장음표시 사용
12쪽
ιν. I; T. Veturio Calvino et Sp. Postumio coss. Samnites, is stra pace petita, hellum reparant, duco et instigante C. Pontio, Pontii Herennii, viri longe Priidentissimi, filio, qui Romanorum superbiam increpat. - II; Rus fraude illecti eonsules Fureulas Caudinas, saltuum duorum prope Caudium angustias, intrant, eaεque mox hostium armis, et deiectu arborum saxorumque --ptas inveniunt. - III; Nec Romanis in tam trepidis, nee Samnitibus in tam laetis rebus consilἰum suppetit. Herennius Romanos vel quam primum inviolatos dimittendos, vel ad unum omnes interficiendos cenSet. - IV; Durae pacis conditiones, a Pontio dictae, et L. Lentulo suadente acceptae. -V; Caudina pax per sponsionem fit, obsidibusque DC equitibus traditis Romani sub iugum mittuntur. -VI; Traducti Capuam, ubi benigne hospitiis excipiuntur, et inde Romam, ProPe muti prae pudore et moestitia, proficiscuntur. - VII; Roma Pamc moestior ipso exer ei tu , hujusque adventus etiam iratis miserabilis. Dictatores primum vitio, deinde interreges et Postremo consulos creantur, Q. Publilius Philo et L. Papirius Cursor. - III; Postumius in senatu verba faciens dicit, Populum rom. non teneri sponsione infami, iniussu eius facta , viqiae religione exsolvatur, et justum piumque do integro bellum iniri possit, consules, legatos, quaestores et tribunos, hae sponsione obstrictos, Samnitibus nudos vinctosque dedendos censet. Intercedunt L. Livius et Q. Maelius tribuni pl. , qui et ipsi sub jugum missi erant. - α; In eos acerrime invehitur Postumius. - X; sponsores pacis Samnitihus
13쪽
dedunt iir, et Postumius sociali rom. genu semur violenter pereellit dicens, se samnitem civem esse, et Romanos, seciali legatoque contra jus gentium violato, eo justius bollum gesturos. XI; Pontius non accipit deditionem, et incusat sidem populi romani, qui semper aliquam fraudi speciem juris imponat. XII; Samnites Fregellas fraude capiunt, et concremant victos: Papirius tu Apidiam pergit ad Luceriam, ubi equites romani, obsides ad Ca idium dati, custodiebantur; Publilius in Samnio subsistit prope Caudiit n. - XIII; Samnites, a Publilio susi e strisque exuti, Apuliam Petunt et Luceriam e Papirius Arpos proficiscitur et inde Ι.uceriam, quo et mOX Venit collega. XI I; Logati tarentini denuntiant Samnitibus Romanisque, ut bellum omittant : sed consules hostium castra expugnant, civix imperio ac minis coercent milites caedis avidos. - XV; Publilius Apuliam peragrat: Papirius Luceriam capit, et Iono Samnites , inter inc eos Pontium, sub jugum mittit. - XVI; Debellantur Forentani, et Satriciam, quod ad Samnitos defecerat, duplici proditione capitur: lans L. Papirii Cursoris. - XVII; Alexandor magnus comparatur ducibus rom. - XVIII; ejus fortuna fortunae populi romani. - XIX; Macedonum Roman rumque milites, num ro, armis et genere, seu indole. - XX; Samnites miserrimis precibus inducias hiennii, non foedus, impetrant e Apidi Teanenses, Canusini, Teates et Forentani in deditionem veniunt: Nerulum in Lucania vi capitur: novae tribus, Usentina ac Faleritia : Antiatibus dantur a Senam rom. ad jura statuenda ipsius eoi uiae patroni. - XXI; L. R milius dictator obsidet Saticulam, et Samnites, sociorum causa rebellantes, iisque auxilio venientes; landit. - XXII; Q. Fabitas dictator ab eo accipit exercitum, et Q. Aulius Corret anus magister
equitum, non consulto dictatore, Samnites a CastriS rom. Suh-
movet, sed perit; Saticula Romanus per deditionem, Plistia per vim Samnis Potitur. -XXIII; Indo Fabius ad Soram pro-lieiscitur, qui ad Samnites defecerat: cum his ad Lautulas an-espiti praelio dimicat; sed mox ingentem iis cladem insert.
XXIV; Sora capitur, occulta in arcem via a transfuga monstrata. - XXV; Ausona, Minturna et Voscia, Ausonum urbes, Suspectae de societate clam cum Samilitibus inita, proditione in Pot Statem rom. Veniunt; Pt, quia absentibus ducibus nullus modus caedibus est, deletur Ausonum gens, vix certo desertio nis crimine. - XXVI; Luceria iterum et ad Samnites deficit. et
14쪽
a Romanis capitiari eoque mireunti ir coloui: C. Μaenius dictator dieitur quaestionibus exercendis tum de occultis principum conjurationibus Capuae, tum de nobilium coitionibus, honorum adipiscondorum causa, Romae factis. - XXVII; Samnites a M. Poetolio et C. Sulpicio inter Caudium CapuamquP Vincuntur. XXVIII ; C. Poetelius dictator, vel C. Iunius Bubulcus cos. Fregellas et Nolam capit : Suossam Auruncorum, Potitias, Interamna et Casinum coloniae deducuntur. - XXIX ; ob etrusci helli famam dictator dicitur C. Iunius Bubulcus. Ap. Claudius consor viam munit: aquam ducit in Urbem: libertinorum filios in senatum legit: solus consuram retinet: ot sacrorum ad aram maximam Herculis curam , quod familiare Potiti omina suerat sacerdotium, servus publicis tradit; undo XII familiae Potitioni imitatra annum cum siti I e exstinguuntur, ut APpius post aliquot annos sit caecus. - XXX; Senatus citatur eo ordine, qiii ante censores Ap. Claudium et C. Plautium fuerat : L. Atilius et C. Marcius triduini pl. rogationem Porserunt, ut tribuni militum seni deni in quatuor legiones a populo creotitur; et M. Decius trib. pl. . Mi duumviros navales classis ornandae reficionis aeque
causa idem populus jubeat: tibicines, prohibiti a proximis censoribus in aede Iovis vosci, Tibur abeunt, et vino sopiti plaustris Romam reportantur. - XXXI; Cluvia et Bovianum cxpugnantur, ct Romani, quamvis Dblata I corum praeda in salium ingentem illecti, vincunt Samnites. - XXXII; Omnes Etruriae populi praeter Arretinos bollum parant, ct Ordiuntur ab oppugnando Sutrio: ibi Q. Minilius Barbula cum iis confligit ancipiti praelio, quod nocte dirimitur. - XXXIII; Ap. Claudius censor nulla vi compelli potest, ut, circumactis duodeviginti mensibus, exemplo C. Plautii collegae, magistratu se abdicet; nrgatque, se .Emilia lege teneri, quia optimo jure cenwr creatum Sit. XXXIV; Eum gravi oratione increpat P. Sempronius trib. pl. et prendi jubet: sed tribuni tres appellanti Appio auxilio sunt; isque summa invidia omnium ordinum solus censuram gerit. XXXV; Etrusci iterum ad Sutrium vincuntur a Romanis duce Q. Fabio cos. et in silvam Ciminiam confugiunt, quae trivia est et horrcnda. - XXXVI; Eam transit Fal, iiis, syeculandi causa praemisso fratre M. Fabio, et opulenta Etruriae ar a vastat. XXXVII; Hinc indignatione concientur Emiriae Umbriaeque populi, ct ingens ad Sutrium venit exercitus : Fabius pugnam detrectat, sed proxima nocte, Paulo onte lucem, hostes in ca -
15쪽
stris opprimit, et Stratos obtruncat. Ti ei, pacem petentos, in duetas in triginta annos impetrant. - XXXVIII; Classis rom. a P. Cornelio in Campaniam agitur; et socii inde navales agrum nucerinum depopulantur, sed ab agrestibus compelluntur ad naves: C. Marcius Rutilus cos. dimicat eum Samnitibus praelio atroci et incerto eventu: alter consul Q. Fabius, senatusconsulto compulsus, dictatorem dicit L. Papirium Cursorem, cui privatini infestus erat. Huic legem curiatam de imperio serenii
triste omen diem diffindit, quod praerogativa curia est Faucia, duabus insignis cladibus: sed postero die, repetitis auspiciis, i gem persert.-XXXIX; Papirius ad Longulam pervenit; Umbris unduntur, et opes Etruscorum, qui, lege sacrata coacto exErcitu, quum vir virum legisset, maximis copiis animisque dimicant, ad Vadimonis lacum franguntur ingonti clade. - XL;
Duo Samnitium exercitus, scutis auro argentoque caelatis, aliis lucansignibus armis fulgentos, a Papirio dict. vincuntur : auratiscorum Scutis ornatur forum rom. Campani autem Samnitium ornatu gladiatores armant: Etrusci, ad Perusiam a Fabio profligati, dedunt hoc oppidum, et pacem petunt. - XLI; P. Deciushene res gerit in Etruria, et idem Fabius III consul adversus Samnites, Marsos, Pelignos et Umbros. - II; A L. Volum-tiio vincuntur Sallentini, a Q. Fabio Proc. Samnites ad Allifas; - XI III; a Q. Marcio Tremulo Ilernici, a P. Cornelio Arvina
Samnites t Hernici in deditionem accipiuntur, et aliis porum populis suae redduntur leges, et concilia connubiaque inter ipsos permittuntur, aliis adimuntur. Censores Vias Per agros publica faciunt impensa, et aedem Salutis locant: cum Carthaginiensitius tertio renovatur foedus. - XLIV; Samnites in campum Stellatem agri campani incursicinos faciunt, et occidione occiduntur a L. Postumio et Τi. Minucio. - XLVI Samnitibus foedus petentibus redditur, daturque etiam Marrucinis, Μarsis, Pelignis, Frentanis: AEquorum XLI oppida expugnantur intra L dies, ct nomon corum prope ad iriternecionem deletur. - XLVI; Cn. Flavius scriba, libertino patre natus, a forensi factione creatur aedilis curulis : civile jus, repositum in penetralibus pontificum, et fastos evulgate pedem Concordiae dedicat: ad eollegam aegrum visendi causa venit; et, quia nobiles ibi assident ses non avumunt, curulem assurri sellam eo jubet, ut de illa inimios spectet: propter rius comitia plerique nobilium annulos aureos it phaleras d ponunt: et forensis factio, Ap. Claudiq
16쪽
censura vires Dacta, atque per omnes tribus divisa, in foro campoque dominatur : Q. Fabius censor illam deinde in quatuoi tribus conjicit urbanas, et Maximi inde cognomen accipit: ab eodem institutum dicitur, ut equites id. jul. ab aede Honoriis in Capitolium transveherentur.
I. SEoui Tun hunc annum nobilis clade romanucaudina pax , T. Veturio Calvino, Sp. Postumio consulibus. Samnites eo anno imperatorem C. Pontium',
Herennii filium, habuerunt, patre longe prudenti SSimo natum, primum ipsum bellatorem ducemque. Is, ubi legati, qui ad dedendas res ' missi erant, pace insecta redierunt : α Ne nihil actum, inquit, hac legationea Cen Seatis, expiatum est, quidquid ex scedere rupto α irarum in nos caelestium suit. Satis scio, qlii bUS-α cunque diis cordi fuit , subigi nos ad Decessitatemo dedendi res, quae a nobis ex foedere repetitae suerant, si iis non fuisse cordi tam superbe ab Romanis foederis et expiationem spretam. Quid enim intra fieri ad pla-u Caridos deos mitigaridosque homines Potuit, quamu quod nos socimus Θ Bes hostium in praeda captas,u quae belli jure nostrae videbantur, remisimuS : ari-u ctores belli β, quia vivos non potuimus, PerfunctOS 4 jam lato dedidimus : bona eorum, ne quid ex Cori-
CAP. I. I. Caudina pax, ad Caussium sacra, vide cap. s. 2. C. Pontium. Herennii f. conser Drah. , qui ex Cic. de Sen. cap. 1 E, et Aurel. Viet. ili. caP. 3o, docet, et patrem et filium dictum fuisse C. Pontium , illum vero habuisse Cognomen uere ii unde Herennitis Pontius cap. 3 , vocatur, hoc est. Pontius Berennius, de quo vide ad III, 1, n. et ,
hune Thelmini. 3. Ubi legati, qui ad dedera i res,eto. eonser VIII, 37. 4. Quibu-unque diis cordi fiati . conser ad VI, 9, n. r; Livio ante oculos fuisse putat Gron. Orationem Nicia apud Thueyd. VII, 77 : in α I e τοῖς τεθεωv-tστρατευσαα υ. ἀπο- s. Auctores belli, ele. prOPr. non nisi unum; eonfer VI H, I9. Red i ΘΑ oratorie augetur et Invidiose. - Per. functos Do , Brutuluin I apium inii l. ligit, cujus exanime corpυ dedit uti. orat. ED. - Dedidimus et l. l. Unus.
17쪽
e tavimus. Quid ultra tibi, Romane, quid foederi, quidis diis arbitris foederis debeo p Quem tibi tuarum ir
α Tum, quem meorum suppliciorum judicem si seram pu neminem, neque Populum, neque Privatum, fiigio.
α Quod si nihil cum potentiore juris humani relinqui
ei tur inopi, at ego ad deos vindices intolerandae su- i perbiae confugiam; et precabor, Ut iras suas Vertanta ira eos, quibus non suae redditae res, non alienaeu accumulatae Satis sint; quorum Saevitiam non morsu noxiorum, non deditio exanimatorum Corporum,
a non bona sequentia domini deditionem exsatient; α placari qui neqMeant , nisi hauriendum' sanguinem a laniandaque viscera DOStra praebuerinius. Iustum estu bellum, Samnites, quibus necessarium; et pia arma, u quibus nulla nisi in armis relinquitur spes. Proinde,
a. quum rerum humanarum s maximum momentum sit,
α quam propitii S rem, quam adversis agant diis, pro
minus recte. nisi praesens est tempus verbi ridere. non sine vitaliae et assertu quintam; Bauer. At praecedit remisimus, et sequitur Porων-tis.
6. Quem tibi marem irarum disem feram . vide ad III, 24, n. 6. Tam liquida est Samnitium causa, ut quovis iudice vincere iacile possim; Gron. - Fugio vide ad VIII, 33, n. s. - Nihil eum Potentiore, adversus eum, Iuris hiamrini relinquitur inopi, hihil praesidii in jute humano : quod Cle. Oss. I, 8, jus societistis Atim in
dieitur; Em. - ras suas vertant. iram suam Leid. 2. Sed signanter aras
plurali numero diei, quum Lermo est de d ἰs, observat Cerda ad aeneid. I, ir; laudatas etiam hia Livi ἔ exemplis III, ' : Veniam irarum C testium, finemque ρesti e Porciant, ete. VIII, 33 : preces quin deorum i a placant Adde supra hoe cap. Quidquid exdere ruto irarum in nos erelestium fuit. ED. . Plocari qui nequPant : Ita et Stroth. inseruit qua, quum in nonnullis Μ- ρω-rique et placiari gum e tet. Exsatient: placari nequeant. etc. I gebatur ante Drah. qui dedit : exsatient. Placari nequeunt, etc. motua auctoritate ΜΝ Mochii, a quo tamen Raepe conjecturas pro eodicis lectione venditari pas,im iam monuit Stroth.
8. Narariendum sanguinem, vide ad VII, Io, D. 6. - Iustum bellum et pia armo, v. ad I, 22, n. 6, et I ,3 , n. I. 9. Quum rerram humanarum maximum momentum sit. Donser ad I, 4 , n. I, et III, 27, n. 6. Μox Gron. tori. quam propitiis, quam Moersis agrantur diis. sed bene Stroth. monet, EdVer
bium intendendi quam ab hoe loeo
18쪽
t. c. in LIBER IX. CAP. I. II. u certo habete , priora bella adversus deos magis, α quam homines, gessisse; hoc, quod instat. ducibus 4 ipsis diis gesturoS. PII. Hdec, non laeta magis, quam Vera, Vaticinatus, exercitu educto, circa Caudi iam castra, quam Potest occultissime, locat : inde ad Calatiam , ubi jam con-SuleS romanos castraque esse audiebat, milites decem
pastorum habitu mittit; pecoraque diversos, alium alibi ', haud procul romanis pascere jubet praesidiis :ubi inciderint in praedatores, ut idem omnibus Sermo conStet, legiones Samnitium in Apulia esse, Luceriam
Omnibus copiis circumsedere: nec Procul ab Se, qMm vi Cviant. Iam is etiam rumor, anto cle induStria VulgatuS, Venerat ad Romanos : seci fidem auxere CaptiVi, eo maxime, quod sermo inter omnes congTuebat.
Haud erat dubium, qiuia Lucerinis opem Romanu Sserret, bonis ac fidelibus sociis'; simul ne Apulia Omnis ad praesentem terrorem . deficeret. Ea modo, qua irent, consultatio fuit; duae ad Luceriam ferebant
alienum esse, quum nulla res a erau
di bene, nulla propitiis male geri Possit, nihilque referat, utrum Parum, an multum adveria, vel propitii sint; et
jungenda esse qumn rem agant, hoe est, quae rea agatur as mari untemnehme , vel quam rem vane scilicet homines; quod substant. latere dicit in Praec. adjeci. huminarum, ut Pa sim alia in verbia, substanti via aut adjectivis cognati significatus. Inser ad 49, n. S. Agamus bis Loves. a. quae lectio non temore spertienda. ED. Post mos, vel gesturos excidit sorte nos, vel mos. Alterutrum certe suppl. CAP. II. I. mersos, alium alibi, eonfer ad III, si , n. I. - Ut idem Omnibus sermo constet, ut non disere-
Petit a se invicem, Me alii alia, vel alio tempore aliud dieant; Em. sie sere X,
26, n. s, constare res incipis, hoe eat, eodem modo ab omnibus referri. XXI, 38, n. 6, id ister omnes seriptores constat, in eo Consentiunt, Ioctra et ratio moriis constat XXV, II, n. 2,
ne ipsis quidem, quid vellent, satis eonstabat XXXII, I9.2. Lucerinis, bonis iac faelibias sociis r de quo nec Livius antea, ne alii, quod sciam, memoriae quidquam prodidere. Lueeria est oppid. Apulia antiquissimum vide Strab. VI, pag. r96 , et Apuli foedus quidelia seceram cum Romanis, sed paulo post desecerant. Conser VIII , as ; XXXVII, 39. Urbs illa post Caudinam cladem ad
Samnites defecisse v Idetur, et mox a Romanis capitur; v. cap. ia, ibiq. n. 4 .
19쪽
viae; altera praeter oram Superi maris' patens apertaque, Sed, quanto tutior, tanto sere longior; altera per Furculas Caudinas brevior; sed ita natus locus est: saltias duo alti, augusti, silvosique sunt, montibus circa perpetuis inter se juncti; jacet inter eos Sati S patens, clausus in medio, campus, herbidus aquosusque, per quem medium iter est; sed ante, quam venias ad eum, intrandae primae angustiae Sunt, et aut eadem, qua te in Sinuaveris, retro via repetenda β; aut, si ire porro Pergas, Per alium Saltum arctiorem impeditioremque
evadendum. In eum campum via alia per Cavam rupem, Romani, demisso agmine, quum ad alias angimstias' protenus pergerent, septas dejectu arborum Saxorumque ingentium Objacentem molem invenere; quum fraus hostilis apparuisset, praesidium etiam in
summo saltu conspicitur. Citati inde retro, qua Ven rant , Pergunt repetere Viam; eam quoque clausam
sua obice armisque inveniunt. Sistunt inde gradum sine ullius imperio: stuporque Omnium animos, ac velut torpor quidam insolitus membra tenet: intuen-
3. Pr ter oram sveri nistris. Non
fatale intelligitur quomodo ab urbe Campaniae Calatia ad Mediterraneam
Apuliae urbem Luceriam euntibus superi maria ora legenda sit. Haec igitur aut mendosa esse, aut incuriose a Livio scripta inspicari licet. M.
Per mutilas Furem Gradinas, angustias, a sorma surcae, seu sureillae aut literae V sie dictas. Confer ad sil.
4. Sed ita natus locus est, vIde ad V, 37, n. 6. - Clausus in medioris quid hoc est 3 An inter medios Ra lux' Nam dIUt inter eos. Forte leg.
clavsus undique. i. Bauer. s. Aiat eadem, qua te insinuareris.
aestiorem e hoe est. itineris Impeditioris, minus Perv m. ut XXXVI, 3o, n. 3) quidam libri reetius sorsan
ob praee. saltus duo alti angusti 6. Ad alias angustias, ad alteras, diversas, oppositas, ut alia pars XXIV, 27. - Protentu aeripsi pro protinus, non improb. Bruero, qui id paene quidem redundare monet ob C. Premrit, sed et porro prexere et Pergere Proire, proscises saepe nostro diei, ut mox Per ne re etere. Conser ad II, 45, n. ro, et XXII, 5o, n. 3. . Eam quo=e clausam sua obice, ei licet arboribus dejecti a naxo quemole. Haec quasi propria obex horum
20쪽
' LIBER IX. CΑΡ. ΙΙ. III. 9'tesque alii alios quum alterum quisque compotem magis mentis ac consilii ducerent) diu immobiles silent. Deinde ubi praetoria consulum erigi videre, et expedire quosdam utilia operi', quanquam ludibrio
re munientes, perditis rebus ac spe omni adempta, cernebant; tamen, ne culpam malis adderent, pro se quisque, nec hortante ullo, nec imperante, ad mu
niendum Versi, castra propter aquam Vallo circum
dant; sua ipsi opera laboremque irritum spraeterquam quod hostes superbe increpabatit) cum miserabili
consessione eludentes s. Ad consules moestos, De M-vocautes quidem in consilium quando nec consilio nec auxilio locus esset), sua sponte legati ac tribuni conveniunt : militesque ad praetorium Versi, opem,
quam vix dii immortales serre poterant, ab ducibus
III. Querentes magis, quam consultantes, n- ΟPPressit, quum pro ingenio quisque Demerent: a alius, per Obices viarum; alius, per adversa montium, W per Silvas, qua serri arma poterunt, eamus. MOdore ad hostem pervenire liceat, quem per annos jam . prope triginta vincimus', omnia aequa et plana erunt
loco . mi opponitur armorum ex; Stroth. g. Expedire quosdam utilia veri, insinimenta mutaendis castris RPis, Sehanerem p mo. s. Cum miserabili confessione eluis dentes , conser ad 36, n. 4. Elegans oratio pro vulgari : quum non solum hostes superbe riderent, sed ipsi eum dolore et irrisione laterentur, frustra opera sua et laborem esse; DOer. Aes ρroetorium versi: quidem in prem
torium; nostram vero lectionem tuentur Pall. iduo cum Thuan. uterque ΟM.
Helm. florent. Leid. duo, Vel. R, 3, 4; Harlei. Gamin. Pori . Havea. etc. tot itaque eodi eum fide nixam in eonia extum recipere non dubitavimus. Vide
in . XXVIII, 46; XXIX, 35; XXXVI,
15; XXXVIII, 4r, etc. eodem tamen ensu versus cum praepositione in Li- vhum con,truxisse videbimus ad lib. xxx I. IS. ED. CAP. III. r. Alius Paer adoresa al. dioersa montium , vide ad IV, 27,
n. r. Vox aliis Helenda videbatur Μur. et Gron. Recte, opinor. - et Rubscribit unus e nostria eod. M.