Quarta fen, primi [canonis]: de universali ratione medendi / Interprete Jacob Mantino

121쪽

augendo adhuc oppilationem Asterum, vero ne valida fiat resolutio, cuius tenuis portio in vapores crassa vero in lapiden vertatur. Cunque valida digebis dissolutione adiuua eam leui mollificatione . quae sat medicamine non crasso, habente calorem moderatum,ut valeat penitus dissolucre id quod facit oppilationem Iliter obstructiones praeterea difficilior quidem est quae in eius fit deterior autem hac quae in arteriis deterior adhuc estin i in principibus partibus fit. Ad haee medicaminibus recludentibus satius quidem est admiscere aliquid vim astrictiuama attenuatiuam habens, quoniam illud astrictiuum grauitatem attenuantis corrigit. CAPUT XXV. EN SARTAE:

Postematum quaedam sunt c a quaedam fm id mollia, tu dam fric

gida dura quae iam a nobis numerata sunt. Eorum autem causae vel sunt extrinsecae vel praecedentes intelligo autem per prae cedentes, veluti plenitudinem per ea teriores Vero,Vt ulmis,casum,ictum,ac moriunt. Porro quod ex causis exteris fit, vel cum corpO

h ris

122쪽

vel in vicinis partibus ipsis principibus membris, ad quassat transmissio, Id fiet: vel non. quod si non tunc in principio nihil resoluens eis admoueri debet sed membrum impellens, si adsit, corrigi debet, vel uniuersum corpus corrigatur,si huiusmodi apostema non habuerit singulare membrum,admouendo ei quod curaque repellat, ad oppositam partem re trahat astringat. Et fortasse fiet tractio ad oppositam partem illius inebri locati in parte opposita per dimotionem, aut si aliquod graue pondus serat. nam saepissime trahitur mat ria amanti in qua est abscessus si altera aliquod graue pondus feratur,per horamque illud retineatur. Ea vero quae vim astrictitiam habent, in calidis quidem postematibus debriat esse exquisite frigida sed in frigidis mixta his quae vim obtinens calidam Mastrictitia, ut est schoenuanthos, Ac unguis odoratus, set, cochula indica, quam blattam bysantiam vo

cant. Accedente autem maturatione, minus

astrictiua applicabis, quibus dissoluentia admiscebis, donec peruenerit ad vigorem tunc enim in aequis portionibus misceri debent. Sed dum

123쪽

tilina inclinat, resoluent

uunt postemata, vim exiccatitiam ac aridam

habere debent quae quidem vis plus in calidis reperiri solet. At postemata quae ab extortori causa ortum habent, nec ulla adest rumorum repletio,debent omnino in principio mollientibus de resoluentibus curari: sed non eo modo quo curasti primum genus Verum si illud membrum quod postemate laborat, fuerit veluti excretorium alicuius principis, i sunt loca denos colli. apud aures ipsius quiadem cerebri, ascella vero cordis, inguinaque hepatis, tunc nullo pacto debet eis applicari

quod repellat, non quasi haec non sit vera curandi ratio eorum aposlcmatum inam hoc est vere praesens remedium illorum apostematum sed nolumus ea apostemata sanare,immo cupimus ea augere, materiamque ad ea trahe re nec timemus addere laesionem illi particulae cum principi opitulari quaeramus. nisi materiam reuelleremus, nunquam sine sormidinees emus, quin materia ad nobile inebrum per Ueniret,unde irreparabile subsequeret Urinc O- Inodum. nam nos prςeligimus membrum qili ignobile ubi nobili accurretur. I mmo nos studemus trahere matcria ad membrum ignobi

124쪽

p V Agle adit in eo postem oriatur, siue cucurbitulis, siue emplastris calidis, vim attractivam habentibus. Et cum haec vel alia apostemata suppurantur praesertim quae sunt in locis cauis, fortasse sponte, vel auxilio matur liuorum remediorum disrumpentur, de fortasse maturare ac rumpere simul conabimur. Maturatio autem perficitur his quae oppilativam ac glutinatiuam habent vim additam calefactoriae, quibus ipse calor retineatur. At si quis hujusmodi maturatiuis remediis uti voluerit, debet anu aduertere, utrum calor innatus sit imbecillus, de membrum tendat ad corruptionem tunc enim ea quae vim habent oppilativam de gluturativam admouere de bet, de ut aperiti uis ac profunda scarificati ne mox resoluti uisac exiccativis, ut adhuc in particularibus libris sermo nobis complebi . tur Saepe praeterea postema est profundum, ita ut cogamur trahere ipsum ad partem cutis etiam cucurbitulis ignitis. At in duris apostematibus , quae terminum igoris transre- Iint, conueniens remedium ac regula est, uti mollis cAntibus remediis, quandoque his qirae parum calefaciant & cxiccent, ne prae nimia

dis lutione quod crassius est, duriciem lapidis assequatur. Immo id totum dis lutioni

paretur,

125쪽

paretur, mox distatutio augeatur. Quod si

postea verearis ne ex distatutior e quod restaduum est, in lapidem vertatur, reuertere iterum ad mollificantia. sic iugiter procedas donec partim mollificata do, partim dissoluendo unauersum postem consumetur Apostemata ver tumida, quae Cedemata vocantur, curantur medicaminibus habent bus urna calefactoriam cum tenui substantia ut fatus dissoluantur, meatusque exigui dilatentur nam horum postematum tumidorum causa est crassus flatus ac meatuum obstructio: Opo te adhuc studere, ut amoueatur ea materia, quae vaporem gignit flatuosum . Sunt praete ea nonnulla postemata ulcerosa, ut formica deambulatiua , quae quidem remedia refrigerantia exposcunt .eiusdem generis sunt apo stemata inflammata, quae phlegmonae vocantur at non debent humectari. si ipsi postemati deberetur humectatio mam exiccentur,

quoniam in his accidens vicitiam causam. Est autem accidens, ipsum ulcus, quod astuturum timetur,vel quod iam accidit. Ulceri enim cura exiccativa debetur, cui nihil noxium magis ipsa humectatione in intrinsecis vero apostematibus,debet materia nauaui per ven .sectioncm purgatiuum medicamen. Debet etiam

h iij qui

126쪽

qui postematibus hisce vexantur , balneutri

viniinaque, motus corporeos ac animales immodicos, ut est iracundia, cid genus alia euitare Deinde inter initia debent utilis, quae sine molestia repellere valeant, praese tim si id membrum fuerit quale est ventriculus. iecur tempore autem quo dis luet ri remedia conueniunt non debent deesse tibi styptica odora ut in praecedentibus sermonibus iam te admonuimus desiecur atque Vetricia us inter caetera membra his stypticis magis quam pulmo indigent. Ea vero remedia, quibus utimur ut aluum leniant debent esse medicamina, quae vim maturandi cum ipsis postematibus conuenientiam obtinent, ut hortet se solanum, cassia fistula Valet autem ipsum solanum, ex propria natura, ad

dissoluenda calida apostemata intrinseca. qui his laborant abscessibus, non debent tinis tenui victu, dum accessio non adsit sit accessionem habuerint, neque inter initia, nisi sorte urgente vehementi imbecillitate Eequi postem viscerum simul cum defectu virium patiatur, is ad interitum accedit, cum vires cibo tantum excitentur nihil autem magis laedit quam cibus. Quod si apostemata disi soluantur, bene est. Sed si disrumpantur, tunc quae

127쪽

quae detergant bibi debent, ut aqua mulsa, sidaqua ex saccaro mox quae sensim maturent, cum his quae vim exiccandi habent, assumi debent. Tandem quae exiccent, satis erunt. Sed haec exact e cognosces ex libro, qui partiales continet morbos . In apostematibus praeterea internis quae sub ventre existunt, committitur error , cum sorte non sint apostemata sed rupturae, tunc eorum apertio erit timorosa, vel forte erit apostem in te num quod non est in peritonaeo, sed in ipso-m et intestino: tunc apertio eorum non sine discrimine erit. CAPUT VIGESIMUM SEX VM seu quarω De ApoIlmatam apertione.

quis aliquem abscessum aperire voluerit, debet scissura rugas illius membri imitari, nisi id membrum fuerit frons,vel aliud simile. Nam si in eo scis osura secudum rugas fieret, incideret musculos frontis, supercilium caderet Verum in membris in quibus rugae contra ordinem villorum musculi procedunt, cotrarium fiat. Debet igitur qui incidit,scire arte secandi neruos,ac Vz-

h iiij nas,

128쪽

na arterias, ne oberret aliquid horum incidat s medicamentas inguinem adstringentia apta a se parata liaberes, ac emplastra dolorem mitigantia, instrumenta ad id do Dea habeatque secum aliqua vi sunt medica mina Galeni, velut pilos leporis, telas seu stamina aranei. album oui de urentia omnia enim haec prohibent sanguinis fluxum, si accidat, siue ex errore, si levi ad id inductus quis fuerit, di habeat penes sic medican nam ollientia. Et cum aperitur abscestus, de ex trahitur id luod intus erat, non dei et admoueri et oleum, neque aqua, neque inimentum in quo sit oleum, vel sevum abundans, ut est unguentum basilicon sed debet apponi velut linimentum ex chalcitide, quod sat cum eo

indigebit supra ipsum imponat spongiam

madefactam ex vino austero. CAPUT VIGEsIMVMsEPTIMUM se quartae De membri corrupti ratione, eiu uescctione. Vin aliquod membrum corrumpi cur ob aliquam malam temperatu- ram in eo existentem, cum materiaveum materia, de non suffecerit scarificare,

129쪽

aut inire his quae ipsum corrigant, de quibus

facta est mei tio in libris particularibus, tunc caro corrupta quae in eo est Cinritia auferatur. dc satius est id sine ferro fieri, quatenus datur quoniam feriti si fortasse tetigerit musculorum fibrasa arterias, laedet eas. Sed si id non sufficiat, corruptio iam curi erat ad carnem, tunc necesse est ipsam secare locum sectionis oleo ferue: te rere Sicci amavehementia malitia eius nos tutiores reddit

fulsis iue abscindetur ac super locum scillum' caro cutis aduentitia dissimilis, simillima tamen sua duricae ipsi carni Crietur. Et cum deueneris ad incisionem , debes intromiti re stylum, quo fit tentamentum, in Circuitu ossis ipsum circunducere dum in Uenias fanam unionem . nam ubi dolor augetur ex ' Iiductu, inibi quidem sanitas terminatur aedii locus ille relaxus suerit,d erus una ambecillis, tunc illud secari debet. Quandoque praeterea perforabis id quod circundat os quod secare cupis, ita ut terebellas circundetur,' rumpatur, seceturve. Quandoque vero serra errabis. At cum id efficere volueris fac ut intermediet aliquid inter instrumentum quo inciditur, terebelli;mve, ipsam c rnem, rae dolorem adferant. Et si superos

quod

130쪽

Fam AEquod secare in tedis fuerint veluti arteria prominentes, non haerentes inter se, nec speretur eas in rectam habitudinem reduci posse, immo timeas, ne id quod in eius circuitu est, cor rumpatur, tunc caro debet ab eo remoueri, vel icissione,vel deligatura, aut extensione, ducendo ad oppositam partem, vel aliqua alia indust cia,ad quam ipse visus te diriget. si ibi aliquod membrum nobile adfuerit, tunc inter ipsum desillud os aliquid intercipi curabis, velut septis, ex frustis pannorum, ut his ab eo distet, deinde seca. At si huiuscemodi os fuerit, velut os coxae, magnum, musculis, arteriis, venisque proximum, eius quoque coriu-ptio immodica, tunc medicus debet ab eo negocio se ostinere. CAPUT IGEsIMUM OCTANVM se quartae De curatione solutionis mo

lotitiuuitatis solutio magnori qui dem membrorum,aequatione, co- uenienti deligatione quae in arte ligandarum fractionum dicta sunt, adhuc suo loco tibi dicetur,curatur Mox quiete, Victumque