, quando velocius agebatur motu locali proprio, mensurans imaginem Leporis, & orionis ingentis proceritatis, quaternis diebus, ex Austro velocissime pergens ad Borealiorem plagam,tardiore decremento minorique tabescebat ; ternis vero diebus sequentibus Taurum intersecans, maius habuit suae quantitatis decrementum ; sed ultimis duodecim diebus sub Perseo means, maximam imminutionem passus,demum extinctus interijt; ante sui desectum vix reserens unicam stellam quartae magnitudinis, qui ab initio totum omnium Pleiadum examen aequare visus est. Transiuit Cometa suo motu super Lenith plurimarum regionum terrae 3 culminans enim fuit omni-hus illis plagis, quae latitudinem Australem ab AEquatore citra obtinent grad. s. usque ad habentes latitudinem Borealem ab AEquinoctiali grad. 8. Diutius autem culi ni- nauit supra loca, super quae tardiore motu ferebatur, &magis celeriusque mouebatur; nempe super habentia Polarem altitudinem grad. 48. circiter: Borealiora scilicet, super quorum Zemth incubans versatur Persei constella.
rio; proindeque speciatim Parisiorum ciuitas, & Austria Vienna. Ceterum loca, super quae toto tempore suae apparitionis Cometa culminauit, plurima sunt & perampla, scilicet Australis America tota, excepta Prouincia Chica, prope cuspidem Magellanici steti : dimidiam Americae Borealis et Asrica uniuersa : plusquam dimidium Asiae, nempe tota China: India tota: Persia: Arabia: &pars Australis magnae Tartariae nuncupatae: Imperium Turci-cum : Italia: Hispaniar Gallia sere tota: magna Germa
29쪽
obsi ruarionibus Astronomicis Cometa anni M D C LII. Mux stis Misis a D. Michaele Florentio Van Langreno,
Cosmographo Γιgis Catholici. Cometa supra dictus incepit secundum apparentiam e regione oculi constellationis Leporis sub Orion et
Magnitudinem prae se ferens e X traordinariam, non mino-
I. rem quam Lunae: Figura eius accessi ad Oualem, circumis SMisiantia . ferentia in determinara,& spinosa: subsantia mista,nebulosa,albida,melancholica,consula,& visui ingrata, habens interius lumen quoddam obscurum , scintillans versus latus Orientvle: & quod occasionem dedit quibusdam credendi C M.AE, Caudatum eum suisse. Primus locus eius callestis squem tamen non vidi) reperitur,& confirmatur rationibus scientificis,& demonstrativis. Non potuit originem trahere sub alio aliquo loco callesti considerando viam eius in quam in gr. I I. min. 2 8. signi Geminorum in longitudine , & subgr. 38. min. I7. latitud. Australis, negligendo secunda. Qui locus correspondet gradib. 7 . min. 38. Ascensionis rectae AEquatoris sphsrici,sub declinatione Meridionali graduum M tur Irο- 13 . min. ψ3. Ex primo loco supradicto progressus est iuxta I visum in magno circulo sphaerae, praeteriens Eridanum, de constellationem Orionis versus Occidentem: & transiensasterismum Tauri, & Persei, tendebat recta versus Cassiopeam, Regina nahemisphaerii Septentrionalis. Pertransiit
AEquatorem 2 o. Deccmb. gr. 66. mi. q8. Ascensionis rectar, quem tramite suo seca bat a gulo grad. 63. mm. I 3. Eclipticam vero lineam 23. Decemb.grad. 2 8.mr.3 3. signi Tauri,cum angulo grad. 7 . nn. 28. tendens iuxta visum nostruversus eundem locum caesi, ubi conspecta fuit spacio I 6. mensium maxima illa Notha stelia ante so. 'annos, nempe anno Is 72. quae obseruata sint ,& descripta per celebreni
Astronomum Tychonem Brahe, Nobilem Danum. Sed
30쪽
Cometa noster ea no pertinget;commorabitur enim propter varias rationes super genu Cassiopeae in loco caeli, qui correspondet Io. gradib. 78. mi. signi Tauri in longitudine,& 7. grad. 23. mi. latitudinis Borealis, cui respondet grad. I a. min. 3. Ascensionis rectar,& grad. I S. mi. I7. declinationis , aut latitudinis Septentrionalis, quem locum transire non potest. Et verisimile est,& sere sine ullo dubio modo magnitudinem habuerit suificientem; eum breui in eodem loco appariturum aspectu extraordinario combustionis non secus ac omnes Cometς,& nouar stellae finem habuis. se visae sinat; ear nimirum, quae apparuerunt aliquot seculis ab hinc i in primos tres postremi Cometae stellati: nimirum in Cassiopea, anno Is 72.lia Cigno, anno 16o8.& supra pedem Serpentarii, anno I 6o . Cometa noster initio tantum a terra distabat, ut vix animaduerti potuerit aliqua Paral- Iaxis, aut visus diuersitas serat autem circumferentia nimis consula & irregula rh quod demonstrat eum ex vaporibus, vel exhalationibus globi terrestris non fuisse constatum, nec ex elementis; a quibus multo magis dillabat, quam Luna. Quotidie tantum itineris persecit in linea recta versus concauum hemisphemi Septentrionalis, ut potuisset ex illo
primo Ioco ad nos peruenire quinque dierum syacio cum tribus horis, nisi Diuina Clementia fulset impeditus. Hoc est si ponatur prima eius & maxime propinqua distantia
a terris partium Io oo oo. cursu vario transi jt quotidie I9 Ia. Partes tangentes: id quod elscit, ut progrelsus suerit die prima sui ortus gr. O .lpin. 3. Secunda die gr. IO. mi. I 6. Tertia gr. 9. mi. I. Quarta gr. 7. mi. 8. Quinta gr. 6. m. IS e X ta gr. . mi. I 3. Septima gris .ini. I7. Octaua gr. 3. . 3 . Nona gr. 3. mi. O. Decima gr. 2. ml.ῖ . Vigesima ita. s. Trigesima I9.min c. Ita ut semper secundum visum diminuerit cursum usq; dum peruenerit ad altitudinem Firmamenti super genu dictae Cassiopear, versus quam procedit in linea recta a primo suo loco sub Lepore. Quae linea, aut via