장음표시 사용
161쪽
Faeniculi, Mara linque oeulis nioque salubres Debet opes; fa IF utae tibi vim , Mustela , laeessis me arniatae feros dum Leva in bella eo jubros ἀIpsa saJ etiam Helianes Υurtur, I. auriq; Palumbes, Perdicesque , Grues Junci docuere palustris Paeonias laudes , his dum fastidia purgane Annua , & etlatas revocaqt ad munia vires . Quid plura R spleni vim contra agg*sta Lienis Damna vel ex ipso condiscere iuvit Asello . Fors 3 quoque ulta rφtro lapsis incogWita ac Iit . Extulit in lutem , eae cu bene provida callia Quis Laricis, frondentem alio quam gignit in orbe, Amnieriin ι virtutem Umbrae novisset opacam itii casu patuisset eam vis obvia casus Prodidit , inque diem nativa eduxit ab umbra. Forth stib hane nimio fessar successerat aestu Tyti rus , errantes linquens peτ prata Capellas. Dum recubat,et ephyrumq;,&Frigus:captat opacum Devius , in uules m volvuntur lumina mninum . Stertit humi fusus t residφs sopor alligat artus. ipsa ad blanditur pIacido gravis umbra nisurro. Ut primum eNςussiis sopor est , spect cula demens
Des nova a naria mentis furtivo errore per umbra In Correptus , Sortisque suae pIan E immemor, Alter .msus adesse sibi; vaeus nam visus in aut . .
Iam sibi Regnator , iam non sibi Tytirus , alea Dieere jurattumens jamque his,jamq; imperat illis ,
a. Multa etiam easus vel imprudentibus obtulit. Sie patule -- bra Larteis euIusom Americana pηastigiatrix Virtur, suo afflata
162쪽
penu Ia ment Itur chlamydem , Regalia curvum Sceptra pedum , fastuque amens sibi plaudit inani . Nox Mercaturae studet improvisus , in arma Mox ruit, & trepidum vocat in certamina Martem ιAuguris idem alias partes agit ; atque subindE Vel vigil emota fingit nova somnia mente . Thessalica donec vi vanescente , per umbram
Amata , in setix sibi redditur , & sbi Pastor , Qualis erat , redit: heul miserum ludique, brevi', Stultitiae pudet ς & sero sectarier umbras Ediscit , quisquis supra se splendida quaerit . Ridet inexpletum sibi sacra ex Arbore ludum Prospectans Morpheus , qtiasque Umbrae infuderat oIIm
Cedere mendaces gauclet feliciter artes.
At ci) Τibi Paeonias seu Fors, seu doctior Herbas
Extuderit Ratio , ante alias stirps illa legatur , Quam longo annorum consensu exacta probarunt Argumenta r docet Ratione Sagacior Usus, Quasque haud illa suo praetentat lumine, promit Saepe exploratas hic falli nescius artes . Certa Usus profert . ca Ah ne Τe caeca cupido occupet , ignotas unquam contingere plantas; Ni poenas fortasse velis dare turpiter haustus Ipse tuit tales Antoni Exereitus olim Heli luit, insuetos ausus decerpere caules , Dum Parthos in bella sequens nemora avia lustrat . Vix saeva stimulante fame rabido ore voratum Tum primtim'objectum peregrinum germen, obortus
Cum subitus furor Attonitis , memor omnis abacta. Vis animi , ct caecam mutat vesinia mentem os Pra
T. Vtut vera pradicta se habeane, ἐllarum herbarum potior ad
Madisinam habenda ratio , qαarum Hirtus longa experientia ρυ-bata s . Exparientia quippe eertiον Fallae, Ratione. Σ. Cave igitur nondum explorata plant g te eredas,ni dare tua Temeritatis poenas valis; quales olim Pedit Antonii exercitus , qui per Parthorum nemora iter habens, ignoti sarminis esu ea insania correptus , ut obliterata penὰ omnitim memari a se totum frausorii , atque invertendis perperam glebis impenderit, ae domum
ἐngenti bilis vomitu vitam miserrimὰ finierit, ex Appian t. aetas
163쪽
Pro Castris . acieque , trucis pro pulvere Martis Praestat humum fodere , di putres invertere glebas. Donee vi nulli a rejectavere supremam Atra una cum bile animam , fusique herbas Interitu nil sero finem imposuere labori: Constat inexpertas tanti contingere plantas. At ca nunc in casum vitam dare, certaq; nondun Haud opus est tentare r satis jam cognita frugum, Herbarumque oculis occurrunt pharmacar pene omnia jam tentata. Quis aut ophtalmica passini Germina , proveniant aut quae Narcotica , nescit Cui non dicta oculis insignis ca Acacia, cordi
Malva so venenatos Crabronum ut vernet in ictus Ut canis in rabidi morsus succurrat ε ΑIysibii pΑsthma Crocus domet , & vindex s8 Petasitis , & Ubum marrubium , Arthritin Baenet frondosa sy Chamaedrys Non Τibi plantarum quae se manifesta potestas. Quaeve occuIta , acri quaerendum indagine constat Utraque iam Veteris ductu Rationis , & Usus . i am vestigatis tu viribus utere, & almis Inventis truere , atque aevo gratare priori Quod io in superest , medicas praestet quo tempore fruges Interea legere , aut Artis qui quamque parari Par ope sp, queat ut rapidis occurrere morbis , Distere non vanus fuerit Iabor . Hanc quoque partem Extremo Vatem sub litore veIa legentem Phaebe doce . st puppi da laetam ap re Coronam ;
164쪽
In i primis omnem medicas carpentibus herbas, Quae caeli invigilat signis , Astrisque notandis , Amoveo Curam. Nautis hanc linque , Τuoque Agricolae r Superi stellata volumina mundi
Is legat , astrorumqtie obitus observet, ct ortus . Quuid nimbosae Hyades, torva quid fronte minentu Pleiades , aut plaustro moveat tardante Bootes. Paeonias fallax haec cura legentibus herbas, Successuque carens saph observata , neque unquam Cerea satis et a quin nec qua Lunae aetate legantur Multum operi conferre putem a sunt plurima Ouanquam Germina non Lunae dubiis obnoxia signis ;Seu crescente etenim , seu decrescente manipli
Sidere de melli , nullo discrimine visi
Par senium , par ferre aevunt, par tendere robur.
Τum 3ὶ generatim herbas propria de Matre legendas
Praecipio , nativa i1lis cum gratia formae , Et vigor est , succo cum jam stirps uvida ianitI, Concoctoque tumet; nec adhuc durescere fibris In Iignum coepIe , viridi perfuncta Iuventa. Sole salo etiam legito cum Matutinus adulto Exhaustus radiis ros omnis , & omnis in auras Humor iit, primus quo desudavit Eous . Quod s si Paeonios unae poscantur in usus Radices , plenὸ maturas velle , prius quam, a Tna. Suaad eosii rendi stampus, calesium, θ -stronomicarunia observationum da parisbus Zodiaei , Planetarism aspectibus, con- Amrationibus , influent,s , ct. . rationem nullam habendam eam
Destissima Rajo censemur ; utpote qua incerta , ae fallacet , Iu etistique sape carentes deprehensa e .
a. .At nequa multum restre putamus , qua Luna arare eolligan--ν ; aquὸ durabilει sa crescauro , ct decrescente sidera collectas observatum. 3. Generatim igitur ιum Iligendar praecipimux , cum in flatu , ac vigora sunt, cum succo iam miti , ct p obe eoncocto tu. x da , antequam fibris indurescentιbus .n luntim desciscere ineipiane. 'Φ. Suoad tempus vero , dra ferens potius, cum se Iarνbus 'adys ma-
. tutinus Ro1 iis anbarens penitus exhaustus est. s. Radιcer evellenda , cum plenam matur3talem adepta fune, an- t. vero quam Cantem em ritere incipiant; tunc euam succis/ allis.
165쪽
incipiant alth pubentem emittere caulem: Quippe nocet teneris caulis Radicibus ; omnis I licet has succus superos immissus in artus Destituit, cogitque in lignum arescere fibras. At r florum teneat melior si cura , comantesia Collige , formosi pleno dum munere Veris Luxuriant , tepidisque auris patulo orbe dehiscunt. Excipe quos Rosa puniceos dat vivida flores, Jaminumque albos , calathi qui carcere septi, In pubesque petunt operosa in pharmaca mitti.
Par ci) sit & in frondes studium , si frondibus usus
Est opus in medicos r illas destringe , colorem Nacta suum celso cum laeta cacumine campis Imperat, & proprio stirps alicta sapore superbitrEt jam foeta fuit m late diffundit odorem, Jam flores rumpit: Τum frons magis apta medelis: Nam solido mage tum succo turgescit, & aequas Pasi i moras tuni fland animos Ostentat lavitos. Fluxior in tenera liquor est, & aquosior: omnis Effluit in tenuem tum stirps evanida rorem , Frustraturque suo vacuum medicamen honore, Tu f3J teneras , & Matris adhuc a lacte recentes Carpe gulae t tum lecta placet Lactuca , palato I uni sapit Asparagus , sensumque invitat edacem. At s J quae Paeonias herbae quaerunt M. in artes
1. Flores, ut recto Sebradarus , Deensi, eum pulebpitudine fa in luxuriant, nee adhue marcescunt. Excipe paucos , qui calyeret.
inelusi in uos medior collisi petunt ἔ ut Rosarum flores , I mini , or similium.
a. Folia vero carpenda , eum herba adore , colore , sapore , eaeu mineque suparbitine , iam jam 'ore1 da tiara ς tune enim mecus tanta proprius, quem speeseum vocane, maturior, ae solidio . Con-rra in ranaris aquosis est,ct tota sere plata in bumst em evaporat. . Non negaverim tamen ad gula lenocinium aptiores herbas esse , dum re era adhue , di reeens nata ; trem Palata magi3 comme. dantu 'aras , Lactuca, Portulaea a aliaque id genus ad usum Ctilina comparata. . mrbs ne plurim tam ad Uus medires eum floribus asservantur . colliganda staque ha erunt , eum soribus triumphane; ut Calain mintha , Centaurium , chamadrys, Serpyllum , Thymum s Am
166쪽
Servari plerumque fotu cum pubere florum Consuevere : illa s. mihi tum Τu demete , picto Cum rident luxu , & vario se flore coronant. Τum praestans. Galamintha mihi, tum laeta Chamaedrysι Serpyllumque , Τhynnimque , & olentia Centaurea obveniant , virides tu in ponat Amaracus umbras,
Et Polium ditem. serat , & Fumaria sylvam. Haud si I aliter matura legas Τibi semina , curae est Semina si legere , & medico submittere juri.
optima , coeperunt primas quae ducere rugas, Nec tamen exciderint . a Fructus quoque mitior arta Paeoniae utilior : quanquam servandus in ae Uum s , Nec tam maturus , carpi nec poscit acerbus.
Flexilis in vitium , & votis illudere prompta Utraque conditio est e medio tutissima Virtus. Iam f3J vero haec si lecta novo sine ordine ruis Exiccanda , gravem Solis non durior aestit in Tani cito damnarim . Siccandis frugibus Umbra Non semper favet aequa et situm prerumque maniplis Invigilet ni cura , trahunt, sensimque sub illi Correpti miserum i lenta rubigine marcent. Solis ama radios , Solis siceantur ad aestum Ocyus Herbarum fasces a quoque Ocyus illi, Hoc melius siccantur, opesque tuentur avitas. Tunc umbram Soli anteferas, cum pristina formae Signa iuvat stirpi , & priscum servare colorem: Unibra savet forn ae , servat magis umbra coIorem IExie I. Sem na item . ut monet idem Schroderu/, eolligenda , eae in bene matura fuerint , sicearique ea perine, nec tamen exeiderint. I. Fructu etfam , cum bene maturuerunt ἰ quanquam asservandos prastet decerpere , cum neque omnino' Merri sunt, neque a justam maturitatem parvanerint . 3. Et wad nune ad plantarum exiceationem attinest , mn ta estn- venae inter Baianies1 . Plerique in umbra slaeaudas em tendunt . Nos potivi eum Rajo ii 3 assutim. , qui in seseientos alligatas cito , ct in Sota Meari iubene ι quo enim eiri r Meauraer . e. melius . Nam qua in umbra exi antur , ni dιl rens cur adhibeatur, Deile situm , ct rubiginem contrahunt, ac tandem
167쪽
Exiccata si memor tenui vallata papyro,Pyxidibusque cavis , ct amicis intege septis ,
Ne qua aer intret a conciusas dissipat aer Herbarum vires , secumque agitabilis aufert eΤum sicco depone loco , qui frigidus aestum Arceat et ipse etiam plantis nocet aestus I ab IIIo Spiritus herbarum tenues exhaustus in auras Evolat, & vires langue scere e git inertes:
Unum a illud mirum: nimio quae semina palIent victa humore , situmq; bibunt, palsimq; putrescunt,
Si terrae mandes gremio servanda , rigentem
Quanquam Hyemem patiuntur, & imbribus usque madescunt. Tuta tamen sine fraude latene , & Vere propinquo Ad nova servatas subinἰttunt germina vires Promptius , & reduci laetantur vivida partu. At 3ὶ non Paeonio plantis de more parandis. Una via est et aliis aliae sua subdere gaudent Dona modis . Haec cruda juvat , petit illa calentem Arte focum, nee decocto nisi vindice prodest . 1 Suecus ab his premitur , pulvis tenuatur ab illis a Sacchareis aliae salibus, Cannaeque pruina Nectarea misceri optant, blandumque saporem Induere , & refugo se commendare palato ..Hoe1. servanda autem hae omnia, postquam proia exicea Darine, in saeeutis chartareis, quι θ ipsi pyxadibiss lunail includan ν .ς-ducit nanque ad diuturnam asservationem , rest aer sedulo arisceatur, utpote qui perpatus mενα activas sibi expinea planta partientas Deal. emeae, as dιδε est. In Deo itam Deo psi1.s, ct figido , quam eadida reponenda δ Calor enim v latitas spiritus, ct odoriferos , in quibus planta vis pracipua hospitatur , agitanda' se is disidis, ac resolvit - - 42. Unum illud tu seminibat mirum. Raa plurimum ais humara δε- epimenti capiunt , terra tamam gram o excepta, qua rumuit poehremem porpetuo ferὸ madeant, secura tamen, 9 illasa latitant; maloque Herae promptius , ct alacrint germinant , quam qua da ιigantissime custodua fuerint. 3. Luod attinae doniqua ad ma - parandi in usum Medietae plantas , multipuae is est. Iig enim graede pro ut , alie daeocto;
ab his Reeur exprimitur, illa su pulveram redigu-- , alες Dc-stharo condiri amant , atque asservari, alie in unxuanta alteri ,
168쪽
Ηoe mihi sive Tuos flores , Borago , Rofarum . Sive diu incoctum propinet nectare succum Docta manus , Cordi, aut Capiti latura levamen. Sunt qui unguenta terant plantas in mollia; sunt qui Inde trahant medicos lento luctantine rores. Vasti solidum , longo in ventrem quod susile collo Cre Verit, imponunt prunis ardentibus ς illuc Demessos flores , plantasque, aut semina largh Insinuant, lentoque jubent torrerier aestu. Fumeus effertur tacito furtim igne solutus In sublimὸ vapor , vacuumque per aera gliscli. Mox ubi praecluso lateri frigentis ahena Haesit , & algorem semota in parte recepit,
Paulatim rorem deeurrere creber in udum
Incipit, & riguis alio sὶ impellere rivis. Hac ope , qui latet in plantis, educitur ardens Spiritus , hὸc oleum , Sal hae , virtusque repostis Abst rusa in venis in Solem educta patescit.
Hae a nuper laudati adeo detecta Cacat
habita; qua bir verbis denarrarur a Rajs to . . Hisp.Plant. .l673. NMelearum Caeai non decorti rarum uncia octo in pulverem com
minuta , ct Retarer indita , substantia adeo fixa , O di ulter
eselubilit se esν prodiderunt, ut madica linis vi nihil reddarent prater album quandam liquorem aqua inpar elarum , repetiueidum , idque pauca quantitate , quem pro phlegmate habuerunt. Aucto igne ad eum usque radum, qui Spiritui Vir fioli eliciendo su it, r7. horarnm spatio elevatara est Spiritus parum specia ἰactei candoris , qui prytar aιιοrum spirituum moram in phlegmate subsidie ad fundum Uasia raevientis, Tandem adhibito igne vehementissimo Raverberν , in vegetabilium desillationibus minus usitato, Urandit oleum intense rubicundum , Ovetur Duxuineum , verum pellucidum valde is quod refreteratum aDesit inpar Otis , vel butyri cera. Spiritus nos admodum , ferviduν erat , sed penetrantissimas , nee gaestui , nee olfactur ingratu3; quemadmadum es solent . sanguine , aut carnibur ei. σιti . oleum pariter mληίDe pungit , ae penetrat , Sati votarit ,
cuias magnam quantitatem eontinet, uondἀm separato . estqve viaia Aromatieum , ct cardiaciam. Spiνstus brevi a sit a
169쪽
vis apprime tenax; in odico 'ue extractus ad Ignes Exiguula rimo flammae tentamine , tardum Phlegma, liquor; mox aucta Ignis virtute, vapOTum Albentum in speciem certo post tempore visus Spiritus efferri , & riguo concrescere Iacte . Demum acri stimulante rogo , qui maximus ardet , Vimque vel indomitis potis est inferre mctallis, Puniceo tandem visum se attollere rore Inde oleum,pulchrumque oculis simulare eruorem;
Usque adeo vapor in faciem se sanguinis effert , Immensumq; rnbet i qui ni pellucidus esset, Sanguis erat: frigens pinguis erassescit olivi Instae, at insinuat sese , mordetq; , seditq; Immixtis salibus , gratoq; insignis odore
Et nares beat, & cordi medicatur anhelo. Excitus ipse etiam sensus pervadit inertes Spiritus: arcano multum non servidus igni Ille , nec ad gustum , vel odora in glorius altri; Fert tamen aetatem haud quaquam ἔ mutatus acescit Nanque brevi, foetumque gravi se prodit aceto.
Plaude a tuis eIara inventis, Ars chymica , cui fas
In sua Paeonias elementa resolvere stirpes: Fortunata , tuaque audax feliciter arte , Naturae cui cIaustra licet perrumpere, & omnes
Igne sinus furtim populari , atque inde liquentem
Ipsam animam totis guttatim exugere fibris. Hinc Τibi laus maior , certa his, Mortalibus aegris, B soculis auro melior fortuna renidet Vanus in optatam non hic aut vertere Lunam Mercurium Tibi nempe Iabor , vel Cypria primo aera satu in fulvum tractim procudere Solem σ1n vacuos ut sparsa volent Patrimonia fumos . Haec alii, queis vota animus spe Iactat inani, Sollicitent caeca ausar tuo mihi munere vires Agras,& vitam placeat sulcire labantem. Pharmaca amem,succosque impensius. O ubi, nigrum Quos Cerasum, albentesque aliquant quos Cinna ina , rorer
x. DCressio in laudem Artis cir mlas, qua parto Rem Herbariam Daciat, ejusque Mnatasim ι ut pera qua his operam non lud 4
170쪽
Paeoniit o qui me vestro solamine pressum Allevet , & medico languentem sospitet haustu l. FeIIκ , t Herb arum potuit qui noscere Vires , Atque vices omnes , & inexaturabile Iethum Subiecit pedibus , salicesque elisit hiantes. Illum non Ophyre baccis , aeon India gemmis Flexit, & auratas voluens Pactolus arenas ;Aut quae frondosae mittunt electra Sorores Non quae dat Ganges ditissima dona ; neque ille Aut his indoluit vacuo , aut invidit habenti. Quas Τellus fetu ges , quas ipsa legentibus ultro Rura tulere sinu , carpsit; nec munera Rexum , Contusamque Erythren, aurumque liquabile novit. Effodiunt alii Stibii dubia aera , ruuntque In fatum i vina inficiunt, & viscera torquent i Hic vivo studet argento e minioque rubenti, Ut morbo aut pretium faciant, alit pharmaca fucum. Concretas hyemes alius , glaciemque per Alpes Aerias quaerit , durataeque incubat undae. Hic stupet externis testis 3 hunc se Iphur hiantem Phlegraeis scatet hoc etenim Phlegra obsita campis Corripuit: gaudent humana eadavera nimbis obruta pulvereis Medicinae adhibere , novumque
In vitae auxilium tetras compellere mortes. Ipse una fretus Bolanes ope cuncta malorum
Semina , vel cavet anticipans, vel niliari se,nth. Quisquis agae morbus , praesto sunt germina mille. Mille medendi artes ; seii se purgantibus alvum , Sed a sit opus fluxam lane adstringentibus, adsune Mille anni forentis opes , & mille manipli Pubentum herbarum: sese hinc 3 Se ammonia profert j.
Σ . Plura arrepta ansa ὸ plantis remedia, vel purgantia, vel astris- gentia veluti per transennam Profeνuntur. . O ια. Scamonea. . μι- ρ.Sena s. meride Sciriaspa. 6. Ital. Laisarano Saracinesto. 7. miruμ. Rabarbaro,