장음표시 사용
21쪽
titate centum sexaginta duabus vicibus majorem esse toto orbe terrarum isarium , cum Luna, quae illi aequalis videtur, vix sit quadragesima terrae portio Qu is ceteras Stellas tantam obtinere magnitudinem sibi persuaderet, ut nulla sitinis minimas fixas, quae non aliquoties terrae molem sua quantitate exsuperet,cum maximae& primum honorem sortitae plus centies terra majores deprehendantur mae in quam, plurima alia, maxima hominum pars, quae hujus artis ignara est, non considerat Et in hoc pulcerrimo opificio
homo medius constitutus, tanquam caecus oberrat,non intelligens domus illius,ut ita dicam,qua circumdatur, structuram ornamenta .sed ceterorum animalium more in terram pronus nil nisi terrenum sicaducum, vqluptates, divitias,honores, luxum cetera hujus mundi ludicra spectacula, quae omnia secum mors abolet, sectatur: Siquidem Deus illi praeceteris animantibus, ' Ossublime dedit, caesi sis tueransiit, crerectos adsidera tollire vultus. De utilitate autem Astronomiae quid opus est multa commemorar cum sine Annorum Mensium&Dierum intervallis, ac certa designatione, quae ab Astronomia procedit, nulla Politia, nulla respublica consistere possiti Vide pluribus alijs evidentibus utilitatibus, quas Astronomiae cognitio incommuni vita affert, nil dicam 'Imo etiamsi haec ars alias prorsus nihil commoditatis habere . Tamen ipsa per se talis est, ut merito a liberalibus ingeni js ejus cognitio expeti debeat. in ingenium hominis incredibili jucunda delectatio. ne afficit de acuit cogitationesque, in quibus vita illius consistit, a terrenis his, ridiculis,&caducis rebus, ad coelestes, serias .fixas contena plationes avocat, hominemque ipsum vera voluptate, si initi quod ana modo coelestium incolarum, ultra mortalem sortem evehens, asscit recreat unde haec a
22쪽
Finis ho- Alia Astro nomiae utialitas.
Ptolemaeo prolata, non solum ab ipso, sed a quovis divinae illius Astronomiae gnaro jure meritoque jactari possunt: O an, δνis mortalis vescor mortatibm auris, Et quoque mortali conditione premor: Cum tamen attereos seublimi mente meatus Scrutor, oe iduis pra rotata viis Haud ego mortalis,neque mens in corpore serit fortatio aut terraepes mihi tangit humum I Uubtime Polo caput ultra nubila tosiens, Cum Jove caelesti perfruor smbros a. Quorsum vero sapiens ille & providus rerum universitatis auctor, tam admirandas& perpetuas motuum coelestium leges, tanta diversitate,&tam continua harmoni estinxis hi, si eas ablio minibus, quorum causa omnia visibilia condidit, ignorari voluis et/Jmo potius haec indefesso labore indagari voluit,ut ipsius Majestas' Sapientia, hinc a mortalibus perspici, celebrari pos et Quapropter post Dei Veram degitimam cognitionem, nobis in verbo divinitus dato revelatam, nihil hominis naturae magis proprium,3 sint, propter quem homo in terra, mundi centro,conditus &collocatus est, magis consentaneum es se judici quam ut inde,tanquam eloco medio, ea, quae in tota mundi fabrica, imprimis vero in coelesti illa. fulgentissima tot perpetuarum stellarum Regia, elucent, prospectans,jucunda hac, Mingeniosa contemplatione aetatem suam suaviter transigat, Deumque opificem in his suis sapientis limis larijs operibus agnoscens, merita cum venerationed laude celebret. Quamvis enim in hac inferiori natura,mirabilia extent divinae ejus Sapientia testimonia: tamen nusquam magis elucet ejus Sapientia QMajestas, quam in aeterno illo uia menso coeli stellarumque omnium Theatro. Unde non immerito dixit Eobantis:
αι negat esse Deum , caelos res iderablectet Sidera Dissectat jurat is esse Deum. Inter praecipuas vero maximas Astronomia utilitates, haec,
23쪽
quamvis a vulgi captu remota sit, numerari debet: Quod ex deprehensiis Siderum per Astronomiam motibus eorundemque quo adZodiacum sicardines mundi positum,hinc de mutationibus, quae in subjecto elementari fiunt,& de humanis cassibus,quatenus hi astris subjiciuntur, judicium ferre multaque praevidere liceat. Non enim dubium est, hunc inferio. rem mundum a superiorelregi & impraegnari:
O quam miras magnastotentia coeli enssime ni areret lesius,ni igneret aequor. Hinc nata est alia occultior, Masensibus externis magis sepa Astrologi rata scientia, quam Astrologiam appellarunt. Haec enim de effectibus influentia Siderum in elementarem mundum corpora, quae ex elementis constant, judicium profert. tquia in Astrologiae mentionem incidimus,4 haec partim Ma thematica, partim physica est cognitio, multique sint,qui,cum alias Mathematum partes ita suis demonstrationibus stabilitas esse viderent, ut eas in dubium vocare non possent; Quis enim a Geometra edoctus, omnes Trianguli tres angulos simul lamptos esse aequales duobus rectis non latebitur quis Arithmetico negabit, quinque esse radicem quadratam de via ginti quinque Quis Astronomo, solem a unam oriri a que occidere λ Nescio enim an in ceteris stellis idem fieri deprehenderunt Haec inquam similia in his Mathematu tria partibus, cum negare non possent,insolam Astrologiam fuerunt injurij,& in hanc omnia tela converterunt. Quapropter non abs re me facturum existimo, si hoc loco primunta aliqua in confirmationem certitudinis Astrologi eae in medium adduxero,&deinde adversariorum objectionibus breviter respondero.
Astrorum negare vires Influentiam, est, Sapientiae CCmitudo providentiae divinae detrahere ac manifestae experientiae , 'Pl. ' contradicere. Quid enim iniquius& absurdius de Deo cogi cii, sta tui possit, quam ipsum amplissimum hoc admirandu omni
24쪽
Γ GTrum, totque splendentium stellarum theatrum frustra, ac in nullos usus fabricasse , cum non 'm
Ahq ii vilissimum quidem opus, nisi incertos usus constata at QVOdD enim annorum,&mensium, dierumque distramma percinoum,tanquam 'erpetuum Lindefessum horologuim metia
mur id non sussicienter machinae coelestis declarat utilitatem&fructum. Haec enim, quae ad temporis mensuram faciunt, ex solo luminiarum cursu,&primi mobilis revolutione dependent. Quorsum ergo quinque alij proprijs&diversis pnae ris multifo iter circumacti Planetae Quorsum tardigradum Saturni Sidus,quod triginta annis semel periodum tuam absolvit Quorsum fulgidum Iovis Iubar,duodecim annis circumactu mi Quorsum Martius ille fulgor biennio sese revolvens r uid Veneris amicabilis stella, Solem perpetuo comitata,eum nunc mane antecedens nunc vesperi subsequens, operabitur Quid varium, Muna circa Solem diversii mode revolutum Merciirijssidus emes et Z Num hae omnes Stellaec ut suis amplissimis sphaeris, intricatis ac stupendis motibus, frustra erunt conditae trau'rsum tota octava Sphaera tot innumeris lucidasimis, varie dispositis, ac tardissimo motu praeditis Stellis referta Anchae omnes,quas ob motus tarditatem fixas appellarunt, otiosae sinullius utilitatis erunt Idenim necessario inde sequeretur, si coelum iuncta quae In eo continentur,lucidissima ierpetua corpora,temporis saltem distinctioni inservirent Deus ergo incassum aliquid operatus est y Deus tanti artificij, tantaeque Machinae, nullum fi nem&usum praevidit Z id quam absurdum sit cogitare,nedum credere, ex ipsius Dei persedi issima sapientia demonstratur;&ex minimis quibusque,in hac inferiori natura,creatis rebus, manifeste cernere liquet. Nulla enim herba tam exigua, nullum minerale sim et allum tam abjectum, nullum animalculum tam vile, quin insigni aliqua ac propria,& specifica virtute sit praeditum idque in tantum, ut omnibus ejus operatio nibus
25쪽
tantum indidit virium&ei acaciae, ut earum virtutes troprietates nunquam satis percipi potiant; quanto plus in maximis illis, lucidissimis, perfectissimis, aeternis&abali eratione ac dis olutione immunibus coeli corporibus idem praestistit Quapropter Moses causam allaturus, cur Deuccoelum, Luminaria sistellas condiderit, non solum dicit in Tempora Dies4 Annos, sed etiam ut sint signa, haec omnia esse fabricata Si igitur coelestia corpora a Deo,ut sint in Signa,constituta sunt, necessario eadem aliqua significant eaque hominibus, quorum causa creata sunt. Significare autem ea,quae Deus it L. arcano consilio conclusit, cujus nulla creatura est particeps, non possunt quod& ordinarius eorum& perpetuus, sibique semper similis motus ostendit, qui nunquam aliquid novi, aut ab itinere praefinito devians admittit. Id enim fieri oportebat, si Deus per stellas nonnunquam eorum aliquid, quae in arcano consilio concluserat, sive irae,sive gratiae testimonia , mundo indicare vellet: quorum tamen ipsae causa effectrices non essent. Necessario igitur coelestia corpora suam significationem, a Deo ab initio indita virtute,deducunt, ideoque&causas esse eorum, quae significant,inducitur. Nec propterea omnipotentiae libertati divinae, quae nullis alligatur causis secundis,quicquam detrahitur. Quamvis enim Deus sit perfectum siliberum agens, nullis naturae astrictus legibus: At tamen ordinem a se ipso constitutum non vult facile perverteres sed eum potius in firmo& perpetuo statu, usq; ad mundi consummationem,conservare. Et quamvis Deus immedia- omnia agere potuisset lucem praebere sine Sole,terram humectare sine pluvijs, nos alere sine cibo&poti, custodire 1 frigore
26쪽
i Trcuo NI BRAHElfrigore sine indumentis; Tamen ejus imperscrutabili sapientiae ita placuit, ut haec, omnia alia, quae in mundo ord maiie operatur,mediate a se procedant. lna mysterium redemptionis humani generis, cum ab ipsius omnipotentia immediate absolvi potuisset Tamen non sine medio, filio videlicet unigenito, ibi coaeterno, laumanam naturam, miraculo omnium
hominum captum excedente,assiimpturo, nori per sui ipsius victimam redempturo,perfici voluit. Cum igitur Deus omnia fere mediate agat,non quod immediate agere non possit, sed nolit; quid quaeso impietatis erit,asserere ipsum hunc inferiorem mundum per superiorem regere gubernare' ita tamen ut causae secundae a prima, cum libitum fuerit, facile everti possint. Apparet igitur,quam inique ordinationi providentiae divinae contradicant, qui astrorun i nullam esse asserunt in haec inferiora influentiam. 11. Ab Ex Nec minus in manifestam experientiam peccant, cui p*xi ' i' contradicere non est hominis sani judici j. Quis non animadvertit, diversitatem qualitatum in quatuor anni temporibus ex Solis accessu urecessu, ac ordinario per Zodiaci dodecate-
moria transitu provenireὶSic Videmus crescente Luna,omnia quae ejus naturae analoga sunt, ut cerebrum in animantibus, medullas ossium&arborum, cancrorum&concharum carnes,multaque alia una crescere, ipsa vero decrescente,haec ea- Causa stu dem imminui. Imo& vastissimi illius Oceani fluxus, atque re-
au tui fluxus motui Lunari,quasi per catenam,alligatus est ut statim rini oriente Luna, incipiat mare fluere, donec ipsa medium coeli cardinem attigerit 3 quo tempore idipsum in occasum usque, Lunae refluit, eandemque vicissitudinem Luna per inferius Hemisphaerium transeunte servat. Haec tamen omnia fortius& efficacius expediuntur cum Luna Soli in Novilunio conjungitur,aut eidem in Planilunio e diametro opponitur circa medias vero quadraturas debilius& lentius, ut non sit du-hium ab utroque motu Lunae,iam universali, quam proprio, pender:
27쪽
pendere admirandam totius Oceani exaestuationem. Haec&his similia etiam Artis imperiti norunt. Sed nautae atque agricolae certarum fixarum ortus&occasus crebra experientia notarunt unde anniversarias tempestates videre iraecaVere possunt. Peritores vero,& in hac arte abstrusa exercitati deprehenderunt, quid aliarum etiam inerrantium stellarum mutuae, aut cum luminaribus vel fixis configurationesessiciant. Hincque aeris constitutionem in quatuor anni tem- .poribus singulis annis varie assici observarunt. Sic deprehensum est, Martis Veneris commixtiones in aptis coeli locis, excitare pluvias, imbres, nonnunquam vero fulmina,tonitrua Jovem Mercurium,ubi fortiter configurantur, ventorum tempestatum significationes obtinere, Solem Saturno permixtum aerem emcere turbidum cinamoenum; Haecque praesertim, si in evidentes Luminarium SyZygias, aut cum ex ortu illustrium Fixarum hae vel similes constitutiones inciderint. Sic inde a vetustissimis rei rusticae scriptoribus. Po, Uti ipsis etiam Astrologis,observatum est orios iccasu praecipuarum quarundam cum sole fixarum stellarum, nunc pluvIas,nunc ventos, tempestatesque sonoras, aliasque mutationes in aere essicere, idque praesertim, si in luminarium quatuor evidentes Syzygias,aut etiam intermedia octogonica tempOrahi stellarum ortus&occasus inciderint .stimulantibus etiam,aut esse ' una impedientibus, Planetarum, una tum temporis,vel ad se invicem, vel ad easdem fixas variis commixtionibus. Ideoque non necessarium erit earundem stellarum sin' ἡά ..gulis annis ortus Doccasus similes statis temporibus produce dem fixaru
re effectus. Quod quibusdam responsum volumus, qui ζης φ,
quod planetarum iderum similiumque humectantium νερ eiulan- stellarum exortus,non singulis annis statis temporibus humi tur. ditates inducat, Astrologicas praedictiones impugnanti cum earum ergaSolem habitudines non semper a luminarium evidentibus configurationibus, aut similibus Planetarum com- a mixtio-
28쪽
mixtionibus in effetitum stimulentur. Habent se enim stellae fixae in caelo veluti matres, quae nisi a septem errantibus stellis stimulentur, Dim pregnentur, steriles sunt, sinihil in hac inferiori natura progignunt. Quym saepe observatum est, Eclipses Luminarium , praesertim lares aut evidentes Lunares' non caruisse insigni aliquo eventuum effectu λ Magnas etiam ponderosiorum Planetarum conjunctiones, ingentes mutationes in hoc inferiori mundo efficere, experientia saepe do- cuit.Sic Anno M. D. LXIII cum magna contigisset Saturni&i Iovis combinatio in initio Leonis partiliter, juxta stellas nebulosas Cancri,quas Ptolemaeus suisecantes pestilentes vocavit Nonne sequentibus aliquot annis universalis per tot tam Europam grassabatur pestis innumerabilem hominum multitudinem absorbens, quae Astrorum influentiam nimis certo eventu comprobavit. Sed longum foret omnia exempla experientiae Astrologicae recensere,quae in dies veri4 diligen-
speeia i vos artifices observant. Haec igitur ad generalem influentiamsderum in astrorum in Mite inferiorem mundum, in aeris mutatio '
iii fili ho ne, comprobandam, sussiciente dicta sunt. Nunc vero alius minem in nobis scrupulus restate nucleandus, coelum videlicet siccele-- sti corpora non solum in subjectum aerem atque elementa; ubi si h sed in ipsum etiam hominem diversimode influere id enim , 4ixur plerique quamvis priora , manifesta experientia convicti,
concedant,nequaquam admittunt: Et hominem siderum Dficaciae non esse subditum suis quibusdam ducti rationibus cm tendunt. At nos contra ostendemus,coelum non solum in ae-
i. a. sed in ipsum quoque hominem influere. Cum enim homo
ex elementis constet Ma terra formatus sit: necesse est, ut eandem conditiones subeat, quas obtinent res, e quibus constet. a. Praeterea aer ipse,quem haurimus,&ex quo non minus,quam ex cibo&potu alimur,cum varie afficiatur a coeli influentia, ut prm demonstravimus necesse est nos una diversimode a Dfici. Ut interea taceam id,quod omnium intellectui non penitus
29쪽
tus est obvium hominem ex ipso coelo occulta quada ratione plus viverein nutriri, quam vel aere, vel aqua,ullisve alijs his
inserioribus ac elementaribus rebus,&incredibilem cum cog- gnatis astris obtinere familiaritatem ut non immerito animas nostras parte esse ipsius coeli veteres Philosophi dixerint. Tota insuper humani corporis structura ita est proprietati , . bus septem errantium stellarum analoga, ut similes se reo c.,
perationes haec in corpore nostro cum Planetarum in coe eipalium
lis natura sortiatur sic cor in humano corpore vitali Gum spirituum auctor, Soli coelesti, a quo mundo vivificus huestri; procedit calor, aequiparatur Sic cerebrum in homine exim sepia Lunae coelesti assimilatur, mad ipsius crescentiam decrescentiam etiam augetur, diminitur, humidamque u cet.bisionae naturam aemulatur Quemadmodum vero cor &jerebrum duo maxima in corpore nostro sunt membra ieetiam Sol iuna, quibus haec sunt analoga maxime principalia sunt in coelo luminaria. Et veluti inter cor cerebrum maxima intercedit familiaritas sic etiam inter Solem& Lunam in ipso coelo multiplex cernitur combinatio: Adeo ut Luna non nisi a Sole suum sortiatur lumen Mejus motus ad Solis cursum adeo sit alligatus, ut circulorum suorum revolutiones respectu metae Solaris cursus perpetuo absolvat Post hae duo principalia in corpore nostro membra, alia duo minus quidem principalia, sed admodum utilia existunt,Jecur videlicet & Renes, quae duobus beneficis utilibus, non tamen ita ut Solin Luna,principalibus Plan iis, assimilantur par quidem, quod offcina est san-Fp r.Σguinis , in quo cum vita consistat, sanguineo & vitali lanetae, Iovi est simillimunia. Renes autem , qui gene Renis.s
rationi deputatis membris vires largiuntur , Veneri pro-lifico Planetae generationum Matri aequiparantur. Duo insuper alia corporis nostri non solum respectu cordis
cerebri, minus principalia, sed etiam, quoad cetera Cri viliori-
30쪽
vilioribus ossici j destinata membra, Splen/iel, duobus Vi lioribus,3 minus benevolis Planetis, Saturno Marti alli-e ' ' gantur: Ea ratione,ut Splen,quod atrae bilis est receptaculum, Saturno Melancholici humoris praesidi: Fel autem Cholerae domicilium, Marti cholerico Miracundo Planetae assimiletur. Restat nunc Pulino,qui mutabilis illius teleris Mercurij vicem obtinens, perpetua agitatione in corpore nostro movetur Aeremque spiritum suo motu attrahens cordis reta cillationi impertit; non aliterquam Mercurius in coelo Ventosus&aerius Planeta censetur semperqueSoli praesto est ejusque mandata, nunc hac nunc illac discurrens, exequitur.Pulmo insuper loquela ac voci inservit, non aliterquam Mercurius munus facundi Oratoris ac loquelae praesidis inter ceteros Planetas obtinere perhibetur. Cum itaque tanta sit analogia inter septem Planetas& inter septem principalia membra in corpore nostro, adeoque sibi omnia consentiant, ut quasi adi deam superioris mundi formatus esse videatur, ideoque non immerito a Philosophis Microco sinus appelletur Quis igitur unquam sanae mentis negare poterit, coelestia corpora inhumana,quibus tanta ossiciorum sinailitudine devincta sunt, influeria Unde etiam experientia edocti compertum habemus, eos, qui nascuntur,cum Luna a maleficis Planetis assicitur, aliasque infeliciter collocatur, cerebro minus esse robusto,&plus rimis ejus passionibus obnoxiosia deo,ut si Mercurius una male assiciatur, Lunamque non aspiciat, plane stupidos, qui sic
nascuntur,essici Videmus etiam eos, qui Lunaribus aegritudinibus,caduco' ejus speciebus assiciuntur, vehementiores&crebriores paroxismos, circa Novilunia, Plenilunia&medias quadraturas experiri: Plurimos etiam non nisi circa haec tempora mutationum lunarium male assici. Sic etiam hydropici ex calium in corpore resolutione, quibus Luna non minus quam mari praeest,gravissime semper circa plenilunia torquentur