장음표시 사용
101쪽
iam tanta varietate ordinauerit, et non so-um in alijs rebus copositis, vertim etiam innanibus humanis vel aliorum animalibus er omnia nullum plane cum altero eo neniat. Vnde Avicenna ait Deum ni-uique indiuiduo tribui me suum Tempe- amentum, quod in ijsdem qualitatibus nanibus in alio etiam quopiam reperiri ullo modo queat. Quanto magis vero hocia specie acciditῖ quod verum elle constat innianno mo&Cassia, inter qua talis quidet similitudo, qualis omnino inter duas spei es esse potest. Nihilo tamen minus diste entia non exigua relinquitur, cum Cassia nonnihil astrictionis in se habeat,cuius plae est expers Cinamomum. quod exDiosco id ede sumitur, istam facultatem tribuens assia . nos inamomo, tacite innuens in Plillon 6 adesse. Et Galenus in clib. de Medi c. seca oca cap. 4 in quo loco proponit simpli. icia con tra oculoru asperstatem, de Catalo - go quorunda Aromaticoria Medicamento. l imum I inamomum , diu erens, pos ei l subiungit, ita haec differre, quod Cinam o- mum habeat vim discutiendi . reliqua autem una cum facultate discutiendi quo
102쪽
DE THERIACA, qtie astrictione nonnulla praedita esse discus sionem soli Cinaimonio tribues,&hac nota ab aliis quae simul discutiunt Mastringunt, distinguens. Atq; eani ob rein regulae superius positae de substitue iis Medicamelis, intelligi debent in iis, in quit, quam maxime similitudo duaru specjerii reperiri potest In quare etiam videtur mihi co sider tione hoc dignum, quod quantu ad implicia atrii et non erit multi negoti talia reperire. sed, id es des init ei, sua odi in bal ita acci- Hatur simulis substantia atq; fatis est quod
gelicre conueniant.Vtq; haec rectius intellis gantur sciendia, quanqua sit melius, ut loco
radicis accipiat alia radix, aut seminis aliud semen, licite aliis partib., nihilominusne celse est, ut in essentia conueniant, id est, ut loco triturabilis &aridi aliud accipiatur, pctiam in puluerem facile redigi possit,& noloco triturabilis diuersum quippiam quod facilius in liquore dii luatur. Vt i; insuper succedaneu habeat eandem facultatem cuprincipali Medicamento in primis, secudis, tertiis qualitatibus nati ac ratione consi stentis mediocritas in tota mali an 'corrupitur, nec vis ipsius vel qualitas totius copositionis minuitur.Nominus qui, silendu
est, si de altero modo qui quidem oroprius est
103쪽
hoc dicere, sit iudicauerimus unum simplex posse alterius loco accipi, Liocintelligenduesse, si in aliquo Antidoto vel copositione, in qua assumtatur medicamenta multa, vero aliquo careamus,n alteru eius loco accipiatur:&propterea non om ne id quod in compositis obseruatur, statim simplici b. quoq; conuenit. Cuius rei exemplum ex Galeno sumi potest in lib. L de Antidotis cap. i ubi respondet quinto deridenti eos ii pro Cinamomo accipiebat duplii Cassie, e diceti. eos de facere ac eos' pro Phaleria si forte eo carerent, duplu vini ex aliqua taberna acciperet:aut si alius no haberet pane albu, dupli nigri comederet, ac diti re esse diuersura, quonia hec difficultas habet locii, quado uti volum iis uno simplice solo, nam tum no licet pro aliquo perfectis accipere aliud debile in duplo pondere quia non solum nihil iuvabit, sed in duplo noceret tam exterius applicatum quam peros exhibitum. Sed quia compositio ex multis reb. adeo conficitur, ut augeatur vis compositi, Daliquod simplex admodum validum cum multis alijs debuerit misceri, cuius auxilio
104쪽
D THERI HA, vires aliorum intendui uici illud validum simplex non haberi potest , non deterius fiet compositum si loco istius perlectissimi, accipiamus duplu pondus alterius similis nature: quanquam viri , sit in serior isto priori. Et quod de Cinamomo&Cassia dicit Gaiade de aliis succedaneis intelligi debet,cum loquatur proprie de secundo modo: luandoquidem nunqua aut raro saltem accidit,ut aliquod simplex usurpare cupien.
tes, Omnes eius facultates, quanquamultis
sit praedi tu, requiram us sed tantum una vel duae sufficiunt, quae ad morbi curationem conducunt, reliquis posthabitis quae nihil ad eum faciunt. Vt si curare vellem dysenteriam in qua factis uniuersalib.euacuationi bus, opus esset Medicamelo exiccat vicuri
corrige te putredinem lsi qua ibi esset
astringente fluxum,neq; mihi ad manuSes set auitaque soliti, quod mirifice hac omnia oraestat, acciperem pro eo Lentiscum: quae non minus efficaciter sanat dysentericos, nsi curans quod Quinq;folium habeat alias multas proprietates,quae in lentis cono reperiuntur ut sanandi dolorem coxarum,uitia pulmonum&epatis, circuitus eluum, comitiales, comotione bilis,&alia,de quib.
nihil dico, quonia hoc loco no requirutur.
105쪽
lati inque solio, non potero sine graui errore acci pere Leo ii dum, quo niam Quin que folium ad Theriacam adhibetur, no quod vina aut altera sis a facti state, sed omni bes si mul iuvet, ut vim Mefficacitatem aliorum simpliatum sua facultate augeat, ita ita consilium nil eius qui composuit priinum, ciusmodi Antidotum, qua bona esset ad omnes affectus secoscere velle: quaproptcr necesse est nos inuenire simplex, quod omneS facultates Pentaphilli, aut, si hoc se ri nequeat maiorem saltem illarum par tem, Mexquisite eas quae sunt maioris momentire praesentet. Atq; ut breuiter dican haec substitutio, quae fieri solet in uno simplicitantum, quocunque modo id fiat, necesse est, ut iuxtat rimam iuius speciem, qua diximus nominari impropriam , fumatur. Et si de succedaneis non aliter, quam in O- positis medicamentis intelligi debent, sermo instituitur, opus est, ut omne regulae superiores observentur me aliquid id illa substitutione desideretur. Quare si tale ali quod simplex occurrat, in mistione cum a
106쪽
D E THERIA C A, nus indicat disputans contra quintum, sed potius ad alteram, quae ab actionibus humanis sumitur, ubi in naue aedificanda, aut aliqua machina transportanda, si non unus aliquis satis robustus ad eam rem exequendam reperitur,illius loco decem vel plures, qui illius locum supplent, substituuntur.
A P. IX. TAE paucos annos nondum cognostebatur vipera, propterea,ut supra diximus , maiores nostri Medicos barbaros sequuti, pro illa sumebant Tormentillam Dictamnum, quorum alterutrum redigebant in pastillos sed nostro tempore adeo innotuertit, ut etiam albomni circulatore colligi possint. Ideoq; noero longior in enarrandis notis quibus cognoscitur idq; eo etiam magis quod excellentissi doetisse Petrus Andreas Matthiolus in suo libro isto, quod in omnium ma
nibus versatur, certi omnino notis eadescripserit. Quare tantum addam quo pacto
eligi debent laudabiles&idoneae pro Theriaca
107쪽
I. riaca paranda .Debent itaq; viperar no quouis anni tempore capi, multo minus in me. dia aestate, quemadmodum nonnulli faciunt. Nam heriaca ex eiusmodi viperisco fecta, illis qui eam assumunt magnam sitima fert.Neque etiam statim, posteaquam ex ipsorum cauernis in quibuS toto tempore frigidiores abscondunt, quasi fluoi de vix se mouent rursum proserpere solet,
nam quamdiu intra terra latet, retinent intra sequandam venenatam perniciosam
qualitatem, quae postea alijs temporit, solet exhalare,&yr terea tam e sicciores & frigidiores sunt,4 magi extenuata quam alio ullo tempore intrare antea illi Spermittendia est ut aliquantisper in liberiore aere obambulent, xvescantur cibo illis consueto, ut sunt non ia ullae licrbae S inter alia animalcula, Cantharides, Buprestis, Irucae
pini. Et prae ali; somnibus Galenus in libro de sua heriaca ad Pamphilianum tradit meliores este, recenter captas io diu inclusas nam hae ut famelice sunt venenosiores quod facit e etiam conijcitur a morsu hominis ieiuni Alia vero saturae adueniunt ex campi S. Legitimum igitur&magis conueniens erit capturae te pus circa fine veris,
notame attingat initiuaestatis,nisi verisio. stitutio
108쪽
stitutio magna ex parte fuerit si igida de
hiemi similis. Viperae praetcrea grauidae ta- quam inutiles sunt abiiciendae Color earum debet habere nescio quid de luteo aspersum,& sint agiles promta ad moue dum,&potis quae de uniuerso corpore sepe caput extollant , oculi sint rubedine tincti inter serpendum obliqua, torua&elatairaeterea caput debet esse latum,venter rotundus&prominens, uotum cor pus sinuosum:locusq; unde emittit excre- naenia sit prope extremam caudam , quae
etiam non sit in gyrum circumuoluta ,sed nonnihil contorta. Et si haberi poterunt foeminae omnes , melius erit quam mares accipere Dignoscuntur autem a maribus ex ingressu earum magis firmo quieto,&in dentibus quoque caninis, quorum mastantum duOS, foemina autem,ut scribit Nicander,plures habet Critonis fuit sententia quemadmodum Galenus refert in libro de suTheriacae)viperas esse capiendas, aut in fine veris, aut in autumno, eas quidem quae essent corpulentiores grandiores.Cum igitur viperas eiusmodi, quales ii descripsimus, habuerimus, primum ad . digitos &mo plures, caput&cauda amputetur,idque si grandiores fuerinta amminoribus
109쪽
noribus minus quoque est ali serenduim Quae partes propterea abiiciuntur , quia
paucam habent carnem eamque duram,&quod sint reliquis venenosiores. Animaduertendum quoque est, eas esse validiores, quae postquam caput& cauda resecata sint, per aliquod tempus sese adhuc moueant,&satis multum sanguinis emittant, eumque non statim effluete sinunt ideoq; istae quae statim moriuntur, neque se mouent quicquam, nullius sunt momenti. Post istam amputationem, interiora viscera sunt auferenda, reliquum corporis diligetera pelle separandia, quemadmodu etiam omnis pinguedo,&posteac dilige ter bis terve ex aqua semper recenti mundatae fuerint, imponantur in ollam fictilem, aut alieneum puri sis cum sufficiente parte aquae fontanae,&ad ignem ex carbonibus paratum, aut
alium expertem fumi, sunt qui sarmen raritium hic max probent. In ij cito quoq; in vas parum salis recentis, additis aliquot frondibus Anethi viridib., quod commΟ- de eo tempore reperiri solet: Ubi etiam est ebseruandum , si viperae ih a statis initio sint captae, tum nihil salis esse imponendum,alioqui Theriaca sitim excitabit,sicuti etiam illa, ad quam assumtae sunt is ero
110쪽
D THrRIACI, eo lectae in locis maritimis Iccis haut in paludibus aqua Talsae. Quod si ibi te sortuna inter ebulliendum aqua silueret, statim aliquid frigida est aspergendit tamdiu quoque coqui debent, donec facile caro de spinis separari possit,si edendo esse solerent, diligenterque cauendum, ne intra carnem aliquid de spinis remaneat idque si fieret, omni studio est auferendum, quanquam si viperae ita ut optime cocta fuerint, non facile hic error committatur. Propterea laborandum est, ut uniuersae viperae sint grandes quod si fieri semper nequeat , coetio debet fieri per gradus, primum ex olla sum cndo iuniores, nam sic
per longiorem coctionem grandiores fient masis friabiles , caro facile a spinis decidet. Nam hae cum plane similes sint carni, vix ab ea possunt discernit quanquam postea in siccis pastillis facile appareant. Atque omnia haec secundum commemoratum modum, primum vidi obseruari ab Imperato , qui solebat idoneo instrumento saepius iuuenes vipe ras inspicere,&statim cum coctae essent ex olla extrahere hocque si observetur,vniuersiae spinae adhaetent sceleto trunco