장음표시 사용
91쪽
II I. vel tria simplicia vera consecutus sit, attamen non in ea copia, ut ad Theriacam satis essent. Quanquam bonam habeat spem. quandoquidem iam alijs ea monstrare possit, se auxilio amicorum, maiorem quantitatem eorum consecuturum breui esse, ut
tandem eam reddat persectissimam. De quo hoc loco plura volui dicer ne illusua laude defraudare, aliorti, exemplo ipsius, in hoc Antidoto conficiendo diligentiam
A P. VIII. V ceperim sermonem nostrum instituere de Medicamentis succedaneis ideo quatum necesse erit,ulterius de illis disseram, utileq; hoc loco fore spero, ut in posterum vera arte monita temere talis fiat substitutio atq; etia ad intelligendos aliquot errores, qui comittuntur saepe hac in parte propter oscitantiam quorundam Medicorum recentium. Sciendum
92쪽
ας THERI a C l, sciendum itaque primum, quod variis mo, dis unum simplex pro alio sumi, aut illius loeo substitui dici solere, potus tamen bifariam intelligi primum admodum late&improprie secundo magis proprie, de quolsic agemus. Priore modo succedanea, ut vocant, ea omnia appellantur, quae aequali ratione aliquem morbum sanare pomanti quanquam in alijs rebus admodum sintdiuersa. Vt exempli causa sibilum aurium aut dolorem earum a causa frigida ortum curat Aloe instillatum cum liquore aliquo: quod si Aloe non siit in promtu , poterimus non minori successu accipere Chalcitim atque si horum alterutrum deficeret. Nitrum esset idoneum, sicuti quoque Aristolochia, Malia multa. Ad hunc itaq; affe-um sanandum Chalcitis loco Aloes usurpatur quanquam simplicia sint diuersarum virinna graduum quemadmoduna
etiam Aristolochia loco Nitri: scin reliquis omnibus. Neque in aliis morbis ita
conduceret unum alterius loco substituere. Nam tametsi propter exiccationem: abstersionem qua praestant utilia sint ad humores tenaces crassos consumendos abstergendos,& discutiant satus crassiores collectos circa aures, nihilo tamen minus
93쪽
cum in tertio, Chalcitis autem forsitan calida in ' gradu, quia erodit carnem, in alio morbo unu alterius loco accipi minime posset.Cum insuper substantia sapore plane sint diuersa. Vbi etiam nobis in mentem reuocate debemus,quod supra dictum est, quantum scilicet intersit ponere Medicamentum aridum aliquod loco humidioris in compositionibus tam celebribus. Sic etiam tametsi Helleborus loco Sulphuris accipi posset in curanda scabie vel impetigine, intra corpus tamen sumi non consultum esset, si ne vehementi agitatione corporis, quod Sulphur non faceret. Quaren alibi in Galeno reperimus, quod Medicantentum aliquod accipiatur alterius loco, diligenter debemus animaduertere, an in uno aliquo tantum morbo hoc satian vero peneraliter in omnibus.Quod cum non ulli non obseruassent, aut Galenum irriserunt , quod substituat unam rem planEdiuersae qualitatis pro alia , aut non tantillum considerantes consilium Galeni generaliter ad uniuersos substitue runt Medicamentum, quod tantum ad v- num morbum particularem pertinebat.
vel tantum simile erat in una aliqua faculta.
94쪽
te, conueniente cum morbo: quanqualli
ter illa Medicamenta plures eaeq; no solum diuersae, sed etiam contrariae facultates reperirentur. Hocq; contigit istis, qui cum vidissent Galenu pro Cardamomo substituere duplum Sinapis,ubiq; postea quando Cardamomi non esset in promtu pro illo acceperunt Sinapi non animaduertentes quod Galenus in . libro,de compos . Medicamentorum secundum loca cap. 2.circa n
nem, in copositione quada Asclepiadis contra tussim ubi assumitur quoq; Cardam Onau addit, quod si tempus fuerit verum,oeteger sitne febre,duplu in apis proCardamomo accipi potest, no tamen voluit esse regulam omnino uniuersalec cum neutiqua eius de facultatis sint Cardamomu,&dupluSi. napis:imo in eode pondere Sinapi sumtum illo calidius sit: quod apparet ex eo, quoniaforis appositu carne exulcerat. Ideoq; ex eo reuulsiones fieri solebant, quas Dropaces Sinapismos vocarunt. Cotra Cardamomu, quemadmodu vult Galenus, quanqua sit satis calidii, non tamen exulcerat, cu in ipso
odor iste sit mistus qui remittit caliditate Iam si utriusq;ς quale pondus sumat, Sinapi longe superet Cardamomu, quanto ma
gis superabit, si illius dupluaccipiatur. Sed
95쪽
Caletrus, cum vellet copositionem reddere validiore,dicit, quod tempore veris proCardamomo diapsu in apis accipere possim s. In hac opinione aliquado quoq; fuitSylvius
bledicus&Profestar Parisiensiis: multu illustrauit artem componendi Medicam et Qui de succedaneis loquens in 3. lib. Methodi suae, volens aliquid loco Aristolochiae subsiluere, inquit de trib. illius speciebusquς-cunq; ad manum fuerit usurpari poterit sine discrimine:&at fert testimonium Galeni ex libro de com p. Medic. secund loca. Quod si Galeni sententia recte perpendatur, non ibi accipitur pro uniuersali succedaneo , cum ibi loquatur de dolore aurium orto ex crassis Jatibus aut humoribus viscidis crassis Ad quem tractum requiruntur Medicamenta incideritia, abstergentia. resoluentia eiusmodi materiam. Quod qui de omnes tres Aristolochiae efficiunt ob facultate sibi insitapenetrandi. Sed quoniam in ter ipsas est aliqua differen tia, quemadmodum ex Dioscoride patet, non video quo pacto ex ipsis uniuersale succedaneum possit constitui. Alii plures ex
libro de succedaneis , qui falso sub nomine Galeni quemadmodum Sylvius
quoque affirmat quaedam iniimunt,
96쪽
ae planen congruut cum vera ratione. De quo primo modo substituendi Medicamenta etsi plura disseri possent, tamen it feramus ea ad aliud tempus, in quo copIO-sus ista tractabimus. Alter vero moduSprooprie nostro propositio quadrat, ubi scienduest multa requiri ad vera&absoluta rationem substituendi, num pro altero. Primus autem scopus est, quod duo Medicamenta in omni morbo, unaquaque compositione possint sine discrimine, reciproca ratione surpari ut plane nulla res it in uno quae non sit quoque in altero primumque sitiit in gradu qualitatis consor mes,de inde in substantia seu essentia partium. Exempli gratia sit unum sit partium subtilium, idem sit&alterum siliquabile,idem alterum praeterea conueniat in odore e sapore. occultis quoque proprietatibus,&tandem in omnibus qualitatibus: quod si forte fortuna unum esset altero paulo aridius, defectus emendaretur alterius maiore vel minore quantitate, aut cum alio artificio ingenioso. Apparet itaque certiorem Heliorem substituendi viam esse n. ter illa quae sunt eiusdem generis, quoniam exigua inter ipsa est varietas. Vt exempla causa Nardum montanam potuimus accis
97쪽
LIBER I. Dere locoCelticae propter similitudinem inter utramq; quia ab utrisque colliguntur radices, quae sunt tam substantia quam sa-po: exodore similes & quoniam Dioscoridi non fuit curae seonina loqui de facultatibusMontana,voluit ut ille in Celtica expositae ad eam transferrent. Hanc quoque ob causam tuta legitima est substitutio Cata sue dupla pro inamomo, nam inter sene non solum viribus sed figura etiam Minplanta ipsa coueniuntndque tanta similitudine, ut nostri maiores obseruauerint, saepe unum transmutari in aliud. Solaq; hac dita ferentia remaneat , quod Cinamomum
omnibus suis partibus condicionibus siee filaacius, quare dupla Cassia restitui potest. Qui itaq; pro opobalsamo substituunt oleum Hyperici,me quidem sententia falluntur, nam similitudo inter haec in nulla
alia re quam valida eorum penetratione consistit. Quanquam enim Hypericum odorem Resinae habeat, non tamen opobalsam respondet, quoad odorem illum
romaticum, cuius facultate non parum re
ficiuntur spiritus uniuscuiusq; membri principalis. Atq; ideo substitui quidem commode Hypericum potest in uno tantummo bo, ubi requiritur penetratio qui pri- mus
98쪽
DE THZPraca, mus est modus sed non generaliter in cinis nibus par ratio est eorum qui semen Hyperici pro Carpobalsam reponunt. Sic quoque falsa est haec substitutio qui calamuAromaticum pro Myrrha accipiunt tametsi enim in primaru qualitatum gradib.
conueniant, cum utrumque sit calidum siccum in z. ordine, praeterea quod ambo sint odorata in alijs tamen rebus minime conueniunt: nam Myrrha subtilioris est substantiae, Calamus vero lignosior ει terrestrior, nec decet pro lacrima radicem accipere duram, aut Medicamentum
quod teri aptum est, pro eo quod dissolui
solet sed lacrimam unam pro altera lacrima,&radicem pro radice alia, modo conditiones omnes iam enumeratae assint, sumere decet. Praeterea Myrrha praedita est facultate coquendi maturandi humores,' quod non facitCalamus: ut omittamus lana multas differentias alias. Sed hoc succedaneum desum tu est ex isto libro, qui sub nomine Galeni circumfertur, qui multis nimium fidem tribuentibus, imposuit, quemadmodum etiam factum est ab iis, qui pro Calamo aromatico ponunt phagnu, quod secundu Plinium Metus sectato e Muscus est arborum,quanqua neq; apud Galenum
99쪽
l; aliis locis in hac significatione, neq; apud
io scoridem legatur. Hoc livocabulia Spha nus, in notis nominil, attribuitur, O Mulcses Aspalatho, Seseli Massilic ni. Salute: At Gal. 7mb. de compos sec. genera, in una eademq; copositione in cap. 1 . accipito spaathu&Sphagnu, tanu res diti eruas. Hi itaq; meo iudicio, dupliciter errare, primo, quod ita facile sibi persuadent Sphagnum esse Muscum arboreum, cum neq; ex Galeno nec Dioscoride quicqua certi de eo habeamus,rcutia, ut diximus, multis plantis commune oc vocabulum est. Deinde quod surpenti luscum, qui facultatem aCalamo odorato plane diuersum habet. nam secundum Ga-
uenit hic est calidus & siccus in secundo gradu, quanqua paulo siccior quam calidior sed Muscus est Pasi teperatus, totius de clinat ad frigidii, sicuti ipse quoq; Galenus
dicit. Ia quam male res teperata ponat loco alterius, quae a medio recedit per duos gradus, facile nusquisq; deprehendere potest.
Vnde nonnulli Medici merito deridendi sunt,qui sine ulla ratione vel diligentiore in uestigatio e statim fide adhibet, illis omnib. qus absq; discriminea quocuq autore scripta reperiti t. Hucetia referendu est magna xx parte id quod diximus in quinto capite, depro-
100쪽
DE THERIACA, de proportione Theriacae. Nam si succed neum non eligatur, quod sit eiusdem conss.ctentiar,ac similis naturae, statim labefacta bitur proportio triturabilium,&dissolubilium, aut liquabilium:item l eorum, quae crassarum sunt partium,aut sub thium&pe. netrantium: sic de proportionibus statuentes idem erit iudicium de alijs. Hanc saepe ob causam etiam accidit, ut uniuersa massa Antidoti deterior reddatur , cum absq; accurata harum rerum obseruatione reddatur vel nimis liquida, vel solida magis qu in conueniat Nam humidior facile putrescit, siccior vero facile exhalat, Meam ob ciuiam fortitan facta est aridissima Theriaca ista, quae Romae fuit parata ante multos annos, praesentibus pluribus Medicis
praestanti simis, una cum excellent. Hieronymo Calestano Parmensi, Mistis, tribus de Ara Coelidi cuti ipsemet Cales anus assi mat in suis obseruatio albus, quas ille accurate composuit de omnibus compositis Medicamentis quae in usu sunt. Verum quidem est, non fieri posse ut num aliquodsi .nplex reperiatur, quod per omnia penitus simile sit alteri, sed semper aliqua dit serentia adest Quare in hac quoque re a gis quam alijs vllis natura summa meretur