Godefridi Viterbiensis carmen de gestis Friderici primi imperatoris in Italia ad fidem codicis Bibliothecae regiae Monacensis edidit Iulius Ficker

31쪽

clauditur interius copia multa boum. Rex ubi procedit, fugiens Melana recedit, Aug. Viribus obsedit pupulum, quia nullus obedit,345. Ictus mango dedit, ictus ab urbe redit.

Sol erat in cancro, Melana calore laborat, Nulla datur requies, omnis datur ictibus hora, Turba fame moritur, nec valet ire suras. Maior erat pecorum numerus, quam turba virorum, 350. Febribus et gladiis mortis metus instat eorum, Plena iacet seretris Strata, platea, larum. Omne pecus periit, numerosaque copia plebis, Quos gladius cedit, lator malus undique ledit, Cesaris ad veniam turba superba redit. 355. Porrexere preces, veniam pro pace petentes, Et veniunt nudos gladios cervice serentes, Cesar amore dei parcere Sanxit eis. Vix tribus hio vicibus fuerat Iimacis plena, cum devicta laret gravis hic obsessa loena, 360. Omnia subiciunt tesaris arma sera. ortus et occasus urbem superare nequiret, Quam cicius laciunt nostre Succumbere vires, Ilae ita devicta cetera victa silent.

De sentencia dicta in Roncalia ad iura fisca

lia disi inguenda. cap. xvi. Finibus his vietis gens Ytalia tota quievit.

365. Toeius imperii cesar fiscalia querit, Omnibus Ytalicis rex nova iussa dedit. Unde satis propere vocat edita carta Quirites: Ad loca non calie, dixit, quicunque veniis,

158.

Sept. S. Dissiligod by Corale

32쪽

Quotquot sunt urbes in regione sellel 1158. 370. Errigitur solium procerum constante senatu, N0ν Bulgarus et Iacobus, Martinus et Hugo vocatur. Illis in Ronealiis dicere iura dedit. Legibus inspectis et rebus ab inde notalis, Iudicis o nitio proceres sunt terciorati, 375. dualiter imperii terra tribula dabit.

Iudices Hononienses Marsinus, uulgaruri et Iacobus iura sis alia in Roncaliis dies lingunt. cap. xvii.

Lex, ait, o cesari tibi donat ubique monelas, Dat tibi tutelas, tibi subdit et ipsa querelas, Flumina, silva, sera regia iura serant. Litiora, porta, palus, fisco via publica servit, 380. Omnis ager plebis dat vectigalia regi, Omne genus pecorum publica iura serunt. Cuncta molendina solvunt tibi iure sarinam, Quotquot habet lina mare, quot vehiι unda carinas, Et quod naula geret, publica iura seret.

385. Principis officium sine ceSare nemo meretur, Omnis honor mundi le constituente tenetur, Absque tuo dono vix valet ullus honor. Tu Iex viva potes dare, Solvere, condere leges, Stantque caduntque duces, regnant te iudice reges, 390. Rem, quocunque velis, lex animata regis. Cesar ut innumera seentit sibi crescere iura, Singula procurat titulis describere rura, Fiscus abhinc properat tollere iura sua.

o. 2τ. In inscr. cod. habet iuri pro iura. v. I si . cod. Rex pro lex. v. met. cod illius pro ullus.

33쪽

34 De sectanda rebellione Mediolani et reli edita

scacione Terdone. Cap. xviii. Irbibus Ytalie comites pro consule ponit,

395. Quos ubi suscipiunt, venerantur ubique coloni, Et vacat obsequiis terra reserta bonis. Cumque datus preses Melanita rura teneret, ' 1159. Hos quoque prebere cum digna tribula iuberet, Spernit eum populus, nec iuga nostra seret. 4 M. Cuius rupla fides a cesare ista recedit, Acrior incedit, regnum pro tempore ledit, Dedecus exibuit, verba maligna dedit. cuius ad impensas reparat Terdona ruinaS,

Evaditque minas, quas intulit ante Papia, 405. Ut pax non fiat, lollit ubique vias. Prestat opem sceleri Brixana, Placentia dives, Et passura simul Bononia bella requirens. LCIIP. 1. Sed reliqui Ligures dissimulando Silent. Nondum parte sua super hoc discrimine lesa, 410. cedit ab Italia ea uto moderamine ceSar, Cuius et in redditu vindicat ipse dolum. Opprimit inter ea sortissima Crema Crem nam, Tunc Melana tonat, tunc ledit ubique coronam, Ut male diripiant, que potuere, bona. 415. Si Melana potens garrire velit, scia fiat. Expedit, ut caveat bello veniente Papia, Ad mala cuncta quia plena furoris Tat.

CR P. 3Ν. V. I94. cod. Orhibus Flalie committe ns. . mo. cod. obsequius. V. s. Cod. parate. V. 4 D. Quod dicit auctor, Fridericum primum inter ei alteram obsidionem Mediolani erasisse ab Italia, non concordat eum itinerario. v. 4 2. Cod. Cremona. v. 4 a. Cod. in in illo versus habet nune pro tunc. v. IT. Tat pro hiat.

34쪽

Toeius Ttalio frenum Melana teneret, Si monoerantis ei modieum fortuna faveret, 420. Quem quia non timuit, digna perieta tulit.

De secunda dedicione Mediolani ei de eius

destruces Oue ei de Secunda desolacione Te

done . cap. xviiii. Iesaris adventum probitas Melanica novit, l160. Et mediis eampis committere pretia vovit, civibus eductis cauta latenter adii. Ardua fluminei servabat litora ruris, 425. uua tune securi fuerant a sorte futuri, Tunc strepitus populi concitus arma tulit. Cesar in opposito stans litore cuncta notavit, cui vada dat fluvius, que nemo vadanda putavit. Addua tune aditus plebe negante dabat. 430. Irruit in populum turba trepidante Boemus, Vincitur hinc penitus, victricia signa tenemus, Vir perit in fiuvio, semina, quodque genus. Pontibus erectis transit tum milite tesar, Addua grandis erat, nant plurima corpora crast. 435. Rex iubet, ut reliqua copia castra petat.

Agmina, que pridem campo latuisse notaVi, Regis tu excidium Melana superba paravit, Neseia, quod populi litore turba cadit. Ex inproviso pervenit ad illa Boemus, 440. Qui nimis ignarus direxit in agmina frenum ,

Cins. 1s. V. Me. Cod. novit. v. 2I . Cod. notabat. v. les. Cod. Ardua. Forae etiam in v. 424 legendum Addua flumen Adda pro ardua. v. MO. Boemus, reX Bohemiae Wladislaus Il. v. M. cod. evectis transit in . M . Cod.

Ardua.

35쪽

Grandis Erat strepitus, vulnus ab hoste serunt. Vir dum bella gerit, mortem discrimine querit, Miles ab hoste porit, neuter putat arma tueri, In dubium venit, quis modo victor erit. 445. Regia turma retens veniens adiungitur illis, Quisque suis manibus gladium presentat Achillis, Quo tali labat agris turba dolosa cadit. Carcere quingentos equites respublica cepit, Vulnere consectos reliquos Melana reeepit,

450. Grandis et orribilis planetus in urhe redit. Tunc Marti sanam, sibi quam Melana subegit, Victor cesar habens ad gaudia prisca redegit. Sic prius oppressos aula benigna regit. Omnia circuitu subito eastella tenemus, 455. Plurima nostruimus, sed plurima flare iubemus, Undique subicimus predis, rura, nemus. Cesar ab inde seram perpingit in Orbe leenam, Pro meritia merita resperenβ, pro crimine penam, Ut sic morte ream perdere marte queat. 460. Ηec ubi gesta topant, venit generosa Cremna, Astans mente bona regi dedit inclita dona,

Brixia colla dedit, pononia prorsus obedit, Arte quidem dedit, sed corde Plaeentia Iedit.

465. Ces/ris ad libitum terra subacta redii. r. cIII .2. Dirupla Cuma venit, quam torva loena subegit, Laudaque conqueritur, quam viribus h tis adegit. Ora rigat i crimis, qui diadema regit. Rex iubet hanc miseram actu4 ce,sare querelam, 470. Et m0net, ut nullam super his pelat illa medelam, Ni pries obsessam perdicione premat.

v. acta. Cod. Manlisa nam. Intelligit auctor Martesanae marchionatum inter Mediolanum. Comum et Bergomum.

36쪽

Turgida messis erat, quam turia perdere querit, Arma premunt segetes, que non potuere tueri Terra taeet sterilis, fructus ubique perit. 475. Surgit ab obsessis, postquam peril undique megsis, Civibus oppressis, ad proxima eastra recessit, Qua requiem querat, frigus et imber erat. Servantur montes, servantur et undique valles, Litora fluminea, cunctique per abdita talles, 480. Ad loca morte rea ne ullus cibus eat. Evolat interdum solita seritate Boemus, Cuius ab obsequiis predas relinere golemus, Persorat intrepidus stamina, rura, nemus.. Urbs silet et patitur terroribus undique plena.

485. Iam lepus enicitar plebs, que fuit ante lema, Egregius populus iam quasi vinctus erat.

--ο ε De edissseacioite ii ove civitati' Laudo per ini-peratorem. Frederieunt ei rehedissicacione Cumano

civitatis. . cap. XX. Viribus imperii Iam nunc nova Lauda ereatur, cum a resormatur, invisaque Crema crematur, 1160. Grecia turbatur, metor in orbe datar. ΙRn. 490. Pretia crearet narrantur in orbe trophei, Viribus imperii quantum sibi culmen adegit. Quis vigor insit ei, publica fama vehit. Ammodo laeturam regum sibi quisque futuram Ex limat et eurat, ne flacei nocitura, 495. Ne per tam dura pretia regna ruant. Urbs bona septeno succumbere cogitur anno,

v. eo. In inseri cod. redissicacione.

37쪽

Marte, fame valida, regali perdita hanno

Absque tenore hono iam ruitura solo. Urbs veniam repetit, veniam nequid ipsa mereri, 500. Que regnabat heri nulla valet arte tueri, Stantibus Gelesiis Troia secunda perit. 1162. Enses et laqueos nuda cervice ferentes mari. 26. Cesaris ante pedes populi iacuere dolentes, Qui miserando reis menbra relaxat eis. 505. Cesar ait: Victis solito moderamine parto, Corpora Romuleo satis est prostrasse monartho, Vivite vulgari rura colendo lare leuatuor ex populo texantur in ordine turbe,

Haud procul a veleri iam fiam plebs constitit urbeI, 510. Qualibet in proprio miles arabit sagrol.

Auctor arguit imperatorem. quia posuit M diolanen seu ante portam sue civitatis in quatuor villis, cum debilisset eum longius sponere . eap. xxi.

Arguo vos proceres, et te simul arguo regem, Non ita eaptivis facilem decet edere legem Tecta sue patrie quis rehabere neget 'Si eaptiva potest vulpis rehabere cavernam,

515. Arte sua latebram sataget retinere patern 2m, Et iam capta semel cautius antra tenet. Iam nunc tempus adest, racio monet atque perurget, Ut socie scelerum pariter sua crimina purgent, Et rex morte reas Sorte coequet eas.

520. Menia Terdone, qua clamabant lia, flat, LCIIII. 1. Cesaris auxilio destruxit amanda Papia,

v. avv. ne quid pro nequit, ut saepius. U. Iov. Cod. Aut pro Haud. Ciso. . . Ia inscr. Cod. Actor. v. 1 a. cod. re habere.

38쪽

Nee scelus evadunt, mpnia cunila eadunt.

Brixia. Bononia divesque Plaeeneia plangit Hasque dolor similis destructis turribus angit,

525. Menia parva tamen cesare dante manent.

1 e colloquio inser imperatorem Fredericum ei Lodoicum regem Francorum pro reconcilia-cione Scis inalis in partibiles nisuri sinis Sit per flu

vium Golia in loco I Ole. zap. xxii.

Regia pax erescit, rex digna tribula capescit, Pretia conpescit, gens Italia pretia nescit,

Attamen ecclesias sis mala longa graVant. Unde per imperium condigna querela movetur, 530. Cesar ut aspiciat precibus, quam sepe monetur, Vult procerum cetus tollere Scisma vetus. Spondet opem superis rex Franeorum Lodoicus, Vir quasi catholicus. pacis quaSi verus Emicus,cesaris alloquiis querit adesse eitus. 535. Fraude parat artes, spondet constringere partes, Cesar ut ipse suas simili ratione coarcet, Et quem iura volent sumere papa foret. Iurat et obsidibus spondet rex Franei genarum, Debita causarum non fallere prorsu S earum,

540. Possit ut ignarum sallere fraude parum. Sic cesar cedit, precibus seductus obedit, Et nimium credit, quia subdola Gallia tedit Ad loca iudieii sistere scisma dedit.

CAED. 22. In inser. cod. Bisola inis. Fluvium Laona non inveni in tabulis geographicis; sed oceurrunt diplomata Friderici imperatoris B6hiner regesta. n. 2465. dala in ponte Laone, quod autem sorse reserendum ad civitatem Laonam, hodio S. lean de Losne, in v. bbb memoratam, non autem ad stuvium quendam, et hoc in loco.potius legendum Saona. v. 535. cod. parant.

39쪽

Iudieii prebet nobis Burgundia sedes 545. Ne sacras sederint cunilagia scis malis edo. Cesar apostolicum protulit ante suum. Rehus in Ytalicis longa slacione paralis, Ad loea iudieii pergit regina Beatris, In propria patria leti scala salis. 550. Annuit oggregiis procerum Sentencia lactis, Cesar ut ecclesiis reddat sua iura beatis, Vadii ab Ytalia copia mulla Salis.

Optima nostrorum confinia sunt dominorum, Flumine regnorum stat terminus apluS eorum,

555. Qua sedet amborum sertili late forum. Concilii loea Sa una dedit, locus ipse Laona, Quo veniunt pr0ceres, quos concitet aurea Roma, Clerus ad hec properat, papaque mente bona. Cesaris aula suit sublimibus alla columpnis, 560. Qua sedet innumeris Sullo Sit palus alumpnis, Inclita pars natu stringit utrumque lalus. Rex ibi Danus erat, prebens ingentia dona, fluerit ut imJ ponat tesar sibi rite eoronam, Illam eum J donat, laudibus aula tonat. 565. Rex sed eli in terra modica con Stante caterva, Litusi aque servat, solium facit arbor et herba Maxima ponpa sui non ibi tota fuit. Solvere promisSum crear Sine fraude paralus, Urget, ut alterutrum iudex bonus instituatur. 570. Sed rex pollicilis dessuit ille suis. Paetio regis erat iurandi nexa catena

v. I S. cod. f e d e r i t. v. A M. Bestrix. uxor Friderici filis Reinaldi eo milis Burgundiae. v. 559. Ovid. Mein m. 2. l. . Regia solis erat suhlimibus alla columnis. v. 56o. Versus negligeu-lia librarii in eonlextu omissus, sed ab alio quodnm in fine columnae adseri plus est. v. - . Cod. natum. v. 562. Rex Danus Wal demarus, cuius iter in Burgundiam longius narrat Saxo Grammaticus. U. 563. cod. coronat.1162.

Sept.

40쪽

Qui modo iudieium finiat, serat ordine penam,

Qui reus obses erit, pena seratur ei. Fraus erat in patulo, eeSar promissa requirit 575. Rex promissa negans pacti violator abivit, Restat, ut obsidibus pena petatur ibi. Henricus comes obses erat sociique polentes, Cesaris ad libilum remanent promissa tenentes LCIIII. 2. Federe quippe reos tauSa eoariat eos. 580. Obses ait: Rex noster abit, nobisque relictis Imminet aseriptis persolvere debita dictis, Cesaris in manibus sorte serente Sumus. Corpora tum rebus, cesar, libi subiciemus, Qui equid erat proprium, per te quasi lauda tenemus, 585. Si pars nostra luit, regia culpa fuit. Ηec ubi dicta placent procerum plaudente Senatu Laus datur ossidibus, nullo remanente reatu, Sponsio iuratur, gratia plena daturi

imperator a colloquio regis Francorum rediens transis in Ytaliam dividens exercitum in duaS paries, quarum unam ducti versus Λppulia in per marchiam Anclionain, alteram mitiis Romam per archiepiscopos Maguntinum ei Colonien Sem, et iuno tacta est magna Strages Romanorum in

monte de Porcu. cap. xxiii. Λ une tuba magna sonat parva trepidante Laona, 590. Teutona signa volant, procedit ab inde corona, Et reddit ad propria Renica rura bona.

. ἄττ. Henricus, comes campaniae, maritus filiae et frater uxoris Llidovici Franciae regis. Ca P. 23. Mons de Porcii. qui memorntur in inscriptione, hodie Monte Poretio, distat a Tusculo duo millia uallea ad orientem Vergens. v. lis . cod. reni ea tura.