Quarta fen, primi [canonis]: de universali ratione medendi / Interprete Jacob Mantino

101쪽

ditur sed ut plurimum postquam sarguis cite rit accidere solet, nisi forte plus sto siluis

rit In febribus autem coiitti uis ac in initiis a toniti morbi apopleriam vocat ita ang Si magnissique abscessibus interimentibus, ac validis doloribus virtute existenti forti,n perterrearis si videas syncopsi accidere Sed quoniam iii

ter loquendum de venis manus incidimus in amplissimam orationem de aliis negociis,adeo ut de venas pedis aliasque omiserimus ideo tuastum iu dico ad sermonem unde digressi sumus redire. Dico igitur inter venas pedis alia quideesse coxendicis, quae in extrema parte malleoli inciditur, siue suprasiue infra ipsum dei:Wada que est pars suprema, videlicet a crure usque ad foramen stricteque deuoluenda. satius quoque est eam antea abluere, in lons simque incidere. Quod si obscura suerit, incidatur aliquis r Irus eius, qui inter annularem dc minimum digitum existit. Incidere autem coxendicem efficacissimum affert praesidiu, praesertim podagrae varicibus,morb6que elepia anti sed iterare eius incisionem difficile qui dona est. Alia

vero est ea vena quam aphenam vocant, quae

102쪽

ani interna parte malleoli locata est Lmagi;

quam coxendicis est cui dens haec aute ad eua cuandum saligui em a membrab, qua nafrahe par existunt exim lue a supctata partibus ad in sernas euocadum ii. ciditur desideo menses vetahementer citat, orificia ille mariscarurn aperit. Porro licet ratio ipsa dictitet sectionem venaecoxendicis saphenae, iuuam ei tum non abstamite praestare experientia tame comprobatum est longe efficaciorem esse utilitatem incisi nis venae coxendicis in dolore coxendicum, de id forte propter ejus rectitudine prouenit. Venae praeterea saphena sectio pri stantior est,qui sit in obliquum ad latitudinem vel gens. Alia adhuc est vena,quae in angulo genu existit nec eius praesidui est multum dissimile ab eo quod saphenae. Vcrum ad meses ciendos, sedis hemorroidartimque dolores, praestantius quam saphenae est remedium. Item est alia vena in postrema parte calcane sita quae est veluti ramus saphenae, valet ad ea ad qui ipsa saphena.

Generatim autem venarum pedis incisio,adgritudines, quae fiunt ex materiis caput petentibus ac ex atra bile ortis valet sed vires magis quam ea, quae venarii imanus debilitat. Ad haec venae, quae in partibus capitis inciduntur, quassatius est in obliquum incidere, praeter iugula-

103쪽

C dix ries, uidea Arabes vocant. Inter venosa pro terea vasa, quaedam sunt venae, quaedam arte riae Venarum autem alia est vena frontis, quae inter duo supercilia insidet cuius incisio confert dolori capitis,in praesertim in occipitio eius grauedinique oculorum,atque antiquo capitis dolor assiduo, cephalaeam vocant. Alia vero est quae super caluariam sedet,quae hemi craniam capitis ulcera secta iuuat. Alia adhuc duae sunt, quae apud utraque tempora extant reflexae venae,ac alijduc in angulis achr mal tis,canthos vocant,quq ut plurimum non se osteiunt,nisi per gutturis suffocativam astriactionem, in quibus scalpellum non debet profundius agi: quoniam forte ex ossis persecutione affectus ille oriretur, quem aegylonem seu

nitulam achrymalem vocant.ex eis tamen exigua quantitas anguinis distillare solet. Earum autem sectio ad dolorem capitis ac hemiacraniam, lippitudinemque diuturnam, quam ophthalmiam vocat, ad lachrymarum distillationem,ad suffusiones, seu caecitates,ac ad palapebrarum scabiem, earumque ortum, ad nyctilopam fatis valet. Aliae quoque sunt tres

venae exiguae, quae ubi desinit extrema pars auris capillis coitincta, existunt. earum autem ultima trium euidentior est. quae in initio suffu-

104쪽

sonis, de ubi caput recipit vapores, a Ventriculo secatur: propterea iuuat ad aurium vicera,&occipitis, parti postremae capitis Galenus autem negat id quod nonnulli affirmati videlicet, quod viri continentes secat, ambas venas quae uia post aures ut virile semen illine

abscindatur. Sunt alia duae venae iugulares, quae in principio e praeis validae angina incita duntur, k in respirandi difficultate, dyspnoea vocatur, de in asthmate calido, de in voce rauca qua inest patientibus pulmonariam gritudinem, quam peripneumoniam appellant, in v re ἰiu fori et agra, seu lichene,quae ex excessivo colorest-icaore sanguinis prouenit, ac in lenis affectib praecordioria. Et ut paulo ante dirimus huiusmodi incisio debet seri lanceola latioris aciei ligatura autem debet seri capite inclinato adop- possitam partem sectionis, ut Venitendatur. lnspiciendaque est ea pars,qui est procliuior. cuius quidem pars opposita est incidenda de obuolutio debet in latum, non in longum fieri, velut fit ii saphena de co endice incisio tamedebet in longum cadere Est talia vena, quae est in extrema parte nas, quam Vocant lepor, nam, inciditur parte extrema nasi bifida, qu digito pressa bisulca videtur ibiq; perforetur. Sanguis autem qui de ea fuit exiguus est, cuius sectio

105쪽

C A p v et x xsectio valet ad lentigines faciei, ob irritatque coloris, mariscas, exanthemata, seu tu besculanasi,ad eiusque pruritum veru aliquando mducit diuturnam rubedinem faciei, quae se

pigini similatur, atque adeo per faciem expan

datur, ut eius nocumentum maius sit iuvamento. Venae vero,quae sunt post aures sub ossibus eminentibus e regione occipitu, Arabes casias ae ossa vocant,si incidantur conserunt lippitudini, quae ex tenui sanguine ortu habet, ac diuturnis capitis doloribus. Aliae insuper sunt venae quatuor, quae super Iabia iacent, binae scilicet super singulo labio quarum incisio viceribus oris ac faucium,alcola Arabes vocat, ne non gingiuarum earum relaxationi, atque abscessibus 'aemorroidibus, eariamque scissuris confert. Sunia aliae venae sub lingua intramentum , quae ad anginas, postemata tonsiliarum, seu ut vocat duarum amygdalarum,inciduntur.Reperiuntur adhuc aliae venae sub ipsamet lingua,quae adgrauedinem linguae, qu

a sanguine est orta, inciduntur, de person tam incidi debent. nam si per latum incidantur difficile erit sanguine sistere Est quoque alia vena in ima parte labio, quae ad oris foetorem inciditur Item reperitur alia vena mandibularia, quae ad oris ventriculi curationem inciditur. Arteria-

106쪽

Arteriartina autem capitis quaedam est apud

tempora, qua aliquando more aliarum aperitur aliquando vero tota discinditur nonnunquam etiam distrahitur: luandoque ritur 1dque ut acres ac tenues destillationes sistantur

fieri solet, ut quum oculus dilatari incipit. Sunt de aliae duae arteriae post aures quiad varia lippitudinis genera,ac principium suffusionis, he betudinemque oculorum, nyctilopam, ad

dolorem capitis diuturnum iliciduntur, non tamen sine discrimine earumq; agglutinatio tardior est. Galenus autem narrat quendam fuisse vulneratum in gutture, ita ut vulnus eius arteriam attigerit, unde immodica quantitas sanguinis effluxit cui ipse Galenus succurrit medicamine ex thure Maloes de achilleae, myrrhae itaque sanguitie suppressit, dolorque diuturnus que in coxa habebat, ablatus est. Ex venis praeterea quae in corpore aperiuntur, duae sunt superie trem, quarum altera super regionem hepatis iacet, altera vero super lienem ea autein qu ς in dextra,ad aquam intercii tim,quq vero in sinistra parte existit, ad lienis affectus inciditur. Nec te lateat vena sectionem habere duo tempora alterum liberum, alterum vero coactum ex arbitrio quidem est, dii calor diei adest,perfecta iam concoctione .violentum vero

107쪽

sim pertranseundo eam ducas, ut eius extrema pars,cauitatε venae attingatinam si pluribus vicibus id vi iterare conaberis,eius extrema acies occulte disirupetur . sic vena subtersi tetino scindetur. Q id si coneris venam incide malum addes. Idcirco antequam venam ferias' α quando percussionem iterare cupis debe experiri in tua cute, quo pacto lanceola seri

Deat omni praeterea industria conari debes ut Vena impleatur, sanguineque tumescat. Sic

tum lubricus lapsus ac recessus eius minus fiet Uuod si vena occulta suerit, nec repletio sube uos liga, atque perunge, ct deligationein modo sursum modo deorsum permuta, donec se offerat idque tibi succedet si latitudin extre- imitatum duorum digitorii locum ubi scis venam expad palpatieris, ita ut quandoque altero digito premas, altero vero sanguine; vena

eminere facias, ita ut digito, qui permanetfi

108쪽

Em i Agmus,manifeste percipias, Hum eleuatur,acuetur, Milum remittitur obseruetur de inter ultimam lanceola extremitatem hanum, liquantula debet intercipi distantia, ne ad neruum vel arteriam eum penetrare faciat.tulisis que est ut vena impleatur ubi sit tenuior lan

ceola insuper debet pollices medio digito ap

prehendi, indexque dimittatur ad tentandum, ac in medio laminae apprehendi debet. non supra: quoniam non esset recta apprehensio. Ciumque vena ad aliam partem dimota fuerit, occurras ei ligaturari apprehensione contrariae partis. au'ssii utrinque dimoueatur indiffereter, caue ne eam per longum incidas. Scias

adhuc quod deligatio Hepressio debet fieri

iuxta duricie,ac cutis crassiciem, carnis multitudinem debetq; ipsa deligatio proximas ri. At si deligatio venam occultauerit,describe cam. caue ne ipsa descriptio mobilitate ligaturae recedat a sua rectitudine. cum hoc adhuc suspende venae incisionem.quod si vena cudifficultate repleaturin eleuetur,tunc prosunde incide, praesertim in macilentis corporibus. dc utere uncino cumque ligatura astrictio fit prope artum,no sinit venam repleri cum locum lauare cupis, tunc digitis cutem super foramen trabe, ut e regione tegatur mox Ia-

109쪽

ua. exicca, fasciolamque imponas, rinito cutem ad locum suum reuerti. Nec teda teat eum qui prae nimia letlaora sudat, venae sectione indigere n5nunquam praeterea alicui febrienti ac morbo comitiali laborati, cui prout eius affectus exposcit, sanguinis missio conueniret, superueniet naturalis alui solutio,

tunc ea non indigebit. CAPUT XXI. EN EUARTAL: Decucurbitularum impositione, ac de earum scarificatione. Vcurbitula magis, quam venae sectio partes subculanea expurgant, ac in gis tenue quam crassum cxtrahunt. pinguibus tamen corporibus, quae crassiorem sanguinem obtinent, minus opitulantur quoniana non educunt sanguinem eorum ut deceret, sed tenuiorem eius portionem, adque maxima difficultate extraliut particulam quoque ubi infiguntur imbecilliorem reddunt.Ex prς-cepto adhuc est ne cucurbitulae admoueanturna initio mensis quoniam humores nondu sunt moti vel excitati neque in eius calce, cum sint diminuti, sed in medio eius dum humores excitaniux, qui suo incremento insequutur incrementum

110쪽

meatum,quod in substantia lunae augetur, cre statque cerebri medulla in caluaria,aqua quoque fluminum fluentium ac refluentium augetur diei autem hora conuenientior ad earumdclixionem,est secunda destertia. post balneum itisuper admoueri non debent nisi forte quis crassum habuerit sanguinem tunc enim debet balneo ablui deinde aliquatulum morari,inox cucurbitulas imponere. Maior autem pars hominum recusant appositioilem cucurbitularuin syncipite quia percipiunt tensum is et Una ex eis offendi sed si in caua parte occipithadhibeantur, incisionis venae mediae supplent. vices Gravitati quoque superciliorum auxiliupraebent, palpebras alleuant, ac oculoruscabiei orisque foetori opitulantur. si super sic putas,calia Arabes vocant,infigantur, cisionis iecinorinae venae vicem geriit, doloremque humeri gutturis leuant. si super alteram duarum venarum colli posteriorum imponantur, pro cephalica valent, tremorem capitis leuant,membrassique capitis co ferunt velut sunt facies, dentes, mandibulae, aures,oculi,guttur, nares. Verum, ut inquit Muhamat, Si cauitati occipiti imponantur, obliuionem inducunt. caposterior pars cerebri sit locus memoriae, que cucurbitulae imbecillum reddunt sed si super caliel