장음표시 사용
751쪽
sect. III. 6IsωDIN. Dissertat. III. que omnia quidem immutabiliter a Dgo praeordinata dici, & omnis merus& purus casus de quo mox in mundo excludi debet, sed ita, ut cum providentia libertas DEI, de qua Iheologi & humana consistere posse defendatur. Tt Plato- CCCXXIII. Seholion. Aliud adhuenicum fati genus a Platonicis creditum fuisse, observant eruditi. Nempe Plato cin-- quiunt) etiamsi intelligeret, cuncta at Eo administrari, & preordinari, quia
tamen animadvertit praeterea, plurima in mundo inveniri mala, in eam adductus est sententam, ut putaret, a natura ipsa materiae, anima quadam . tumultante animatae, fieri, ut non omnia accurate, ac Divinis ideis conformiter, eveniant. Ast etiam haec de
tandi anima Platonis opinio paulo post refutabitur. CCCCXIII.
. Fortuna. CCCXXIV. Fortuna dicitur causa per accidens alicujus effectus raro comtingentis, & citra intentionem atque
scientsam agentis liberi; unde passim dici solet: ubi parum ingenii, ibi plus
fortune. . Quia scilicet sortunatas mulista non praevidet, quae alius ingenio perspicacior praevidisset. sic e. g. hO
752쪽
. . De fortuna V cossi i iii virmose cui soli , tanquam agenti libero,
competit fortuna potiri in agro arans, aut terram ligone fodiens, si magnam auri argentive summam humi defosesam eruit, fortunam habuisse dicitur. Casus econtra est causa non libera , per casus. accidens effectum raro contingentem producens, & sicut fortuna prosperis plerumque eventibus, ita casus adverss aut indisserentibus tribuitur, e. g. dum arbor, vi ventorum e radicibus eVulsa, praetereuntem viatorem, aut feram sylvestrem opprimit, casu istud evenire dicitur: quandoque tamen foratana & casus in eodem sensu promiscue sumuntur: nec aliter diei possunt cav- se, nisi respectu solius eognitio is nostrae; omnia quippe, quae in hoc Orbe contingunt, ex propria ac dete minata causa , licet nobis ut plurimum ignota, fiunt, XIII.) sic V. g. alea, in tympanum projecta, casu dicitur V. g. numerum denarium monis strare, licet in se ratione certi motus certam rationem habeat. Hinc Prori I6. legitur: sortes mittuntur in urnam, sed a Domino temperantur. Unde S. AUG.
in quodam loco ait: nil in ista totius ereaturae amplisima quidem, es immensa ./republica est, quod non de interiori atque
753쪽
inteli ibili aula summi Imperatoris aut
jubeatur, aut permittatur. Monstra. CCCXXU. Inter effectus fortuitos, aut potius casu ales, vulgo quoque re censentur Monstra, quae Arilioteles naturae peccata γ ocat, & cujus nominis Elymologia passim a monstrando deri-Vatur, quatenus nempe monitrum si- gnificat aliquod , ob raritatem suam monstrari dignum; strictius autem illud solum monstri appellatione assicimus , quod inter homines, bruta , &plantas a consueta secundum speciem dispositione deviat, sive ex parte, sive ex toto. e. g. Cum homo nascitur, habens membra quaedam helluina, aut bellua cum membris humanis , Vel dum aliquod animal, V. g. bos canem, aut scemina agnum generat &c., cujusmodi diversa eXempla enarrat Cl. P. ScHoHUs in sua Phrs cur. l. S. per totum, ubi D causas varias monstrorum in medium adducit, e quibus Eorum sequentes tyroni suffcient. I. Causa Musae materialis, sive ea, ex qua praeexistente monstra fiunt, est juxta cit. Cl. Auctorem materia seminalis vel defectus vel excessus, aut confusio, atque permi
xtio, aliaque similia vitia, item quesue
754쪽
De Monstras. tus reeeptaculum, seu uterus maternus. II. Orasa sciens, praeter DEUΜ rerum Omnium causam primam, est Vis ima-einativa Matris, quae saepe absurdas, Peregrinas , penitusque monstrosas formas, quas mente volVit, dum ute ro concipit, aut laetum gestat, eidem foetui imprimit, uti frequens eXperientia testatur. III. Causa malis mon strorum est r. ut sint una DEI, VO 'lentis incautos mortalium animos monere, aut sanare, eisque diversa praesagirep sicut enim per somnia, per Prophetarum oracula, per Varia Pro digia, ita & per monstra atque mono estrosa praemonere non raro solet pro- hos & improbos, nec singulos tantum homines, sed integras etiam nationes& gentes, prout diversis exemplis de
pra igitur, ait ille, cum a mundi gubem
natore Deo in finem tam eximium ordinentur , sae carere sine impietatis nota nemo imposterum asseret. a. Monstra a DEO quandoque permittuntur ob hominum scelera. nedum parentum, sed & M gistratuum aut communitatum. Hoc etiam gentiles dudum agnovere, dum tot homines poena dignos in monstra conversius cecinerunt Poetae: & de M.
755쪽
seto . OntοIM. Di sertat. III. huehodonosoris Regis in bovem transmutatione, ob animi elationem ipsi a DEO inflicta , narrant SS. paginae, Daniel. c. q. Similiter & uxor Loth, que respiciens post se versa est in statuam salis, Genes. c. I9. Curiositatis poenas dedit: igitur in
his omnibus utut natura errare, atque
a praestituto sibi fine aberrare videatur, DE Us tamen ubique & semper certo sine agit, maximeque ordinata incedit via, secundum abditissimas divini consilii sui rationes. Causas alias monstrorum particulares affert moX citatus Cl. Auctor c. 3o. Plura Medici.
CCCXXVI. Sebolion. Fuere quidam, qui cum Aristotele l. 2. de generat. an mal. cap. 3. sentientes, Deminas intermonsua, seu errores V peccata natura referebant; nam inquiebant natura semper intendit, quod optimum est, &dum propter impedimenta id inequi non potest, producit id, quod imperasellius est; vir autem perfectior est faeis mina, uti omnes cum Aristotele ProbLII. My. 29. asseverant: ergo virum in conformatione corporis humani inte
dit natura , & dum propter impedimenta, V. g. propter seminis vitium aliquod, aut alia de causa virile eo Pus
756쪽
ae De Monstris. 6ὸ Ahi VII pus producere nequit, efformat 'mineum; unde & Stagyrita Reminam appellavit marem occasionatum, id est, ex /aliquo seminis defectu praeter naturae intentionem productam. Ast ex adversa parte acriter Aristoteli, ejusque in hac absurda opinione sequacibus sese opponunt alii plerique, contendentes, foemineum sexum nec monstrum, nec naturae imperfectionem existere, sed potius persectionem, licet minorem, quam
sit virilis perfectio. Nam inquiunt isti quomodo vitium & imperfectio dici potest, quod est natura, & eonditio naturalis vel quomodo peccatum naturae sit, quod auctor natura tam sapienter ordinavit quid quod Remina necessa Tia sit ad propagationem sobolis, & ad humanae, quin & totius animatae spe- Ciei, multiplicem conservationem in hunc certe finem illam DEus jam in felici illo innocentiae statu produxit Gen. 2. v. I 8. Quare si vitium esset sexus foemineus, aut imperfectio naturae, is certe aut in Paradyso, & statu innocentiae, non exstitisset, aut DEUs vitii imperfectionisque auctor sui siet, quando ex viri costa Reminam primus efformavit, quod quis dicere audeat ergo &α
757쪽
tant mu- - to, quatenus micet uora 3 vel est modus mortuus, CXUIII. vel respectus quidam extrinsecus locantis ad locatum, qui in Logica sol. 84. juxta Peripateticos constituit praedicamentum ubi, sed de loco materialiter accepto, cui vulgo tria dicuntur munera competere, Uidelicet r. continere corpus locatum. 2. ab isto repleri,& 3. immobiliter existere; si enim lo- ,
758쪽
cus ipse mobilis foret, atque eum locato, sive contento corpore, mOVeretur , non posset corpus localiter m
veri, hoc est, de uno in alium locum trantire, quod tamen intimo sensui repugnat. CCCXXVIII. De loco, materiali- De Loeoter sic considerato, tres sunt Ρhiloso- triplex phorum celebres sententiae, Ima Periis auctoririn pateticorum, qui locum sumunt pro iςntantia. superscie corporis ambientis aliquod aliud corpus, ut e. g. lacus, in quo continetur piscis, seu qui repletur a pisce, est juxta ipsos concava superscies aquae, quae piscem ipsum ambit, si Ne convexae piscis iuperficiei adhaeret, locus turris est superficies aeris , qua turris ipsa circumdatur Ic. In quo sensu dixit Aristoteles 4. Phys c. s. text. 28. ejus, quod continet, terminus immobilis primus, id ipsum est lactis. 2da Est Gasiendistarum, qui locum accipiunt pro spatio, quod a corpore locato occupari concipitur, existimantes, quod a solo vatio, uti
Vocant, negativo omnia corpora contineantur, ab iis repleantur, neque alia ratione loci immobilitas salvari pollit. Hi pariter Stagyri tam pro se citant, ι. q. c. 5. t. aci. isa loquentem: magnumquid-
759쪽
cet4 - οηtokil. Dissertat. IV. quiddam, ac di cile esse videtur sumerquid sit lacus y quia in eo, quod continet, quiescente sit translatio ejus quod fertur pMidetur enim e se posse INTERVALLUM quoddam interjestum, diversum a magnitudinibus , qua moventur. Confert etiam aliquid aer, qui videtur esse incorporeus ς' nam locus videtur esse non solum extrem tales vasis, sed etiam quod G interjectum quasi inane. 3tia Denique sententia est
aliorum Neotericorum , qui utram quae modo allatam sententiam conciliare nitentes, locum dividunt in extrinsecum seu respectivum, & intrinsecam seu absolutum e primum vocant illum , qui locatum corpus extrinsece ambit in sensu Peripateticorum. 2 dum Appellant eum, qui cum ipso locato corpore ex. tenditur, ac ab eo penetratur in sententia Gallendi. Porro, cum utrumque locum in rerum natura Vere concipi posscte satis compertum sit, hinc merito tertiae quoque huic sententiae praeduabus reliquis palma tribuitur: Aliam tamen adhue, quartam, ac singularem sententiam de loco tenet Cl. Anto. nius Genuentis, Meti p. I. c. 9. quae ibi
videri potest, nobis tertia & hodie fere communis praeplacet; unde sit