장음표시 사용
251쪽
DEsCRIPTIO. 233 causarum omnis generis patroni, dc procaratores doctrinae titulo insigniti, viri,
ut quique in albo curiae huic ordini ante alios adscripti sunt, stipendia a Rep. c piant singuli dateros xxv: liceatque cuilibet criminis reo ex his eligere unum, cui patrocinium suum cum fide sustinendum ci inmendet: nec fas. sit, electum id ip1um ei denegare etiam facinorosissimo dc egentissimo. Et si reus locuples, aut fortunae lautioris sit, permittitur ei ut binos aut ternos ex eorundem
numero edat, a quibus defendi velit, sed operae pretio promisso. Sed habet quoque Sc carceris publici potestatem idem
Procurator generalis, 3c paratum ad obsequia commentariensem: qui, pro ut iste jubet, ita captivos arctius laxiusve in vinculis habet, iisque aut compedes injicit aut demit. Ejusdemque mandatis p ret accensus manui lictorum praefectus, qui exequendis Senatus decretis in criminum graviorum reos semper velut in procinctu est; quem accensum vulgo substitutum vocant. Is aut a Senatu, aut a soloProcuratore justiis ex quovis univer- . is regionis loco per lictores istos criminum majorum reos abripit in carcerem, qui Leovardiae est, commentariensique tradit. Nec omnino licet Grielmannis
aut oppidania Magistratibus restagari,
252쪽
ve non habeant: cogunturque ex lege, si sorte rei fuga evaserint, eorum nomiana cum designatione patrati criminis Mtestimoniis istuc pertinentibus ad Procuratorem generalem mittere. Quae iseiaccepta in album sontium refert, monumentum duranzis reatus. ω
Situs 9 limites provinci RANs Is ALAN1A vulgo Over- gelὶ a situ trans Isaiam nomen accepit, licet pars illius aliqua fluminis eluvione jam ripam mutaverit Limites illius cla dunt ad septentriones partim Frisia, partim domini u Groningense, ad meridiem Ducatus Gelrie atque Zutphaniensis Comitatus ; ad orientem Westphalia, ad occidentem stetum australe, sive sinus ille amplissimus quem vulgo de Zi der-Lee Vocant, in quem Itala illabitur paulu infra Campos, atq; Vidrus infra Gee udam.
Cαι solique ratio. Colum hujus regionis maxima parte planum, humile, aper feracissimissum
253쪽
cum aliarum frugum, Xum frumenti inprimis δc optimi tritici: nec minus pascuis foecundus. Nonnulla tame illius pars M uligine profunda squallet, & ericetis . infertilibus obsita est, pr sertim in entana regione. Drentiae autem ager omnis. inquit Emmius in arenosus aut palustris, frumento, nisi qua uligines aut eri cera tenent, felix, ideoque horrei vicem vicinis , pr sertim Groninganis, praebens,
vicina est, vulgo Iseland, Latine Salandia appellatur; lus' vero trans Uidrum i vulgo GDrenta, vulgo Drent,vocatur: quς autem Nestialiae proxima est, Tisent sive Tisentia. Drentia inquit Emmius, Frisiain occiduam ab oriente hyberno excipit, Groninga nos a meridie ; regio occiduae Frisiae quantitate pene par, sed opibus & cultu multo inferior. Ab austro Salandiae partem dc reliquae Transi laniae cum Tisentia habet. Ab ortu brumali Benthemensi provincia, ab aequinoctiali dioecesi Monasteriensi claudi tur. Ad australem limitem haud pro
cul vitio numine oppidulum habet
254쪽
s Ε I. ci I c AgCovordiam cum munitissima arce, c
put provinciae; unde Revissimum iter in Benthemensem agrum: nec longe dictat Heideberga oppidum ad eundem
Vidrum : unde per paludes universam pene regionem in circuitu obsidentes, nisi qua Groninga aditur, angustae viae sunt traducendis exercitibus incommodae. Reliqua vici occupant, quorum quidam nec parvi sunt , nec inelegantes.
Qualis est Meppeti in eodem austrino limite in occasum vergete, Oppido quam vico similior; & Runa in ditione Nobilium Munsterorum, dignitatis titulo supra communis nobilitatis gradum illustris. E eida etiam Groningae vicina, aliquot olim nobilium sedes: . & ante E el-dam, Rolda, Deverit, Andloa. Coenobia monastica duo, Assena & Diclinga. P ren multis seculis Episcopo Vltrajectino,
Imperatoris donationum aut vi armorum nixo, a quo praesectum solet accipere. Nec vero a republica tantum Frisi
rum communi, parendo Episcopis, sed dc a lingua, habitu, moribus ac plerisque institutis jam dudum tota recessit, nomenqur gentis pene cum rebus amisit. Quanquam vestigia adhuc supersint haud obscura originis ac cognationis pristinae: ceu sunt libertas major plebis rusticae in hac, quam in regionibus aliis, onerumque
255쪽
DEsCRIPTIO. 23 que summa immunitas ; judiciorum quoque ratio Frisicum morem redolens; venationum & aucupiorum jus integrum & liberum cuilibet , qui modores soli illic possidet ; aliaque smilia. Commemoratione dignum videtur, quod in regione hac ingentis molis saxa Complura, quae nulla vectatione, nulla vi hominum illuc deportari potuisse ob magnitudinem credas , congesta inveniantur: quorum ea dispositio est, ut aras referre videantur. Nam jacentibus
nonnullis alia iis imposita sunt plana, relictumque soramen angustum , per quod reptare homo possit. Fabula fert, paganos quondam humanis hostiis litare solitos, ea per soramima mactandos homines transire coegisse , dc stercore Ditisque immundiciis conjectu vulgi foed tos in transitu, constitutosque ad aras, immolasse; eum ritum ad Bonifacii Episcopi Vltrajectini tempora durasse.
Quam ob causam etiam nunc turpe nomen illis foraminibus apud incolas rest
Provincia haec separatim a Transis lania consert in communia onera pr vinciarum, licet hactenus nullos deput tos ad Senatum ordinum Generalium mittat, quod tamen multis argumentis
256쪽
bentur peculiaris descriptio. Ibi hac provincia octo sunt oppida mo nibus cincta; Da ventria, Campi, Z otita, Vollent,ovia, Steen icum , Hasselerum, Olmarsia, Oldensalia. Daventria, primaria & maxima huius provinciae civitas, sita est ad dexteram Baiae fluminis ripam, quod hic sublicio ponte transivir , cujus maxima pars navigiis sustentatur , ad fluvii impetum evitandum. Vrbs ambitu amplo , aedificiis publicis privatisque culta, civibus frequens , commerciisque opulenta. Templum cathedrale structura est eleganti re magnifica. Forum habet amplissimum, cui imminet domus in qua cives in vexilla distributi noctu atque interdiu a mali excubant. Templo cathedrali assidet praetorium urbanum spatiosim, sed vetustum. Haec civitas quum ante satis munita esset ; quippe duplici muro,& lata profundaque fossa incincta ; adhaec ad portum, quae vulgo de brine pοοrt dicitur , ingenti Sc rotunda mole terrea Ob-
firmata; propugnaculo quoque perma gno dc ab ipsis fiundamentis lapidibus v .stito ad angulum iuxta pontem siquore obices aquarum in fossis constitusi ser-
257쪽
DrscRITTIO. 239 vantur addito; denique turri Nori-hergica cui vocant) admodum magna&alta, unde in vicina omnia prospectus est,) inter propugnaculum & por- , - tam jam dictam educta: quum, inquam,
ante tam natura loci, quam hisce op ribus satis munita videretur: tamen ii perioribus annis , tot tantisque operibus permunita est consilio principis Mauritii immortalis memΘriae, Ut nihil eorum quae industria militatis hodie invenit hic aesideretur. Distata molla milliar. quatuor, a Campis quinque. Monetam habet , dc jus cudendorum
aureorum atque argenteorum numismatumia. Eadem admodum nuper authoritate Ordinum Transisalaniae scholam illustrem aperuit . de cujus institutis non est hic dicendi locus. Id faltem addam, in ea publicis lectionibus explicari Philosophiam , S S. Theologiam dc Hebraeam linguam , itemque
Ius civile . Porro Daventria est una liberarum Romani imperii atque adeo Hanseaticarum civitatum; sita in agroperamceno , partim pascuo partim omnis generis frumentorum seraci. Praeter Gra rerum venalium , quae sing lis L ptimanis habentur, fora habet p blica anniversaria quina , quae media
quadragosiaia, sisto β. Ioannis, festo
258쪽
gno concursu celebrantur. Templum c
illedrale S. Lebuino sacrum est: cujus occiduo lateri alterum sed minus templum adaedificatum, Virgini matri dedicatum. Tertium item habet templum ,
editissimo urbis loco superstructu, ideoque vulgo de Berghhercii dicitur , aliter
S. Nicolao sacrum. Coenobia quinque cum suis templis; dc caetera aedificia pu-
blica; xenodochia quinque; & orphano, trophium. Est popina publica, vulgo πυ-nhur, in qua tributa & vectigalia publica redimuntur quotannis; itemque aedes & praedia veneunt; denique in qua. oppidani flore Liberi curas omnes abluunt , dc lites componunt inter se, aut interdum augent. Portas habet sex.quasdam eleganti opere, uti quam de Trinclapoori vocant; in cujus frontispicio ei blema incisum cernitur, nimirum aquila, Imperii ex donatione Ottonis III. Imper. civitatis insigni, cum subscriptione; Dat nobis aquilam Romana insignia Caesar, rari nostra his inviolata manent. Vtrimque sunt columnae, quarum dextrae Fortuna superstat, cum hac subscriptione; ine duce Cattorum gens sedi:ione eo
259쪽
D R i pae I o. Hac, patriam fugiens, arva inar
A meo Davonturia de nomine dictu, Plus mille ante annos mgnia par
Sinistis Bellona, cum hac subscriptione:
Addidi ego hoe urbi υalli; furialis Evo. Iuod secura suis hostibin objiceret. Tu belli esse memor debes in tempore pacis, inuti Ne qua tuum feriat vis inopina ea- Supra emgies Car.V. ad vivum excisa; dein medio: D. Carolo Cas V, Imperatorimam S. A. P.L. vindici P. P. S. P. Davonturiensis monumentum hoc defensionis ergo posuit anno M D XTIrri. postori diligenter conservanto. Inter opera autem publica excellit turris Norembenti ca, ejusdem nominis portae addita, sive firmitatem muri spectes octodecim pedes crassi, sive elegantiam operis; quippe a fundamentis ad fastigium veluti circino videtur tornata, infra vivo lapide, in medio lateribus coctis, circa iam sium rursus saxo consormata. Forma urbis ovalis , praeterquam juxta Brii canam portam , ubi quodam cubito ii sectitur, & veluti sinum admittit. Haec urbs quum proditione nefaria Wilhelmi Stantei in manus Hispanorum fuisset tradita, anno cIc I xxxxvii mense j
260쪽
1 1 B E L c I c AEnuario,rursus in libertatem communem fuit vindicata ab illustr. principe Mauritio & D. Ordinibus Generalibus, annoc Io In xci, mense majo. Campi civitas , opportunissimo locosta est,ad laevam Isaiae ripam, haud procul ab illius exitu in sinum australem cui oblongo ductu adjacet; caeterum angustior, licet ambitu ampla dc spatiosa; diaves, & publicis privatisq; aedificus splendida atque superba. Templa habet eleganti structura S ampla: Pretorium haud procul a ponte elegans, sed haud ita amplum ; Telonium ad Isaiae ripam, quod principibus & magnatibus hospitium
praebere solet imprimis magnificum; c jus splendorem exteri, structurae elegam etiam etiam architecturae periti admirantur. Pontem habet qui utramque Isalae ripam jungit , validissimis trabibus in profundum adactis subnixum; tanto intervallo, ut trabes S ligna illis imposita pendere videantur in aere. In adversa riapa, validissimum munimentum, cum suis Propugnaculis, ponti custodiendo e terra aggestum. Caeterum civitas , sa, alio crasso muro cincta, cum crebris per intervalla turribus validi & antiqui ope- is , prout hodie belli rationes se ha- bent, magis a natura quam ab arte munita. Habet re haec mon*tam suam: petivia