장음표시 사용
391쪽
incremmentums& ortus Insantis juxta
rit , modo tamen a Sacrosanctis orthodoxae Fidei Doctrinis neminimum quidem philo mando distare audeat , opinari quisque
poterit. Nos interim, utpote quae inter Sectores vulgata magis videatur , o varistarum sententiam paucis exponere juvabit. Ponamus igitur per modum simplicis hypothesis inter vivi- para & homines ipsos ex ovo insurrexisse: ex aliqua nempe inter tot minimas Vesiculas , pellucidas , sive hydatides , quas sparsim hinc inde excipiunt te stium mulierum fibrosa alvearia . Hoc posito , semen in coitu per
membrum virile ad uterum prinpellitur . Pars ejus tenvior Per calorem extenuata exaltatur . Per
tubas Falloppianas , per meatus uteri nos , aut per quosdam alios canaliculos in vaporem evecta , dc ad sanguinem , & ad mulierum testes effunditur in quibus ex ovulis illud tantum foecundat , quod ibi offendit maturitate digestum. Ovulum ita foecundatum magis , magisque digeritur , atque subigitur , quoad , veluti pomum ad supremam maturitatem perductum , ex stipitibus suis in tubas excidat , ac in uterum per tubas devehatur , ut in
utero sensim in dies augeatur . Hinc involventes tunicae quaqua versum explicantur . Majorem sibi molem inducit placenta .
Producitur , & pinguescit sunt-
cuius . Intus in ovulo cuduntur embrionis stamina . Anima divinitus intime perfunditur eminbrio . Corculum jam pulsat . blicant arteriae , ac per eas sanguis ad membra provehitur , unde per venas ad idem cor reducitur . In cerebro secernuntur spiritus , per nervos radiant . fibras undique tendentes , ac va Hos in organis motus excitan- Pastoli Oper. ΜM.
tes, quorum ope, & in utero scelus jam vivit . Vivit utique vi vie ; siquidem cogitat , variis tentatur doloribus , intorquetur , exagitatur , angitur , ac tandem calcitrans membranas frangit 'atque ingemiscens in puerpera ProVocat partum , quo foras dein promitur . Provocat partum ,
hinc inde intorquendo uterinos incurit parietes, nervorum plex afficit , praegnantis musculos con vellit , tormina , dejiciendi , pariundique nisus procreat ἰ quibus compulsus , undique pressus tandem egeritur . Egeritur Ininsans , ratione praeditum videliacet animal , corpore organico affabre instructum ; quod orga norum beneficio , uti ante jam diximus , mirifice agit . Id comporis quaeso iterum , iterumque Tyrones perpendite , ne diutius coera miremur , eum μαι ipsi mirandi . Μirandi non modo , quod hoc mortali , fragilique corpore , incorporeum , & iccirco immortalem complectimur animum ἰ verum etiam , quod
ipsomet defuncturo corpore , E- terni , Sapientissimique opificia ubique pandimus indacia ; qui
pe tam apposite concinnati , ut caro nostra , tametsi natura exanimis , dc iners , intrinsece tamen movetur , Vivit , nutritur , augetur , incedit , & propagatur : idque dumtaxat organorum ope , nullo alio agente sensibili , quo illa moveantur , extrinsecus adjuvante . Accedat huc
insipiens , accedat ; & ne in corde suo dictitet ulterius , non est Deus, corticem, ut ita dicam, corporis istius recens nati primum intueatur , & per corticem intime conspersa digiti omnipotentis vestigia abunde deprehendet . Hic quippe tegumenta com-
392쪽
a 4 LIBER III. S ECT. II CAP. XI.
pegit , eaque fibrulis , nervulis , utero firmiter adeo accrescere , vasculis, spiraculis, papillulis,& ut fructus videatur quasi stipiti glandulis apposite instruxit . Pilis immature infixus, sive potius sum ubique conseruit. Λd pilorum ra- gus arboris cortici arctissime indices, & bulbos , & calices, & haerens . At paulatim subinde la-
reliqua mirum in modum apta- xatur, atque ab utero sensim reinvit . Sub tegumentis musculOS . cedens in puerperio, non secus ac Inter musculos glandulas . Sub fructus jam maturus facile avel- musculis , & glandulis ossia compegit . Ossibus viscera subjegit . Viscera humoribus irrigavit, quae omnia ita eleganter muneribus suis obeundis aptantur; ut exinde pωtissimum eluceat, vel mechanices
imperitissimis , quanta industria ,
quantaque elegantia corporis organa fabrefecit Sapientissimus ille
Providus Naturae Parens omni- Potens . Ne1cio qualiter in utero meo apparuistis . Singularum memisa
non ego ipsa compegi , sed mundi Creure , natis suis dictitabat olim ut a Sacris habemus Paginis, divinitus amata Genitrix , multo, quam Philosophus aptius , penes quem DI, , Homo generat nomi
Quo pa' π ocus, qua utero placenta in-ὐο pla' L, haeret , est utique incertus , cen I p. nec in omnibus idem . Interdum se i quippe injungitur in latere dex-buε g -o interdum in sinistro, quan- meis si bus doque anterius , quandoque po-
' . . sterius &c. Quod effecit , ut Reseo sim gnerus de Graas plane senserit ,
excidit . certum , & determinatum adhaeis sonis placentae locum neutiquam assi gnari posse . Id tamen eκDiemerbroech, aliisque tum Veteribus , tum Recentioribus Anatomicis maxime adnotandum ,
placentam , prioribus gestationis diebus soluta licet, ac libera deprehendatur , posterioribus sane
litur , & proprio quasi excedit
Fatus caput utplurimum priu , Quare
quam reliqua membra ab ute- foetua na
ro, uti innuimus, emittit. Id fit, stendoni saltor , quoniam caput in foe- eaput utatu , habita reliqui corporis ratio- pluri ne , longe majus est , quam in M' madultis , dc iccirco gravitat ni- φβδymis , Quamobrem , si ab ea p, P - sitione , quam in fluido aequilibratus servare solet in utero, vel paullulum recedat , praeponderat caput deorsum tendens , & reliqua sibi abripit membra superi ra: ea nimirum , quae supra centrum gravitatis posita sunt. Hinc in puerperio quum foetus enititur declinat caput, tum quum pedes,& reliqua membra inferiora in sublime feruntur . Nil mirum itaque , si caput prius , dum nascitur , in lucem plerumque proserat. Quocirca perbelle Plinius Uritu naturae capite hominem gigni
DE nervis umbilicalibus , ut Unde
vel ipse Verheyen sector provenit Lovaniens s nuper monuit , ad amnitas tempora usque nostra omnes sere inter ει- siluerunt; eos tamen, ut ante jam tum , Minnuimus, nonnulli, & nos item, P gΠλn-
393쪽
postremo, si oculis nostris credendum sit , vidimus ; eosque fit
rum ad instar tenues , atque albicantes per universam funiculi longitudinem ad placentam usque
produci , ibique distribui paulla
tim , & sensim evanescere , atque occultari observavimus . An autem per nervos hoste , an per humores , an aliqua alia de causa eveniat, ut ea maxima, quam cum praegnante assinitatem habet scelus , in utero conservetur, id hactenus incertum est . Cese tum est tamen, praegnantem , &scetum in commotionibus universis, tum animi, tum corporis alternis assici. Hinc persaepe abortus. Hinc monstra. Hinc habitus a nativitate . Hinc affectiones , quae dicuntur avitae . Hinc notae
ingenitae, insita vestigia , & reliqua , quibus in utero assicitur scetuS , quaeque prae caeteris scriptor Gallus pereleganter non ita pridem exposuit.
. marum partium , aut hu-' morum , quibus uterus , &praedictae partes irrigari solent , Vitio , tametsi cum viro debite congrediatur mulier , concipere tamen haud nequeat , id proprie
sterilitas nuncupatur , quae non injuria mulierum morbiS annumeratur . Steriles fore taminas praesertim judicamus ex lumbis adstrictis, ex mensibus , aut omnino suppressis , aut plane deficientibus , aut de more non fluentibus , ex temperatura , ut Vulgo
dicitur , frigida , ex desectu pilorum, iisque similibus; quae tamen omnia quamsaepissime sallunt. Sterilitas , & maxime avi- ea , dissicile evincitur . Et quin
niam persaepe vitium est , quod ab aliis provenit affectionibus , iis primum in curatione respiciem
De G tomatibus Praegnantium , , abortu.
mina , variis tentari solet im ommodis quae tum ab organorum facultatibus , suscepto semine tacundo . intus immut iis , tum a mensibus compressis , subinde suscitantur ; organorum etenim facultas , genitalibus -- cundatis , mutationem statim si bit , & menses ut plurimum omnino sistuntur . Praegnans igitur nauseare primum incipit , mox evomere, cibos fastidire, picaceaevadere , torminibus , alvi profluvio, dentium dolore , vertiginibus, cephalalgia , aliisque pluribus molestiis torqueri , quae ab
enarratis causis originem ducunt.
Medio gestationis tempore tum crebro infestatur , cordis palpitatione, frequenti syncope , spirandique labore , qui subinde a primo ad ultimum magis, magisque viget, ob uteri molem increscen tem ; quae longe , lateque sese prolatans. reliqua ad latera conbprimit viscera, sublevat diaphragma , ac thoracem constringit .
Ex hoe itidem si , ut posterior,bus gestationis diebus cum dissicultate mingat praegnanS , atque ex alvo aegre dejiciat . Quinim-mo , & ex praepedito sanguinis per venas inferiores refluxu , t mefiunt ei crura , sanguinem eX-puit, sebris succenditur &c.; quae eo quandoque perveniunt, ut -- tum immature, idest nondum s ne consectum excludat . Quo in casu abortire dicitur; abortire qui'
394쪽
pe nihil aliud est . praeterquam
fartum nondum eonfectum , atque a te tempus , De vivum , sive
Diag Abortus jam facti ex ipso sce-
η ' tu immature egesto petenda sunt indicia: ratione , tum temporis , quippe ut dicatur abortus , egeri debet ante septimum, vel nonum gestationis mensem , tum corporis , cujus membra nonnullas pene semper praebere solent impersectionis notas . Imminentem autem abortum fore , indicare solent horror , & rigor quidam ;qui, nulla extrinsecus data occasione , per universum praegnantis corpus persunditur , quemque C lor insequitur quidam tenuis, nausea , lumborum dolores , virium repentina solutio , extremorum Perstigeratio, ac pondus ad imum ventrem quasi descendens . Μen ses insuper quandoque recurrunt ,
vel promensibus fluor albus; qui abortu imminente longe uberior fuere solet, ac postremo , stactis
membranis , effunditur aqua partus dcc. Causa . Praeter enarrata symptomata , quae abortum movere possunt , quaeque tamquam causae interi res respiciendae sunt , veluti emteriores confiderari debent lapsus, cespitationes , corporis defatiξationes immodicae , ictus validi res , equitationes , navigationes , Concussiones, tripudia, animi emintiones 3cc. Progno- Abortus citra praegnantis peris. . culum nequaquam erumpit angor siquidem, & labor longe gravior in abortu , quam in partu maturo esse solet. Id , ni fallor, uia non sponte , ut ita dicam ,
ua , sed vi, tamquam pomum non maturum , violenter avulsus exineidit foetus , & soras elabitur . Enim vero plures , decies se parere malle, quam semel abortire testantur . In abortu uterus facilius exulceratur; hinc inflammati nes , febres acutae, convulsiones, Iarsae sanguinis prosustodies 3cc. Primiparae ex abortu dissicilius
evadunt , tum maxime , quum membra convelluntur; quo in casu mortem neminem unquam es-
sugisse affirmat Harvarus. Ne sequatur abortus, ea omnia, Cur ti. . quae fluidorum motus intus nimium concitant, quoad possumuS, am venda sunt. Si sanguis exuberat,
quod passim contingere solet , istum diaeta, tum venae sectione o Portune imminuendus . Μotus licet nimius utero gestantibus no. ceat , nocet quoque nimia quies, otium nimium & Vita , ut ita dicam, umbratilis, ob recrementorum congestionem ; quae nisi blanda exercitatione discutiantur, in vasis cumulata , pravas suscitant sermentationes, atque abo
tum facile provocant. At nihil secius, si abortus succedat , tum obnixe curandum , ne sebris succendatur , ne sanguinis fluxus intempestive compressus viscerum
faciat inflammationes, ne eXube rans aegrotam enervet . Quam obrem victus tenuis esse debet , humectans , restiperans , conc
ctuque facilis. Nisi lochia debite fluant, blande impellantur discutientibus, antipleuriticis, de quibus in superioribus suis jam egimus . optima sunt oleota , dc emollientia, tum intus, tum soris admota . Si sanguis nimis fluat , blande cohibendus , non aliter quam de fluxu mensium immodico ante jam diximus.
NE abortus insequatur , alia Nil sinque ut praegnantium sym tius ad
395쪽
eulilbem plomata leniantur , nullum undum ad' quam antehac, quod blandius, tu-hus 3dhi' litis ac citius suum praestiterit eseu, sectum , adhibuimus praesidium , oppo itu si licet hactenus omnes pene im-nim siti probaverint Μajores , quam ve-guinia nae sectionem . Venam praegnanis missi,- tibus alii , mense tertio gestati uem . nis exacto , ad septimum usque
citra periculum solvi posse hodie
praedicant , id tum ante , tum post id tempus omnino interdicentes . Non procul a nono dumtaxat sanguinem alii mittunt. Nos autem usu diutino edocti , tum Romae, tum Florentiae, tum Perusiae quolibet mense , a primo ad nonum , quoties id necessitas eXegerit , praegnantibus indiscriminatim optimo semper cum sucincessu sanguinem educere consuevimus ; & nihilominus, si abortum quandoque , quod tamen raro admodum contigit , sistere nequivimus , abortientem sane Op-
Portuna sanguinis missione ita adjuvimus , ut seliciter semper, nisi memoria nos fallat , evaserit . Quinimmo , & quae abortum pati pridem semper consueverant , singulis mensibus venam iis apposite secando , successisse non semel vidimus , ut ad mensem n num feliciter partum distulerint . At enim vero ad id praesidii genus hisce in casibus audacter unquam nemo coniugiat , ne abortum , tametsi non immineat, sanguinem educendo , moveat. Ubi conveniat , tum paullatim , ne cum impetu exiliat , ex partibus supernis potius, quam ex infernis educendus. Caeterum quicquid aliud , praeter sanguinis missionem ad abortum cohibendum imminentem praestitimus , huc usque in irritum cessisse percepimus . .
De Conceptu falso, Me mla. Μ Ola, penes Clinicos , non Desiniis
sonat , nisi massam quam- tio. m informem , exanimem , compactam in utero , fine ossibus , sine
visceribus , quae ex concubitu quam doque concepta , fartum quodammodo mentitur . Quocirca dicitur quandoque conceptus fatuus , item &fossus. Μolas quispiam cum ovis gallinaceis irritis , & ventosis , quae proprie se nemia vocantur , comparare solitus suit ; hypene-mia quamvis , Vel citra coitum,
gallina extra matricem procreet. Molae tum numero tum figura, tum mole , tum substantia, tum concretione, tum exclusionis tempore plurimum variant , plerum que licet tertio gestationis mense excludantur. Plerumque diximus,
quum & citra id temporis, & ultra , & non raro per totum vitae decursum in utero commoren
Μola concepta , praesertim in DIara exordio, indicia plurimum habet ss. ambigua , quae prosecto ab indiciis verae conceptionis minime distant ; menses quippe vel in conceptione molae supprimuntur , s pervenit ciborum fastidium , nausea , vomitus &c. Distinguuntur
autem subinde molae a concepti ne vera, e quod in mola eX mam
mis , quamvis intumescant , nihil lactis , ut in vera concepti ne , exprimi queat. In mola prae
terea motus nullus, aut pene nullus percipitur, qui vitalis sit, sed gravis , & molestus , non aliter ac si lapidis pondus ab uno in alterum latus identidem delaberetur. Ad haec, molae id proprium esse solet, ut si manibus comprimatur , de latere in latus extruin
396쪽
; t LIBER III. SECT. N. CAP. XIII.
di possit, quod istut vere conce-Pto nequaquam accidit . Insuper molam utero gerenti, motus quidam rei cu3usdam vehementer intus subsultantis, ante mensem temtium frequenter occurrit. Non ita quum vere praegnet , ubi scelus ,
aut numquam , aut raro admodum ante quartum movetur . Uterus postremo mola extentus ideo ab
hydrope distinguitur, quia in m
Ia, tametsi intumescat alvus, manus tamen , item & pedes , graciliores in dies evadunt . Contra in hydrope observatur. Causa. Molam coagmentari Veteres pinabantur vitio seminis, Vel maris , vel taminae , vel utriusqne . Vitium autem in eo situm este sibi suadebant, quod facultas seminis, ad procreandum idonea , nimis esset imbecillis Neque id plane improbandum videtur , si pro semine muliebri , etiam hydatides , sive ovula Recentiorum considerentur . quae , pluribus ex causis vitiata , in molas coaptari, atque insurgere possunt. Non omnino tamen negandum ducimus , aut ex sero , aut ex Iympha depravatis, aliisque humoribus crassis, glutinosisque molas interdum concrescereia Nullum unquam inter animantes , praeter hominum Mminam, moIam concepisse, tr didit Aristotelesia Pregn- Mola nequaquam citra per cu-- . Ium concipitur, nihilominu quum ut inutile pondus , & recremcu tum Opportune egeratur , se Iutem inseri . Symplomata , quae molaeesestionem praeire solent, lethalia plerumque sunt i pessima quippe pene semper, & adhuc atrociora , quam quae partum legitimum &abortum ipsum praecedunt. Hinc
necem frequentius moliuntur - Λdsint quippe utplurimum deliquia extrema, sudores frigidi, convulsiones perquam molestae , & reliqua ἱ quae organa praecipua misere torquent, vireS conterunt , a que animum frangunt
Ubi certum plane sit , quod Curatio. perquam dissicile porro existimamus , molam utero concretam imesse, pro viribus opera danda est, ut sub finem mensis tertii, aut in exordio quarti, leniter , quantum seri possit, excludatur. In quem
finem ea Omnia, quae menses blande movent , & hic commendamus oleosa in primis, & reliqua
emollientia, quae tum intus, tum foris adhibenda sunt. In paroxys mo optimo cum successu ad Jmplomata vehementiora compescenda sanguinem semper emisimus.
dicia plurimum fore ambia molae ingua , experientia nuper edocti . v 'procul ab omni haesitatione pro- serre non dubitavimus. In nuptis μ' quibusdam ex nobili, inclyta, R inbi oua. vitaque progenie molas non ita pridem Romae conceptas vidimus,
cum notis omnibus , per tres integros menses , Optimae gestati nis , quoad , molarum svinplom tibus eκ improviso accedentibus, molae rundem excisae, atque emissae rem manifesto protulerint. Qui immo una ex iis molas postremo placidissime ex utero ejecit.
De Partu disicili, sive eum Iabore.
Ρ Artua dissicilis , sive cum I, Defin A
bore is dicitur , ubi cum maia tio . ximo tum sui , tum foetus periculo , B tomaribus iuravescentibus, austum quum diuti , quam par est, inpitu edendo, puerpera IasMat. Diaritim Dissicilem autem partum sutu- M.
397쪽
rum Indicant dolores praecipue , qui aut nulli, aut admodum Ianis mentes principio incitantur ; quiaque per longa redierint intervalla, atque ab ima pudendi sede ad do sum potius ascendunt, quam a do in , sive lumbis ad pudenda descendunt. Ivibus rivum tremina umbementer exercent, cItissmepαν-t
qua lumbos dolent, vix pariuAEt, qua Demerem imum facilius , is citius . Id olim docuit etiam Aristoteles. αὶ Dissicile quoque, aut cum labore censetur , puerperam eniti , tum quum ultra spatium vigintiquatuor horarum partum differat; vel quum aut ante partum , aut in partu, aut etiam post, acriter torqueatur , vel si febris succendatur ardens, vel si vires praeter- modum solvantur. Dissicile , & cum labore enititur puerpera culpa aut sui , aut scelus, aut obstetricis, aliarumque causarum, quae extrinsecus agunt. Culpa fit sui, tum quum aut adeo sit imbecillis, ut nervos valide inintendere nequeat pro nisu pariundi, aut tum quum perangusti , valde
inepti , & dissiciles sint meatus , unde scelus egredi debet . Culpa
fit scelus tum quum vel ejus m les major sit, quam ut commode per meatus consuetos egredi queat, vel placenta utero arcte nimis inhaereat , vel tunicae obvolventes , ne distumpantur furimum resi stant, vel ipse admodum languens, ut excludatur , pro viribus agere
nequeat. Culpa fit obstetricis , si vel negligens, vel imperita , vel garrula . Omnia pervertat Ecc., de quibus fusius infra. Μulieri, quae uteriris messatur, aut dissiculter parit , superveniens sternutatio , bonum tb .. Quaecum
pium Mem s bis omentum M urerim,rimae , is priusquam eximunae fuerint non concipiunt. Res fi cuneipiunt , addunt alii , difficiis p
riunt s e ) . saaecumque mera I rentes a febribin corriprumur , fortiter calefiunt fine ore me main f sta , His iter pariam , cum perlevis, is, aborrum facientes per elitantis c d J. D malitri utero gerenti purgationer eam, impossibila solum esse foum se in . Ex labore partus, qui ingens sit , dissicilius
evadunt languentes ; tum maxime , quum aliis Vehementioribus laboret morbis puerpera, & quum aut nondum adoleverit , aut aetate valde procefferit. Caeterum Parintus, qui cum Iabore magno excluditur, nisi aut puerperam, aut foe- tum , aut utrumque extinguat ,
alias , ob nisum pariundi validiorem , crebrioremque , quamsaepissime facit aegritudines, dc praesertim uteri, Omenti , atque intestunorum prolapsus . Foetus , qui , antequam egeratur , extinguitur , puerperam facile extinguit; qui'pe qui tum, ne Vel minimum quidem nitendo, sui egestionem coas juvare queat. Quae partu laborat puerpera , operam potius accuratae, ac saga cis exigit obstetricis , quam Μedici ; cui, ne tamen erret, praesideat Μedicus . Victus puerperis laborantibus tenuis sit , quinimmo quandoque Perquam tenuis , di nullus ; hisce quippe in casi bus, si usui credendum , puerperas in labore partus quo mapis nu tries, eo magis laedes. Nihilominus , ubi vires sint admodum perfractae, ad eas recreandas optima sunt juscula blande aromatica , consectiones cardiacae, elixir proprietatis , & reliqua ejusmodi, m do din liba. πιβε. in libat apb.o, ,
398쪽
do tamen ne vel minimum quidem oleant ; odores enim quam.
saepissime soli , affectionibus hystericis incitatis , Romae saltem ,
Puerperas extinxere . Conserunt
item balnea , solus , suffitus , &cataplasmata ejusdem generis parata ; necnon etiam meatus , qua
egredi debet scelus , injectionibus blandis lubricentur . Si ad nisus pariundi motus viscerum adjiciantur spasmodici , atque epilepticae
membrorum contractiones , convenit oleum recens aut in jure ,
aut alio quovis pacto identidem propinatum. Conveniunt item decoctiones emollientes ex foliis malvarum , violarum &c. Si succendatur febris, eaque si ardens sit, atque adeo, si viscera inflammari indicet , vena seeetur iterum ,
iterumque, quum id necessitas requirat . Verum ubi eveniat , ut Puerpera nondum enixa decedat, scelus, utero secto, adhuc vivens extrahatur. Talis extractio ab eo,
qui ex Iulia progenie non aliter in lucem prodiisse sertur , c area in Chirurgia vocatur. Alii quamvis, quod ita sectum Parentis abdomen ex Iulia stirpe aliquem olim pepererit, id posteris Caesaris cognomen inditum opinentur .
AEMG ΙΙΙ.ΡErquam nobilis ex vetustissima Italiae familia , olim Romae nupta quaedam Et mira , modicae
staturae, pinguis, ac vegeta, quintum & vigesimum nondum aetatis compleverat annum , quum ,
postquam bis feliciter jam pepererat , denuo conceperit . A primo ad ultimum gestationis se optime semper gessit. Nec aliud quidem,
praeter eκcretionem quamdam pauci sanguinis menstrualis , quem , singulo quoque nondum exacto mense , periodice egerebat , pati consuevit incommodum . At sub finem mensis noni , syrio vehe
menter eo anno aestuante, exim
proviso, die inclinato , talis sa
guinis egestio praetermodum exuberans profluit , Accedunt subinde, inter pariundi nisus , deliquia creberrima , sudores frigidi , una& maxima praecordiorum angustia. Vires insuper omnino solvun. tur. Concidit animus. Accurrunt Omnes, Accurrimus & nos . Λtque in carpo, & ad tempora pulsum explorantes, arterias vix micare, quin immo & persaepe plane intermittere percepimus . Algebant membra universa. Cum labore maximo Puerpera respirabat. Sanguis , qui eatenus praeterm dum profluxerat, omnino restitit. Intumuerat alvus & quasi conis sopita . nec mente, nec sensibus, constasat. At nihilominus pariundi nisibus , languentibus licet ,
identidem excitata, languore brevi penitus consectam sore, conquerebatur. Ruamobrem ex ea sella reclinatoria, parturientibus vulgo concinnata, cui assidebat , ut in lecto commode recumberet, actutum effecimus I & ad vires res lutas quodammodo revocandas id conditum Λ ei, una & oleum eκ seminibus melonum recens expressum, quod cum aqua cinnamomi nonnihil acuimus, alternis per in tervalla propinavimus, interdicentes interim, ne obstetricis , ali rumque opera, vel quid minimum praeter julculum aut insulsum, aut
cum magisterio margaritarum , aut cum seminibus citri, aut cum modico cinnamomo paratum. Puer perae unquam praeberetur. Postridie diluculo , pariundi nisibus ut quum maxime vi.entibus , foetus molis sane ingentis , & ob meatus, ratione praedictae molis , angustiam, & ob sanguinem nimium ;qui ad pudenda confluxerat, Prae-
399쪽
catus in lucem. tandem excluditur . Lochia , & secundinae non multum post feliciter prodierunt , ac puerpera nonnihil resipiscens a- Iiquantulum incaluit , & sebrire coepit . Ad eximendam igitur se-btem ejusmodi eκ improviso su
huc langueret Elmira, nihil aliud praestitimus, nisi quod, ut sensim in dies tenui victu , eoque idoneo
resecta vires perfractas paullatim sibi resumeret . Febris ad diem decimamquartam , & ultra , nihilominus 1 ese produxit Virium languor ad mensem circiter suit semper extremus . Sanguis post partum ad libras multas effluxit,& nonnisi alvi profluvio post diem
vigesimam primam superveniente, plane restitit . Res 1 ubinde semper in melius processerunt, eo usique dum aEgrotans tandem Omnino convaluerit . Victus , quo prioribus morbi diebus utebatur , jusculum erat cum ovorum vitello recenti quassato , ac pane in eodem jure eliκato , & subinde fortiter expresso ; quod ter , aut quater in die horis congruis in refectionem sumebat . Pro Potu , quoniam plurimum sitiens erat , aquam hordeaceam cum Cinnam mo, ac corticibus citri non insu Viter paratam , tepentem , parce tamen , ad usum the identidem sorbuit . Die septima elapsa , ut aliquantulum copiosius vesceretur, operam dedimus. Nec vini , nisi post diem quadragesimam, ei P testatem secimus. Λ, Margarit. praepar. drach. ii. ἰconfect. Mac., amerm. fine odore aradracb. ii 1. , serv. de capiti. Vener.
A. , cap. cochleatim identidem ,
NIL profecto partus crebrius inie-
difficiliores facit, quam imia quid peritae , ac negotiosae obstetricis Puerpς audacia, quae plurimum in ea re l. 'aut praestare , stut saltem videri gestiat ; quaeque insuper supersti--.tiosa quadam garrulitate, & puerperam deterreat , & adstantibus imponat, & Clinicorum item qua
slatrices ejusmodi cane pejus , &angue in puerperio vitandae ; de quibus quicquid de Lesbia Terentiana olim in Λndria dictum, dc
hic merito dicendum. Audi , Archillis, iamdudum. Lesbiam adduci iubes. Fane pes illa temulenta es mulier,
Nec satis digna , cui committat
primo partu mulierem. Tamen eam adducam. Importunit
tem spectate anicuia: suta compotrix eius es . Dii d te facultatem, obsecro, Huic pariundi , atque illi in aliis potius peccandi locum. Nil sane facilius in Re medica , quam obstetricis munere opintime iungi , modo nihil aliud agat , quam manibus blande prodeuntem infantem excipere, MOX lavare, ac leniter mundare. Enimvero sine obstetrice reliqua pariunt animantia, sine obstetrice selicissime pepererunt olim in rerum
exordio primi nostri Parentes, sine obstetrice quotidie inter Barbaros felicissime pariunt plerique, &sne obstetrice facile passim enituntur agrestes ', nam ut aliae corporis humani viventis excretiones, ita & scelus exclusio , sunt opus naturae quod , mechanica orga-
400쪽
norum structura ab humoribus opis portune lacessita, perficitur.
debeat rium, ad vires, ut inquiunt, suta puer stinendas , roborandasque , gene- R rosiorem , uberiorem , optimique
vietu. . succi victum praebent , iustula
praecipue valde concreta , meracam optimum , carnes pullorum contusas , atque ex iis succos exinpressos , & id generis alia I quae
copiose ingesta, organa jam labe- iactata , magis magisque defatigando, pergravant potius , quam restaurant. Ipsi contra , ratione , usuque ducti, ut puerperarum victus tenuis esset, concoctuque facilis, optimo cum successu , Operam dedimus , Et quoniam I ge minus cum labore abstemias peperisse observavimas, puerperis ideo vinum pene semper interdiximus Non est tamen, quod ad excitandos spiritus praeter dum vanescentes , di vinum, & chocolatam sine dore, & juscula modice aromatica quandoque , parce licet , seliciter non propinaverim . Sinimus praeterea , atque indulgemus , ut hisce in casibus consectiones consuetae, Margaritae praeparatae , &relisua ejusmodi, quae, ut & alias diximus , nisi multum prosec rint , ossicere tamen haud pote runt , sinimus inquam aequo animo , ut propinentur ; necnon e iam ipsi pluribus ex causis, quas ante jam exposuimus , nonnum quam propinavimus.
IN puerperio membranis obvolventibus, sive exuviis, ut ante innuimua , fractis, humor primum albugineus , qui cumulatus
in amnil cavo stagnabat, efiinditur . Mox una cum humore profuso elabitur infans ; non tamen solutus, sed per ligamentum umbiliciae placentae innexus, quod, nisi quamprimum placenta egera tur , de more recidendum est . Placenta, item & membranae perfractae una cum reliquo funiculo, ne intus corrumpantur , leniter eximendae sunt. Ea, uti diximus, eoquod alterum quasi partum efficiant , secundinae appellantur. S cundinis egestis , nescio an quia placenta excisa , uteri vasa dehi-lcant, an quia contractus in puerterio, & undiaue pressus uteruS ,
presserit, uberrima fit sanguinis esilasio, idest Achiorum. Lochia qui busdam biduo uberrime fluunt , quibusdam triduo, alici quatriduo,
neenon etiam , ut ante jam diximus, ad dies Octo, decem, quin decim, triginta, & quadraginta . Haec, nisi debite excernantur, se bres incitant acutas, item & malignas, viscerum ardores , pleuriistidem, peripneumoniam , phreniistidem , sopores lethales , amplexiam , epilepsiam , colicam , R-
Iiasque perquam molestas aegritu dines moliuntur. Contra, s ultra
mensuram egerantur , puerperam enervant, extenuant, maciem ex
tremam, & hydropem inserunt . In primo casu , universo corpore leniter defricato, ac pedibus blande solis , saphenam ilicet solvere
oportet , item & pudendis , si
praestanaidum se . quum lothia