장음표시 사용
91쪽
Si rescriptum immunitatis imper rauerit. C.l 36. I3 L a.6is . . si ad domum Caesaris uel aliorum confugerit C. Si nece suas non exigit.C has.uersquae etsi neces
Si sanae nomine curiae si addidius C. as.
Si ad tempus relegatus uel ordine motus sitiri a. iii pran. .hsan priri. iis. Si in amis sal. uel caecus.C.l.g. Si man is natu sae uast, uide a ueis de iis qui sunt grandes. Si esticium notariatus assim pst C tr. 69 l a. v. Iuram o scia decurionum. De non recedendo a ciuitate sua is L .C.LiCLasI.
Ne relicta curia militentCλι 13s.lsi IsmDe d curio tre curiae suae uindicando. Cis Vi domos proprias habest curiales in sua ciuita-ici uel ut iustas reparent, uel nouas aediscent
N quid conducant is l. C. tib . N. G. l. 3o. Ne uertigalia exerceant. E l.6. decurio. Ne procurator fiat. CI 34. Curialis neq; procurator, neq; conductor aliena
Actionibus publicis uti debent.CI. o. Si pecuniam publicam decoxerit. uel fraudulemtus fuerit ad riptio nil, illicitis uel immoderatus in exanione. CI. O. Depra diis illorum sine decreto no aliena dis. C. t. ta . . lib.ς . it. I. s. in fraudem. Novell. c. 38. perfecerunt .c. 8 .
D. imponenda praediis curialibus ad alium ritu Io lucrativo translatis, descriptione quatuor solidorum. C. tr ῖς.
De haereditate de incti decurionis, ut omnimo do quarta eius pars ad curiam per tineat. uel ad . , slios eius qui curiae annexae sint. uel ad filia aquae decutionibus nupserint. C. it. 34.it a I4. ita tamen ut nec fin. Noues c.is.. postinae uideamus. quoniam ueta. usque ad 6 ad haec quartam Cini. quod si decurronis. cum sequentibus
Ab extraordinariis muneribus sunt immunes C
De decurionibus non torqu&is. nec corporalibpoenis subiiciendis V L CI asas I fg.
De curialibus qui comitamiam dignit iram ado pti sunt. non eximuntur a iuris si ione sui iudicis. CI. I.
De priuilegio primae Cutis qui expleris uniuersis nitincrib ad summu peris emi gradum C l s Filii decutionum qui sint tua .s in filiis .uso ad sin ullum. Catara ib. 6.tis q.6. De filiis decurionum non torqueo tu C l . Filii decurionum curiae sunt obnoxii uide a in initio huius capitis. De ordine de albo decurionum: qui quos praece dant in sententiis serendi uel alias E. H.g rem
tutus. l. 6. fin it 3.C. l. 9. De actione quae ex administratione decurionatus competit, ut dei cap. a lib.eod.
vi. De decretis es ordine sciens
An decreta ab ordine sacta rata snt habenda, des contra sat pana committatur ad 16.Disthiguitur: Exis Loeta. Si salatium alicui de publico consti tuerunt s l. .g sta C tr. c. si praedia uel aedes. uel certam qii an intern alicui de publico decreuerint. 31 . i. Si aliquem debitorem dimiserint, uel largiti sint. ii l. 4 in priri. bi immunitatem alicui tribuunt. Cit sara. . Si de numero medicorum decemant isti.
Si ambitiosa sunt decreta εL C.tti . Ir. Si publice utile si decretum rescindi siis. Si non legitimo numero decurionum coacto decretum sit. 11 .it 3 .h46.ifati 1 9. si minor uiginti quinque annis decreuit. istin sas. . it. 4. l. 8. in prin Si ignorans ad tersus decretum fecit iras.
Quot er ilicἷ- iniungenda letalis Ne plures quam ternos mittant si L s sn. Vt ordo in legationibus iniungendis ieruetur, ut dei de munerib. De hs quibus ius postulandi non est i l . , De debitore reipub..is l. in prin. De debitore sisti fi L . debitores De eodem plures legationes suscipiente irae icimprin. a m exrassionism a Me m nere. Isi is ad quem legatio est mittentadegati amicum accusat. s. l. 4.= s accusatio Si patrem in legatione habeat .ss. s. Si legationis munere functuisti item de alii avia dei de muneribus., oli via legali. De non deserenda legatione nec cestando. E l. t
Neq; alienis ne p propriis negocis se interpon
92쪽
An per alium legationem mittere possit: item, anta quos uicarios possit habere. legati. l.
An contra repub a principe quid postulare possit.
4 Iura privilegia litati. De salario. S sumptibus illi proficisceti datis. ma nil l .io. tin. C l. a. De sumptibus ab eo factis illi restituendis .st. lib.a. tr. 1 in prin. An tempore legationis possit conueniri. 31is. ante utile insuper is lib.r. p. a vers de domicilio rei conuenti.
Sancti habetur legatii de quid iuris siti si quis legatum hostili pultauerit. 17 lib. . t t. s.f. .g sia. DE ACTOR A v Ni VERsIT
iis uel syndico S curatore res pub. is lib. l. t t. q.
Cap. I. i De dando uctore, vel eligendo. An utiliter datus t actori
Dis Ti Novi TvR: Expersona d ιι si no omnes in ordine adsint, uel eligant l. 3.l. .
Desuuiagio patris uel filii eius qui datus est. l. s. De sua rasio eorum qui in patris,uel tilii eius potestate iunt v l 6. in prin. De eo cui ordo potestatem eligendi dedita. s. si decuriones. De lege. 3.Dκ pissona dati. De extraneo. l. i. sia. Desiliosam illisa 6. sin. Si is datus fit que duumviri elegerint l. s. I si decuriones. Me se feci κevela mi Livi est. Constitui potest actor de ad operis noui nunciaiationem. S ad stipulationes interponendast io. si ita constitutus sit, ut quaecunque incidisset con trouetita eius petendae negocium Titius habe rei l. s sed si ita decreue. quentibus si agere postea prohibitus sit .l. s.
Si mutatus lit. Ex itidem causis actoris mutandi potestas est. ex qui b. etiam procuratoris. L6.g s., olficia tam actoris quam curatoris. Per eum quod communiter agi seri oportet, agi seri debelli is quibus. Si aliqua uniuersitas det aetorem, non erit hic dicendum sic haberi quasi a plurib. datum. liicenim pro repub uel uniuersitate interuenit, non pro singulis. l.r. De rebus S agris ciuitatis uindicandis .is lib.so. it. ε.l. o. 3. De exigenda pecunia ad annonam destinata. is h.
De exigenda cautione fideicommissi nomine.C. lib.D.t rota. De defendendo, & derato cauendoI 6. actor uniueis Procuratoris partib sungitur actor ilia actio iudicciti ei non dcitur tem ei constitui potest l.6 actor itaque. Si actori cautum sit, administratori terum ciuita tis competit actio a io. si .
De actione quae aduersus curato rem respubl. da tur.uide icap. 4.
DE civi Bus, ET ALII s c I- uitatum personis,nec non de colle
giis re corporibus. item deseriis. Cap. 'I8.
ei i De ciuibra in genere. De uestitu ciuium C. lib. .ri. g. De ornatu ex auro S gemmis non conficiendo. Caibi Liti t. De mercatione purpure prohibita. C. lib. D. t s.
De armis a priuatis ciuibus no consciendis, nec emendis Novellc. 8s. De ludis es spectaculis.C.lib. I. tr.4 .it. 4 . De gladiatoribus. C. lib.ti it 3Ii. De uenationibus serarum. C. lib. u.tt.44 l.i lib. a. seudorum .ita . nemo retia. De nundinis .is. lib.so. it.usi.Caib. t coli.
De Mesuma Caidiii .it. 1i. De sestis. conuentibus, de publicis ciuium laticiis.
Quibus L sis friandum De die Dominico seu solis. C11.in prin .l s.l. . si 5 dies solisa io. De pridie calendis Ianuariis. st l. s. De seius propter res seliciter gestas.CLi. De ser is a iudice conditis.C.l. 4. De reliquis C Iaa.62. . si fisiuium e ust, sed aliquid negocii gestu. pana. CI.io. su.
nae rete rei retia. si agri cultura: in cimit diebus seriatis C.t .
Si negociis militaribus,de custodiarum cognitio ni inseruit sta s. Si de latronibusquaestionem habeat C. l.9. Si emancipet uel mala ui vitat Caa in prin .l g. si uoluptati indulget.C.l. io in prin. nec huius ta
Si res tempore peritura sit nec dilationem capiat. si ibi is sed excipiunturia. 3 De coctem sex corporibus. item deal jsti nitiessitatibus. i De eot gia eonpiituendo. Causa ex quatus er propter qua racitia reniti ui possunt. Non ex qualibet causa collegium constitui per mittatur. si lib. .lt.4Ia .an prin. lib. .itar.l. . in prina .in priri. Si religionis causa coeant.adib. . it.1 i. i. sed re
Si uectigaliu in publicorum, aura dariarum. Scnomine collegi ii constituam. I lib. .it. .l.i. i. Si stipem menstruam conserendi causa coeant. Fit. 47.tt.ar. l.i .in pnn. tu entia. De aut horitate senatuscosulti uel Caesaris si lib. 4 ttaa.l. . i. Inter quo qu M personis Miletium con tui pol st. lnter tres personas constitui potest. is. lib. so. t t. c. LM.
93쪽
U. ex quiueis di si eum. Si personae mutentur. isdib.3.ti l . . in decurio
Tuis in dissoluti ea tis. De pecuitia communi diuidenda. si uel recesserit quia a collegio uel dissoluatur omnino.isti. I. a.l l. sn I.3 in prin. a iura co egii Cr uniue Iairi sodales sunt qui sunt eiusdem collegii, quibus potestatem lex facit. paestionem. quam uelint. sibi ferre, dum ne quid ex publica lege corrumpant.
comunem, de actorem uel syndicum per quem, dec fidib.a.t quibus. Quod uniuerstati debetur, non singulis debetur nec quod debet uniuersias, singuli debent isti b. 3.ti. . l. si si quid. sti.
Etiam a tio aduersua uniuerstatem datur Tlib. . it. l. in priri l. s.
Resertur ad uniuerses quod publicἡ fit per maiorem partem. fillam rei LDo. i. Municipes intelliguntur scite. quod sciunt hi quibus summa reipublic est committi. u.hb.so It hi Si collegium non defendatur quid iuris si lib. . t L . l. is, quod si nemo. l. 8.
De iis qui supra numerum assumpti sunt C. lib. u. t t. t .si. qui autem supra. SDe quibuscus cultum G collegiorum, adiuravis personarum ciuitatu speciebus. De collegiis studiorum liberaliumc ii ii tu irii. habeant igitur. De magistris studiorum, doctoribus & medicis. Osales esse debeant. de quaestit illorum ossicia Cibao et Maa. ait, ii.tt i 8a .icin prin. De mercedibus di salariis illis constituendis. s.
De iuris professistibus. Edibso.tis. I g. philosophis.losa.i. proinde nec De magistria ludi literarii. n. lib. so. it. ita .s ludi
quoq3. De iuria ciuilia studiosis. s lib.so.tt.ua. De mercatoribus C. lib. .it. 63. De argentari la Nouelicias. De mendicantibus ualidis inhibendis C lib.i . it
quis. De corporatis urbis Romae. Cdib. Litis. it. . De corporatis Alexandriae Caib. i.tt.23.l I. De reliquis uide a cap. 6.Lb. eod.
Hactenus de personis ciuitatis: sequitur de re, re primi im de iis adquirendis. postea de iis alienadis. postremo de quibusdam rerum ciuitatis speciis
bus Adquiruntur autem res ciuitati per pollicita tiones & legata a D mitio pellieitationis. l.3. in prin. 1 An se testatio fit ut illa, ex ea nasca Drois. l. 4n p in I . in prin. Distinguitur si sine causa pollicitus sit.Li. is deniq;.li. '.tr. is in prin si tamen. cum sine causi pollicitus esset, coepit sacere tenetur l. i item si s necaui Lucque ad g sna. .in prin. l. 6. t Iit. si propter incendium uel terra motum . uel alia quam ruinam quae reipub contigit. promistu.
si reipub nillil interet seri quod promissum est. uel et si damnosum .l. tr. irem rescripssi Limina pro sit l.5. non tenetur. si tantum epistolam muneris edendi gratia emisias. Si promittentem promissi poeniteat l. . fi si acceptolatum ei si lib. 8.tt.tia. . illud quom. Si aduersa fortuna usus sit qui proinisit,& si rei
Si cum ne honoribus langeretur pollicitus enet. nihilominus honor: bus iungi cogatur.l. in Isina si cum ob honorem pollicitus esset antequam honorem iniret deceis erit t.M. Si opus promissum fecit. sed id casu fortuito p stea quid passum est l. . sit Si opus promissum fecit sed non rect uel non o
mnem pecuniam erogauit. C lib. 8 t t. ia La. qua uero onus.
3 Euentia portuitationi , letali. Relicta reipub in qui dependi debeant. st ad ce tam speciena relicta sunt. ad alios usus conuerta non debent.it 8 I. i. s. ι od. . in priri, si non ad certam speciem relicta sunt. it .s.l. 6 in pria. De conditione pollicitationi adie tu pollicentia haeredibus seruandaa. io.
De actione quae datur ciuitati re amissa.l :. sin.
ciuitati ex pollicitarisne ad praestandam
si placitis fidem praestare detrectat L 3. quod si
detrediat Distinetiones uide a. , Adure is quos datur De haeredibus i. 14.in prin. 3 id vorat in eam Non pecuniam inferre.sed opus extruere coguntura. 3. in priri.
si is qui pollicitus est antequam persciat. eceserit.li sed si quis.l.is. si bona liberalitati soluendo non sunt. t.'.
Dediminutione in persona haeredis. t 6 in n. De usuris.t io. Is in prin. it. u.l l .in Prin.
94쪽
pAns LDE pni v I LEGI Is civi T A tum item de alienatione S locatione rerum ciuitatis: necno de actionibus aduersus ciuitatem
competentibus. Eap. 2o. i Privilegia esui alis.
Respub. ut pupilla extra ordinem iuuatur C. h. intinasa. . Quod sibi adquirunt ciuitates, sibi retinent. C. li. M.
An ius pignoris habeant in rebus debitorum. K.
an priuilegias i ciuitati comperandiis lib.so. it.i. s. io I ri. sia. De priuileg is ciuitatis Nicenesis.C.lib. M.t t. d. s. Quae ciuitates iuris Italici sunt uide d cap. s. uos de quibusdam ciuitatibus tib eod. a I. De alienatione rerum claritis, Iocatione. Alienatio rei ciuitatis dempto canone an ualeat
An meliore conditione allata rescindatur contra diu tis lib. so. it. .l ri sau.Cssibilat 3 i. l. a. l. a. it.
Licet ciuitati res suas uender ita ut precia in reno
vanda in rnia collocentur. C lib. H.tt.3l. I.
De pecumis ciuitatum no deminuendis. sed in statutos usus coueraedis: S de ratione super iis dada Nouel cra8 at cum de urbibus usq; ad I adlice sancimus. De locutione rerum Haitarit.
3 M M. Agri publici in perpetuum locati, sine principali a uilioritate reuocari no possunt ff. lL 9 tr. .l ti. ia binit a. l. . t fundum a municipio conduxerunt, in rem habent actionem a lib. c.tt 3I i. si .la l.3. Cum ea lege sun dum uectigalem municipes locauerint ut ad lis redes eius, esca.lib.s .at. i .ri'. De actione locati Quid ueniat in eam An prior conductor tantii pristare teneatur qua-itim prcstat posterior. si tib so.it. 8 s ron prin. De pensione pro sterilitate temporis minuenda. si lib.so .it. 8.l a. fin. De locatio e uectigalis reipub.uide a cap i .li eod. R ill. De actionibuη aduersus ciuitaton compilentibus. Ad, is quot eompetant Deduumviris n.lib. . u. . l. 34. sin. De eo qui administrationis tepore solui costituit, uel nouatioe Acta cauit iss.so.t t. s.l. in eum. Qisamdiu competat Ex contra. iii alicuius magistratus annalis etiam post annia amoe5 petit .is.li 44 it. I 34. sia.
de operibus publicis ec priuatis &
l. De re frumensaria annona. ι De Lbjιο st inient,ria pecunia.
Quid & quantum ioluendum de commodorum eo modis.α de usurarum usuris .iflib.so. it. ad. a. si indemnitas. De compensatione opponenda. isti b co it. s. l. r. ii ad frumenti. Quando soluendum Statim ii tib se.tisaer. si
1 Destamen o eiu Ius vendenti O Vritu redo. Quanti uendendum fi lib. 8.t t. r. l. 3 an prin .li. . tti . l. 3. tr. 8 l. 6 in prin. Ius non est ordim. precium grani quod inuehitur. statuere es lib. s. it. Q.l. 3. DE distribue do si umento, C. lib. n. it et .lta u.a. 3 surumentum emptori ablatum e l. Eius istimatio restitu cda est qus publicis rationidi resertur is lib.so tr. s.f.r si grani aestimationem. 4 si de flumentaria ratione quad in dum usum
si quis contra annonam secerit. societate ue cole rit quo annona carior fiat l. .iu prin. si quis nauem nautam es retinet, aut dolo malo saciat qua magis detineatur.l. r. I iiii. Si corruptas merces supprimit uel fructus suos et quis preeris uendere nolit, dum minus uberes prouentus expectat i lib. 4 .it ita .s in prin. si stateras adulterinis annonam onerat. E. lib. Ittit. l. s. onerant.
De seruo aduersus dominum I.i. Qua perua ueniat in Metadio iuris
De litice sine permissu principia non faciendis. r.
De perficiendis et restaurandis uetustis antequam noua inchoentur.C.l.ri. De diruendis aedificiis priuatorum operia publici gratia.CI. 3I. tu.
blici extruendisne cautione non est committenda extructio. it 8.tio. imperator. Quid ueniat in actionem locati.quae datur aduer sua fideiussorem conductoris. De usuris. a. it p. i 1. conductor. De uitiosa aediluatione quis & quamdiu eam prastabit.C. l. . De inscriptione nominis eius cuius liberalitate o pus iacium est is tr in prin . I. . si cui s. De inscriptione alterius nominis. E. I. a. sin.l. . sn L .ca. s. Dc nomine inscripto non eradendo. l. r. san. ib.sumptibus reparada. C.l.i8.uideide muriri
95쪽
tener in n. l.i. i. Distinguitur: Si pater di mater diuersi lint municipii cuius originem sequatucisa. i. l. usq; ad alia legis L s. C.
De adoptione issis sin fisa tr. in adoptiva.
Vbi quis iiiii domicilium habere primi 1 3 i. De eo qui iii pluribus locis negociatiari uel se collocat. si i s .l. 6. uiros La . a. usq; ad fili.
De senatoribus . . t G penuit. C. .s. De milite a La . si fin. De relegato Fl. H. relegatus l. a sin. D.reliquis. uide sequentia. 3 An εκ inretitu ad munera teneatur Ca s.l.s Distinguitur: si incolatui renuncia uitiac domicilium transtulit a Lao. l. 3 C.l. i. Si in renitorio ciuitatis commoratur. C.l 3. Si in agro moratur. . s. s.saas incola. Si studiorum causa ibi moretur.C La. Si fili, similias ibi domicilium habeat.ἄl. I. Si origineiti ab urbe Roma habeat.is. it. . l. s. in prau. Si demum tantii in in aliquo loco possideat. ει ij j sola domus Ca.4. De reliquis uide praecedentia: ubi quis domiciliu.habear QMt mea lis nomine tenean ur De liberis incolae. El.6 filius i. iv patris.
4 De eo ipiis as in aliquo loco exercer
De minoribus aetate set r. dccae rotos .l. s. fin.
De maioribus so annis. ii. t. qtiam uis. cura.
. demonstratu C.tr. i.l.r .u. t l. . t si .l. i. l. 213a .s.l. s. N. 63. l. .u . i. De eo qui antea administrati iri εἰ ad tempus uacationein liabet stem quem ordo nondum coringit K. N. . t . fpI scripti . l. 18. t. q. l. priri es.
De ordine in muneribus Se honoribust iniungendisseruando: 5c de non continuandis honor bus. β. t t. ld.i . praescriptio. i. ig.ri. r. l. in pila. t t. l 3. praeses t. o. m p ii . l. M. in prin f l. i. i . gerendorum l. ir in prin. it. ς.l.'. qui in Dauia dem . it. .l. ordine. i. 7.C. t.* . l. l. it. M. l. in Honores S munera non ordinationib. sed potioribus iniungenda.aetra. 7 in prin. Si alio munere uel honore iungatur ne qui, eodem tempore ad duos honores uocetur is r. i.l.i'. scriptio.N. Φ.Lio. π. .Li . sin.t t. io. i. i. si . C tr. .l. . Ne duo ex eadem lamilia ad idem munus uocen
De defensoribus reipub is it s.l io fi fili. De magistris Ac proximis sacroru striniorum. C.
De omnib qui in cacri. scriniis militanti C. lib. si .
96쪽
De nauiculariis annonariis is et s. it. 6a in prin. l. s. negociatores .us3 ad hoc circa uacat. negociatio. diuus quom i ii n. De negociatorii, annonariis ius trisa s. sia.
t t. s. . negociatores. Is raegociatio. C. it. 4 a. De eo qui naues marinas labricat, & ad annona aliquid praebet i t s.l.3De eo qui tutesas administrat.C. it T. l. 3. Destificibus Cit 64.
De medicis. si it. c. L s. in prin. C. itfra .l3.L6. xii De quibusdam colle is & corporibus. ut fabro
De proto notant s. notariis A reserendariis princi
De agentibus tu rebus. horum qi liberis. C. lib. a.
De tabulariis principis.c. lib.ra. t t. l.2. tta'd a. De chartulariis largitionalium titulorum.C.tLaa. q.; . in prin.
De uenatoribus ssit sq.6. C. tr. I. l. s.
De praediis propriis N empli Ireuticis principis.
De rebus fisci Caib.ti it 313. De colonis praediorum s .istri. 38. D item Cesaris si tu is l. s. coloni. C. tib ti. t t. s .l . De conductore uestigalium fit .s troa. s. g i. tr. η conduliores C.uos. De eo qui maiorum onerum euitandorum gratia ad colonos praediorum se reanstulit A.t FI 4. qui in fraudem. De melisoribus frumenti .ssilmssao.
De officinis seu tabentis urbis Collantinopolitanae. Noueti c. 43.
De studiosis literarum.C.it. 49 lu.LI. De libertis C.tt.ss illi I.i . in prin. i. De eo qui ob agendam causam in principali iudicio abest si iis s 8 sia.
De in metallum datis de restitutis .EI a. sin metallum. De captiuis de postliminio reuersis. is it. il in gpoli liminio. De eo cui muneribus est interdidi in i .lib. 8 u.
De eo qui pecuniam pro administratione offert EJ.is.in prin. j. C it. U.9. De eo qui ne honoribus fungeretur, opus promimisit. si tu talia.= sin. De eo qui antea maioribus honoribus fuit hiaestne ad minores uocetur C.it M. Incola alterius loci non excusatur a muneribus suae originis.& cotra.i tiruas. it. I. 3. in prati C.ttas i ta . .uide insuper I cap prs cedente. De pauperibus 5e nequis ultra bona sua oner tur.s it.i l. s. ins audem l .ai ν idem respodiuta 3.tt. l. 3. libertos l. . i. inopis I 6. in pritr. .l.2. fi n. l. io. auctis C. tet a .l n. i. I si
si propter inimicitias creatus sit C.it. scit. Si poenae nomine curiae datus sit C. it.tiatis. si pater in nominationem stu non consentiat.
a. Ia. quod pateraara .i . plebei'. . Si pater pro filio munus suscipere paratus stiis A. ,. silio.
num gentrales. si is cui excusatio competit. promist se munera suscepturum s .ita I in error. Si assumat origii emissat i. san prin. Si sponte munera suscepit nec excusationem opposuit is tr. s.l ia. fin.rto Lacin pti sib satiis.
Si honorem decurionatus agnouerit. E. t L s. I s. stias. Si nominatus non appellauit. uel appellationem non suo tempore est prosequutus is it s. l. i. in
prin usq; ad j qui in fravd mlib. 49.it 4. l. i. s
Si penuria sit eorum qui magistratum suscipiunt. n.rti quoties penuria Ii sit si antequam priuilegium competiit, nomina tua sitiis it s.l ii. g sn ii. 6.l.s. hoc circa. Si non a principe concesta sit uacatio Nin I i. lib.s t rati. si decreto
97쪽
5i decieto decurionum data sit immunitas. C. it. Si minus audiens si I.tt.s l. r. minus. Si patrimonii munus sit, excusatio non competitii 16.1 sn s.ls. sed de eos qui it.s la. patrimonio I. a io in Pr. lib . it.is ta. lin.C. it. M. Si patrimonia discutienda &aestimanda sunt. C. N. Oa.3. Si fium nra conserenda sunt Citta id si uectigalia soluenda sunt.islib-9.tt.isI.r. fin. si retibuta soluenda sunt. uide a cap o. lib. eod. si portus aquaeductas uel muri instaurandi uel
De mire socio.C tr. o.la. De uxoribus pii ilegia toria.C tr.s ad .c. l. ti. sanes. De liberis es libertis nauicularii aett. s. i. s. in munitati. De militum cognatis is l. . i. De eo qui ex ea dein domo ad idem uel aliud mutanus uocari potet .C. tr. Q. l. De reliquis. uide a causas excusatio nulli 3 Apud q in compi irt i .l. in prin C .it Asa. i.
x Eu ηtus extuseriouli propo tae. De nihil in nouando .nec honoribus gerendis appes latione pendente m. . si fili. vi collega interim utriusq; officium sustineati uel alius creeturas lib. yit.:a.ic si magistratus.
in locum. si expensis soluedis nominato absoluto Islib. V. u. ari. si magistratus C t a tu a. it. 67 De damno quod respub. passa est prestando a nominato.si non recte appellauit.ε lib.49.ti. i. t et .g si magistratus it. o.l.3.
Eu ENTVS i Niv NcTI ET suscepti muneris: item ossiciata iura suscipientis.
cam saluam sore. 4 nominato praestanda.
a cauere teneantur Ne filius pro patre cauere teneatur. K. it. 4 l. ii Finuitus. it. s l 4. silium. De curatore caletidarii isti. 3I.io. item rescrips
, cuius sumpti3us sustinenda onera
De sumptib ex bonis patris silio nominato prae standis. uide paulo inserius uos de patre notaminati in E R III. sς De sumptibus liberio a patrono praestandis. f. u a.1. liberos. De sumptib a vitrico nominati pristandiscis tr. I; uitricus.
1 De sumptib. quos quis ob munus fecit, repetendis.
De derisne quae competis ex mala muneris denum iratiore., Causi. ex quibin datur,uel non. De dolo. lata culpa S diligentia i tr.yl. . si calculi error interuenit n.lt. 8.l. 9.ri nomina tepore curationis deteriora iacta sunt. uel ante. an curator teneatur. isti.31io. penultimo
De pignoribus quae dedit fideiulabrus. itis. I gDe collegaci tria iacia a. ira o pr. it. g. l. a. his
De uxore non et nati. C. it. I a. l. H.
curatores ii in distrahendis bonia negligenter se gesserint. in s mplum i per se audem in duplum
De actione condemnato aduersus collegam uel eius saeredes praestanda isti i Lia. tLq.La. actio
98쪽
Depres si ein praei. De iis qui exhibent cursum publicum. l. . l. sinat. De mulione euectioni deputato non subtrahen
De stabulariis N equorum curatoribus, ne a ueredariis spolientur l. 3.3 Deraus eunus pulliei. De equis cursus publici de illis flagello tantum agitandis.l i. De illis ad alios usus non usurpandisIx in prin. Lio De equorum stabulis.l. De equorum pabulis l. s. De ornatu equestri sella frenis N auerta l. a.
De curribus reparandis l. . in prin. ε De ipse euri, palaeo. Quibus competat ius utedi publici cursus.La. c.
di non habens eo utatur I.ε. Quis euelle Si quis non eo qui euectioni primsitus est sed alio auriga utatiir L . I fin. Mutedemia.De serie euectionis inspiciendo. 3.in prin. De loco euellionis si per uiam illicitam publico cursu quis si usus.l.3. tot utendu climbus & equis a singulis,N pa tia s conrea sat l. .l. s.l.23. singulis diebus deni cursus ex utraq; parte dimittendi. l. s. v L T I M I
PARS SECUNDA . I V R E in V o D IN PERSONIS mus, cum suis causis ec actionibus.
ae Cesareae maiestatu considiarium, NI COLMIVI GEO I De prax ruru ciuiti,
PRAEFATIO. Vn superioribus,annis,Vir clarissime,agerem Spirae, D. ME L CAIOR SUUAR TZEN BERGIVS, uir tui amantissimus,multa mihi de tuo singulari erga Iurisprudeliae studiu amorepraedicauit inter caetera narrans te ad scliolam publicam instia tuendam inulta millia florenorum legasse.Gratulor ergo egregis tuae erga literarum studia uoluntati, laetorq; superesse adhuc ui ros in Germ ania, quib. iuris studia curς sunt. prssertim hoc tempore quo usus eius uel ob solam litium sere immortalitatem est corruptissimus. Ego quidem quatum
scribe dis libris possis.laboro sedulo, ut ec cognitio iuris facilior, ec usus eius ins xo expeditior fiat:cum illud meliore methodo hoc certiore praxi essici posse pute, Methodum iuris eliniis conscribere decreui, cuius iam secunda & tertiam emitto parte eat quae ad Praxin mihi proficere uidentur,uel in praefationibus soleo ad ij-cere,quo itudiosis iurisprudelis methodus ecpraxis iuris simul innotescat. Praxis aut seu usus Iurisprudentiae in duobus potissimum consistere mihi uidetur: in consultatione nimirum, iudicio.Nam quid apud iudicem proponenda sit, de eo c5sultatur, iudicatur aute de proposito: illud quidem aduocatoris, hoc uero iudicum unus est. De utro hic praefationis Ioco pauca dica. ec primum de colat latione. Cum in omni uita tum in iudiciis praesertim nihil a nobis agendu nihil in propcinendu est cuius non possimus rationem aliquam probabilem reddere. inii ergo altersi in ius uocat,& quid sibi ab eo dari uel fieri petit,certam eius suae petitionis, di in iure iandatam ratione debet adferre. Vt enim certa res quae petitur, ita certa quot causa ex qua petitur,ab actore in libello designada est quo ec certa responsio ab aduersario dari di certa sentetia a iudice seni possit. Causa etiam ista uel ratio, quam actor adfert iure debet esse subnixa. Nam res uindicante ab emptore inquit textus svox numeratos nummos asseuerantem erga probatione laboraren conuenit.eum siquide huiusmodi licet probetur factum, tamen intentioni nullum Praebet
99쪽
. praebet adminiculum.Actor igitur aut tanquam dominus rem sibi restitus petet, autiaquam haeres,aut tanquam sibi pignori obligatam, ut uel furto ablata: aut tanquam a se depositam commodatam conductam emptam, occi Quo autem istiusmodicer tam aliquam 5c in iure suodatam sus petitionis ratione possit inuenire causa prssens
illi probe perspecta, actionum genera ei debent esse nota. Nihil enim aliud actio
nes sunt,quam i ira persequendi iudicio,quod nobis debetur. Saepe autem euenit, ut eidem plures rationes, plures actiones di iura experiundi competanti quo casu unuex omnibus eligendum:aut si possit ec expediat, omnia in uno libello cumulanda erunt. Ut autem actor certam suae petitionis di in iure fundatam rationem propone re debet ita certam quoq;&in iure fundatam exceptionem reus debet opponere. Quodcunq; autem ius elegerit actor, quamcun proposuerit actione, ea uaries modis a legibus distincta erit,certist circumsepta limitibus quos ei qui ista actione uti tur,egredi no licebit:puta,repetit quis dotem,quam pro muliere dederat, sibiq; eam mortua in matrimonio muliere reddi stipulatus erat. Iustissima est haec ex stipulatu actio,& repetitionis ratio inrid enim tam congruum fidei humans, quam ea queinter eos placuerint seruare Sed quid si mutiliter dotem sibi reddi stipulatus e st actor quid si reddi tantu,non specialiter sibi reddi stipulatus est quod si post datam dem, dotem,eam sibi non consentiente muliere reddi pactus est quid si postea pactum in contrarium de retinenda dote factum est quid si res dotalis sine culpa mariti perni quid si res aliena in dotem data, evicta sit Certe hisce omnitius, alijscp similibus casmbus ius,quo actor experitur,distinguitur, ei denegatur actio. Qui ergo reus con uentus de exceptione actori opponeda consultat ius quo actor experitur, dc in quo disputatio praesens uersatur,eiust distinctiones totaint actionis propositae natura penitus cognita, perspectam in debet habere. Eadem replicationis, duplicationis triplicationis inquirendae ratio est.Nam nulla fere exceptio a reo conuento potest op-
Ioni,quae non etiam perinde ut actio suas habet distinctiones, suosm limites a legi
us positos,quos egredi non licet.Nam singamus reum conuentum, contra praedictam ex stipulatu de dote actionem excipere hoc modo Sinon postea pactum in cotrarium de non repetenda dote factu esset, prosectθ iusta est haec exceptio, cum apertissimi iuris sit, pacto posteriore prius tolli.Sed quid si sideiussiore paciscete, ne a se repetatur reus conueniatur quid si altero haeredir creditoris paciscete ne repetat alter
agat quid si pupistius pactus sit,ne petat quid si error aut dolus in pacto posteriore interuenit quid si posteriore pacto sub certa conditione facto coditio defecerit,&e
profecto lulce at* huismodi alijs casib.ius exceptionis oppositae distinguitur. ei peristis species derogatur,daturi actori aduersius pacti conuenti exceptionem re plicatio. Qui ergo exceptionem quaerit, ius ex quo agitur: qui replicationem, ius ex . quo excipitur. qui duplicatione ius ex quo replicatur, cum omnibus eius distinctio nibus scire: 5c utrum aliqua istarii distinctionu causae suae insit,attedere debet. rare omnis qui feliciter de causa aliqua consultare, exceptiones oc argumenta in causis la tentia inuenire uolet non solum factum, sed di ius probe nosse debet: alioquin non multum ei quamuis erudito 5c acuto, proderunt ad inueniendum loci ex quibus aragumenta promuntur. Fecit quis testamentum coram tribus saltem testibus filio suo
Praeterito: quod testamentum postea mutquit. Profecto si is qui ex hoc testamento
conuenitur,nesciat septem testes in testamento requiri,item ut filius uel nominatim haeredetur,uel ex aliqua parte lis res instituatur puteti ut in contractibus ita in testamentis quoq; poenitentiae locum non esse :hic quamuis diligentissime causae ei cum stantias perlustret,personas testium cosequentia 5c alia quae caussin sunt consi deret: tamenec trium salte testium nec siti praeteriti,nec testamenti mutati exceptionem facile uidere poterit quemadmodum necis cuius bona ui rapta sunt, si ignoret, Di bonorum raptorum nomine actionem in quadruplum a iure dari, in quadruplum experietur. Vt igitur nemo sacile sgroto,quamuis eius natura & coplexionem, morbi etiam genus eccausam probe norit mederi poterit nisi insuper artis medicς fuerit peritus: ita quoq; non facile ius agendi, cipiendi,ac defendendς causae consilium quamuis causam per omnes circumstantias Sc qualitates habeat cognitam, . poterit inuenire is,qui iuris scientia non est instructus. Quod oc in omni alia consultationei obtinet.
100쪽
,8 METHOD1 1 v R i s civi Lis obtinet alid enim boni ille de re militari consulet qui rei militaris scientiam nullam vhabet e quid de repub. bene uillituenda constitere potest is qui reipub. gerendae ecgubernandae scientiam sibi nec doctrina nec usu comparauit in omni ital consulta tione duo haec nobis tenenda sunt tumirum ut ec eius artissed quam consultatio prinsens spectat, habeamus scientiam, A praesentis rei seu causae statum ac conditionem noscamus. as duas res sit habuerimus, facile quid utile in re sit, de quomodo effici possit, poteri inus uidere. HAEc quidem de consultatione paulo copiosius disserui, noquidem quod uel dubia ea uel obscura exiitimauerim sed ut eos qui totam uitam in dialecticis Sc rhetoricis consumunt,commonefecerem, parum sibi locos inuentionis, quos diale stici oc rhetores praescr ibunt, ad inueniendum profuturos, nisi di Milax artes at* scientias addiscant. Quod quidem S ex eo intelligi potest, quod ij qui xerum experientiam habent,saepescitius argumenta inueniant, meliora dent consilia, quam n qui dictos inuentionis locos optime callent. Isti ergo loci tum demum no his ad inueniendum prodesse pollunt,cum alias etiam artes atm scientias addidicerimus. Porro ex praedictis patet,caust aduocatu non solum linguam uerbis,sed ec mentem iuris scientia insitarciam habere debere, nec causam propositam ignorare.tunc enim ii lingulas causae circumstantias diligenter perlustrabit, quasi lumine tenebris admoto actiones,exceptiones & argumenta in causa latentia illi appareb t, ec quid sibi apud iudicem proponendum sit seire Iuris autem scientiam secum in forum deferre debet:nem ut quae* res ad eum delata erit,ium deni iura ex quibus agendum re excipiendum illi est,addiscere.Plane excepturus cotra actione obseruabit, in quo Ioco ius seu avitio, qua actor experitur, descripta sit:ad eum locum si perueneri .euc diligenter perlegerit ultro illi exceptiones replicae, duplicae occurrent: nec opus illi erit ad infinitum Commentarioru pelagus confugere cum uniuscuiust actionis natura cum suis distinistionibus 5c subdistinctionibus a iure in tribus uel quatuor pagi nis sit descripta. Proderit etiam illi ad faciliorem iuris cognitionem ni fallor Methodus iuris ciuilis,quam nunc sum aggressus. Sed de iudicio,altera practices specie,nunc dic2.Sciendum est igitur, duplex esse iudicium aliud siquidem stulti hominis iudicium est,aliud uiri sapientis: diti eris hoc
ab illo quemadmodum scientia ab opinione,ratio ab affectu. Nam uir sapiens certa scientia iudicat, stultus autem mani quadam persuasione & opinione incerta: ille ratiocinatur hic rapitur affectibus ad pronunciandum. Conqueritur apud iudice Seia:
iamuis ipsa se patri suo quoad uix rit obsequentem di morigeram sedulo prsi, ueri Omnia quae patri grata fore puta isset egerit,summo ς studio in hoc incubuerit semPer ne ullo modo animum eius offenderetitamen anno superiori immerentem se ab eo falsa quorundam malevolorum persuasione instimulato,contra omne ius & picitatis officium testamento exhaeredatam,fratre suo Titio ex alle haerede iustituto Peistere ita in se, ut iudex dictum patris testamentum tanquam inofficiosum rescindere, resibi ab intestato succedendi locum facere uelit, ne in totum a paterna substantia' excludaturi non sanae mentis fuisse patrem cum ordinasset testamentum, immerente se contra ius naturae ec pietatis officium exbaereda iam: nihil aliunde quo inopem uitam sustentare queat se habere, si a paterna successione excluderetur: se ex ditistimo Patre natam ad imam detrudi paupertatem: uitam sibi amaram .mortem optatam sore. Implorare sese fidem iusticiam ec misericordiam iudicis,&c. Iudex sapiens acdoctus de hae actione iudicaturus nec uerbis nec lachrymis mulieris mouetur,nec pauperis miseretur in iudicio, ut 5c sacra scriptura praecipit sed ratiocinatur ita, Pater inofficiose exta aeredauit filiam. Ergo Testamentum eius tanquam inofficiosum rescindendum. Ad hanc actione ut iure subsistentee,audit rei couenti responsum Reus aut ,sratellactricis,haeres scriptis ita respddet:Ius uetus est domine iudex nec nostra aetate ab iitd quo permittitur militib.quocii* uelint modo testari, adeo ut Sc liberos suos praeterire, ec sine causa exhaeredare positim nossiciosi querela in illoru testametis penitus cellante Pater a stricis,idem pater meus, ab ineunte aetate militia armata secutus, superiori anno in expeditione Imperatoris contra rege Galliae miles s ger corpore stactus,sanus tamen mei testamentu suum ordinauitaeum*me amore, sorore me m